wiedza o języku i kulturze

Typ Tytułsortuj malejąco Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe O czym możemy się dowiedzieć, badając wędrówkę idei?

Wykład będzie poświęcony prezentacji grantowego projektu badawczego zatytułowanego Idee wędrowne na słowiańskich Bałkanach, który jest finansowany przez NCN i  realizowany w Instytucie Slawistyki IS PAN. Celem projektu jest uchwycenie skomplikowanych procesów migracji idei oświeceniowych i modernizacyjnych na słowiańskich Bałkanach od połowy XVIII do końca XX wieku. W centrum uwagi badaczy znajdują się m.in. problemy geografii kulturowej (w tym szlaków transmisji nowinek),  problemy adaptacji do lokalnych warunków kulturowych wybranych idei (jak np. postęp, oświecenie, ewolucja, tradycja, nowoczesność, racjonalizm), problemy mediacji międzykulturowej (przekładu, personalizacji, falsyfikacji). Zderzenie obiektów transferu kulturowego z lokalną semiosferą z reguły prowadzi do hybrydyzacji badanych idei, a w efekcie do wyłaniania  się nowych znaczeń i kategorii myślowych. Podczas wykładu założenia badawcze projektu zostaną zaprezentowane na przykładzie  hasła „oświecenie”.  

wiedza o języku i kulturze
  • pt., 2015-09-25 17:00
Spotkanie festiwalowe Sign Writing - wprowadzenie

W trakcie spotkania uczestnicy zaznajomią się z podstawami zapisu wybranych znaków polskiego języka migowego w Sign Writing, w tzw. piśmie migowym, które zostało stworzone przez Valerie Sutton w 1974 roku. W trakcie warsztaów zaprzentowane zostaną podstawowe zasady zapisu obejmujące: kształty dłoni, miejsca artykulacji oraz sposób notacji ruchu.

wiedza o języku i kulturze
  • śr., 2015-09-23 17:00
Spotkanie festiwalowe 'Nasz człowiek' w Londynie: Polskie wątki w sprawie Kuby Rozpruwacz

Polacy czytali o zbrodniach Rozpruwacza w 1888 r. i nadal się nimi interesują – w ub. roku ukazały się „Pozdrowienia z Londynu”, poznaliśmy też nową teorię o Kubie-naszym rodaku. Nie wiem, kto był zabójcą, ale znam kilka faktów i mitów.

wiedza o języku i kulturze
  • pon., 2015-09-21 17:00
Spotkanie festiwalowe 70 rocznica zakończenia II wojny światowej z perspektywy chińskiej

Udział w panelu biorą amb. Krzysztof Szumski - b. ambasador w Chinach i innych państwach Azji, były Dyrektor Departamentu Azji i Pacyfiku MSZ (będzie prezentował obchody rocznicy w Chinach); pani Agnieszka Łobacz – sinolożka, b. konsul generalny na Tajwanie i w Hongkongu (będzie prezentować tę rocznicę z perspektywy tajwańskiej); amb. Ksawery Burski – b. ambasador w Chinach i innych krajach Azji (przedstawi tę rocznicę z perspektywy Singapuru jako centrum diaspory chińskiej w Azji); mgr Edyta Nowicka – japonistka, stale mieszkająca i pracująca w Tokio (przedstawi japoński stosunek do tej rocznicy). Prof. K. Gawlikowski – jako moderator tej debaty – chce ukazać różne podejścia do tej wojny w Azji Wschodniej, zwłaszcza Chińczyków z różnych podmiotów politycznych, rozmaite nazwy tej wojny tam stosowane i daty jej początku, ze zgodą jedynie co do daty zakończenia zmagań wojennych – 2 września 1945 r. Podejścia innych państw, zwłaszcza tych, które w wyniku tej wojny uzyskały niepodległość mogą być jeszcze bardziej odmienne. Rzadko w Polsce uświadamiamy sobie jak rozmaicie postrzega się tę wojnę w Azji.

Panel dyskusyjny w ramach cyklu: SPOTKANIA AZJATYCKIE

wiedza o języku i kulturze
  • ndz., 2015-09-27 12:30
Lekcja festiwalowa Aby język giętki..., czyli tajemnice głosu i mowy dla najmłodszych

Cele ogólne zajęć:

- poszerzenie wiedzy na temat fonetyki języka polskiego

- pokazanie mechanizmu powstawania wybranych głosek

-usprawnienie aparatu mowy

-wprowadzenie podstaw emisji głosu

wiedza o języku i kulturze
  • wt., 2015-09-22 09:00
  • wt., 2015-09-22 10:00
Spotkanie festiwalowe Ameryka Łacińska - warsztaty dziennikarskie

Warsztaty skierowane są do licealistów zainteresowanych dziennikarstwem prasowym i internetowym. Uczestnicy zostaną zapoznani z popularnymi gatunkami dziennikarskimi oraz językiem wypowiedzi dziennikarskiej. Specjalnie dobrane ćwiczenia pozwolą zwrócić uwagę na poprawność językową i pozwolą uniknąć częstych błędów popełnianych przez dziennikarzy. Uczestnicy będą mieli następnie okazję napisać samodzielnie depesze agencyjne w oparciu o różne źródła, a także zrobić notatki z nagrania konferencji prasowej, które posłużą do napisania krótkiej relacji. Na koniec przewidziana jest dyskusja, podczas której uczestnicy będą mogli wymienić się sugestiami i wrażeniami na temat pracy dziennikarskiej wykonanej w czasie warsztatów.

wiedza o języku i kulturze
  • czw., 2015-09-24 11:00
Spotkanie festiwalowe Ameryka Łacińska dla dzieci

"Ameryka Łacińska dla dzieci" to zajęcia kulturoznawczo-językowe przeznaczone dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym (6-9 lat). Podczas prezentacji multimedialnej dzieci zapoznają się z podstawowymi wiadomościami o krajach Ameryki Łacińskiej (m.in.położenie, flaga, język, flora i fauna) oraz poznają podstawowe zwroty w języku hiszpańskim. Po prezentacji przewidziane jest wspólne malowanie flag krajów Ameryki Łacińskiej oraz degustacja smakołyków latynoskich. Będzie możliwość zrobienia sobie zdjęcia w prawdziwym sombrero oraz napicia się yerba mate. Zapraszamy!

