wykład

Co wpływa na nasze bezpieczeństwo energetyczne w sektorze gazu ziemnego? Czy instrumenty i mechanizmy prawne są wystarczające? Czy musimy obawiać się działań Federacji Rosyjskiej? Czy potrzebna jest nam unia energetyczna?  Powyższe pytania dość często pojawiają się w publicznej dyskusji, zwłaszcza obecnie, gdy sytuacja geopolityczna jest niezwykle napięta. Odpowiedzi nie są proste, ale warto ich szukać…

Media są podstawowym źródłem, z którego Polacy czerpią wiedzę na temat przestępczości (70% społeczeństwa uzyskuje ją z telewizji, 15% z prasy, a ponad 7% z radia) oraz wymiaru sprawiedliwości. Niewątpliwie środki masowego przekazu bardzo chętnie informują o przestępczości. Przede wszystkim dlatego, że jest to temat atrakcyjny dla odbiorców, emocjonujący, nierzadko sensacyjny i poruszenie go w łatwy sposób przyciąga uwagę czytelników, widzów czy słuchaczy. Badacze twierdzą, że ludzie reagują pozytywnie na wiadomości o czynach zabronionych. Pozwala im to na wzmocnienie we własnych oczach swojego pozytywnego wizerunku przez opozycję do osoby, która łamie zasady współżycia społecznego.

Obraz przestępczości, który ukazują środki masowego przekazu jest zniekształcony i nigdy nie oddaje rzeczywistości. Media informują o pewnych zdarzeniach w sposób wybiórczy lub je nadmiernie nagłaśniają. Sygnalizują fakt popełnienia czynu karalnego, ale znacznie rzadziej (częściej w przypadku bardzo poważnych przestępstw) informują o dalszym postępowaniu czy wyroku sądu. Dziennikarze operują technikami, pozwalającymi przedstawić informację w taki sposób, żeby przyciągnęła uwagę słuchaczy, telewidzów i czytelników.

W wiadomościach dotyczących przestępczości obserwuje się zjawiska przeinformowania i niedoinformowania. Przeinformowanie ma miejsce wtedy, gdy jedno szokujące zdarzenie uruchamia całą lawinę informacji na podobny temat. Przeinformowanie może także kreować tzw. „fale przestępczości”. Pewien temat staje się „modny” w mediach i stale powraca. Wzrost doniesień na temat np. przestępczości nieletnich czy kobiet może powodować wzrost przekonania o „zalewie przestępczości” danego rodzaju, co nie musi być zgodne z prawdą. Niedoinformowanie polega natomiast na zaprzestaniu przekazywania przez media informacji na temat przestępczości lub niektórych ich rodzajów. Może to być świadome postępowanie (jak to miało np. miejsce w czasach komunistycznych) albo wynikać z faktu, że w danej chwili prym wiodą wiadomości dotyczące innego, bardziej atrakcyjnego tematu, bądź że pewne typy przestępczości są rzadko relacjonowane, bo nie wzbudzają żadnych emocji u odbiorców (np. drobne kradzieże sklepowe czy trudne przestępstwa gospodarcze, których istotę niełatwo jest zrozumieć czytelnikowi nastawionemu na bardzo prosty przekaz).

Nic więc dziwnego, że obraz przestępczości pokazywany w mass mediach odbiega istotnie od statystycznego obrazu zjawiska. Wpływa to także na świadomość Polaków co do obrazu przestępczości.

Czy można poświęcić życie jednej osoby, by uratować troje? Czy życie sławnego naukowca jest więcej warte od życia robotnika? Pięciu badaczy grzęźnie w jaskini głęboko pod ziemią. Wiedzą, że zanim przyjdzie ratunek, zginą z głodu. Postanawiają więc dla dobra większości poświęcić jedną osobę. Ta hipotetyczna historia, wymyślona przez Lona Fullera, profesora prawa Harvard University, wykorzystywana jest na studiach prawniczych do rozważań nad moralnością prawa. 

Przedmiotem lekcji będzie omówienie najważniejszych kierunków i podejść badawczych w prawoznawstwie. Przedstawione zostaną podstawowe cechy prawa jako systemu normatywnego funkcjonujących w społeczeństwie.

