wiedza o języku i kulturze

W codziennych kontaktach z ludźmi używamy nie tylko słów, lecz także gestów. Dzięki nim możemy okazać drugiej osobie szacunek, możemy też ją obrazić. Które gesty służą nam do podtrzymywania dobrych relacji z ludźmi, a które nam w tym nie pomagają? Co znane w Polsce gesty znaczą poza naszym krajem? Dzięki którym z nich zjednamy sobie życzliwość obcokrajowców, a których lepiej unikać na wycieczce zagranicznej?

Warsztat poświęcony będzie sposobom konstruowania męskości w kulturze. Zastanowimy się m.in. nad tym, czym jest płeć społeczno-kulturowa, jakie są różnice między wzorami męskości a kobiecości. Przemiany męskości ukazane zostaną w perspektywie historycznej. 

Spotkanie w ramach Festiwalu Nauki będzie się składało z dwóch części: wprowadzenia w świat wierzeń pozagrobowych starożytnych Egipcjan oraz warsztatów, w trakcie których odbędą się konkursy związane z tematem mumifikacji. W czasie multimedialnej prezentacji słuchacze dowiedzą się o wędrówce duszy w zaświatach i o sposobach stosowanych w celu zapewnienia jej nieśmiertelności. Zdjęcia wykonane podczas prac wykopaliskowych, prowadzonych przez polską misję archeologiczną na zachód od najstarszej piramidy świata w Sakkarze, pozwolą poznać kolejne etapy procesu mumifikacji oraz różne formy zabezpieczania ciał zmarłych.

W trackie warsztatów słuchacze będą mogli obejrzeć miniaturowe repliki urn kanopskich, w których umieszczano wnętrzności wyjmowane z ciał zmarłych, oraz miniatury dwóch sarkofagów. By przekonać się jak niełatwym zadaniem było dla balsamierzy przygotowanie ciała do wędrówki duszy w zaświatach, przewidziane są zabawy polegające na własnoręcznym wykonaniu modelu mumii, zabandażowaniu jej, pomalowaniu maski oraz kartonażu wzorami starożytnych Egipcjan oraz sklejeniu modelu sarkofagu, w którymciało spocznie na wieczność. Pracom technicznym będą towarzyszyły różne konkursy.

Spotkanie dotyczące Ekwadoru obejmuje mini-wykład o geografii, kulturze i sztuce kraju, multimedialny pokaz zdjęć z wypraw do Amazonii, w ekwadorskie Andy, na ekwadorskie wybrzeże oraz na Galapagos. Proponujemy także krótką lekcję języka hiszpańskiego, malowanie buziek eco-farbami oraz kolorowanki dotyczące Ekwadoru. Dzieci będą także miały okazję wziąć udział w konkursie z nagrodami .

Spotkaniu towarzyszyć będzie wystawęa pamiątek z Ameryki Łacińskiej oraz degustacja przysmaków z regionu.

Zapraszamy rodziny z dziećmi!

Lekcja ma na celu przedstawienie informacji oraz ciekawostek dotyczących Norwegii. Po krótkim wprowadzeniu, uczestnicy nauczą się podstawowych zwrotów oraz liczebników w języku norweskim. Zajęcia będą miały charakter warsztatów, podczas których istotny będzie aktywny udział uczniów.

Cele ogólne zajęć:

- poszerzenie wiedzy na temat fonetyki języka polskiego

- pokazanie mechanizmu powstawania wybranych głosek

-usprawnienie aparatu mowy

-wprowadzenie podstaw emisji głosu

Od kilku lat organizatorzy Olimpiady Literatury i Języka Polskiego spotykają się z coraz większą liczbą pytań ze strony nauczycieli. Obok pytań dotyczących szczegółów pracy z uczniem nad wybranym tematem coraz częściej pojawiają się pytania bardziej ogólnej natury, dotyczące wymagań stawianych pracom w formie rozprawki, reguł analizy i interpretacji dzieła literackiego czy w ogólności sposobu prowadzenia szczególnie zdolnego ucznia podczas Olimpiady. Chcąc wyjść naprzeciw potrzebom i oczekiwaniom nauczycieli, Komitet Główny OLiJP zaprasza wszystkich zainteresowanych na spotkanie konsultacyjne podczas Festiwalu Nauki. Będzie składać się ono z czterech części: trzech krótkich (ok. 30 min.) prelekcji dotyczących analizy dzieła literackiego, zagadnień językoznawczych i pracy nauczyciela z uczniem szczególnie zdolnym, prezentowanych przez doświadczonych jurorów Olimpiady oraz nauczycieli, którzy dochowali się licznej grupy laureatów oraz części otwartej, polegającej na konsultacjach indywidualnych z prelegentami. 

