Polska Akademia Nauk

Typ Tytułsortuj rosnąco Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe Żydzi we Lwowie, Żydzi o Lwowie

Lwów wielokulturowy, Lwów unikalny, miasto na skrzyżowaniu kultur, miasto pamięci, nostalgii, wspomnień, wreszcie miasto wielokrotnie opisywane i kreowane w tekstach literackich. Taki mniej więcej obraz Lwowa jest wspólny dla polskiego i ukraińskiego myślenia o tym mieście, choć oczywiście szczegóły oraz wartościowania poszczególnych elementów historii czy tradycji będą odmienne.

Spróbujemy zastanowić się, jakie miejsce w tym obrazie, zarówno polskim, jak i ukraińskim, zajmuje najliczniejsza przedwojenna mniejszość etniczna – Żydzi lwowscy i jaki jest ich własny obraz miasta? Czy zwykły czytelnik, nie specjalista-judaista, ma go w ogóle szansę odnaleźć?

wiedza o języku i kulturze
  • śr., 2015-09-23 17:00
Spotkanie festiwalowe Znane i nie znane rośliny egzotyczne w szklarniach PAN Ogrodu Botanicznego

Tematem wystąpienia będzie prezentacja roślin, które pochodzą z klimatu umiarkowanego ciepłego (śródziemnomorskiego, subtropikalnego) , tropikalnego (lasów deszczowych) oraz klimatu suchego (stepowego, pustynnego). Autor szczególną uwagę zwróci na wieloaspektową utylitarność drzew, krzewów, lian, pnączy oraz roślin zielnych. Natomiast charakterystyka opisowa gatunków obejmie morfologię, rozmieszczenie geograficzne, ekologiczne warunki występowania tudzież znaczenie roślin w życiu człowieka.

biologia
  • sob., 2015-09-26 10:30
Spotkanie festiwalowe Zbrodnia w stylu retro. Wiek XIX we współczesnej kulturze popularnej.

Zajęcia pokazują na wybranych przykładach, zaczerpniętych z nurtu „kryminału retro”, (literatura i film) a także ekranizacji klasycznych opowieści detektywistycznych oraz materiałów o charakterze zbeletryzowanych dokumentów – współczesne, potoczne wyobrażenia na temat pewnej specyficznej sfery wieku XIX. Oprócz mody na seriale kryminalne w klimacie retro (brytyjskie, kanadyjskie czy amerykańskie, jak np. „Ripper Street”, „Museum Eden”, „Murdoch Mysteries”, „Suspicions of Mr Whicher”, „Copper”) omówione zostaną również postaci historyczne i fikcyjne, które funkcjonują już jako swoiste, rozpoznawalne  znaki kulturowe (np. Kuba Rozpruwacz, Sherlock Holmes i jego liczne rzeczywiste pierwowzory).

Podczas zajęć zostaną poddane oglądowi zarówno rażące anachronizmy, dotyczące sfery kultury materialnej czy języka (będące wynikiem niewiedzy autorów powieści czy scenariuszy lub – w przypadku obcojęzycznych tekstów kultury – również tłumaczy, niezorientowanych w niuansach stylistycznych pewnych terminów), jak i zaskakujące elementy, które są niezgodne ze stereotypową wizją tej epoki – a jednak odzwierciedlają prawdę historyczną. Interaktywny charakter zajęć, polegający m. in. na odwoływaniu się do „wiedzy codziennej” odbiorców w formie prostego quizu (prawda czy fałsz?), ma w założeniu podważyć schematy oraz w przystępny sposób ukazać niejednoznaczność i bogactwo XIX stulecia.

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-19 14:00
Lekcja festiwalowa Wszyscy jesteśmy nano. Czy technologia może leczyć?

Naturalne nanowłókna są elementem konstrukcyjnym tkanek wszystkich żywych organizmów. Sztucznie otrzymane nanowłókna są z powodzeniem używane w inżynierii tkankowej i medycynie regeneracyjnej – umożliwiają odbudowę uszkodzonych tkanek, w przyszłości również organów. Spotkanie rozpoczyna wprowadzenie w temat nanowłókien, jest kontynuowane w laboratorium pokazem elektroprzędzenia i materiałów używanych w medycynie regeneracyjnej. Mile widziany czynny udział widzów w spotkaniu.

technika i technologia
  • pon., 2015-09-21 10:00
Spotkanie festiwalowe Wirtualny dotyk, prawdziwe emocje

Dotyk to jeden z najpowszechniejszych, a zarazem najmniej zauważanych metod komunikacji. Często nie zdajemy sobie sprawy, jak silny wpływ może mieć lekkie muśnięcie lub przyjacielskie klepnięcie kogoś w ramię. W psychologii już od dawna próbowano badać te reakcje, jednak warunki laboratoryjne znacząco odbiegały od codziennego życia, dlatego interpretacja wyników takich eksperymentów była ograniczona. Szybki rozwój technologii środowisk wirtualnych otwiera przed psychologami nowe perspektywy. Połączenie immersyjnej rzeczywistości wirtualnej i pomiaru psychofizjologicznego zapewnia wysoki poziom realizmu sytuacji, w której znajduje się osoba badana, przy niezmiernie dokładnym zapisie jej reakcji.

W wielu badaniach wykazano, iż lekki dotyk w ramię/przedramię może bardzo wpłynąć na nasze zachowanie. Na przykład, klienci, których kelnerka delikatnie dotknęła, zostawiają wyższe napiwki. Osoby poproszone o drobną pomoc (np. pożyczenie monety do automatu), zgadzały się chętniej, gdy pytaniu towarzyszył lekki dotyk. Co ciekawe osoba dotykana nie musi być nawet świadoma tego faktu.