Wykład dla przyszłych/młodych kierowców, podczas którego zostaną omówione  różne możliwe konsekwencje naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym - od grzywien nakładanych mandatami karnymi po surowe kary pozbawienia wolności za katastrofy komunikacyjne. 

Wykład  będzie dotyczył korupcji w polskiej i światowej piłce nożnej. Prezentujący przedstawiają szczegóły afery korupcyjnej w FIFA, a także najsłynniejszą postać związaną z korupcją w światowej piłce- Williama Raja Perumala. Zostanie także przedstawiona najsłynniejsza Polska afera korupcja "afera fryzjera". Prezentujący na podstawie w/w przykładów przedstawią także podstawowe instrumenty służące zwalczaniu korpucji w sporcie. 

Podczas wykładu podejmiemy próbę zmiany negatywnego wizerunku urzędników. Pokażemy, że osoby zatrudnione w administracji publicznej nie są leniami, tylko nieustannie pracują na rzecz nas wszystkich. Omówimy również prawa oraz obowiązki urzędników i zapoznamy uczestników z kryteriami, jakie muszą spełnić, aby móc zacząć pracować jako urzędnicy samorządowi, rządowi czy też europejscy.

Celem wykładu będzie wprowadzenie do tematu wpływu kultury na relacje międzynarodowe, wskazanie głównych różnic między sposobami komunikowania się w kulturze polskiej i francuskiej, uwydatnienie podobieństw i różnic między Francuzami a Polakami w sferze biznesowej, jak również prywatnej;

W  formule edukacyjno-pokazowo-warsztatowej zostaną przedstawieni współcześni rzemieślnicy, których śmiało można określić jako mistrzów w swojej dziedzinie.

Spotkaniu towarzyszyć będzie prezentacja fotograficzna oraz fragmenty filmów o współczesnych rzemieślnikach, a na zakończenie uczestnicy zagrają w grę „Rzemieślnicze potyczki”, która powstała jako efekt „Uwolnić projekt” – projektu, w ramach którego na bazie inspiracji muzealnymi obiektami powstały nowe przedmioty, prezentujące tradycyjne wzory we współczesnej odsłonie.

Lata 20. XX wieku są szczególnym okresem w historii. Rozpowszechniły się samochody i telefony, a ludzie plotkowali na temat Hollywoodzkich gwiazd. Radio zwiastowało początek mass mediów. Starsze pokolenia z przerażeniem patrzyły jak młode kobiety pokazywały nie tylko kostki, ale również kolana. Młodzi, uznając, że stare zwyczaje dotyczące związków damsko-męskich nie pasują do nowych czasów, wymyślili nową formę zalotów: randki. Wykład ten skupi się na tych, i wielu innych, zmianiach w życiu codziennym amerykanów jakie zaszły w trakcie tej dekady. Po wykładzie zapraszam uczestników do dyskusji o tym, czy można  zaryzykowac stwierdzenie, że to właśnie w tej epoce wiek ten zyskał dojrzałość.

Druga połowa dwudziestego wieku to czas intensywnego namysłu nad kategorią płci. Do dziś gender jest jednym z podstawowych punktów odniesienia kulturoznawczych debat. Debaty te (często budzące ogromne kontrowersje i wywołujące dużo emocji) znalazły również odzwierciedlenie w sztuce wizualnej. Zapoczątkowała je druga fala feminizmu, a obecnie odniesienia do gender coraz szerzej wykorzystywane są przez artystów kroczących różnymi ścieżkami twórczymi. Festiwalowe spotkanie ma na celu przybliżenie obecności gender w sztuce wizualnej na przykładzie twórczości Cindy Sherman, jednej z najbardziej uznanych współczesnych artystek amerykańskich. Podczas spotkania prezentowane będą liczne prace artystki wraz z ich omówieniem oraz krótkim przedstawieniem zaplecza teoretycznego. Uczestnicy będą mieli możliwość zapoznania się między innymi z jedną z przełomowych prac drugiej fali feminizmu Complete Untitled Film Stills (1977-80) oraz późniejszymi słynnymi pracami Sherman. W końcowej części spotkania uczestnicy będą zaproszeni do wspólnej dyskusji z odniesieniem do wysłuchanej prezentacji, otrzymanych materiałów oraz własnych przemyśleń, spostrzeżeń i wrażeń.  

