biologia

Typ Tytuł Opis Dziedzinasortuj malejąco Termin
Lekcja festiwalowa Biologiczne żarówki

Zabierzemy was w świat żywych bioluminescencyjnych organizmów, których jak się okazuje na całym świecie są tysiące. Większość doświadczeń wykonamy w półmroku lub absolutnej ciemności. Słowo luminescencja jest poprzedzone często przedrostkami (chemi, elektro, radio, trybo, bio czy foto). Każdy z nich dodaje świeceniu specyficznego znaczenie.

Świecące lamki choinkowe wyglądają pięknie. Czy jednak świecące organizmy lub ich fragmenty mogą nam się przydać do czegoś pożytecznego? W czasie zajęć poszukamy odpowiedzi także na to pytanie. Dowiemy się także jak oddzielić potrzebne nam białko od tysięcy innych znajdujących się w komórce.

biologia
  • pt., 2017-09-29 11:30
  • pt., 2017-09-29 13:00
  • pt., 2017-09-29 14:00
Spotkanie festiwalowe Naukobzdury i pseudomedycyna - jak rozpoznać wroga

Nauka to najlepsze co przydarzyło się ludzkości. Z niej wyrosła współczesna medycyna, która przedłuża i ratuje ludzkie życie. Naukowcom i lekarzom zdarza się czasem błądzić – w końcu to tylko ludzie – ale  oparta na nauce medycyna działa. Jednak nie wszyscy jej ufają. Na rynku usług pseudomedycznych, który rozkwita w Polsce, znajdziemy wiele bzdurnych terapii i maszyn, które nie mają nic wspólnego z prawdziwą medycyną. Jak się bronić przed nieświadomym zbłądzeniem na manowce i jak rozpoznać, kiedy wróg celowo wciąga nas  w bagienko pseudonauki? Trzeba oczywiście zachować czujność i krytycyzm, a także znać jego taktykę

biologia
  • wt., 2017-09-26 18:00
Spotkanie festiwalowe Jedzenie dla życia czy życie dla jedzenia

Co jadali nasi przodkowie, co jadamy my, jak się zmieniały i jakim zmianom nadal podlegają odmiany uprawne, i czy ma to znaczenie dla środowiska i życia człowieka? Zapraszamy do uczestnictwa w kolejnym spotkaniu przyrodniczym, podczas którego uczestnicy dowiedzą się jakie odmiany pszenicy były uprawiane za czasów Słowian, jak smakowały jabłka sto lat temu, a do tego wszystkiego własnoręcznie przygotują przepyszne strawy. Projekt edukacyjny „Ogrodowe odkrywanie, czyli jak zdobyć wiedzę o przyrodzie i z niej korzystać – ekologiczne spotkania z multimediami w tle w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Warszawskiego” jest współfinansowany przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

biologia
  • sob., 2017-09-23 12:00
Lekcja festiwalowa Wirusy – nieproszeni goście

Wirus - w dosłownym tłumaczeniu z łaciny virus - jad, oznacza, że wirusy są czynnikami wyłącznie patogennymi. Jednak warto dodać, że są to nie tylko niebezpieczni wrogowie, lecz również współtowarzysze, najdyskretniejsi współpracownicy. Są wszędzie, wewnątrz nas i na zewnątrz, zadziwiają skutecznością działania do tego stopnia, iż można ich uznać za doskonałą formę życia. Ale, czy można powiedzieć, że wirusy żyją? Wirusy określa się przecież jako pogranicze materii żywej i nieożywionej.

Celem warsztatów będzie wprowadzenie młodych uczestników w ważny i ekscytujący świat wirusów. Pierwszym etapem będzie zapoznanie słuchaczy z budową wirusów oraz procesem zakażenia komórek ludzkich, zwierzęcych i bakteryjnych. Pokazane zostaną sposoby namnażania wirusów in vitro oraz metody ich wykrywania – praca z mikroskopem. Następnie, zaprezentowane zostanie ich działanie chorobotwórcze na przykładach chorób ludzi i zwierząt. W kolejnym etapie wspólnie z uczestnikami opisane zostaną sposoby radzenia sobie z wirusami. Pokazana zostanie, walka z inwazją wirusów jaką toczy każdego dnia układ odpornościowy człowieka, i w jakim stopniu organizm skutecznie odrzuca atak niechcianych gości. Analizując rodzaje odpowiedzi przeciwwirusowej uczestnicy zobaczą, że kiedy wirus przeniknie przez pierwsze bariery ochronne i wniknie do komórek, to jedną z ostatnich desek ratunku jest niszczenie samego siebie - własnych komórek.

