Debata główna
| Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
|---|---|---|---|---|
| Spotkanie festiwalowe | PROLOG XIX Festiwalu Nauki - Fizyka, ewolucja, życie |
Debata z okazji 100. rocznicy urodzin prof. Davida Shugara. - Do jakiego stopnia prawa fizyki rządzące naszym światem determinują mechanizmy powstania życia ?
- Czy mechanizmy ewolucji wynikają z praw fizyki i jak wyglądają mechanizmy ewolucji na poziomie molekularnym ?
- Jak w procesach ewolucji pojawia się świadomość i czy przyszłe złożone systemy informatyczne (w szczególności klasyczne i kwantowe komputery) mogą być obdarzone świadomością ?
- Skoro prawa fizyki są stosunkowo dobrze poznane, to czy z tego można wnioskować jak będą przebiegały procesy ewolucji w przyszłości ?
- Postęp i zagrożenia.
|
astronomia, fizyka, geofizyka |
|
| Spotkanie festiwalowe | INAUGURACJA XIX FESTIWALU NAUKI - Znikający Polak |
Powody, konsekwencje i możliwe przeciwdziałania wyludnianiu się Polski. |
psychologia |
|
| Spotkanie festiwalowe | Po co komu matematyka? |
Z jednej strony, w USA z osiągnięciami matematyki późniejszymi niż XVIII wiek styka się podobno mniej niż 1% populacji. Z drugiej strony, wg. bardzo ostrożnych szacunków na świecie pracuje ponad 100 tys. zawodowych matematyków; którzy co roku piszą ponad 50 tys. prac naukowych. Z trzeciej strony, bardzo wiele związanych ze strosowaniem matematyki zadań, do których matematycy byli potrzebni w ciągu ostatnich kilkuset lat, dziś można zlecić dobremu specjaliście z innej dziedziny nauki lub… komputerowi. To rodzi naturalne pytania o przydatność matematyki, o powody i celowość jej uprawiania i nauczania:
1. Po co uczymy matematyki w szkole? Czy przeciętnemu człowiekowi nie wystarczy umiejętność używania kalkulatura / komputera?
2. Czy matematyka nie jest zbyt trudna dla uczniów? Czy nie wymagamy od nich zbyt wiele?
3. Czy osoby z wyższym wykształceniem, które sądzą, że nie mają pojęcia o matematyce, nie powinny się tego wstydzić?
4. Czy wiedzy o zastosowaniach tzw. matematyki wyższej, a w szczególności rozumienia "kuchni" tych zastosowań, nie należy ograniczyć do wąskiego kręgu dobrze wykształconych ekspertów?
5. Czy rozwój informatyki nie usuwa matematyki w cień, nie sprawia, że staje się ona przestarzała? Czy nie wystarczy wszystkich potrzebujących obliczeń bądź elementów geometrii uczyć obsługi odpowiednich programów komputerowych?