Dlaczego w Alicji po drugiej stronie lustra lew i jednorożec walczyły o koronę? Czy flaga Wielkiej Brytanii jest symetryczna? Boże, chroń Królową - przed Szkotami? Tematem otwartego wykładu będą te i inne ciekawostki dotyczące burzliwej historii brytyjskich symboli narodowych.

Cykl wykładów (z prezentacjami multimedialnymi) ma na celu przybliżenie słuchaczom epoki oświecenia (ramy czasowe, podstawy filozoficzne, kontekst społeczno-polityczny, osiągnięcia w zakresie kultury ze szczególnym uwzględnieniem literatury oraz sztuk pięknych) w krajach Europy Zachodniej (cz. I) i w Rosji (cz. II). Kryterium doboru materiału egzemplifikacyjnego (traktaty filozoficzne, literatura piękna, ikonografia) stanowi obecność w nim obrazu „światła” (opozycji „światło – mrok”), uznanego za fundament myślowy epoki.

Problematyka wykładu „Europa wieku świateł: fundamenty”:

1. Ramy czasowe oświecenia zachodnioeuropejskiego. Oświecenie a wiek XVIII.
2. Co to jest Oświecenie? – rozprawa Immanuela Kanta.
3. Oświecenie – rycina Daniela Chodowieckiego.
4. Nazwa epoki w różnych językach europejskich.
5. Podstawy filozoficzne oraz konteksty społeczno-polityczne i kulturowe oświecenia europejskiego.  
6. Oświecenie i my. Co zawdzięczamy epoce oświecenia?

Problematyka wykładu „Europa wieku świateł: oblicze rosyjskie”:

1. Oświecenie w Rosji – ramy czasowe, ośrodki kulturalne, zjawiska i tendencje, przedstawiciele.
2. Oświeceni Rosjanie w Europie Zachodniej. Recepcja kultury zachodnioeuropejskiej w Rosji XVIII wieku.

Obraz „światła” oraz opozycja „światło – mrok” w społecznie zaangażowanej literaturze rosyjskiej XVIII wieku (na przykładzie Podróży z Petersburga do Moskwy Aleksandra Radiszczewa). Opozycje „światło – mrok” oraz „widzenie – ślepota” w utworze Radiszczewa a twórczość F. Fénelona i J.F. Marmontela.

Wielu komentatorów twierdzi, że poprawność polityczna w Szwecji sięga granic absurdu. Podczas wykładu spróbujemy wskazać obszary, w których zjawisko to jest szczególnie widoczne u naszych północnych sąsiadów. Podejmiemy również próbę zrozumienia źródeł tego rodzaju neocenzury w dyskursie politycznym i społecznym w Szwecji.

Wykład z elementami dyskusji w ramach cyklu: HOMO POLITICUS

Niewystarczająco w Polsce znany i ceniony dramat Henrika Ibsena (1828 – 1906) Peer Gynt (1867) należy do ścisłej czołówki najwybitniejszych dramatów XIX wieku. Jego zadziwiający bohater tytułowy jest niezwykłą zapowiedzią i głęboką analizą człowieka szeroko pojętej nowoczesności, a także człowieka XXI wieku. Wybitny norweski antropolog społeczny Tomas Hylland Eriksen, znany w Polsce przede wszystkim jako autor książki Tyrania chwili. Szybko i wolno płynący czas w erze informacji (Warszawa 2003) w swojej książce o tożsamości nowoczesnej nazywa bohatera Ibsenowskiego dramatu „dzieckiem czasów nowoczesnych, uwielbiającym wolny wybór i wolność indywiduum” (T. H. Eriksen, Røtter og føtter. Identitet i en omskiftelig tid, Oslo 2004, s. 115).  Peer pragnie życia podporządkowanego przyjemności, mądrość życiowa, którą nabywa już jako młody człowiek sprowadza się do życia beztroskiego i obcego wszelkim zobowiązaniom i wszelkiej stałości. Jego Gyntowskie „ja”, które sobie bardzo ceni, jest czysto popędowe i poddane kaprysom jego woli i sytuacji zewnętrznej. Jedyny porządek, jaki można w owym „ja” odnaleźć to chronologia doświadczeń życiowych. Jako stary człowiek w akcie V budzi się do świadomości prawdy o swoim życiu, ale go zmienić przecież już nie może.