Te fascynujące obserwacje stoją w sprzeczności z wynikami polskimi. Prof. Doliński wykazał, że w sytuacji, gdy mężczyzna prosi o coś innego mężczyznę, szansa na uzyskanie pomocy spada, jeśli pytaniu towarzyszy lekki dotyk. Jak to wyjaśnić? Odpowiedzi poszukuje się w emocjach związanych z byciem dotkniętym przez mężczyznę. Może jest to obawa, aby nie być wziętym za homoseksualistę? A może ktoś po prostu denerwuje się, że przekroczono jego granice osobiste, co zagraża jego statusowi? Aby znaleźć odpowiedź na te pytania prowadzimy badania w rzeczywistości wirtualnej, z wykorzystaniem hełmu Oculus Rift, opaski wibracyjnej i pomiaru psychofizjologicznego (EMG).

psychologia
  • sob., 2015-09-26 12:00
Spotkanie festiwalowe Wiarygodność zeznań świadków

Przesłuchanie świadków jest bardzo ważnym etapem procesu sądowego, jak również istotnym elementem postępowania dowodowego, w którym czynniki psychologiczne odgrywają ważną rolę. Nie możemy jednak mówić o niezawodności i pełnej wiarygodności tego rodzaju dowodu. Obawa przed kłamstwem stanowi nieodłączny element towarzyszący praktykom wymiaru sprawiedliwości. Czy jednak wiarygodność zeznań świadków może być podważona jedynie przez chęć czy próbę kłamstwa?

Zeznania świadków formowane są w czterech fazach: spostrzegania, zapamiętywania, przechowywania i odtwarzania. Każdy człowiek, znajdując się na miejscu zdarzenia (wypadku, przestępstwa itp.), zapamiętuje dwa rodzaje informacji, tj. oryginalne dane o zdarzeniu oraz informacje niezwiązane ze zdarzeniem, pojawiające się bezpośrednio po nim. Z upływem czasu ww. rodzaje informacji ulegają wymieszaniu w sposób uniemożliwiający jasną i precyzyjną identyfikację źródła pochodzenia konkretnych szczegółów. Poza czynnikami obiektywnymi (warunki i czas obserwacji; upływ czasu od spostrzegania do odtwarzania) oraz subiektywnymi (wiek; płeć; uwaga; motywacja; stan emocjonalny; stereotypy itp.) mogącymi wpływać na zniekształcenia zeznań świadków, znaczącą rolę odgrywa także technika przesłuchania, albowiem pytania naprowadzające mogą same przez się aktywizować pamięć świadka przy jednoczesnym podważeniu zaufania do niego oraz do wiarygodności składanych przez niego zeznań. Dodatkowo zniekształcenia zapamiętanych faktów u naocznego świadka mogą nastąpić w wyniku rozmów świadka z innymi obserwatorami zdarzenia lub uczestnikami rozprawy sądowej. Na uwadze należy mieć również fakt, iż świadek zdarzenia może rekonstruować jego przebieg poprzez uzupełnianie luk pamięciowych, np. innymi wspomnieniami czy też wyobrażeniami.

Celem organizowanych zajęć interaktywnych jest uświadomienie, jak trudny dowód stanowią zeznania świadków, a także – jak łatwo zebrane przez nas informacje mogą ulec zniekształceniu, co podważa ich wiarygodność na etapie odtwarzania.

Warsztaty zostaną przeprowadzone w warunkach normalnych, pozbawionych silnych emocji, stresu, rozproszenia uwagi towarzyszącego pobytowi na miejscu zdarzenia czy dążenia do zapewnienia sobie bezpieczeństwa. Niemniej jednak uczestnicy będą mieli okazję sprawdzenia zdolności postrzegania, zapamiętywania i odtwarzania poszczególnych sytuacji z miejsca zdarzenia.

prawo
  • pon., 2015-09-21 09:00
Spotkanie festiwalowe Wątpić jest rzeczą nauki. Część 2

Wątpienie w fizyce powinno oznaczać jedynie brak pewności, stopniowo eliminowany przez badania i odkrycia. Jednak bywają sytuację, gdy wątpimy w prawie wszystko, co wydawało nam się ustalone. O tych sytuacjach i o tym co znaczy "prawie".

astronomia, fizyka, geofizyka
  • ndz., 2015-09-27 13:00
Spotkanie festiwalowe Wątpić jest rzeczą nauki. Część 1

Sukcesy genetyki mogą stworzyć  wrażenie, że prawie wszystko o genach już wiemy. Tymczasem rewolucja genomowa początków XXI w. dobitnie pokazuje, że do odpowiedzi na podstawowe dla genetyki pytanie - jak geny kształtują cechy organizmów - wciąż jeszcze daleko. Dużo wiemy  o działaniu pojedynczych genów, ale to, jak setki i tysiące genów współdziałają ze sobą tworząc złożone układy biologiczne wciąż pozostaje prawie niezbadanym terytorium.
Nasz mózg, a zatem i umysł, jest tworem ewolucji i powstał, aby radzić sobie z problemami codziennej rzeczywistości w czasoprzestrzeni newtonowskiej, a nie einsteinowskiej. Jak bardzo nasze biologiczne korzenie determinują, a może i ograniczają nasze poznawanie świata?
Gdyby Kopernik nie zwątpił w geocentryczny model Ptolemeusza, być może do dziś tkwilibyśmy w średniowieczu. Gdyby Einstein nie zwątpił w absolutny  czas i absolutną przestrzeń Newtona, być może nie mielibyśmy elektrowni atomowych i termojądrowych bomb. Niekiedy wątpliwości prowadzą na manowce (aktualna jeszcze na początku lat 70-tych kosmologia stanu stałego;  zmodyfikowana grawitacja Milgroma, która miała być alternatywą dla ciemnej materii), ale bez nich nauka zamieniłaby się w sztywną i do niczego nieprzydaną dogmatykę).

socjologia
  • czw., 2015-09-24 18:00
Spotkanie festiwalowe Warsztaty astronomiczne

Zajęcia dla dzieci w wieku szkolnym. Wycinanie i klejenie modeli ciał niebieskich, satelitów, zapoznanie z mapą nieba oraz gwiazdozbiorami.

astronomia, fizyka, geofizyka
  • ndz., 2015-09-20 11:00
  • ndz., 2015-09-20 12:00
Spotkanie festiwalowe W drodze po nieśmiertelność czyli jak powstawała egipska mumia

Spotkanie w ramach Festiwalu Nauki będzie się składało z dwóch części: wprowadzenia w świat wierzeń pozagrobowych starożytnych Egipcjan oraz warsztatów, w trakcie których odbędą się konkursy związane z tematem mumifikacji. W czasie multimedialnej prezentacji słuchacze dowiedzą się o wędrówce duszy w zaświatach i o sposobach stosowanych w celu zapewnienia jej nieśmiertelności. Zdjęcia wykonane podczas prac wykopaliskowych, prowadzonych przez polską misję archeologiczną na zachód od najstarszej piramidy świata w Sakkarze, pozwolą poznać kolejne etapy procesu mumifikacji oraz różne formy zabezpieczania ciał zmarłych.