Młodzi uczestnicy warsztatów dowiadując się o „sile” wirusów i o trudnościach jakie sprawia walka z nimi, być może docenią banalne przestrogi dorosłych i zrozumieją wysiłek jaki, w różnych aspektach codziennego życia, wkłada się w ochronę przed zakażeniem organizmu.

biologia
  • wt., 2017-09-26 10:00
Spotkanie festiwalowe Alternatywne hipotezy tłumaczące przyczyny rozwoju otyłości

Otyłość i korelujące z nią choroby cywilizacyjne (np. cukrzyca, choroby sercowo-naczyniowe) stały się prawdziwym wyzwaniem dla medycyny XXI wieku. Od kilkudziesięciu lat jako przyczynę otyłości wskazuje się zaburzenie bilansu kalorycznego tzn.    tyjemy bo za dużo jemy i za mało się ruszamy. Od kilkudziesięciu też lat gwałtownie rośnie liczba ludzi otyłych i z nadwagą. Zestawienie tych dwóch faktów daje do myslenia: czy na pewno wiemy dlaczego tyjemy?  Na wykładzie zostanie omówiona jedna z  teorii wskazująca, że być może dla powstawania otyłości i powiązanych z nią chorób metabolicznych ważniejsze jest CO JEMY a nie ILE JEMY bo pokarm izokaloryczny nie oznacza izometaboliczny a organizm ludzki to nie kalorymetr.

biologia
  • sob., 2017-09-30 12:00
Lekcja festiwalowa Grzyby naziemne i podziemne

Uczniowie podczas lekcji nauczą się rozpoznawania podstawowych gatunków grzybów.

Przekazane zostaną informacje dotyczące zasad, których należy przestrzegać podczas grzybobrania żeby uniknąć pomyłki i zatrucia.

biologia
  • wt., 2017-09-26 09:00
Spotkanie festiwalowe Biologiczne żarówki

Zabierzemy was w świat żywych bioluminescencyjnych organizmów, których jak się okazuje na całym świecie są tysiące. Większość doświadczeń wykonamy w półmroku lub absolutnej ciemności. Słowo luminescencja jest poprzedzone często przedrostkami (chemi, elektro, radio, trybo, bio czy foto). Każdy z nich ma dodaje świeceniu specyficznego znaczenie.

Świecące lamki choinkowe wyglądają pięknie. Czy jednak świecące organizmy lub ich fragmenty mogą nam się przydać do czegoś pożytecznego? W czasie zajęć poszukamy odpowiedzi także na to pytanie. Dowiemy się także jak oddzielić potrzebne nam białko od tysięcy innych znajdujących się w komórce.

biologia
  • sob., 2017-09-30 11:30
  • sob., 2017-09-30 13:00
  • sob., 2017-09-30 14:00
Spotkanie festiwalowe Badanie zachowania zwierząt w laboratorium; przykłady konkretne

Zwierzęta laboratoryjne nazywamy organizmami modelowymi, dzięki którym odtwarzamy i odzwierciedlamy zjawiska obserwowane u ludzi. „Modelowanie” dotyczy wielu aspektów biologii człowieka m.in. wybranych ludzkich zachowań, także tych których zmiany obserwujemy u pacjentów jako objawy chorób. Okazuje się, że zachowania zwierząt niejednokrotnie w znacznym stopniu przypominają zachowania ludzi. Przedstawione zostanie, w jaki sposób u myszy i szczurów potrafimy zmierzyć poziom lęku i „depresji”. Omówione zostaną także wybrane badania procesów dotyczących uczenia się i pamięci oraz zachowań charakterystycznych dla zwierząt laboratoryjnych – wokalizacje ultradźwiękowe gryzoni. Przedstawione zostaną przykłady wykorzystania zwierząt transgenicznych, które umożliwiają zastosowanie mikroskopowych technik fluorescencyjnych a także technik optogenetycznych kontrolujących aktywność neuronów. Dzięki laboratoryjnym badaniom zachowania zwierząt wiemy coraz więcej na temat funkcjonowania mózgu i mechanizmów chorób mózgu.

biologia
  • sob., 2017-09-30 12:30
Spotkanie festiwalowe Mikroświat zamknięty w szkle