Z ponad 280 języków mniejszościowych starego kontynentu tylko 80 ma status oficjalny, a 100 jest poważnie zagrożonych. Wraz z globalizacją, industrializacją, nowymi mediami i zmianą stylu życia, a także w konsekwencji dyskryminacji i panujących ideologii, przekaz międzypokoleniowy języków mniejszościowych został osłabiony lub zahamowany. Jednocześnie wiele z tych języków jest obecnie nauczanych w szkołach, funkcjonuje w mediach i przestrzeni publicznej. Młode pokolenie podchodzi do nich ambiwalentnie: większość nie nauczyła się ich w domu, nieliczni po kursach szkolnych są w stanie ich używać, niewielu widzi sens ich istnienia w świecie, w którym liczy się przede wszystkim język angielski. Są jednak także tacy, których można nazwać „nowomówcami” [new-speakers]: którzy nauczyli się języków mniejszościowych, używają ich i walczą o ich przetrwanie. Kim są dziś młodzi użytkownicy języków mniejszościowych? Jakie podejmują działania na rzecz kultur i języków mniejszościowych? Jakie mają strategie identyfikacyjne? Kwestie te zostaną omówione na przykładzie czterech mniejszości językowych Europy: kaszubskiej, łużyckiej, bretońskiej i walijskiej.

Literacki obraz edukacji dziewcząt i chłopców na przełomie XIX i XX wieku.

Naukowcy twierdzą, że rodzimy się altruistami. To pozwala nam przeżyć i umożliwia ewolucyjny sukces. Człowiek to istota niezwykle rozwinięta pod względem emocjonalnym, a dzięki specjalnym strukturom mózgu jest w stanie „czytać w myślach” innych osób. Obcowanie z literaturą, twierdzą naukowcy, jest również dla nas czymś naturalnym – nieważne, czy jesteśmy autorami, czy czytelnikami opowieści.

Co biologia ma do powiedzenia na temat książek? Czy istnieje związek pomiędzy altruizmem a czytaniem? I jaką rolę literatura pełni zarówno w rozwoju osobistym, jak i w tworzeniu się społeczeństw? Spróbujemy wspólnie udzielić odpowiedzi na te pytania, korzystając z elementów wiedzy naukowej, oraz – przede wszystkim - własnych czytelniczych doświadczeń.

Po śmierci żony, Celiny z Szymanowskich, Mickiewicz opowiedział przyjaciołom (a oni to zapisali) sen, który przyśnił mu się wiele lat wcześniej, podczas pobytu w Petersburgu, gdy bywał stałym gościem salonu Marii Szymanowskiej. Uznał teraz, że był to sen proroczy, dotyczący jego przyszłego małżeństwa z  młodziutką wówczas córką Marii Szymanowskiej. Dotychczasowi badacze literatury nie poradzili sobie z interpretacją tego snu.  Na jego zrozumienie pozwala natomiast psychoanalityczna wiedza dotycząca praw psychiki ludzkiej, budowy znaczeniowej snów i metod docierania do ich ukrytych, istotnych treści. Wiedza ta pozwala wyjaśnić, skąd bierze się charakter niektórych snów, które skłonni jesteśmy uznawać za prorocze.  I  pozwala głębiej wniknąć w   życie psychiczne Mickiewicza.

Zajęcia pokazują na wybranych przykładach, zaczerpniętych z nurtu „kryminału retro”, (literatura i film) a także ekranizacji klasycznych opowieści detektywistycznych oraz materiałów o charakterze zbeletryzowanych dokumentów – współczesne, potoczne wyobrażenia na temat pewnej specyficznej sfery wieku XIX. Oprócz mody na seriale kryminalne w klimacie retro (brytyjskie, kanadyjskie czy amerykańskie, jak np. „Ripper Street”, „Museum Eden”, „Murdoch Mysteries”, „Suspicions of Mr Whicher”, „Copper”) omówione zostaną również postaci historyczne i fikcyjne, które funkcjonują już jako swoiste, rozpoznawalne  znaki kulturowe (np. Kuba Rozpruwacz, Sherlock Holmes i jego liczne rzeczywiste pierwowzory).