Wykład w ramach cyklu: CZŁOWIEK 2.0

Literacki obraz edukacji dziewcząt i chłopców na przełomie XIX i XX wieku.

W czasie spotkania zastanowimy się nad powiązaniami migracji i nowych technologii i nad tym, jak migracja wpływa nad innowacje i zmiany w kraju ojczystym. W jaki sposób nowe media zmieniają doświadczenie wyjeżdżających? Jak używa się Skypa, serwisów społecznościowych i telefonów komórkowych, żeby pozostać w kontakcie z domem? Jak migracja może wpływać na innowacje?

Podczas spotkania obejrzymy film w reż. Heleny Patzer (zdj. Kacper Czubak). Film jest efektem badań terenowych w USA i na Filipinach. Obserwując codzienne rozmowy przez komunikatory internetowe, możemy zobaczyć jak w rodzinie rozdzielonej przez migrację rozumiane są miłość, troska i obowiązek. Śledząc historię wyjazdu jednej kobiety, poznajemy też innych członków rodziny, którzy pragną znaleźć  "lepsze życie" . Ich jedyne marzenie to wyjazd za granicę "tam, gdzie wszystko jest możliwe".

Spotkanie będzie miało formę prezentacji z dyskusją.

Zespół Nowej Panoramy Literatury Polskiej opowie o tworzeniu dwóch premierowych kolekcji cyfrowych: PrusPlus (dotyczącej Bolesława Prusa oraz "Lalki") oraz Atlasu Romantyzmu Polskiego (przedstawiającej polski Romantyzm w ujęciu przestrzennym). Przedstawione zostaną założenia, które przyświecały twórcom, a także szczegółowe rozwiązania, które zastosowano, by zaprezentować treści naukowe w nowoczesnej, multimedialnej formie.

Don Kichot z powieści Cervantesa mocno wrósł w rosyjską tradycję, stąd stale podejmowane próby rozpoznania jego miejsca i znaczenia w kulturze. Postać  Rycerza Smętnego Oblicza przeniknęła do wielu dzieł literatury rosyjskiej; jego imię używane jest jako metafora w dyskusjach między reprezentantami różnych, niekiedy skrajnie odmiennych, idei filozoficznych i politycznych (jak słowianofile i okcydentaliści); wreszcie stał się on bohaterem licznych adaptacji teatralnych i filmowych, przeróbek i parafraz przeznaczonych dla czytelnika masowego i dla dzieci. Pytanie brzmi: jakim transformacjom podlega obiekt, przechodzący  z własnego kontekstu, w którym się uformował – w nowy kontekst, który go przyjął? Czy zmiany powstałe w procesie przekładu z jednej kultury na drugą należy traktować jako straty, czy też jako nowe konstrukcje? Kwestie te zostaną omówione na wybranych przykładach tekstów rosyjskiej kultury pierwszej połowy XX wieku.

Spotkanie przybliży słuchaczom problematykę współczesnych imion chińskich. Jakie imiona nadają dzieciom Chińczycy? Jakie jest znaczenie tych nazw? Czym charakteryzuje się „dobre” imię? Gdzie go szukać? Czy imiona kobiet i mężczyzn się różnią? Jaki obraz świata wyłania się z chińskich nazw? Czy imię może wpływać na przyszłość i losy człowieka? Jak liczne są chińskie imiona? Czy podlegają modom? Czy polityka może wpływać na wybór imienia? Ile imion noszą Chińczycy? Wykład odpowie na te i wiele innych pytań dotyczących nazewnictwa chińskiego.

Wykład z elementami dyskusji w ramach cyklu: SPOTKANIA AZJATYCKIE

Jak wyglądają i znaczenie mają porwania kobiet w Kirgistanie? Czy jest to pewna forma obrzędu weselnego czy też dramat kobiety?