wiedza o języku i kulturze
  • ndz., 2015-09-20 10:00
Spotkanie festiwalowe Angielski po dwóch stronach oceanu

Podczas warsztatów analizować będziemy różnice między brytyjską a amerykańską wymową. Ćwiczenia dotyczyć będą zarówno odmienności w zakresie pojedynczych dźwięków, jak i wybranych aspektów prozodycznych. Uczestnicy będą także mieli okazję do samodzielnego odkrycia reguł fonologicznych na podstawie podanych przykładów

wiedza o języku i kulturze
  • wt., 2015-09-22 12:00
Spotkanie festiwalowe Anglosaskie inspiracje Tolkiena we Władcy Pierścieni

We Władcy pierścieni można odnaleźć wiele tradycji literackich. Niniejszy wykład poświęcony
będzie w całości motywom anglosaskim umiejętnie wplecionym w narrację, stanowiącym zarazem
rdzeń powieści. We wstępie omówiona zostanie krótka historia Anglosasów, ich język oraz poezja.

wiedza o języku i kulturze
  • pon., 2015-09-21 15:00
Lekcja festiwalowa Animal Kingdom - sprawdź swoją wiedzę o zwierzętach po angielsku.

Lekcja skupi się na słownictwie związanym z królewstwem zwierząt w języku angielskim. Uczestnicy dowiedzą się jak się nazywają rozmaite części ciał zwierząt po angielski, jakimi przymiotnikami je można opisać, jakie idiomy wykorzystują nazwy zwierząt. W ramach spotkania odbędzie się również pokaz slajdów i quiz wiedzy o zwierzętach.

wiedza o języku i kulturze
  • pon., 2015-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Biologia a literatura: dlaczego lubimy czytać?

Naukowcy twierdzą, że rodzimy się altruistami. To pozwala nam przeżyć i umożliwia ewolucyjny sukces. Człowiek to istota niezwykle rozwinięta pod względem emocjonalnym, a dzięki specjalnym strukturom mózgu jest w stanie „czytać w myślach” innych osób. Obcowanie z literaturą, twierdzą naukowcy, jest również dla nas czymś naturalnym – nieważne, czy jesteśmy autorami, czy czytelnikami opowieści.

Co biologia ma do powiedzenia na temat książek? Czy istnieje związek pomiędzy altruizmem a czytaniem? I jaką rolę literatura pełni zarówno w rozwoju osobistym, jak i w tworzeniu się społeczeństw? Spróbujemy wspólnie udzielić odpowiedzi na te pytania, korzystając z elementów wiedzy naukowej, oraz – przede wszystkim - własnych czytelniczych doświadczeń.

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-19 10:00
Spotkanie festiwalowe Bohater naszych czasów. Krytyka nowoczesnego "ja" w dramacie "Peer Gynt"

Niewystarczająco w Polsce znany i ceniony dramat Henrika Ibsena (1828 – 1906) Peer Gynt (1867) należy do ścisłej czołówki najwybitniejszych dramatów XIX wieku. Jego zadziwiający bohater tytułowy jest niezwykłą zapowiedzią i głęboką analizą człowieka szeroko pojętej nowoczesności, a także człowieka XXI wieku. Wybitny norweski antropolog społeczny Tomas Hylland Eriksen, znany w Polsce przede wszystkim jako autor książki Tyrania chwili. Szybko i wolno płynący czas w erze informacji (Warszawa 2003) w swojej książce o tożsamości nowoczesnej nazywa bohatera Ibsenowskiego dramatu „dzieckiem czasów nowoczesnych, uwielbiającym wolny wybór i wolność indywiduum” (T. H. Eriksen, Røtter og føtter. Identitet i en omskiftelig tid, Oslo 2004, s. 115).  Peer pragnie życia podporządkowanego przyjemności, mądrość życiowa, którą nabywa już jako młody człowiek sprowadza się do życia beztroskiego i obcego wszelkim zobowiązaniom i wszelkiej stałości. Jego Gyntowskie „ja”, które sobie bardzo ceni, jest czysto popędowe i poddane kaprysom jego woli i sytuacji zewnętrznej. Jedyny porządek, jaki można w owym „ja” odnaleźć to chronologia doświadczeń życiowych. Jako stary człowiek w akcie V budzi się do świadomości prawdy o swoim życiu, ale go zmienić przecież już nie może.

Wykład w ramach cyklu: CZŁOWIEK 2.0

wiedza o języku i kulturze
  • ndz., 2015-09-27 12:30
Spotkanie festiwalowe Błędne tłumaczenie zmienia fakty

Jak daleko idące konsekwencje może mieć błąd tłumacza medialnego i jakie jest jego źródło? Podczas spotkania będziemy wspólnie analizować przykłady błędnego tłumaczenia w szeroko pojętych mediach. Dlaczego tradycja walentynek w Japonii wygląda inaczej niż wszędzie indziej na świecie? Skąd wzięło się przekonanie, że na Marsie żyli Marsjanie? Dlaczego Mojżesz ma rogi? Czy Nikita Chruszczow rzeczywiście groził Amerykanom? Dlaczego Polacy nie mogli zrozumieć Jimmy Cartera? Co wpłynęło ma decyzję Amerykanów, aby zrzucić bomby na Hiroszimę i Nagasaki? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań  znajdziemy podczas dyskusji.

Spotkanie przeznaczone jest dla wszystkich, którzy interesują się mediami i kulturą języka. Aby aktywnie brać udział w zajęciach, uczestnicy powinni posługiwać się językiem angielskim przynajmniej na poziomie średniozaawansowanym. 

wiedza o języku i kulturze
  • ndz., 2015-09-20 15:30
Spotkanie festiwalowe Chcesz studiować w USA?

