Valle de Aran – dolina wielu języków i kultur

Valle de Aran jest szczególnym miejsce na mapie Europy i Hiszpanii. Jest to comarca północnej Katalonii położona w dolinie na granicy Hiszpanii z Francją, której terytorium w 30% położone jest na wysokości powyżej 2000 m. Jest to jedyny fragment Katalonii, który należy do zlewiska Oceanu Atlantyckiego. Nazwa doliny w języku kastylijskim brzmi Valle de Aran. Nazwa ta to pleonazm, gdyż słowo aran wychodzi się z baskijskiego haran, oznaczającego samo w sobie dolinę, a val to z kolei dolina po gaskońsku, tak jak valle po hiszpańsku i vall po katalońsku. Ta skomplikowana opowieść już w samej nazwie pokazuje jak wieloma językami posługują się nieliczni mieszkańcy (10.090 osób). W Valle de Aran, ponieważ należy do Hiszpanii na poziomie państwowym, obowiązkowa konstytucyjnie jest znajomość języka kastylijskiego. Jest to język, który najczęściej usłyszymy na ulicy, gdyż rozwijająca się od lat pięćdziesięciu dolina przyciągnęła pracowników z innych regionów kraju. Jako, że Valle przynależy do Wspólnoty Autonomicznej Katalonia, językiem oficjalnym jest również kataloński i obchodzone są tu święta katalońskie, choć mniej okazale niż poza nią. Sama Valle de Aran ma odrębny statut, uchwalony przez parlament kataloński w 1990 roku. Główną instytucją władz lokalnych na mocy odrębnego statusu Valle jest Eth Conselh Generau d’Aran (Rada Aran). Wszystkie trzy oficjalne języki są uwzględnione w systemie edukacji jako obowiązkowe, obok istotnych dla turystyki angielskiego i francuskiego.  Wszystkie te cztery odmienne kultury miały wpływ na to, jaka jest dzisiejsza dolina.