Porywanie kobiet (alla kachuu) w Kirgistanie służy zdobyciu żony. Zwyczaj ten opisywany jest

przez niektórych jako pewna formy obrzędu weselnego czy gry, przez innych jako dramat

kobiety, przejaw przemocy łamiącej prawa człowieka.  Kirgizi mówią o nim jako o „tradycji” czy „obyczaju”. Współczesne kirgiskie media

niejednokrotnie opisują porwania, które są skądinąd, przynajmniej oficjalnie, potępiane i

penalizowane przez państwo. Podczas spotkania omówione zostaną pewne aspekty tego kontrowersyjnego zwyczaju – jego

przebieg, znaczenie, rozmaite interpretacje i przemoc. Praktyka ta jest niezwykła ze względu

na częstość występowania; ponadto, choć oceniana negatywnie przez dużą część kobiet, w

skali społecznej należy do akceptowalnych zachowań prowadzących do zawarcia małżeństwa.

Według danych niektórych badaczy regionu, około połowa wszystkich kirgiskich małżeństw

zawierana jest poprzez porwanie. Z tych porwań około dwie trzecie następuje bez zgody

dziewczyny.

Lekcja będzie podsumowaniem zebranej przez pracowników PME wiedzy o pszczołach i pszczelim folklorze. Według jednego z wierzeń, owad ten powstaje ze światła.

Tematyka pszczół stała się w ostatnim czasie bardzo głośna ze względu na tzw. „zespół masowego ginięcia pszczół”. Pracownicy PME zainteresowali się tymi owadami w roku 2014, rozpoczynając systematyczne badania oraz nagrywanie materiału filmowego rejestrującego opinie na temat pszczół, pszczelarstwa i współczesnych działań propszczelich w różnych środowiskach społecznych, zaczynając od pszczelarzy, a  kończąc na działaczach Greenpeace realizujących projekt budowy „hoteli” dla owadów parkowych. Równolegle prowadzona była kwerenda nt. folkloru związanego z pszczołami.

Wykład poświęcony jest operze na głosy chłopięce Benjamina Brittena „The Golden Vanity” jako przykładowi utworu kultury wysokiej inspirowanego folklorem. Punktem wyjścia będzie omówienie ballady jako gatunku i jej miejsca w dziejach kultury angielskiej, ilustrowane różnorodnymi wersjami i wykonaniami ballady „The Golden Vanity”, która była źródłem inspiracji dla kompozytora. Przedstawiona zostanie analiza prawdopodobnych źródeł historycznych przedstawionych w niej wydarzeń. Omówiona zostanie sama opera, jej kompozytor i autor libretta, a także możliwe interpretacje i jej miejsce w twórczości Brittena, w tym działalność edukacyjna kompozytora. W szerszym kontekście wykład poświęcony będzie związkom kultury popularnej i wysokiej w dziejach kultury brytyjskiej. Utwór ze słyszenia jest na pewno znany wielu Polakom, niezależnie od wieku i muzycznych upodobań.

CIA Ministerstwem Kultury? Tak właśnie, cokolwiek cynicznie, określił rolę jaką amerykańska agencja wywiadowcza odgrywała w propagandowej walce między Wschodem a Zachodem, George Kennan, „ojciec chrzestny” sponsorowanego przez CIA Komitetu Wolnej Europy (The National Committee for a Free Europe/Free Europe Committee), zimnowojennej organizacji nadzorującej m.in. działalność Radia Wolna Europa (Free Europe Radio) oraz Wydawnictwa Wolna Europa (Free Europe Press). CIA, jak i finansowane przez nią quasi pozarządowe fundacje i wydawnictwa, miała niejawny, lecz istotny wpływ na to, jaką literaturę tłumaczono z języka polskiego i wydawano w angielskim i innych językach zachodnich w latach 1945-1989. W „ostoi wolnego słowa”, jaką oficjalnie mianowała się Ameryka, tajne finansowanie przekładów antykomunistycznej polskiej literatury często szło w parze z niejawną cenzurą, polegającą na usuwaniu „niewygodnych” fragmentów z przekładanych dzieł w ich nowej, zachodniojęzycznej wersji, lub na zawężaniu antytotalitarnej wymowy utworów do ich jednoznacznej, antykomunistycznej interpretacji.