Serdecznie zapraszamy wszystkich chętnych na sesję informacyjną, którą poprowadzą doradcy edukacyjni z Centrum EducationUSA przy Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta w Warszawie. Jeśli chcecie dowiedzieć się jak wyglądają studia I stopnia (undergraduate) w USA, jak aplikować i jak sfinansować naukę, zapraszamy o godzinie 16:00 na Kampus Główny Uniwersytetu Warszawskiego.

wiedza o języku i kulturze
  • pon., 2015-09-21 16:00
Spotkanie festiwalowe Chiny: kulturowa specyfika w postrzeganiu świata

Wykład będzie poświęcony różnicom między postrzeganiem świata przez ludzi Zachodu i Chińczyków. W formie popularyzatorskiej przedstawi wyniki badań antropologów kulturowych, psychologów i psychologów społecznych na temat wpływu kultury chińskiej na postrzeganie świata. Wśród  omawianych zagadnień znajdują się takie tematy jak: „ja” w kulturze chińskiej, pojęcie twarzy w kulturze chińskiej, komunikacja w Chinach, postrzeganie relacji przyczynowo-skutkowych przez Chińczyków.

 

Wykład w ramach cyklu: SPOTKANIA AZJATYCKIE

 

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-26 14:30
Spotkanie festiwalowe Chodź, opowiem ci bajeczkę… Warsztat pracy tłumacza konsekutywnego

Proponujemy wprowadzenie do warsztatu tłumacza konsekutywnego, obejmujące tłumaczenie pokazowe w wykonaniu instruktorek oraz szereg ćwiczeń i zabaw, które stymulują umiejętność zapamiętywania dłuższych tekstów mówionych, podzielność uwagi, wykorzystywanie własnych zasobów poznawczych, rozwijają umiejętności retoryczne. Warsztat jest pomyślany jako prezentacja tego, co się dzieje podczas tłumaczenia konsekutywnego. Jest zarazem swoistym testem predyspozycji, stąd konieczny jest aktywny udział uczestników w warsztacie. Postaramy się przybliżyć słuchaczom szczególną sytuację tłumacza jako widocznego pośrednika w tym rodzaju tłumaczenia, odpowiemy na pytania, podzielimy się własnymi doświadczeniami. Jeśli chodzi o przygotowanie uczestników - właściwie nie jest wymagana biegła znajomość żadnego języka obcego – zaprezentujemy ćwiczenia wyłącznie na przykładzie języka polskiego.

Aby zajęcia miały sprawny przebieg, zapraszamy jednorazowo nie więcej niż 10 osób.

wiedza o języku i kulturze
  • wt., 2015-09-22 10:00
  • wt., 2015-09-22 12:00
Spotkanie festiwalowe Co innego słyszysz, co innego mówisz – czyli oswajanie z kabiną

Proponujemy wprowadzenie do warsztatu tłumacza kabinowego, obejmujące tłumaczenie pokazowe w wykonaniu instruktorek oraz szereg ćwiczeń i zabaw, które stymulują podzielność uwagi, mechanizm antycypacji, wykorzystywanie redundancji, wiedzy pozajęzykowej, kompetencji kulturowej itp. Warsztat jest pomyślany jako prezentacja tego, co się dzieje w kabinie – i poniekąd również w głowie tłumacza podczas tłumaczenia symultanicznego. Poza „oswajaniem” z kabiną (w sensie jak najbardziej dosłownym, czyli technicznym) poprzez ćwiczenia postaramy się przybliżyć słuchaczom dzień powszedni tłumacza kabinowego, chętnie odpowiemy na pytania, podzielimy się własnymi doświadczeniami. Jeśli chodzi o przygotowanie uczestników warsztatu - właściwie nie jest wymagana biegła znajomość żadnego języka obcego – zaprezentujemy ćwiczenia na przykładzie języka polskiego, choć możemy się odwołać do rosyjskiego i angielskiego (tytułem ilustracji).

Ponieważ w laboratorium przystosowanym do nauczania tłumaczenia symultanicznego jest 10 stanowisk, taką maksymalną liczbę uczestników możemy jednorazowo zaprosić do udziału w warsztacie.

wiedza o języku i kulturze
  • pon., 2015-09-21 12:00
  • pon., 2015-09-21 14:00
Spotkanie festiwalowe Co to są science fiction studies? Naukowo o fantastyce naukowej

Science fiction to nie tylko ważna część kultury współczesnej, "klucz do rzeczywistości", ale i dyscyplina akademicka. Pokażę jak naukowo podchodzić do fantastyki co przyda się i na maturze, i na studiach literaturoznawczych i kulturoznawczych każdego rodzaju. Podczas spotkania opowiem o powstaniu i rozwoju science fiction studies w USA i Europie oraz o o kilku najważniejszych obszarach zainteresowania badaczy: rozróżnieniu SF/fantasy, kwestii utopii i dystopii, oraz o literaturze inspirowanej komputerami i Internetem. Słowem: SF pozwala pojmować rzeczywistość, gdyż obecnie żyjemy nie w teraźniejszości lecz w przyszłości.

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-19 12:30
Spotkanie festiwalowe Co trzeba wytłumaczyć tłumaczowi?

Każdy zdaje sobie sprawę, że aby zostać tłumaczem trzeba na wysokim poziomie opanować (przynajmniej jeden) język obcy i swój język rodzimy. Prawie każdy zdaje sobie rownież sprawę, że trzeba nauczyć się czegoś jeszcze. Na spotkaniu chciałabym krótko opowiedzieć i zilustrować przykładami, czego oprócz języka należy się nauczyć, aby z powodzeniem zajmować się zawodowo różnymi rodzajami przekładu – pisemnym i ustnym, użytkowym i literackim, naukowym i prawniczym. 