W trackie warsztatów słuchacze będą mogli obejrzeć miniaturowe repliki urn kanopskich, w których umieszczano wnętrzności wyjmowane z ciał zmarłych, oraz miniatury dwóch sarkofagów. By przekonać się jak niełatwym zadaniem było dla balsamierzy przygotowanie ciała do wędrówki duszy w zaświatach, przewidziane są zabawy polegające na własnoręcznym wykonaniu modelu mumii, zabandażowaniu jej, pomalowaniu maski oraz kartonażu wzorami starożytnych Egipcjan oraz sklejeniu modelu sarkofagu, w którymciało spocznie na wieczność. Pracom technicznym będą towarzyszyły różne konkursy.

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-26 11:00
Lekcja festiwalowa W bursztynowym lesie

Co o bursztynie wiedzieć trzeba: jego geneza, miejsca występowania, właściwości i jego wykorzystanie. Rekonstrukcja naukowa lasu, w którym bursztyn powstał, gdzie się ten las znajdował i jakie zwierzęta w nim żyły. Gdzie znajdują się jego miejsca występowania i jak był wykorzystywany.

geologia
  • pon., 2015-09-21 10:30
  • pon., 2015-09-21 13:00
  • wt., 2015-09-22 10:30
  • wt., 2015-09-22 13:00
  • śr., 2015-09-23 10:30
  • śr., 2015-09-23 13:00
  • czw., 2015-09-24 10:30
  • czw., 2015-09-24 13:00
  • pt., 2015-09-25 10:30
  • pt., 2015-09-25 13:00
Spotkanie festiwalowe Usprawnianie umysłu człowieka („Dr Neuronowski”) cz. I

Na wykładzie będą prezentowane możliwości usprawniania funkcjonowania umysłu człowieka w świetle najnowszych badań nad mózgiem. Przedstawione zostaną wyniki badań prowadzonych w Pracowni Neuropsychologii Instytutu Biologii Doświadczalnej PAN z zastosowaniem autorskiego innowacyjnego programu komputerowego „Dr Neuronowski”, stworzonego we współpracy z firmą HARPO. Program obejmuje zestaw atrakcyjnych gier komputerowych, służących usprawnianiu działania umysłu, w tym pamięci, uwagi, mowy. Jest adresowany zarówno dzieciom jak i dorosłym wykazujących różnego typu deficyty poznawcze (m.in. zmiany związane z procesem zdrowego starzenia się).

 

.

 

biologia
  • wt., 2015-09-22 18:00
Spotkanie festiwalowe Teorie spiskowe w nauce socjologia
  • śr., 2015-09-23 17:00
Spotkanie festiwalowe Technologie „disruptive”, czyli ciężkie życie futurologa.

Czy można wyobrazić sobie życie bez komputerów lub Internetu? Na wykładzie przedstawimy technologie, bez których ciężko wyobrazić sobie dzisiejszy świat, i postaramy się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego jedne technologie mają większy wpływ na życie niż inne.

Wykład z cyklu realizowanego przez Centrum Zastosowań Matematyki i Inżynierii Systemów Polskiej Akademii Nauk w Instytucie Matematycznym PAN, we współpracy z Wyższą Szkołą Informatyki Stosowanej i Zarządzania WIT oraz Instytutem Badań Systemowych PAN, pod egidą Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A.

technika i technologia
  • śr., 2015-09-23 17:00
Lekcja festiwalowa Tajemniczy świat motyli - Zabawy z zoologią

Poznamy budowę, zwyczaje i tajemnice motyli. Prześledzimy ich cykl życiowy. Obejrzymy różne ciekawe gatunki motyli, w tym najpiękniejsze, największe, najgroźniejsze. Zapoznamy się z technikami tworzenia kolekcji przyrodniczych i nowoczesnymi metodami badawczymi.

biologia
  • pon., 2015-09-21 09:00
  • pon., 2015-09-21 11:00
Spotkanie festiwalowe Strzelanie laserem do satelitów

W codziennym życiu lasery towarzyszą nam na każdym kroku. Wykorzystuje się je do odtwarzania i zapisywania dźwięków i obrazów. Używane są do cięcia, grawerowania, spawania i topienia metali. Wykorzystywane są w telekomunikacji, w nowoczesnej poligrafii, medycynie, geodezji, budownictwie, wojsku i w nauce. Lasery wykorzystuje się wszędzie tam, gdzie wymagana jest bardzo wysoka dokładność i precyzja. Nauka wykorzystuje lasery do iście kosmicznych zadań. W Polsce istnieje wyjątkowe miejsce, Obserwatorium Astrogeodynamiczne Borowiec, należące do Centrum Badań Kosmicznych PAN, które jako jedyna tego typu placówka w kraju za pomocą lasera mierzy odległości do satelitów obiegających Ziemię na wysokości od kilkuset do kilku tysięcy kilometrów. Kto by nie chciał postrzelać laserem do satelitów?

Podczas tegorocznego Festiwalu Nauki w Centrum Badań Kosmicznych PAN będzie można dowiedzieć się jak odbywają się takie pomiary i do jakich satelitów strzela się laserem. Poza tym planowane są ciekawe warsztaty, podczas których przy pomocy lasera będzie można m. in. zapalić zapałkę, czy też "wybuchnąć" balonik. Zapowiada się fantastyczna zabawa dla wszystkich miłośników "Gwiezdnych Wojen".

 

astronomia, fizyka, geofizyka
  • ndz., 2015-09-20 13:00
Spotkanie festiwalowe SPOTKANIE ODWOŁANE astronomia, fizyka, geofizyka
  • ndz., 2015-09-20 14:00
Lekcja festiwalowa Sekrety kuchni molekularnej

Wszystko, co nas otacza można rozbić na molekuły, a następnie dowolnie wykreować z nich nowe obiekty. Kuchnia molekularna jest to dział gastronomii wykorzystujący wiedzę naukową dotyczącą procesów fizycznych i chemicznych do tworzenia nowych, czasem zaskakujących formą i smakiem potraw. Substancje wykorzystywane do gotowania molekularnego to zupełnie naturalne związki chemiczne.

