wykład

Zadaniem uczestników będzie zidentyfikowanie zawartości probówki znalezionej w laboratorium. W ten sposób poznamy podstawowe techniki biologii molekularnej.

Tematem tego spotkania jest błona komórkowa, która definiuje granice komórki i izoluje ją od środowiska zewnętrznego. Jej pojawienie się w ewolucji sprawiło, ze warunki wewnątrz komórki mogą być inne i niż w środowisku zewnętrznym. Równie ważna jak izolacja jest jednak możliwość kontaktu komórki ze środowiskiem. Nośnikiem takiej informacji może być ligand, zwykle niskocząsteczkowy peptyd, rozpoznawany przez  receptory, uruchamiające wewnątrzkomórkowe kaskady sygnałowe.

Celem wykładu jest omówienie molekularnych mechanizmów interakcji lipidów, które decydują o formowaniu się dwuwarstwy i ich oddziaływania z białkami błony komórkowej. Przedstawione zostaną generalne mechanizmy przekazywania sygnału przez receptory błony komórkowej. Szczególna uwaga poświęcona będzie molekularnym mechanizmom decydującym o wyodrębnianiu się nanodomen błony komórkowej bogatych w sfingolipidy i cholesterol, które są istotne dla przekazywania sygnału przez wybrane receptory błony.

Antybiotyki należą niewątpliwe do grupy najważniejszych leków stosowanych przez człowieka. Wykład o tym, czym są oraz jak działają antybiotyki.

Prezentacja multimedialna najciekawszych gatunków zwierząt Ameryki Południowej ze szczególnym uwzględnieniem tych, które można spotkać w Warszawskim ZOO. Uczestnicy zajęć będą mieli okazję poznać środowisko, tryb życia oraz zagrożenia jakie czyhają na jaguary, wikunie, piękne i kolorowe ary i tukany, płaszczki, żółwie i wiele innych występujących tam rzadkich gatunków zwierząt. Uczniowie dostaną karty pracy - jedną na dwoje uczniów - i po zajęciach na sali konferencyjnej i wycieczce po terenie ZOO z przewodnikiem czeka ich samodzielny spacer w celu wypełnienia kart pracy. Aby wykonać to zadanie będzie trzeba sięgnąc pamięcią do oglądanej wcześniej prezentacji i oczywiście wykładu przewodnika. Po określonym czasie wszyscy uczestnicy spotkają się w Ptaszarni w sali dydaktycznej, gdzie nastąpi oficjalne sprawdzenie efektów pracy. Nagrodą za prawidłowe wykonanie zadania będzie możliwość bezpośredniego kontaktu z kilkoma zwierzętami pochodzącymi z Ameryki Południowej. Dla najpilniejszych uczestników mała niespodzianka!

Wykład ilustrowany prezentacją multimedialną oraz filmem na temat bogactwa świata grzybów. Uczniowie zapoznają się z budową i systematyką grzybów, cyklem rozwojowym i sposobami odżywiania się, rolą w życiu i gospodarce człowieka oraz z ochroną grzybów. Część terenowa obejmuje pracę w grupach z kartami pracy, spacer po lesie połączony z obserwacją i rozpoznawaniem napotkanych gatunków grzybów oraz ich oznaczanie za pomocą kluczy i atlasów (grzyby jadalne, trujące, pasożytnicze, saprofityczne, mikoryzowe). Na zakończenie każda z grup dokonuje prezentacji uzyskanych wyników opatrzonej krótkim komentarzem dotyczącym oceny środowiska występowania grzybów oraz ich liczebności.

Spotkanie ma charakter warsztatów, prezentujących  opracowany w Pracowni Neuropsychologii Instytutu Biologii Doświadczalnej PAN innowacyjny program terapeutyczny – „Dr Neuronowski”, adresowany usprawnianiu działania umysłu człowieka. Program obejmuje około 100 gier terapeutycznych. Narzędzie składa się z ok. 100 atrakcyjnych gier komputerowych znajdujących zastosowanie w przypadku seniorów, dzieci z rozwojowymi zaburzeniami językowymi oraz pacjentów po udarze mózgu. Demonstracja przykładowych gier terapeutycznych poszerzona zostanie o przedstawienie wyników badań uzyskanych z ich zastosowaniem, w tym także danych neuroobrazowych.