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-19 15:00
Spotkanie festiwalowe Czarno na białym? Rasa w Ameryce

Spotkanie będzie miało formę interaktywnej prezentacji i dyskusji o tożsamości rasowej w społeczeństwie amerykańskim. Na podstawie zdjęć, fragmentów filmów i książek porozmawiamy o bardzo paradoksalnych sytuacjach wynikających ze specyficznego podejścia do rasy w Stanach Zjednoczonych, które często jest szokujące dla osób z innych krajów. Głównym tematem będzie kwestia tożsamości afroamerykańskiej. Osoby biorące w spotkaniu udział dowiedzą się na przykład, dlaczego osoby o blond włosach i niebieskich oczach mogły być klasyfikowane, jako  Afroamerykanie oraz co tak fascynowało czytelników w sentymentalnych powieściach o mulatkach. Omawiane przykłady zilustrują kulturową i historyczną zmienność pojęcia rasy.

wiedza o języku i kulturze
  • wt., 2015-09-22 17:00
Spotkanie festiwalowe Czy pamięć jest w głowach czy pomiędzy ludźmi?

Pamięć to jedna z najważniejszych cech naszego intelektu. Zdolność do zapamiętywania osób, informacji, sytuacji i zdarzeń  decyduje o  sukcesie w szkole, w pracy, w kontaktach z ludźmi. Zawartość naszej pamięci – nasze wspomnienia – są najważniejszą cechą, która identyfikujeczłowieka, mnie – jako – mnie.

Każde wspomnienie zostawia w mózgu ślad. Coraz skuteczniej potrafimy go odnajdywać. Potrafimy nawet  zrobić w laboratorium  sztuczny ślad pamięciowy; wspomnienie o zdarzeniu, którego nie było. Czy, w  normalnym życiu,  wspominamy zdarzenia, których nie było?  Jakie procesy neuronalne leżą u podłoża takich zjawisk?

Czy zniekształcenia tego typu dotyczą tylko jednostek, czy może także grup? Kulturoznawcy, socjolodzy, historycy potwierdzają dziś, że społeczeństwa również mają zdolność zapamiętywania, a co za tym idzie mogą pamiętać „dobrze” i „źle”, mogą też zapominać.  Co więcej, specjaliści ci twierdzą, że nasza własna, prywatna pamięć jest w znacznej mierze społecznie kształtowana.

O istocie pamięci i zapominania także w kontekście polsko-żydowskiej historii dyskutować będą: neurobiolog dr hab. Katarzyna Radwańska, biochemik prof. Jerzy Vetulani, historyk prof. Marcin Kula i kulturoznawca prof. Katarzyna Kaniowska.

wiedza o języku i kulturze
  • czw., 2015-09-24 18:00
Spotkanie festiwalowe Czy umiesz napisać streszczenie tekstu pisemnego?

Warsztaty składają się z trzech 45 – minutowych  jednostek metodycznych poświęconych redagowaniu skondensowanych form tekstu pisemnego, głównie redagowaniu abstraktów, streszczeń oryginalnych tekstów z dziedziny języków specjalistycznych. Konieczność pracy nad kształtowaniem i doskonaleniem sprawności redagowania tego typu tekstów wynika z dezorientacji przy wykonaniu postawionego zadania, trudności przy wyborze adekwatnych środków językowych, braku stosownej wiedzy lingwistycznej i znajomości podstawowych strategii formułowania własnych jednostek tekstowych, co w efekcie prowadzi do stosowania technik plagiatu.

wiedza o języku i kulturze
  • pon., 2015-09-21 14:00
Spotkanie festiwalowe Don Kichot w Rosji

Don Kichot z powieści Cervantesa mocno wrósł w rosyjską tradycję, stąd stale podejmowane próby rozpoznania jego miejsca i znaczenia w kulturze. Postać  Rycerza Smętnego Oblicza przeniknęła do wielu dzieł literatury rosyjskiej; jego imię używane jest jako metafora w dyskusjach między reprezentantami różnych, niekiedy skrajnie odmiennych, idei filozoficznych i politycznych (jak słowianofile i okcydentaliści); wreszcie stał się on bohaterem licznych adaptacji teatralnych i filmowych, przeróbek i parafraz przeznaczonych dla czytelnika masowego i dla dzieci. Pytanie brzmi: jakim transformacjom podlega obiekt, przechodzący  z własnego kontekstu, w którym się uformował – w nowy kontekst, który go przyjął? Czy zmiany powstałe w procesie przekładu z jednej kultury na drugą należy traktować jako straty, czy też jako nowe konstrukcje? Kwestie te zostaną omówione na wybranych przykładach tekstów rosyjskiej kultury pierwszej połowy XX wieku.

 

wiedza o języku i kulturze
  • czw., 2015-09-24 17:00
Spotkanie festiwalowe Doświadczenie wewnętrzne w twórczości Debory Vogel i Zuzanny Ginczanki

Podczas wykładu zostanie omówiona tematyka kobiecego doświadczenia wewnętrznego na przykładzie twórczości Debory Vogel i Zuzanny Ginczanki. Awangardowa metoda montażu stosowana przez Vogel była literackim eksperymentem polegającym na próbie przedstawienia polifoniczności życia w oddzieleniu od sfery emocjonalnej. W poezji Ginczanki sensualne doświadczenie świata prowadziło do odkrycia fizyczności słów, a tym samym do poczucia mistycznej kompletności. Zarówno Vogel, jak i Ginczanka stawiały ważne pytania o kształt życia i twórczości, która miała je wyrażać.