W naszym laboratorium stworzymy idealne warunki, aby mali kucharze molekularni mogli wykorzystując receptury rodem z akademii Pana Kleksa przygotować makaron z herbaty, owocowy kawior czy lody na bazie ciekłego azotu w 5 sekund.

chemia
  • śr., 2015-09-23 09:30
Lekcja festiwalowa Rola powierzchni w zastosowaniach inżynierskich

Warstwa wierzchnia jest wszędzie: natura wyposażyła w nią wszystkie żywe organizmy. Skóra człowieka, łuski ryby, kora drzew to tylko niektóre tego przykłady. Ze względu na nie do końca zdefiniowaną jej strukturę, nurtowała naukowców od bardzo dawna: - co to jest warstwa wierzchnia? - czy nie ma elementu bez warstwy wierzchniej? - gdzie się zaczyna i gdzie się kończy? - czy powierzchnia to warstwa wierzchnia, czy oddzielny twór? - dlaczego w różnych skalach warstwa wygląda inaczej? Na te i szereg innych pytań spróbujemy odpowiedzieć podczas spotkania o roli warstwy wierzchniej w zastosowaniach inżynierskich. Pokażemy też unikalne urządzenia do wytwarzania warstw, a także do mierzenia ich własności.

technika i technologia
  • wt., 2015-09-22 11:30
Spotkanie festiwalowe Rok światła

Z okazji Międzynarodowego Roku Światła, w swoim wykładzie zamierzam “oświetlić” kilka ważnych zagadnień:

  1. Co to jest światło?
  2. Jak zmierzyć prędkość światła?
  3. Chłodzenie gazu. Jak to się robi?

Postaram się ubarwić wykład kilkoma pokazami.

astronomia, fizyka, geofizyka
  • ndz., 2015-09-20 12:00
Spotkanie festiwalowe Psychoanaliza wobec tajemnicy snów proroczych. Proroczy sen Mickiewicza

Po śmierci żony, Celiny z Szymanowskich, Mickiewicz opowiedział przyjaciołom (a oni to zapisali) sen, który przyśnił mu się wiele lat wcześniej, podczas pobytu w Petersburgu, gdy bywał stałym gościem salonu Marii Szymanowskiej. Uznał teraz, że był to sen proroczy, dotyczący jego przyszłego małżeństwa z  młodziutką wówczas córką Marii Szymanowskiej. Dotychczasowi badacze literatury nie poradzili sobie z interpretacją tego snu.  Na jego zrozumienie pozwala natomiast psychoanalityczna wiedza dotycząca praw psychiki ludzkiej, budowy znaczeniowej snów i metod docierania do ich ukrytych, istotnych treści. Wiedza ta pozwala wyjaśnić, skąd bierze się charakter niektórych snów, które skłonni jesteśmy uznawać za prorocze.  I  pozwala głębiej wniknąć w   życie psychiczne Mickiewicza.

wiedza o języku i kulturze
  • czw., 2015-09-24 18:00
Spotkanie festiwalowe Przemiana ciepła na prąd i odwrotnie

Impreza zorganizowana w ramach "Materials Weekend" z okazji E-MRS Fall Meeting i FEMS-EUROMAT, pod patronatem Europejskiego Forum Materiałowego (EMF) i Europejskiego Projektu EAgLE (FP7-REGPOT0-2012-2013-1).

Jak wykorzystać "bezużyteczne" ciepło wytwarzane przez silnik samochodowy, czyli termoelektryczność na co dzień. Pokazy przeznaczone dla młodzieży gimnazjalnej i licealnej.

astronomia, fizyka, geofizyka
  • sob., 2015-09-19 14:00
Spotkanie festiwalowe Projekty budowlane na prowincji Egiptu za rządów królowej Hatszepsut

Królowa Hatszepsut (1479-1458) znana jest z przede wszystkim ze swojej wspaniałej świątyni w Deir el-Bahari. Jednak działalność budowlana tej władczyni nie ograniczała się jedynie do obszaru stolicy państwa – Teb. Królowa rozkazała wybudować od nowa świątynie we wszystkich ośrodkach kultowych, a do nadzoru nad tymi pracami zatrudniła swoich najświetniejszych urzędników. Prace te zostały prawie całkowicie zapomniane i zniszczone przez projekty kolejnych władców oraz współczesną działalność rolników i zbieraczy skarbów. Historię tej ogromnej akcji budowlanej można odtwarzać dziś dzięki źródłom pisanym oraz odkrywanym wciąż nielicznym fragmentom budowli.

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-26 13:00
Spotkanie festiwalowe Poznaj z nami Układ Słoneczny – interaktywna zabawa dla dzieci

W czasie warsztatów poznamy planety Układu Słonecznego oraz panujące na nich warunki. Wspólnie zastanowimy się, gdzie jest dla nas za gorąco lub za zimno, by następnie wybrać najlepsze miejsce do życia. Sami na chwilę staniemy się planetami i pokrążymy wokół Słońca. Rozwikłamy problem dnia i nocy, spróbujemy określić, ile czasu zajęła by podróż samochodem na Księżyc czy na Słońce. Wszystko w formie zabawy i przy wykorzystaniu „kosmicznych” materiałów. Zajęcia przeznaczone dla dzieci od 3 do 10 lat. Zapraszamy

astronomia, fizyka, geofizyka
  • ndz., 2015-09-20 11:00
  • ndz., 2015-09-20 12:00
Lekcja festiwalowa Porowata przyroda - od atomu do kości i betonu

Lekcja festiwalowa ma charakter lekcji z przyrody i ma dwa wątki przewodnie: wątek teoretyczny obejmujący fascynujące zagadnienie ośrodków porowatych w różnych skalach w przyrodzie i technice oraz wątek praktyczny – dotyczący wyznaczania własności betonu metodami optycznymi i akustycznymi. Lekcja będzie uzupełniona elementarnym wprowadzeniem do zagadnienia.

technika i technologia
  • wt., 2015-09-22 10:30
Spotkanie festiwalowe Po co nam mediacja?

Mediacja, czyli poszukiwanie sposobu rozwiązywania sytuacji konfliktowych czy problemowych przy pomoc neutralnego i bezstronnego mediatora, może być stosowana w bardzo różnych sytuacjach. Dotyczy to w szczególności reagowania na problemy wynikające z przestępstwa, także gdy sprawcą jest nieletni, czyli najogólniej, w myśl obowiązującej ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, osoba, która nie ukończyła w chwili czynu 17 lat.