Podczas zajęć zostaną poddane oglądowi zarówno rażące anachronizmy, dotyczące sfery kultury materialnej czy języka (będące wynikiem niewiedzy autorów powieści czy scenariuszy lub – w przypadku obcojęzycznych tekstów kultury – również tłumaczy, niezorientowanych w niuansach stylistycznych pewnych terminów), jak i zaskakujące elementy, które są niezgodne ze stereotypową wizją tej epoki – a jednak odzwierciedlają prawdę historyczną. Interaktywny charakter zajęć, polegający m. in. na odwoływaniu się do „wiedzy codziennej” odbiorców w formie prostego quizu (prawda czy fałsz?), ma w założeniu podważyć schematy oraz w przystępny sposób ukazać niejednoznaczność i bogactwo XIX stulecia.

Kultura fizyczna staje się jedną z form świadomości społecznej. Towarzyszy emancypacji kobiet, jest rodzajem manifestacji przynależności narodowej, niejednokrotnie też uczestniczenie w „sportowo-towarzyskim” życiu miasta świadczy o statusie materialnym i społecznym (wyścigi konne). Pojawiają się wynalazki, które przyczyniają się do ulepszenia narzędzi sportowych: dętka zapewniająca elastyczność i sprężystość piłkom oraz oponom pneumatycznym, łańcuch rowerowy, szprychy; najważniejszy okres dla rozwoju poszczególnych dyscyplin przypada właśnie na koniec XIX wieku – od tamtego czasu zmieniają się one jedynie nieznacznie (pojazd zwany bicyklem, zaprojektowany w ciągu ostatnich 30 lat XIX wieku jest używany do dziś).

Polacy czytali o zbrodniach Rozpruwacza w 1888 r. i nadal się nimi interesują – w ub. roku ukazały się „Pozdrowienia z Londynu”, poznaliśmy też nową teorię o Kubie-naszym rodaku. Nie wiem, kto był zabójcą, ale znam kilka faktów i mitów.

Proponujemy wprowadzenie do warsztatu tłumacza kabinowego, obejmujące tłumaczenie pokazowe w wykonaniu instruktorek oraz szereg ćwiczeń i zabaw, które stymulują podzielność uwagi, mechanizm antycypacji, wykorzystywanie redundancji, wiedzy pozajęzykowej, kompetencji kulturowej itp. Warsztat jest pomyślany jako prezentacja tego, co się dzieje w kabinie – i poniekąd również w głowie tłumacza podczas tłumaczenia symultanicznego. Poza „oswajaniem” z kabiną (w sensie jak najbardziej dosłownym, czyli technicznym) poprzez ćwiczenia postaramy się przybliżyć słuchaczom dzień powszedni tłumacza kabinowego, chętnie odpowiemy na pytania, podzielimy się własnymi doświadczeniami. Jeśli chodzi o przygotowanie uczestników warsztatu - właściwie nie jest wymagana biegła znajomość żadnego języka obcego – zaprezentujemy ćwiczenia na przykładzie języka polskiego, choć możemy się odwołać do rosyjskiego i angielskiego (tytułem ilustracji).

Ponieważ w laboratorium przystosowanym do nauczania tłumaczenia symultanicznego jest 10 stanowisk, taką maksymalną liczbę uczestników możemy jednorazowo zaprosić do udziału w warsztacie.

Języki migowe, którymi posługują się Głusi na całym świecie, nie wykształciły do tej pory żadnego standardowego systemu pisma. Nie oznacza to jednak, że próby zapisywania języków migowych na papierze nie są podejmowane. Dla celów edukacyjnych, kulturowych oraz akademickich powstało do tej pory kilkanaście sposobów zapisu języków przestrzennych. W trakcie spotkania uczestnicy zaznajomią się z dwoma wybranymi systemami zapisu dla języków migowych: HamNoSys oraz si5s.
 

Centrum światowej ekonomii przesunęło się w kierunku Azji Wschodniej a Chiny stały się w tej części świata państwem wiodącym gospodarczo. Intensywna kooperacja niesie za sobą, dla obu zaangażowanych stron, problemy dotyczące różnic kulturowych w podejściu do pracy. Skuteczność naszych przedsięwzięć zależy więc w dużej mierze od odpowiedniego poznania kulturowego podłoża negocjacji i handlu z przedstawicielami Państwa Środka

Warsztat w ramach cyklu: SPOTKANIA AZJATYCKIE

Inspiracją do zorganizowania dyskusji jest 130 rocznica urodzin Stanisława Ignacego Witkiewicza upamiętniona uchwałą Senatu Rzeczypospolitej RP oddającą hołd twórczości  obydwu Witkiewiczów - ojca i syna. Jest to zachęta do refleksji nad ich wkładem w rozwój kultury polskiej, a wypadku Witkacego jego obecnością w Europie i na innych kontynentach. Zajęcia  poświęcone będą dyskusji na temat  recepcji twórczości polskiego dramaturga w krajach anglojęzycznych, głównie w USA oraz problemów, przed którymi staje tłumacz podejmujący wyzwanie przekładu utworów Witkacego.