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-26 15:30
Spotkanie festiwalowe Edukacja chłopców i dziewcząt

Literacki obraz edukacji dziewcząt i chłopców na przełomie XIX i XX wieku.

wiedza o języku i kulturze
  • pt., 2015-09-25 12:00
Spotkanie festiwalowe Efektywna komunikacja i negocjacje z Chińczykami

Centrum światowej ekonomii przesunęło się w kierunku Azji Wschodniej a Chiny stały się w tej części świata państwem wiodącym gospodarczo. Intensywna kooperacja niesie za sobą, dla obu zaangażowanych stron, problemy dotyczące różnic kulturowych w podejściu do pracy. Skuteczność naszych przedsięwzięć zależy więc w dużej mierze od odpowiedniego poznania kulturowego podłoża negocjacji i handlu z przedstawicielami Państwa Środka

 

Warsztat w ramach cyklu: SPOTKANIA AZJATYCKIE

 

wiedza o języku i kulturze
  • ndz., 2015-09-27 14:30
Spotkanie festiwalowe Europa wieku świateł (cz. I-II)

Cykl wykładów (z prezentacjami multimedialnymi) ma na celu przybliżenie słuchaczom epoki oświecenia (ramy czasowe, podstawy filozoficzne, kontekst społeczno-polityczny, osiągnięcia w zakresie kultury ze szczególnym uwzględnieniem literatury oraz sztuk pięknych) w krajach Europy Zachodniej (cz. I) i w Rosji (cz. II). Kryterium doboru materiału egzemplifikacyjnego (traktaty filozoficzne, literatura piękna, ikonografia) stanowi obecność w nim obrazu „światła” (opozycji „światło – mrok”), uznanego za fundament myślowy epoki.

Problematyka wykładu „Europa wieku świateł: fundamenty”:

  1. Ramy czasowe oświecenia zachodnioeuropejskiego. Oświecenie a wiek XVIII.
  2. Co to jest Oświecenie? – rozprawa Immanuela Kanta.
  3. Oświecenie – rycina Daniela Chodowieckiego.
  4. Nazwa epoki w różnych językach europejskich.
  5. Podstawy filozoficzne oraz konteksty społeczno-polityczne i kulturowe oświecenia europejskiego.  
  6. Oświecenie i my. Co zawdzięczamy epoce oświecenia?

Problematyka wykładu „Europa wieku świateł: oblicze rosyjskie”:

  1. Oświecenie w Rosji – ramy czasowe, ośrodki kulturalne, zjawiska i tendencje, przedstawiciele.
  2. Oświeceni Rosjanie w Europie Zachodniej. Recepcja kultury zachodnioeuropejskiej w Rosji XVIII wieku.

Obraz „światła” oraz opozycja „światło – mrok” w społecznie zaangażowanej literaturze rosyjskiej XVIII wieku (na przykładzie Podróży z Petersburga do Moskwy Aleksandra Radiszczewa). Opozycje „światło – mrok” oraz „widzenie – ślepota” w utworze Radiszczewa a twórczość F. Fénelona i J.F. Marmontela.

wiedza o języku i kulturze
  • pon., 2015-09-21 10:00
Spotkanie festiwalowe Filipiny - kraj legend i cudów, jedyny kraj katolicki w Azji

Fascynujące  legendy i dramatyczne wydarzenia w pięknych i egzotycznych krajobrazach - tym charakteryzuje się historia i rzeczywistość Filipin. Od czasu odkrycia archipelagu przez Hiszpanów, losy kraju i jego mieszkańców to ciąg wydarzeń i procesów, z których każde miało swoją niepowtarzalną dramaturgię i dynamikę i mogłoby dostarczyć scenariusza do wspaniałego filmu przygodowego. Dzisiejsze Filipiny wchodzą na ścieżkę  dynamicznego rozwoju, goniąc swoich sąsiadów i stwarzając możliwości dla handlu i inwestycji. Otwierają się na rozwój współpracy międzynarodowej i turystyki. Muszą jednak równocześnie stawiać czoła różnicom w dochodach, wielkiej biedzie części ludności, terroryzmowi islamskiemu i katastrofom naturalnym. Pomimo odległości geograficznej wiele jest elementów podobnych między Polską a Filipinami - żarliwa wiara katolicka większości narodu, wielkie nadzieje obudzone potężnymi ruchami społecznymi - dziś gasnące, potężni, asertywni  i trudno przewidywalni sąsiedzi, i na koniec ci sami  wszechpotężni Wielcy Bracia zza oceanu, ingerujący wszędzie i we wszystko. Nie ma ciekawszego  kraju azjatyckiego dla nas Polaków.

 

Wyład w ramach cyklu: SPOTKANIA AZJATYCKIE

 

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-26 12:30
Spotkanie festiwalowe Fuj! czy pychota!? Tabu kulinarne w kontekście norm kulturowych i prawnych

Uznawanie czegoś za nadające się do jedzenia ma silne uwarunkowania kulturowe. Podobnie jest w przypadku kulinarnego tabu – choć istnieją w tym zakresie normy w zasadzie uniwersalne (tabu kanibalizmu), to jednak większość żywieniowych zakazów jest wyraźnie związana z kulturowym kontekstem. To, co w jednej kulturze uznane jest za niejadalne, w innej może stanowić pożądany rarytas. Co charakterystyczne, zdecydowana większość kulinarnych tabu dotyczy produktów mięsnych. Dlaczego jedne zwierzęta uznajemy za jadalne, a inne nie? Czy można wskazać jakieś generalne zasady w wyznaczanych zakazach? Dlaczego ryba to nie mięso, a niektóre zwierzęta to… owoce morza? Na takie i wiele innych pytań postaramy się odpowiedzieć w czasie wykładu.

Szczególnym przypadkiem tabu kulinarnego jest zwyczaj niezjadania zwierząt towarzyszących. W prawie norma ta jest wywodzona z przepisu zakazującego zabijania zwierząt, który oczywiście przewiduje wyjątki, ale nie ma wśród nich zwierząt domowych. Jednak na terenie Polski jeszcze do niedawna norma ta nie była powszechną, czego potwierdzeniem są liczne procesy toczące się przeciwko osobom produkującym smalec z psów. Przedstawiane kwestie prawne dotyczyć będą tych spraw oraz innych problemów związanych z różnym statusem prawnym zwierząt przeznaczonych do zjadania i zwierząt-przyjaciół człowieka.