Pierwsze programy mediacji powstały w połowie lat siedemdziesiątych w Kanadzie, a w latach osiemdziesiątych zaczęły być stosowane w Europie. Ich pozytywne efekty sprawiły, że ich stosowanie zaczęło być – i jest do chwili obecnej - wskazywane w większości zaleceń i standardów międzynarodowych dotyczących postępowania z nieletnimi, jako efektywny środek wychowawczego oddziaływania, alternatywny dla tradycyjnych sposobów reagowania na ich czyny. Mediacja uczy brania odpowiedzialności za skutki nieakceptowanych zachowań i jednocześnie pozwala uwzględnić interesy osób nimi pokrzywdzonych. W Polsce pierwszy eksperymentalny program mediacji między nieletnim sprawcą i osobą przez niego pokrzywdzoną przeprowadzono w latach 1996-1999 w ośmiu miastach.

Choć możliwość skierowania sprawy nieletniego do mediacji wprowadzono do ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich kilkanaście lat temu, bo w 2000 r, nie jest ona dobrze znana ani często stosowana (przeciętnie tylko w około 300 sprawach rocznie). Budzi to zdziwienie wobec faktu, że mediacja przynosi pozytywne efekty, jak wysoki odsetek zawieranych i wykonywanych ugód (ponad 80%, a w 2009 nawet 87,4%) oraz z kolei niski odsetek powrotności do przestępstwa nieletnich, którzy wzięli w niej udział. Wykazały to przeprowadzone w Polsce kilkanaście lat temu badania ewaluacyjne wspomnianego eksperymentalnego programu mediacji. W okresie do 2 i pół roku ponownie stanęło przed sądem tylko 14,4% nieletnich, zaś po dziesięciu latach sprawdzono, że 2/3 z byłych uczestników mediacji nie popełniło żadnego przestępstwa, a w przypadku pozostałych były to najczęściej pojedyncze i drobne czyny. Warto podkreślić, że z przebiegu i wyniku mediacji zadowolona była zdecydowana większość uczestników - 90% pokrzywdzonych i 95% nieletnich, a także to, że mediację doceniają sędziowie rodzinni, którzy zdecydowali się po nią sięgnąć.

Celem warsztatów jest zapoznanie młodych ludzi z korzyściami, jakie może jej dać mediacja (jak możliwość wpływu na własną sprawę i wypracowanie jak najbardziej satysfakcjonującego rozwiązania, przekazanie odczuć, wyrażenie emocji, zadanie pytań aby wyjaśnić przyczyny i skutki), nie tylko, gdyby mieli by znaleźć się w roli sprawcy czy ofiary przestępstwa, ale również w rozwiązywaniu konfliktowych sytuacji. Zostaną przedstawione zasady mediacji, jej przebieg oraz to, jak i kiedy można skorzystać z przysługującego każdemu nieletniemu oraz pokrzywdzonemu prawa do złożenia wniosku o skierowanie sprawy do mediacji. W toku warsztatów uczestnicy w kilkuosobowych grupach będą mieli możliwość wczucia się w rolę jednej ze stron lub mediatora i spróbować wypracować korzystną w każdym konkretnym przypadku ugodę.

prawo
  • wt., 2015-09-22 10:00
Spotkanie festiwalowe Piszemy hieroglify

Warsztaty mają na celu wstępne zapoznanie uczestników z różnymi rodzajami pisma egipskiego, jego strukturą, a także ciekawostkami, czy grami słów. Przewidziany jest krótki pokaz wprowadzający, a następnie zajęcia praktyczne, w czasie których uczestnicy dowiedzą się, jak pisano znaki, na ile istotne były kolory, jak zapisywano imiona królewskie. Każdy będzie mógł też zapisać swoje imiona hieroglifami, jak również  zagrać w gry związane z pismem egipskim.

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-26 14:00
Spotkanie festiwalowe Piękno i prostota optyki

Impreza organizowana w ramach "Materials Weekend" z okazji konferencji E-MRS Fall Meeting i FEMS-EUROMAT, pod patronatem Europejskiego Forum Materiałowego (EMF) i Europejskiego Projektu EAgLE (FP7-REGPOT-2012-2013-1)

Proste, ale ciekawe eksperymenty z optyki. Pokazy przeznaczone dla młodzieży gimnazjalnej i licealnej.

astronomia, fizyka, geofizyka
  • sob., 2015-09-19 12:00
Lekcja festiwalowa Pająki – lubię to!

Pająki występują na Ziemi od kilkuset milionów lat. Przez ten czas przystosowały się do różnych warunków środowiska, wykształciły wiele skomplikowanych cech pozwalających na przeżycie. Zaskakują swoimi zdolnościami – potrafią tańczyć, obdarowywać prezentami, upodobnić się do biedronki i konstruować kunsztowne sieci. Na zajęciach pokażemy fascynujący świat pajaków, a także nauczymy uczestników niektórych pajęczych umiejętności.

biologia
  • śr., 2015-09-23 09:00
  • śr., 2015-09-23 10:30
  • śr., 2015-09-23 12:00
Spotkanie festiwalowe Olimpiada Literatury i Języka Polskiego - konsultacje dla nauczycieli

Od kilku lat organizatorzy Olimpiady Literatury i Języka Polskiego spotykają się z coraz większą liczbą pytań ze strony nauczycieli. Obok pytań dotyczących szczegółów pracy z uczniem nad wybranym tematem coraz częściej pojawiają się pytania bardziej ogólnej natury, dotyczące wymagań stawianych pracom w formie rozprawki, reguł analizy i interpretacji dzieła literackiego czy w ogólności sposobu prowadzenia szczególnie zdolnego ucznia podczas Olimpiady. Chcąc wyjść naprzeciw potrzebom i oczekiwaniom nauczycieli, Komitet Główny OLiJP zaprasza wszystkich zainteresowanych na spotkanie konsultacyjne podczas Festiwalu Nauki. Będzie składać się ono z czterech części: trzech krótkich (ok. 30 min.) prelekcji dotyczących analizy dzieła literackiego, zagadnień językoznawczych i pracy nauczyciela z uczniem szczególnie zdolnym, prezentowanych przez doświadczonych jurorów Olimpiady oraz nauczycieli, którzy dochowali się licznej grupy laureatów oraz części otwartej, polegającej na konsultacjach indywidualnych z prelegentami. 