Pasożyty mają wpływ na znacznie więcej procesów, niż się nam wydaje. To one dały impuls do powstania rozmnażania płciowego, wpływają na wybór partnera, chronią przed alergiami, a nawet mogą zmienić zachowanie, i to nie tylko u zwierząt, ale także u ludzi.

Sowy – władczynie nocy, mistrzynie cichej śmierci. Żadna grupa ptaków, w toku ewolucji, nie dostosowała się tak dobrze do życia w mrokach nocy... Dlaczego tak się stało? Podczas spotkania przyjrzymy się wyjątkowemu światu tych tajemniczych stworzeń – odkryjemy tajniki bycia sową, poznamy gatunki sów występujące w Polsce, dowiemy się skąd dokładnie wzięła się łacińska nazwa Strix (po polsku puszczyk) oraz jakie wierzenia starosłowiańskie są związane z sowami. A na koniec sprawdzimy z czego tak głośno śmieje się sowa śnieżna...

Wykład ma na celu omówienie procesów odpowiedzialnych za różnice w skuteczności konkretnych leków u różnych pacjentów. Przedstawione zostaną praktyczne metody pozwalające na dobieranie leku do konkretnego pacjenta, a nie tylko do konkretnej choroby

Wykład raczej łatwy o podstawach wnioskowania na tematy ekologiczne i nawet fizjologiczne na podstawie zapisu kopalnego. Dowody na istnienie drapieżnictwa, pasożytnictwa i konkurencji w przeszłości geologicznej i fundamentalne skutki tych interakcji dla naszej dzisiejszej rzeczywistości.

Cytoszkielet, czyli szkielet komórki, tworzą trzy podstawowe typy włókien: mikrotubule, mikrofilamenty i filamenty pośrednie. Wbrew nazwie, włókna cytoszkieletu są strukturami dynamicznymi, a ich prawidłowe funkcjonowanie jest niezbędna dla życia każdej komórki

Wykład poświęcony budowie i roli cytoszkieletu w komórkach zwierzęcych.

Regeneracja to niezwykły proces prowadzący do odbudowy prawidłowej struktury mięśni szkieletowych, po uszkodzeniu mechanicznym lub wynikającym z miopatii. Podczas wykładu zostaną zaprezentowane najnowsze doniesienia naukowe dotyczące regeneracji mięśni i badań nad wspomaganiem tego procesu oraz mobilizacji komórek macierzystych do uszkodzonej tkanki.

Mitochondria są w komórce nie tylko miejscem powstawania ATP, źródła energii, ale także uczestniczą w wielu procesach: m.in. sygnalizacji komórkowej, jej wzroście i śmierci oraz kontrolują cykl komórkowy. W czasie wykładu omówione zostanie ich znaczenie dla komórki, bioenergetyka i zagadnienie stresu oksydacyjnego, w celu wyjaśnienia ich udziału w patogenezie chorób mitochondrialnych oraz perspektywy nowych strategii diagnostycznych.

Kampinoski Park Narodowy będący Światowym Rezerwatem Biosfery jest wyjątkowo cennym miejscem na Mazowszu. Ten niepowtarzalny teren w około 73% pokryty jest lasami. Drzewa pełnią istotną funkcję we właściwym funkcjonowaniu przyrody. Mimo sowich rozmiarów są niedostrzegalnymi organizmami towarzyszącymi człowiekowi każdego dnia. Czy wystarczająco dużo wiemy na ich temat?

Zajęcia mają na celu przybliżyć codzienne życie drzew i pozwolą odpowiedzieć na pytania:

- co to jest las,

- dlaczego niektóre drzewa gubią liście na zimę,

- co to jest wiek drzewostanu i pierśnica,

- co to jest oczyszczanie się strzały,

- czy drzewa mogą walczyć i odpierać ataki innych,

- czy drzewa mogą opowiedzieć o przeszłości.

Podczas spotkania będzie można nauczyć się jak rozpoznawać pospolite gatunki drzew, zobaczyć jaki zmierzyć wysokość drzewa bez wchodzenia na nie.

Prowadzący wykład przedstawi ciekawe informacje na temat cech budowy  i fizjologii ptaków, które umożliwiają im życie w różnych, nawet ekstremalnych, środowiskach. W czasie wykładu słuchacze będą mieli okazję zobaczyć wiele ciekawych zdjęć.