Podczas naszego spotkania dowiemy się o nietypowych metodach uprawy roślin zamkniętych w szklanych naczyniach. Poznamy techniki hodowli oraz rodzeje sztucznych zbiorników służących do przetrzymywania zarówno roślin jak i zwierząt w warunkach maksymalnie zbliżonych do naturalnych. Zapoznamy się z budową oraz funkcjonowaniem takich zbiorników jak: paludarium, vivarium, riparium, terrarium oraz orchidarium. Dowiemy się jakie rośliny są charakterystyczne dla danego typu pojemnika. Omówimy procesy zachodzące w szklanych naczyniach oraz ich wpływ na rośliny. Dowiemy się w jaki sposób powstaje biosfera zamknięta w szklanym naczyniu i jak jest napędzana. Porozmawiamy o roślinach egzotycznych, owadożernych jak również o tych rodzimych.  Poznamy mniej znane Japońskie techniki uprawy roślin takie jak Wabi-Kusa prezentujące kompozycje roślinne w małych, szklanych naczyniach czy Kokedama -sztuke tworzenia kul otoczonych mchem, w których rośnie roślinka. Po wykładzie nastąpi prezentacja ogrodów zamkniętych w szklanych naczyniach.

biologia
  • sob., 2017-09-30 15:00
Spotkanie festiwalowe Grunt to ... - właściwości chemiczne gleby a roślina

Gleba jest złożonym środowiskiem, w którym rozwija się część podziemna organizmu roślinnego, pełniąca wiele ważnych funkcji życiowych. Właściwości chemiczne gleby są jednym z najistotniejszych czynników wpływających na wzrost i rozwój roślin. Zarówno nadmiar, jak i niedostatek substancji mineralnych zawartych w podłożu, mogą mieć szkodliwy wpływ na roślinę, prowadząc do wystąpienia wielu reakcji fizjologicznych. Ogromne znaczenie ma odczyn podłoża wpływający selektywnie na rośliny. Określany jest jako skala pH, czyli proporcja pomiędzy zawartością jonów H+ i OH-. Na tej podstawie różnicuje się gleby od bardzo kwaśnych (pH<4) do zasadowych (pH>7,5). Gleby o odczynie zasadowym i obojętnym w Polsce stanowią ok. 20 % i są to czarnoziemy, gleby lessowe i ilaste, rędziny, mady rzeczne. Niebagatelną rolę spełnia wapń, który wpływa tak na procesy życiowe u roślin, jak i żyzność i strukturę gleby oraz dostępność pierwiastków. Wyróżnia się trzy podstawowe grupy roślin: acydofilne (pH 6,7-4,0), neutrofilne (pH 7,2-6,8) i bazyfilne (pH 8,5-7,0). Niektóre rosną dobrze tylko w wąskim zakresie, a u wysoce tolerancyjnych gatunków granice nierzadko rozciągają się od zasadowego po lekko kwaśny. Różnice w wymaganiach występują często wśród gatunków w obrębie tego samego rodzaju np. Adonis, Allium, Asplenium, Gentiana, Hydrangea, Lillium, Paeonia, Rhododendron, i jest to zjawisko powszechne. Tolerancja pod względem odczynu nie zawsze jest tożsama z tolerancją na obecność węglanu wapnia. Rośliny lubiące wysoką zawartość wapnia zwane są kalcyfitami lub alkalokalcyfitami. Rośliny dolomitowe bytują na glebach o wysokiej zawartości węglanu wapnia i magnezu.

biologia
  • ndz., 2017-09-24 12:00
Lekcja festiwalowa Jak aktywnie spędzać czas wolny z psem

W czasie pokazu przedstawiona będzie budowa anatomiczna części biernej  i czynnej narządu ruchu psa. Uczestnicy będą mogli porównać okolice topograficzne ciała zwierzęcia związane z narządem ruchu psa z ich odpowiednikami na własnym ciele. Zaprezentowane zostaną zagadnienia związane ze sposobami poruszania się psów. Omówione będą różne formy aktywności fizycznej psów w tym sporty najbardziej ekstremalne.

biologia
  • pon., 2017-09-25 10:00
Spotkanie festiwalowe Taki barszcz straszny, jak go malują. Przykład inwazji w świecie roślin

Inwazje biologiczne obcych gatunków stanowią jeden z najbardziej złożonych problemów w ekologii i ochronie przyrody. Wykład będzie dotyczył bardzo aktualnego i głośnego ostatnio tematu inwazji barszczu Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi) i barszczu olbrzymiego (Heracleum mantegazzianum) na terenie Polski. Oba gatunki są szkodliwe dla człowieka, zwierząt a nawet innych roślin. Słuchacze dowiedzą się, jak odróżnić te groźne rośliny od innych, podobnych a nieszkodliwych, poznają historię i uwarunkowania szybkiego rozprzestrzenienia się barszczy kaukaskich w Polsce oraz metody walki z tymi niebezpiecznymi gatunkami. Nakreślony zostanie również ogólny problem inwazji roślinnych.