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-26 13:00
Spotkanie festiwalowe Od książki do kolekcji cyfrowej. Przekazywanie poważnej wiedzy w Internecie

Zespół Nowej Panoramy Literatury Polskiej opowie o tworzeniu dwóch premierowych kolekcji cyfrowych: PrusPlus (dotyczącej Bolesława Prusa oraz "Lalki") oraz Atlasu Romantyzmu Polskiego (przedstawiającej polski Romantyzm w ujęciu przestrzennym). Przedstawione zostaną założenia, które przyświecały twórcom, a także szczegółowe rozwiązania, które zastosowano, by zaprezentować treści naukowe w nowoczesnej, multimedialnej formie.

 

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-19 15:00
Spotkanie festiwalowe O wodzie w przyrodzie i naszym życiu

To, że na Ziemi woda ( H2O)  występuje we wszystkich trzech fazach skupienia jest podstawą istnienia życia biologicznego. Woda i jej wykorzystanie odgrywa jednakże także wielką rolę w tej naszej, ludzi, działalności, którą zwiemy cywilizacją. Wykład poświęcony będzie tym właśnie zagadnieniom.

astronomia, fizyka, geofizyka
  • ndz., 2015-09-20 13:00
Spotkanie festiwalowe O różnicach między mową a pismem. Waltera Onga psychodynamika oralności

Na warsztatach zastanowimy się na podstawie konkretnych przykładów nad różnicami między oralnym i piśmiennym sposobem porozumiewania się. Czy tekst pisany jest tylko utrwaleniem mowy? Okazuje się, że wybór środka przekazu narzuca sposób myślenia, a nawet kompleksową wizję świata. Postaramy się scharakteryzować, na czym polega umysł piśmienny, a następnie spróbujemy zrekonstruować światopogląd przedstawiciela kultury oralnej. Jeśli starczy czasu, uzyskane wnioski zastosujemy do interpretacji języka mediów elektronicznych, które, jak zauważył już Marshall McLuhan, umożliwiły renesans oralności.

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-19 11:00
Spotkanie festiwalowe O kochankach nieprawych, czyli do czego może służyć Słownik polszczyzny XVI

Czy masz dobrą intuicję językową? Sprawdź! Zmierz się z dawną polszczyzną!

Słownikarze z pracowni leksykograficznej IBL odsłonią tajniki swego warsztatu – ujawnią jakie pułapki zastawili na nas szesnastowieczni pisarze. Każdy uczestnik spotkania będzie mógł zmierzyć się z tekstem dawnym i i odpowiedzieć sobie na pytanie, czym nasz język różni się od języka epoki Jana Kochanowskiego.

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-19 12:00
Lekcja festiwalowa Niewidzialny świat

Niewidzialny świat  –  okiem skaningowego mikroskopu elektronowego

Jakiej najmniejszej wielkości obiekty jest w stanie rozróżnić ludzkie oko? Co jest mniejsze od tej granicy i czego nie jesteśmy w stanie dostrzec nieuzbrojonym okiem? Czy poznanie ,,niewidzialnego świata’’ może pomóc zrozumieć nam zjawiska, które obserwujemy na co dzień? Urządzenie takie jak, skaningowy mikroskop elektronowy (SEM), dzięki wiązce elektronów o bardzo małej długości fali (nawet 0,05 nm) umożliwia nam obserwację fascynującego świata w skali nano. W czasie zajęć zostanie wyjaśnione jakie przedmioty możemy obrazować przy pomocy SEM. Wędrówkę od makro do nano świata zaczniemy przyjrzenia się małym organizmom, takim jak komary, a skończymy na rozwijającej się hodowli komórek na nanowłóknach.

technika i technologia
  • pt., 2015-09-25 11:00
Spotkanie festiwalowe Naukowy zawrót głowy

W ramach imprezy prowadzone będą następujące pokazy, doświadczenia:

Poznaj swój mózg. Zainteresowani będą mieli okazję osobiście złożyć trójwymiarowy model mózgu i dowiedzieć się jakie funkcje pełnią poszczególne jego elementy. Ochotnicy otrzymają Mózgowe Czapeczki z zarysem poszczególnych struktur mózgu. W razie pytań animator będzie udzielał bardziej szczegółowych objaśnień.

 

Czarodziejskie eliksiry. Najmłodsi będą mieli okazję zmienić się w chemików pracujących w laboratorium. Za pomocą kolorowych roztworów oraz suchego lodu będą tworzyć parujące mikstury.

 

Na tropie gruczołów.  Przy użyciu łatwo dostępnych składników, takich jak mąka ziemniaczana, olej rycynowy oraz jodyna zwiedzający będą mogli przeprowadzić barwną reakcję uwidoczniającą gruczoły potowe znajdujące się w skórze dłoni. Animatorzy będą wyjaśniać mechanizm tej reakcji oraz zapoznawać odbiorców z fizjologicznym znaczeniem zjawiska pocenia się.

 

Zbadaj pH. W celu ustalenia pH różnych substancji używa się  wskaźników, które zabarwiają się na różne kolory, zależnie od zmian zasadowości czy kwasowości substancji. Wskaźniki te można zakupić w specjalistycznych sklepach. Ale można obyć się i bez nich wykorzystując wywaru z modrej kapusty.

biologia
  • sob., 2015-09-26 09:30
Spotkanie festiwalowe Najpiękniejsze ogrody Japonii II

Wystawa prezentuje fotografie, które zostały wykonane przez Stanisława Roszkowskiego podczas jego siedmiu podróży do Japonii w latach 2005-2014. W tym czasie odwiedził on nie tylko wszystkie najważniejsze ogrody, w tym te wpisane na listę UNESCO, ale też wiele lokalnych, pomniejszych, które rzadko trafiają do publikacji. Wielokrotnie przemierzył Japonię wzdłuż i wszerz, od leżących na południu Kagoshima na Kiusiu, aż po Aomorii na północy. Autora zdjęć mniej interesują ujęcia pocztówkowe, typowe dla turystycznych folderów, choć i takie posiada w swojej bazie, która liczy sobie około 50000 ujęć. Od panoramicznych widoków bardziej intrygują go niuanse, szczegóły, gra świateł, nastrój. Jego zamiarem było, aby przy pomocy każdego lub grupy zdjęć opowiedzieć jakąś historię, która ma swój początek, ale nie ma swojego końca, dzięki czemu każdemu oglądającemu daje możliwość własnej interpretacji. Zachęcamy do wspólnej podróży i komentowania.

biologia
  • sob., 2015-09-26 10:00
Spotkanie festiwalowe Na czym polega działanie GPS?