Wykład w ramach cyklu: TABU

wiedza o języku i kulturze
  • czw., 2015-09-24 17:00
Spotkanie festiwalowe Gender w sztuce amerykańskiej na przykładzie twórczości Cindy Sherman

Druga połowa dwudziestego wieku to czas intensywnego namysłu nad kategorią płci. Do dziś gender jest jednym z podstawowych punktów odniesienia kulturoznawczych debat. Debaty te (często budzące ogromne kontrowersje i wywołujące dużo emocji) znalazły również odzwierciedlenie w sztuce wizualnej. Zapoczątkowała je druga fala feminizmu, a obecnie odniesienia do gender coraz szerzej wykorzystywane są przez artystów kroczących różnymi ścieżkami twórczymi. Festiwalowe spotkanie ma na celu przybliżenie obecności gender w sztuce wizualnej na przykładzie twórczości Cindy Sherman, jednej z najbardziej uznanych współczesnych artystek amerykańskich. Podczas spotkania prezentowane będą liczne prace artystki wraz z ich omówieniem oraz krótkim przedstawieniem zaplecza teoretycznego. Uczestnicy będą mieli możliwość zapoznania się między innymi z jedną z przełomowych prac drugiej fali feminizmu Complete Untitled Film Stills (1977-80) oraz późniejszymi słynnymi pracami Sherman. W końcowej części spotkania uczestnicy będą zaproszeni do wspólnej dyskusji z odniesieniem do wysłuchanej prezentacji, otrzymanych materiałów oraz własnych przemyśleń, spostrzeżeń i wrażeń.  

wiedza o języku i kulturze
  • ndz., 2015-09-20 11:00
Spotkanie festiwalowe Gesty grzeczne i niegrzeczne – w kulturze polskiej i obcej

W codziennych kontaktach z ludźmi używamy nie tylko słów, lecz także gestów. Dzięki nim możemy okazać drugiej osobie szacunek, możemy też ją obrazić. Które gesty służą nam do podtrzymywania dobrych relacji z ludźmi, a które nam w tym nie pomagają? Co znane w Polsce gesty znaczą poza naszym krajem? Dzięki którym z nich zjednamy sobie życzliwość obcokrajowców, a których lepiej unikać na wycieczce zagranicznej?

wiedza o języku i kulturze
  • wt., 2015-09-22 17:00
Spotkanie festiwalowe Gesty grzeczne i niegrzeczne – w kulturze polskiej i obcej

W codziennych kontaktach z ludźmi używamy nie tylko słów, lecz także gestów. Dzięki nim możemy okazać drugiej osobie szacunek, możemy też ją obrazić. Które gesty służą nam do podtrzymywania dobrych relacji z ludźmi, a które nam w tym nie pomagają? Co znane w Polsce gesty znaczą poza naszym krajem? Dzięki którym z nich zjednamy sobie życzliwość obcokrajowców, a których lepiej unikać na wycieczce zagranicznej?

wiedza o języku i kulturze
  • czw., 2015-09-24 17:00
Lekcja festiwalowa Grunt to rodzina - o nazwach członków rodziny w różnych językach

W których językach nie ma słów brat ani siostra? Kto nie odróżnia ojca od stryja? Kim była jątrew i dlaczego już tego nie pamiętamy? Uczestnicy spotkania będą mieli okazję poszukać odpowiedzi na te pytania i przekonać się, jak różnorodnie mogą być nazywane relacje rodzinne w językach świata.

wiedza o języku i kulturze
  • wt., 2015-09-22 12:30
Spotkanie festiwalowe Głuchy telefon? Co słyszymy, co pamiętamy i co tak naprawdę mówimy

Celem spotkania jest próba zidentyfikowania najczęstszych błędów w komunikowaniu wynikających ze specyfiki funkcjonowania ludzkiego umysłu a także z tzw. „szumów komunikacyjnych”. Zajęcia będą składały się z części teoretycznej, w której przytoczone zostaną przykłady najciekawszych eksperymentów badających przebieg procesów zapamiętywania i przypominania, a także z części warsztatowej, w której przećwiczymy komunikowanie się w praktyce i zastanowimy nad tym, jak można uniknąć błędów w komunikowaniu.

wiedza o języku i kulturze
  • pon., 2015-09-21 12:00
Lekcja festiwalowa Hiszpański dla początkujących

W trakcie spotkania w ramach Festiwalu Nauki na Uniwersytecie SWPS pragniemy zachęcić do nauki języka hiszpańskiego w ramach hasła: „Hiszpański jest łatwy!”. Podczas zajęć prowadzonych przy wykorzystaniu rozmaitych technik dydaktycznych (metoda komunikatywna, materiały audiowizualne, skojarzenia, gry i zabawy) uczniowie zapoznają się z podstawowymi zwrotami, słownictwem oraz strukturami języka hiszpańskiego. Lekcja wzbogacona zostanie dodatkowo rozmaitymi informacjami dotyczącymi krajów hiszpańskojęzycznych, stanu języka hiszpańskiego na świecie oraz związków świata iberyjskiego i iberoamerykańskiego z innymi krajami.

wiedza o języku i kulturze
  • śr., 2015-09-23 11:00
Spotkanie festiwalowe Iran w zachodnich filmach - przykład współczesnego orientalizmu

Czy wizerunki Iranu, Irańczyków, kultury irańskiej w zachodnich mega produkcjach filmowych (m.in. Aleksander, Trzystu, Operacja Argo) w większym stopniu odzwierciedlają zachodnie stereotypy na temat orientu czy też wiernie oddają rzeczywistość? Celem zajęć jest pokazanie uproszczonych i stereotypowych przedstawień Iranu i kultury irańskiej w zachodnich mega produkcjach filmowych.

wiedza o języku i kulturze
  • wt., 2015-09-22 14:00
Spotkanie festiwalowe Jak pokonać glątwę? O tłumaczeniach dramatów S. I. Witkiewicza na angielski

Inspiracją do zorganizowania dyskusji jest 130 rocznica urodzin Stanisława Ignacego Witkiewicza upamiętniona uchwałą Senatu Rzeczypospolitej RP oddającą hołd twórczości  obydwu Witkiewiczów - ojca i syna. Jest to zachęta do refleksji nad ich wkładem w rozwój kultury polskiej, a wypadku Witkacego jego obecnością w Europie i na innych kontynentach. Zajęcia  poświęcone będą dyskusji na temat  recepcji twórczości polskiego dramaturga w krajach anglojęzycznych, głównie w USA oraz problemów, przed którymi staje tłumacz podejmujący wyzwanie przekładu utworów Witkacego.