            W czasie spotkania uczestnicy podejmą próbę przetłumaczenia wybranych neologizmów, nazwisk znaczących i wierszyków zawartych w dramatach Witkacego i porównają je z tłumaczeniami prof. Daniela  Geroulda, amerykańskiego teatrologa, tłumacza i wielkiego miłośnika i propagatora twórczości autora Szewców za oceanem. 

Na warsztatach zastanowimy się na podstawie konkretnych przykładów nad różnicami między oralnym i piśmiennym sposobem porozumiewania się. Czy tekst pisany jest tylko utrwaleniem mowy? Okazuje się, że wybór środka przekazu narzuca sposób myślenia, a nawet kompleksową wizję świata. Postaramy się scharakteryzować, na czym polega umysł piśmienny, a następnie spróbujemy zrekonstruować światopogląd przedstawiciela kultury oralnej. Jeśli starczy czasu, uzyskane wnioski zastosujemy do interpretacji języka mediów elektronicznych, które, jak zauważył już Marshall McLuhan, umożliwiły renesans oralności.

Klub dyskusyjny w Bibliotece na Woli ma na celu przywołanie postaci literatów Powstania Warszawskiego tych znanych jak Baczyński, Trzebiński czy Gajcy, jak i tych rzadziej wspominanych: Krystynę Krahelską, Wacława Bojarskiego, Zdzisława Stroińskiego, Wojciecha Mencla, Ewę Pohoską czy Włodzimierza Pietrzaka. Przybliżymy ich twórczość oraz interpretacje utworów.

Celem wykładu będzie wprowadzenie do tematu wpływu kultury na relacje międzynarodowe, wskazanie głównych różnic między sposobami komunikowania się w kulturze polskiej i francuskiej, uwydatnienie podobieństw i różnic między Francuzami a Polakami w sferze biznesowej, jak również prywatnej;

        Cykl wykładów (z prezentacjami multimedialnymi) ma na celu przybliżenie słuchaczom najważniejszych polsko-rosyjskich stereotypów  (przyczyny i mechanizmy ich powstawania, ich siła i wydźwięk, próba ich przezwyciężenia). Wykład będzie się opierał na materiałach z lat 1795-1918 (cz. I) i 1918-2015 (cz. II).

Problematyka wykładu „Polsko-rosyjskie stereotypy w XIX wieku”:

1. W świecie imagologii
2. Jak powstają stereotypy.
3. Najpopularniejsze stereotypy Polaka w Rosji w XIX w.
4. Najpopularniejsze stereotypy Rosjanina wśród Polaków w XIX w.

Problematyka wykładu „Polsko-rosyjskie stereotypy w XX-XXI wieku”:

1. Stereotyp i autostereotyp.
2. Czy polsko-rosyjskie stereotypy z XIX w. funkcjonowały w wieku XX i XXI
3. Stereotyp Polaka w Związku Sowieckim
4. Stereotyp Rosjanina i człowieka sowieckiego w PRL
5. Stereotypy w XXI wieku.

Każda z części cyklu stanowi zamkniętą całość. Istnieje możliwość wysłuchania obu części lub jednej z nich. Przewidziana jest dyskusja. Wykłady w sposób pośredni (metaforyczny) wpisują się w obchody „Roku Światła”

Czy pisanie znaków jest trudne? Pismo chińskie składa się z około 50 000 znaków, wypracowanych w toku długiej ewolucji. W języku współczesnym ponad 95% objętości tekstów w codziennej prasie i popularnych książkach jest pisane przy użyciu 5-6 tysięcy najczęściej używanych znaków. Tyle wystarczy się nauczyć, żeby biegle czytać. Chińskie pismo jest systemem otwartym, co oznacza, że ciągle powstają nowe znaki. Pismo chińskie jest systemem złożonym. Ortografia pisma chińskiego obejmuje kształt oraz kolejność stawianych kresek, których wyróżnia się obecnie 12 rodzajów. Warsztat jest skonstruowany w ten sposób, aby przekazać uczestnikom podstawowe informacje na temat historii i ewolucji kaligrafii chińskiej. Pod koniec warsztatu uczestnicy będą mogli wziąć aktywny udział i samodzielnie napisać kilka chińskich znaków pod moim kierunkiem.

Warsztat w ramach cyklu: SPOTKANIA AZJATYCKIE