Termin GPS wszedł do ogólnego użycia, do tego stopnia, że stał się symbolem nawigacji satelitarnej. Korzystamy z niego na co dzień, w różnych urządzeniach i w różnych sytuacjach. I nie jest to tylko nawigacja satelitarna w samochodzie. Większość ludzi nie zastanawia się jednak, jak działa GPS. A co by się stało, gdyby nagle przestał działać? O tym i o innych ciekawostkach związanych z GPS będzie można dowiedzieć się na wykładzie.

astronomia, fizyka, geofizyka
  • ndz., 2015-09-20 13:00
Spotkanie festiwalowe Młodzi Innowatorzy’2015

Młodzi Innowatorzy’2015  to czwarta edycja inicjatywy zorientowanej na usunięcie barier i stworzenie perspektyw rozwojowych dla młodych twórców wynalazków. Wyjątkowa okazja poznania  liderów konkursów dla młodych innowatorów. W ramach tegorocznej edycji przewiduje się stoiska informacyjne, gdzie najbardziej innowacyjni pracodawcy regionu przedstawią propozycje rozwoju miejsc pracy dla młodych innowatorów. Przewiduje się udział młodych innowatorów i ich rodziców, szkół, uczelni, instytutów badawczych oraz przedsiębiorstw, instytucji finansowych, instytucji państwowych, samorządowych, twórców inicjatyw na rzecz innowacyjnej przedsiębiorczości, współpracy biznesu i nauki oraz rozwoju edukacji.

ekonomia
  • sob., 2015-09-26 12:00
Lekcja festiwalowa Mikrokosmos pod mikroskopem

Mikroskop to optyczny przyrząd pozwalający zajrzeć w głąb mikroświata. Jego wykorzystanie przyczyniło się do ogromnego postępu w biologii. Mikroskop pozwala nam poznać budowę komórek roślinnych i zwierzęcych, dzięki czemu możemy poznać różnice między nimi. Ale świat bezpośrednio nas otaczający to nie wszystko. Dzięki urządzeniom znajdującym się w naszych laboratoriach dzieci będą miały także okazję poznać świat mikrofauny zasiedlającej żołądki przeżuwaczy na podstawie obserwacji mikroskopowej preparatów z tzw. żywej kropli w czasie rzeczywistym.

biologia
  • pon., 2015-09-21 09:30
Spotkanie festiwalowe Między globalizacją a aktywizmem: języki mniejszościowe w Europie

Z ponad 280 języków mniejszościowych starego kontynentu tylko 80 ma status oficjalny, a 100 jest poważnie zagrożonych. Wraz z globalizacją, industrializacją, nowymi mediami i zmianą stylu życia, a także w konsekwencji dyskryminacji i panujących ideologii, przekaz międzypokoleniowy języków mniejszościowych został osłabiony lub zahamowany. Jednocześnie wiele z tych języków jest obecnie nauczanych w szkołach, funkcjonuje w mediach i przestrzeni publicznej. Młode pokolenie podchodzi do nich ambiwalentnie: większość nie nauczyła się ich w domu, nieliczni po kursach szkolnych są w stanie ich używać, niewielu widzi sens ich istnienia w świecie, w którym liczy się przede wszystkim język angielski. Są jednak także tacy, których można nazwać „nowomówcami” [new-speakers]: którzy nauczyli się języków mniejszościowych, używają ich i walczą o ich przetrwanie. Kim są dziś młodzi użytkownicy języków mniejszościowych? Jakie podejmują działania na rzecz kultur i języków mniejszościowych? Jakie mają strategie identyfikacyjne? Kwestie te zostaną omówione na przykładzie czterech mniejszości językowych Europy: kaszubskiej, łużyckiej, bretońskiej i walijskiej.

wiedza o języku i kulturze
  • pon., 2015-09-21 17:00
Spotkanie festiwalowe Media a przestępczość

Media są podstawowym źródłem, z którego Polacy czerpią wiedzę na temat przestępczości (70% społeczeństwa uzyskuje ją z telewizji, 15% z prasy, a ponad 7% z radia) oraz wymiaru sprawiedliwości. Niewątpliwie środki masowego przekazu bardzo chętnie informują o przestępczości. Przede wszystkim dlatego, że jest to temat atrakcyjny dla odbiorców, emocjonujący, nierzadko sensacyjny i poruszenie go w łatwy sposób przyciąga uwagę czytelników, widzów czy słuchaczy. Badacze twierdzą, że ludzie reagują pozytywnie na wiadomości o czynach zabronionych. Pozwala im to na wzmocnienie we własnych oczach swojego pozytywnego wizerunku przez opozycję do osoby, która łamie zasady współżycia społecznego.

Obraz przestępczości, który ukazują środki masowego przekazu jest zniekształcony i nigdy nie oddaje rzeczywistości. Media informują o pewnych zdarzeniach w sposób wybiórczy lub je nadmiernie nagłaśniają. Sygnalizują fakt popełnienia czynu karalnego, ale znacznie rzadziej (częściej w przypadku bardzo poważnych przestępstw) informują o dalszym postępowaniu czy wyroku sądu. Dziennikarze operują technikami, pozwalającymi przedstawić informację w taki sposób, żeby przyciągnęła uwagę słuchaczy, telewidzów i czytelników.