Na wykładzie będą prezentowane możliwości usprawniania funkcjonowania umysłu człowieka w świetle najnowszych badań nad mózgiem. Przedstawione zostaną wyniki badań prowadzonych w Pracowni Neuropsychologii Instytutu Biologii Doświadczalnej PAN z zastosowaniem autorskiego innowacyjnego programu komputerowego „Dr Neuronowski”, stworzonego we współpracy z firmą HARPO. Program obejmuje zestaw atrakcyjnych gier komputerowych, służących usprawnianiu działania umysłu, w tym pamięci, uwagi, mowy. Jest adresowany zarówno dzieciom jak i dorosłym wykazujących różnego typu deficyty poznawcze (m.in. zmiany związane z procesem zdrowego starzenia się).

.

Wykład spróbuje odpowiedzieć na pytania: czy poprzez to co jemy, zmieniamy skład naszej mikroflory jelitowej i z przyjaciela robimy wroga przyczyniającego się do rozwoju chorób ? oraz jaki wpływ na skład mikroflory ma stosowanie pro- lub prebiotyków, antybiotyków oraz syntetycznych słodzików ? 

Uogólniona forma naszego organizmu związana jest ściśle z zadaniami przed jakimi regularnie stawiamy nasze ciało. Jeśli, na przykład, lubimy koszykówkę, wykonujemy dużo wyskoków i lądowań to nasz organizm będzie sukcesywnie wzmacniał wszystkie tkanki obciążane podczas wyskoku i lądowania (kości, mięśnie, ścięgna) . Jeśli z drugiej strony patrząc nasz dzień oparty będzie głównie na zadaniach statycznych: siedzeniu w samochodzie, przy biurku, w fotelu, to każda inna, trudniejsza aktywność może być dla nas potencjalnym zagrożeniem. Podczas wykładu postaram się przybliżyć mechanizmy i czynniki, dzięki którym nasz organizm może być stymulowany do regeneracji i wzmocnienia, lub dzięki którym wyzwalane są procesy degeneracyjne.

W mieszkaniu przebywamy średnio ok. 60% doby. Zastanowimy się jak oddziałuje środowisko mieszkalne na nasze zdrowie? Pod uwagę brane będą szczególnie dzieci i osoby starsze co nie znaczy, że pozostałe grupy wiekowe zostaną pominięte. To właśnie w tym środowisku otaczają nas czynniki chemiczne, fizyczne i biologiczne, a wśród nich nawet żywe organizmy. Często nasze narządy zmysłów nie potrafią sygnalizować ich obecności (np. w przypadku tlenku węgla czy Radonu-222), a niektórych z nich nie jesteśmy w stanie dostrzec gołym okiem (bakterie, wirusy, zarodniki grzybów, roztocze kurzu domowego). Zatem jakie czynniki są szczególnie istotne w tym środowisku z punktu widzenia zagrożeń zdrowia? Jak możemy wpływać na pojawianie się ewentualnych zagrożeń zdrowotnych? Czym zatem są te zagrożenia? W jakim stopniu czynniki te szkodzą zdrowiu mieszkańców? Kiedy i dla kogo są one szczególnie niebezpieczne? Jak chronić się przed tymi zagrożeniami? Czy możemy zabezpieczyć się przed nimi? Postaramy odpowiedzieć na te i wiele innych pytań w trakcie wprowadzającego w to zagadnienie wykładu, a potem podczas otwartej dyskusji, tak aby środowisko mieszkalne stało się przyjaznym dla naszego zdrowia.

Najstarszym zapisem reakcji alergicznej jest opis śmierci faraona Menesa (XVII w. p.n.e.) – zmarł on nagle po użądleniu przez szerszenia. Hipokrates niezwykle dokładnie opisał duszność napadową, jak również pierwszy używał terminu "asthma" w odniesieniu do zaburzeń oddychania. W 1873 r. Charles Blackley związał przyczynowo gorączkę sienną z nadwrażliwością na pyłki roślin, a w 1906 r.  Clemens von Pirquet wprowadził termin "alergia" w odniesieniu do odbiegającego od normy sposobu reagowania.