 

biologia
  • pt., 2017-09-29 15:00
Lekcja festiwalowa O kampinoskich lasach

Las najlepiej poznaje się… w lesie. Dlatego chodźmy na wspólny spacer! Zabierzemy was na wędrówkę, podczas której postaramy się spojrzeć na to wyjątkowe miejsce z trochę innej perspektywy. Czy dacie się namówić na spacer z głową w chmurach? Czy odważycie się podążać w głąb lasu za dźwiękiem? Las to dużo więcej niż drzewa, a własne obserwacje jego mieszkańców mogą być niesamowitą przygodą. Spróbujemy poczuć go wszystkimi zmysłami. Przyroda ma nam mnóstwo do zaoferowania, w tym również wiele zabawy, jednak w zamian powinniśmy okazać jej szacunek i zapewnić ochronę. Zastanowimy się, co zawdzięczamy lasom, za co możemy je polubić i jak powinniśmy o nie dbać.

Przebieg trasy: Truskaw - Truskawska Droga - Zaborów Leśny - Kręta Droga - Karczmisko - Paśniki - Truskaw.
Długość trasy: 9,5 km. Czas przejścia: ok. 4 godziny.
Trasa wycieczki wiedzie m. in. przez OOŚ Zaborów Leśny i skraj OOŚ Cyganka, ukazując jedne z najciekawszych obszarów leśnych wschodniej części Puszczy Kampinoskiej.

Omawiane zagadnienia:
- czym jest las? - próba odpowiedzi na pytanie,
- rozpoznawanie podstawowych gatunków drzew i krzewów,
- typy lasów rosnących na obszarze Puszczy Kampinoskiej,
- działania ochronne prowadzone w lasach (nasadzenia, przebudowa drzewostanów) - ochrona częściowa,
- znaczenie obszarów ochrony ścisłej,
- zagrożenia lasów KPN (pożary, wiatrołomy, susze, gatunki obce, gradacje owadów),
- łańcuch pokarmowy (przybliżenie pojęć: producent, konsument, destruent, piramida pokarmowa),
- piętra roślinności w lesie i ich mieszkańcy,
- rola lasów w gospodarce i życiu człowieka,
- pozaprodukcyjne funkcje lasu.

biologia
  • pon., 2017-09-25 09:00
  • śr., 2017-09-27 09:00
  • pt., 2017-09-29 09:00
Spotkanie festiwalowe Molekularne nożyczki

W trakcie pokazu przedstawimy podstawowe techniki biologii molekularnej. Za pomocą gry zaprezentujemy najmłodszym w prosty sposób zagadnienia, które na pierwszy rzut oka mogą wydawać się skomplikowane.

biologia
  • sob., 2017-09-30 10:00
Lekcja festiwalowa Tajemnicze mszaki

Mało kto zna te pierwotne, stare historycznie rośliny, które żyły przed dinozaurami, które przetrwały wszystkie kataklizmy, są z nami do dziś. 

Poznamy ich strategie życiowe, budowę ciała i same mszaki, choć tylko 10 gatunków, ale jakże ważnych w każdym lesie.

 

biologia
  • pon., 2017-09-25 10:00
Spotkanie festiwalowe W blasku życia - rola światła i kolorów dla organizmów biologicznych

W trakcie zajęć zaprezentujemy uczestnikom zajęć jak ważną rolę odgrywa światło i kolory w przyrodzie, zwłaszcza dla organizmów żywych.

biologia
  • sob., 2017-09-30 10:00
Spotkanie festiwalowe Regulacja transkrypcji

Parafrazując Bukę można powiedzieć, że DNA jest jak otwarta księga, ale o fizyce kwantowej i po chińsku. Niełatwo jest więc ją czytać, a jeszcze trudniej jest zastosować odczytane informacje w praktyce. DNA zawiera zapis informacji niezbędnych do życia, ale przecież żadna księga nie jest w stanie robić nic użytecznego sama z siebie. Zawarte w niej informacje muszą być odczytane i właściwie zinterpretowane. Komórki żywe posiadają w tym celu odpowiednie mechanizmy, a najważniejszym z nich są czynniki transkrypcyjne. Są to białka rozpoznające różne regiony DNA i podejmujące decyzje, który odcinek DNA będzie odczytywany, kiedy i w jakich okolicznościach. Takie mechanizmy będą przedmiotem niniejszego wykładu

biologia
  • czw., 2017-09-28 16:00