6. Czy matematyka w ogóle może się jeszcze rozwijać? Czy nie osiągnęła kresu swoich możliwości?
|
matematyka i informatyka |
|
| Spotkanie festiwalowe | Polska w dziele Długosza |
Jan Długosz rozpoczął pisanie monumentalnego dzieła "Roczniki, czyli kroniki słynnego Królewstwa Polskiego" w 1455 roku, a obejmują one okres od 1038 do 1480 roku. Jako duchowny, a następnie pełnomocnik króla KAzimierza Jagiellończyka miał dostęp do źródeł do których inni kronikarze nie mieli dostępu, m. in. do kancelarii królewskiej, Czy jednak Jan Długosz mógł tworzyć kroniki obiektywnie, bez odnoszenia się do aktualnej sytuacji? Jaki obraz Polski wyłania się z jego dzieła? |
historia |
|
| Spotkanie festiwalowe | Polak Polakowi nierówny? |
Znaczna część analiz empirycznych – wespół z całą gromadą modeli teoretycznych – wskazuje, że pewna skala nierówności przyspiesza tempo wzrostu gospodarczego. W naturalnym rozumieniu nazwalibyśmy je więc „dobrymi”. Czy jednak wzrost PKB na „krzywdzie niektórych” jest w ogóle dobrym? I co oznaczać może tak praktycznie „krzywda niektórych”? Druga grupa badań wskazuje, że jeśli źródłem nierówności są ograniczenia w dostępie – np. do edukacji –traci na tym cała gospodarka, rozwijając się wolniej. Komu w tej kwestii zawierzyć? Goethemu czy Senece Młodszemu? Osobną kwestią jest sama natura nierówności. Choć raczej nie martwi nas za bardzo to, że niewiele osób zarabia bardzo dużo (uciekająca „góra” rozkładu dochodów), głównie jej poświęcamy uwagę w rozmowach o nierównościach, przy ruchach społecznych takich jak Bottom 99% czy sporach o system podatkowy. Za to martwić nas wszystkich powinno to, że pewna grupa osób zarabia mało (nienadążający „dół” rozkładu dochodów), co jednak zazwyczaj zbywamy prostymi wyjaśnieniami („nie chce im się pracować” albo „mają pecha”). A może w ogóle nie dochodami trzeba się martwić? |
ekonomia |
|
| Spotkanie festiwalowe | Czy pamięć jest w głowach czy pomiędzy ludźmi? |
Pamięć to jedna z najważniejszych cech naszego intelektu. Zdolność do zapamiętywania osób, informacji, sytuacji i zdarzeń decyduje o sukcesie w szkole, w pracy, w kontaktach z ludźmi. Zawartość naszej pamięci – nasze wspomnienia – są najważniejszą cechą, która identyfikujeczłowieka, mnie – jako – mnie. Każde wspomnienie zostawia w mózgu ślad. Coraz skuteczniej potrafimy go odnajdywać. Potrafimy nawet zrobić w laboratorium sztuczny ślad pamięciowy; wspomnienie o zdarzeniu, którego nie było. Czy, w normalnym życiu, wspominamy zdarzenia, których nie było? Jakie procesy neuronalne leżą u podłoża takich zjawisk? Czy zniekształcenia tego typu dotyczą tylko jednostek, czy może także grup? Kulturoznawcy, socjolodzy, historycy potwierdzają dziś, że społeczeństwa również mają zdolność zapamiętywania, a co za tym idzie mogą pamiętać „dobrze” i „źle”, mogą też zapominać. Co więcej, specjaliści ci twierdzą, że nasza własna, prywatna pamięć jest w znacznej mierze społecznie kształtowana. O istocie pamięci i zapominania także w kontekście polsko-żydowskiej historii dyskutować będą: neurobiolog dr hab. Katarzyna Radwańska, biochemik prof. Jerzy Vetulani, historyk prof. Marcin Kula i kulturoznawca prof. Katarzyna Kaniowska. |
wiedza o języku i kulturze |
|
| Spotkanie festiwalowe | Umysł przeciwko materii. Jak kryptolodzy zmieniali losy świata. |
Wykład laureata zeszłorocznej Nagrody Złotej Róży za książkę "Nie tylko enigma. Ryba, która przemówiła". Tajemnica otaczająca prace kryptologów sprawiła, że dopiero zaczynamy rozumieć ich wpływ na losy II wojny światowej. |
historia |
|
| Spotkanie festiwalowe | Bezpieczeństwo w niesterowalnym świecie |
Prof. Adam Daniel Rotfeld w swoim exposé, a następnie w dyskusji rozważy podstawowy dla naszej przyszłości problem: jak dbać o bezpieczeństwo świata wtedy, gdy mechanizmy sterowania nim stały się niewydolne i nie nadążają za zachodzącymi zmianami?
|
ekonomia |
|
| Spotkanie festiwalowe | ZAKOŃCZENIE - 100-lecie teorii względności - teoria, astrofizyka, praktyka |
Ogłoszona teoria względności została opublikowana sto lat temu. Przez wiele lat pozostawała piękną, ale mało użyteczną teorią. |
astronomia, fizyka, geofizyka |
|