            W czasie spotkania uczestnicy podejmą próbę przetłumaczenia wybranych neologizmów, nazwisk znaczących i wierszyków zawartych w dramatach Witkacego i porównają je z tłumaczeniami prof. Daniela  Geroulda, amerykańskiego teatrologa, tłumacza i wielkiego miłośnika i propagatora twórczości autora Szewców za oceanem. 

wiedza o języku i kulturze
  • pon., 2015-09-21 13:00
Spotkanie festiwalowe Jak zjeść tę żabę? O kulturze Francji i relacjach polsko-francuskich

Podczas zajęć uczestnicy dowiedzą się o wzajemnych stosunkach polsko-francuskich na przełomie wieków, a także o podstawowych różnicach kulturowych dzielących obie nacje. Uczestnicy będą mieli także okazję podzielić się własnymi doświadczeniami w kontaktach z kulturą i z językiem francuskim, a także przełamać stereotypy dotyczące Francji funkcjonujące w naszym społeczeństwie.

wiedza o języku i kulturze
  • pt., 2015-09-25 12:00
Spotkanie festiwalowe JASNOPIS w praktyce

W czasie warsztatu przedstawimy JASNOPIS od strony użytkowej oraz jak i do czego możemy go wykorzystywać. Każdy z uczestników zostanie zapoznany z podstawowymi oraz rozszerzonymi funkcjami aplikacji. Dowie się jakie informacje możemy uzyskać od programu poza zbadaniem klasy trudności, jak wykorzystywać podpowiedzi, jak sprawdzić styl wprowadzonego tekstu. Co ważniejsze będzie mógł to zrobić pod okiem osób, które Jasnopis tworzyły i na wybranych przez siebie tekstach. W czasie warsztatu każdy z uczestników będzie mógł spróbować za pomocą Jasnopisu uprościć wybrany przez siebie tekst i zobaczyć, że pisanie prostym językiem na trudne tematy nie jest rzeczą niemożliwą.

Warsztat w ramach cyklu: CZŁOWIEK 2.0

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-26 12:30
Spotkanie festiwalowe JASNOPIS – narzędzie do mierzenia stopnia trudności polskich tekstów

W czasie wykładu przedstawimy JASNOPIS, czyli program komputerowy, który pomaga ocenić, czy tekst poddany analizie jest trudny pod względem językowym. Pokażemy działanie Jasnopisu na przykładzie różnorodnych tekstów. Zaprezentujemy też działanie dodatkowych funkcji, dostępnych w wersji dla zaawansowanych użytkowników. Przedstawimy zasadę działania programu i wyniki badań oraz eksperymentów, które doprowadziły do powstania Jasnopisu. Omówimy cechy językowe tekstu, które utrudniają jego rozumienie. Pokażemy, co należy w tekście zmieniać, by stawał się on łatwiejszy w odbiorze, nie tracąc przy tym nic ze swego znaczenia.  Po wykładzie zaproponujemy chętnym warsztaty, w czasie których można będzie samodzielnie pracować z Jasnopisem.

Wykład w ramach cyklu: CZŁOWIEK 2.0

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-26 11:00
Lekcja festiwalowa Jeśli nie alfabet, to co? Systemy zapisu w Ameryce Południowej i Północnej

Jak zapisywali informacje Majowie i Aztekowie? Co kryje inkaskie kipu? Czy mieszkańcy Ameryki Północnej posługiwali się jedynie alfabetem? Dlaczego pismo rongo-rongo z Wyspy Wielkanocnej nie zostało do dziś odczytane? Poznaj odpowiedzi na te pytania, rozwiąż zagadki językowe i odczytaj ukryte informacje.

wiedza o języku i kulturze
  • wt., 2015-09-22 11:00
Spotkanie festiwalowe Język w przestrzeni - jak zapisywać języki migowe?

Języki migowe, którymi posługują się Głusi na całym świecie, nie wykształciły do tej pory żadnego standardowego systemu pisma. Nie oznacza to jednak, że próby zapisywania języków migowych na papierze nie są podejmowane. Dla celów edukacyjnych, kulturowych oraz akademickich powstało do tej pory kilkanaście sposobów zapisu języków przestrzennych. W trakcie spotkania uczestnicy zaznajomią się z dwoma wybranymi systemami zapisu dla języków migowych: HamNoSys oraz si5s.
 

wiedza o języku i kulturze
  • wt., 2015-09-22 14:00
Spotkanie festiwalowe Klisze szklane światłem zapisane. Co nam mogą powiedzieć stare fotografie

Spotkanie dotyczyć będzie fotografii utrwalonej na szklanych negatywach. Zaprezentowane zostaną najstarsze zbiory fotograficzne z kolekcji PME, na ich przykładzie zostanie omówiona historia fotografii. Wspólnie z uczestnikami będziemy zastanawiać się nad możliwościami dokumentacyjnymi fotografii (dawniej i dziś), rozważać, jakim rodzajem dokumentu, źródłem są fotografie o tematyce etnograficznej. Poruszymy także problematykę fotografii jako warsztatu badawczego etnografa. Spotkanie będzie zachęcać uczestników do prowadzenia własnych notatek wizualnych, tworzenia dokumentów fotograficznych.

wiedza o języku i kulturze
  • wt., 2015-09-22 15:00
Spotkanie festiwalowe Komunikacja międzynarodowa w biznesie - współpraca polsko-francuska

Celem wykładu będzie wprowadzenie do tematu wpływu kultury na relacje międzynarodowe, wskazanie głównych różnic między sposobami komunikowania się w kulturze polskiej i francuskiej, uwydatnienie podobieństw i różnic między Francuzami a Polakami w sferze biznesowej, jak również prywatnej;

wiedza o języku i kulturze
  • pt., 2015-09-25 14:00
Spotkanie festiwalowe Kto w Rosji kręci filmy? Historia w najnowszej kinematografii rosyjskiej