W wiadomościach dotyczących przestępczości obserwuje się zjawiska przeinformowania i niedoinformowania. Przeinformowanie ma miejsce wtedy, gdy jedno szokujące zdarzenie uruchamia całą lawinę informacji na podobny temat. Przeinformowanie może także kreować tzw. „fale przestępczości”. Pewien temat staje się „modny” w mediach i stale powraca. Wzrost doniesień na temat np. przestępczości nieletnich czy kobiet może powodować wzrost przekonania o „zalewie przestępczości” danego rodzaju, co nie musi być zgodne z prawdą. Niedoinformowanie polega natomiast na zaprzestaniu przekazywania przez media informacji na temat przestępczości lub niektórych ich rodzajów. Może to być świadome postępowanie (jak to miało np. miejsce w czasach komunistycznych) albo wynikać z faktu, że w danej chwili prym wiodą wiadomości dotyczące innego, bardziej atrakcyjnego tematu, bądź że pewne typy przestępczości są rzadko relacjonowane, bo nie wzbudzają żadnych emocji u odbiorców (np. drobne kradzieże sklepowe czy trudne przestępstwa gospodarcze, których istotę niełatwo jest zrozumieć czytelnikowi nastawionemu na bardzo prosty przekaz).

Nic więc dziwnego, że obraz przestępczości pokazywany w mass mediach odbiega istotnie od statystycznego obrazu zjawiska. Wpływa to także na świadomość Polaków co do obrazu przestępczości.

prawo
  • pon., 2015-09-21 18:00
Lekcja festiwalowa Małe i piękne - kryształy polimerowe,

Lekcja składa się dwóch części: elementarnego wprowadzenia teoretycznego oraz części praktycznej, eksperymentalnej. Pokaz obejmuje badania krystalizacji i topnienia polimerów, prowadzone metodą mikroskopii optycznej i skaningowej kalorymetrii różnicowej. Badania mikroskopowe w świetle spolaryzowanym ujawniają niezwykłą różnorodność i bogactwo form kryształów polimerowych.

technika i technologia
  • czw., 2015-09-24 10:00
Spotkanie festiwalowe Mam prawo wiedzieć. Moje prawo do informacji publicznej

Prawo do informacji publicznej jest jednym z ważnych praw obowatelskich, umożliwia bowiem obywatelom poznanie stanu spraw publicznych i podejmowanie decyzji na podstawie dogłębnej wiedzy. W trakcie spotkania przedstawione zostanie prawo dostępu - jego zakres oraz środki ochrony.

prawo
  • wt., 2015-09-22 15:30
Spotkanie festiwalowe Lutnie na wierzbach - harfy na topolach. Dylematy przekładu Psalmu 137

Wykład dotyczy problematyki rozumienia tekstu i czynników determinujących odwzorowanie treści wypowiedzi w przekładzie. Złożoność operacji interpretacyjnych dokonywanych przez tłumacza ukazana zostanie na materiale różnych wersji przekładowych początkowego fragmentu psalmu 137 (136). Rozważana będzie kwestia, dlaczego w różnych dawnych i współczesnych  przekładach tego psalmu, dokonywanych niewątpliwie z wielkim pietyzmem, pojawiają się różne drzewa i instrumenty. Przywołane zostaną motywacje  dotyczące  zarówno okoliczności powstania psalmu, jak i sytuacji kulturowej, w jakiej powstawały jego przekłady. M.in. brany będzie pod uwagę walor symboliczny poszczególnych motywów występujących w analizowanym fragmencie - instrumentów muzycznych i drzew.

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-19 13:00
Spotkanie festiwalowe Labirynt Filozoficzny

Przejdź labirynt filozoficzny w Pałacu Staszica! Dowiedz się, czym jest filozofia i jak zadać pytanie, by uzyskać filozoficzną odpowiedź. Zmierz się z największymi filozofami, sprawdź, czy istnieją pytania, o których nie śniło się filozofom.

filozofia
  • sob., 2015-09-26 12:00
Spotkanie festiwalowe Kryptograficzne techniki dzielenia sekretów

Co to jest dzielenie sekretów? Jak podzielić sekret na 4 części tak aby każde 3 jego części dawały całość? Objaśnienie, dlaczego metody dzielenia sekretu są tak ważne w dzisiejszym świecie.

Warsztat z cyklu realizowanego przez Centrum Zastosowań Matematyki i Inżynierii Systemów Polskiej Akademii Nauk w Instytucie Matematycznym PAN, we współpracy z Wyższą Szkołą Informatyki Stosowanej i Zarządzania WIT oraz Instytutem Badań Systemowych PAN, pod egidą Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A.

matematyka i informatyka
  • wt., 2015-09-22 16:00
Spotkanie festiwalowe Kosmiczne gry i zabawy dla dzieci

Kosmiczne malowanki, wyklejanki i puzzle dla najmłodszych. Ponadto konkurs z nagrodami - rozpoznawanie miejsc na zdjęciach. Do tego "Kosmiczny twister" i inne gry oraz zabawy będą czekały na wszystkie dzieci. „Z góry widać więcej” - to warsztaty przeznaczone dla dzieci z przedszkoli i ze szkół podstawowych. Natomiast „Teledetekcja w zarządzaniu kryzysowym” - to warsztaty dla uczniów gimnazjów i ponadimnazjalnych. Każdy z warsztatów będzie trwał ok. 60 minut.  

astronomia, fizyka, geofizyka
  • ndz., 2015-09-20 10:00
  • ndz., 2015-09-20 12:00
Spotkanie festiwalowe Jak łamie się szyfry – omówienie na przykładzie maszyny rotorowej Enigma

Podstawy działania Enigmy oraz symulacja jej działania za pomocą oprogramowania. Przedstawimy wybrane metody złamania Enigmy i wnioski z tej historii aktualne dla współczesnych systemów ochrony informacji. Warsztaty z cyklu realizowanego przez Centrum Zastosowań Matematyki i Inżynierii Systemów Polskiej Akademii Nauk w Instytucie Matematycznym PAN, we współpracy z Wyższą Szkołą Informatyki Stosowanej i Zarządzania WIT oraz Instytutem Badań Systemowych PAN, pod egidą Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A.

matematyka i informatyka
  • pon., 2015-09-21 16:00
Spotkanie festiwalowe Jak można zmierzyć zmiany odległości w skorupie ziemskiej?

Jak można zmierzyć zmiany odległości w skorupie ziemskiej? Czy wahadłem poziomym można mierzyć nachylenia skorupy ziemskiej? Czy można zaobserwować ruch obrotowy Ziemi w naczyniu z cieczą? Tego wszystkiego będzie można dowiedzieć się na warsztatach w CBK PAN.

astronomia, fizyka, geofizyka
  • ndz., 2015-09-20 12:00