Obecnie najwięcej zachorowań na alergię obserwuje się w krajach wysokorozwiniętych, w dużych aglomeracjach miejskich. W Polsce na alergię choruje około 40% populacji. WHO zaliczyła choroby alergiczne do grupy chorób cywilizacyjnych. Olbrzymi postęp w poznaniu mechanizmów reakcji alergicznych dokonał się po ustaleniu struktury chemicznej immunoglobuliny E. W 1968 roku dokonano klasyfikacji reakcji alergicznych, którą posługuje się dziś każdy badacz i klinicysta. Obecnie alergia określana jest jako rodzaj reakcji nadwrażliwości, gdzie objawy powstają na drodze mechanizmów immunologicznych związanych z IgE (alergia lgE-zależna) lub wynikają z innego typu zaburzeń immunologicznych (alergia lgE-niezależna).

W rozpoznawaniu chorób alergicznych istotne są odpowiedzi na trzy pytania:

1. Czy objawy, które zgłasza chory, mają podłoże alergiczne?

2. Jeśli tak, to na co chory jest uczulony?

3. Czy to, na co chory jest uczulony, tłumaczy występowanie określonych objawów?

W odpowiedzi na pierwsze pytanie ważna jest ocena, czy objawy zgłaszane przez pacjenta w czasie zbierania wywiadu mogą mieć charakter alergiczny i czy ich występowanie tworzy obraz pozwalający podejrzewać określoną jednostkę chorobową o podłożu alergicznym. Odpowiedź na drugie pytanie uzyskuje się po wykonaniu testów skórnych, które stanowią standardową metodę diagnostyczną w alergologii. Wynik tego badania zwykle potwierdza podejrzenie wynikające z wywiadu oraz wykazuje współistnienie wielu innych uczuleń, często zaskakujących, które trudno było podejrzewać na podstawie zebranego już wywiadu. Odpowiedź na pytanie trzecie jest niezwykle istotna dla alergologa, z uwagi na wybór odpowiedniej procedury profilaktyczno-leczniczej. W przypadku trudności w wykazaniu związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy uczulającymi alergenami a objawami uczulenia konieczne staje się przeprowadzenie badań laboratoryjnych. Metody in vitro stosowane w diagnostyce alergii to eozynofilia krwi obwodowej,  cytologia błony śluzowej nosa, oznaczenie stężenia lgE całkowitego i lgE alergenowo-swoistych dla alergenów głównych i epitopów, oznaczenie stężenia i aktywności inhibitora C1-esterazy, Basotest, czy test CAST-ELISA. Mimo dużego zróżnicowania specjalistycznego technik badawczych należy podkreślić, że o rozpoznaniu alergii powinna decydować kompleksowa ocena wyników i ich konfrontacja z danymi z wywiadu, a nie pojedyncze, nawet najbardziej specjalistyczne testy alergologiczne.

W ramach zagadnień związanych z zasadami prawidłowego żywienia ważnym problemem staje się świadomy wybór produktów spożywczych, których skład będzie wpływał na utrzymanie zdrowia bądź będą mogły być stosowane w profilaktyce i/lub terapii chorób dietozależnych. W ramach wykładu zostanie przedstawione zagadnienie związane z grupą produktów spożywczych o udokumentowanym profilaktycznym wpływie na organizm - żywności funkcjonalnej.

Dlaczego nie reagujemy jednakowo na zastosowane leczenie? Co sprawia że losy leków w naszych organizmach mogą się różnić? Czym może grozić nieuwzględnienie specyfiki naszego organizmu w toku leczenia? Czy terapia personalizowana stanie się codziennością „medycyny jutra”? Wykład połączony z dyskusją panelową pozwoli na zrozumienie genetycznych i pozagenetycznych uwarunkowań osobniczego zróżnicowania mechanizmów reakcji naszego organizmu na leczenie oraz konsekwencji tego zjawiska dla skuteczności i bezpieczeństwa terapii. Wprowadzeni w podstawy tego interesującego zagadnienia zastanowimy się dlaczego zalecana standardowo dawka określonego leku u pacjentów o tej samej płci, wieku, masie ciała, kondycji ogólnej może niekiedy okazać się dawką zbyt niską, w innych przypadkach natomiast dawką zbyt wysoką, i co może z tego wynikać dla zdrowia pacjenta. Przeanalizujemy konsekwencje społeczne a także ekonomiczne nieuwzględniania osobniczej specyfiki reakcji na leki. Rozszyfrujemy tajemnicze symbole genów, enzymów, nośników i receptorów charakteryzujące indywidualny profil naszego organizmu, którego poznanie pozwala określić czy jesteśmy np. „szybkim”, czy też „wolnym metabolizerem” określonego leku i co to dla nas w praktyce oznacza.