Twórcy filmowi często odżegnują się od jakiegokolwiek zaangażowania politycznego, utrzymując, że filmowiec-artysta zajmuje się wyłącznie sztuką, która rządzi się własnymi prawami. Wykład/Warsztat ma na celu ukazanie, często nieoczywistych, związków między filmem a polityką oraz zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób twórcy filmowi przyczyniają się do powielania określonych wizji przeszłości danego narodu lub kraju. W trakcie zajęć postaramy się odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób oficjalna rosyjska polityka pamięci wpływa na kształt niektórych obrazów filmowych. Przyjrzymy się filmom nakręconym po 2000 roku. Omówimy przykłady filmów historycznych, problematyzujących zamierzchłą przeszłość w sposób na wpół baśniowy (m.in. Kniaź Włodzimierz, Taras Bulba, 1612) oraz tych skupiających się na historii XX wieku (m.in. Twierdza brzeska, Mecz, Kandahar). Spróbujemy określić wyłaniający się z nich obraz Rosji.

wiedza o języku i kulturze
  • wt., 2015-09-22 12:00
Spotkanie festiwalowe Let's visit London!!!

Spotkanie z cyklu warsztatów praktycznej nauki języka angielskiego z elementami kultury i tradycji Wielkiej Brytanii. Warsztaty mają na celu zapoznanie młodzieży z kulturą Wielkiej Brytanii. Słuchacze zostaną wirtualnie oprowadzeni po najsłynniejszych zakątkach stolicy Wielkiej Brytanii, zwiedzając między innymi takie miejsca jak London Eye, Tower of London, Hyde Park, Buckingham Palace, Oxford Street, etc. Podczas prezentacji zostaną omówione takie postacie historyczne jak Henry VIII i Jack the Ripper. Po utrwaleniu potrzebnego słownictwa słuchacze będą mogli zaplanować pięciodniową wycieczkę do Londynu. Dysponując konkretną sumą pieniędzy słuchacze szczegółowo zaplanują swój wyjazd i wskażą miejsca, które zamierzają zwiedzić uzasadniając swoje wybory. Po prezentacji wycieczek zaplanowanych przez słuchaczy następuje dyskusja grupowa, która kończy się wskazaniem najciekawszego pomysłu.

wiedza o języku i kulturze
  • pon., 2015-09-21 10:00
  • pon., 2015-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Lew i jednorożec oraz inne brytyjskie symbole narodowe

Dlaczego w Alicji po drugiej stronie lustra lew i jednorożec walczyły o koronę? Czy flaga Wielkiej Brytanii jest symetryczna? Boże, chroń Królową - przed Szkotami? Tematem otwartego wykładu będą te i inne ciekawostki dotyczące burzliwej historii brytyjskich symboli narodowych.

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-26 10:00
Spotkanie festiwalowe Literaci Powstania Warszawskiego

Klub dyskusyjny w Bibliotece na Woli ma na celu przywołanie postaci literatów Powstania Warszawskiego tych znanych jak Baczyński, Trzebiński czy Gajcy, jak i tych rzadziej wspominanych: Krystynę Krahelską, Wacława Bojarskiego, Zdzisława Stroińskiego, Wojciecha Mencla, Ewę Pohoską czy Włodzimierza Pietrzaka. Przybliżymy ich twórczość oraz interpretacje utworów.

wiedza o języku i kulturze
  • pt., 2015-09-25 18:00
Spotkanie festiwalowe Literatura, polityka i CIA: przekład literacki w czasach zimnej wojny

CIA Ministerstwem Kultury? Tak właśnie, cokolwiek cynicznie, określił rolę jaką amerykańska agencja wywiadowcza odgrywała w propagandowej walce między Wschodem a Zachodem, George Kennan, „ojciec chrzestny” sponsorowanego przez CIA Komitetu Wolnej Europy (The National Committee for a Free Europe/Free Europe Committee), zimnowojennej organizacji nadzorującej m.in. działalność Radia Wolna Europa (Free Europe Radio) oraz Wydawnictwa Wolna Europa (Free Europe Press). CIA, jak i finansowane przez nią quasi pozarządowe fundacje i wydawnictwa, miała niejawny, lecz istotny wpływ na to, jaką literaturę tłumaczono z języka polskiego i wydawano w angielskim i innych językach zachodnich w latach 1945-1989. W „ostoi wolnego słowa”, jaką oficjalnie mianowała się Ameryka, tajne finansowanie przekładów antykomunistycznej polskiej literatury często szło w parze z niejawną cenzurą, polegającą na usuwaniu „niewygodnych” fragmentów z przekładanych dzieł w ich nowej, zachodniojęzycznej wersji, lub na zawężaniu antytotalitarnej wymowy utworów do ich jednoznacznej, antykomunistycznej interpretacji. 

wiedza o języku i kulturze
  • ndz., 2015-09-27 17:30
Spotkanie festiwalowe Lutnie na wierzbach - harfy na topolach. Dylematy przekładu Psalmu 137

Wykład dotyczy problematyki rozumienia tekstu i czynników determinujących odwzorowanie treści wypowiedzi w przekładzie. Złożoność operacji interpretacyjnych dokonywanych przez tłumacza ukazana zostanie na materiale różnych wersji przekładowych początkowego fragmentu psalmu 137 (136). Rozważana będzie kwestia, dlaczego w różnych dawnych i współczesnych  przekładach tego psalmu, dokonywanych niewątpliwie z wielkim pietyzmem, pojawiają się różne drzewa i instrumenty. Przywołane zostaną motywacje  dotyczące  zarówno okoliczności powstania psalmu, jak i sytuacji kulturowej, w jakiej powstawały jego przekłady. M.in. brany będzie pod uwagę walor symboliczny poszczególnych motywów występujących w analizowanym fragmencie - instrumentów muzycznych i drzew.

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-19 13:00