etyka

Prezentacja średniowiecznego dialogu, w którym kilka chętnych osób będzie mogło zagrać w trybie czytanej próby teatralnej. Jest to przypowieść tłumacząca obrazowo, jak ważna w życiu społecznym jest równowaga wartości takich jak sprawiedliwość, prawda i miłosierdzie: jeśli nie ma między nimi zgody, niemożliwy jest pokój. Dialog wprowadza personifikacje tych wartości a ich spór inscenizuje jako kłótnię córek „pewnego ojca”. Utwór pochodzi z książki rękopiśmiennej (ok. 1200 r.),  przechowywanej w katedrze gnieźnieńskiej w księgozbiorze dawnej szkoły katedralnej. Tekst ma cechy konspektu nauczycielskiego i jest możliwe, że mógł być szkolną czytanką, którą uczniowie czytali i recytowali 800 lat temu.

Doniosły problem, wyrazisty podział ról, łatwość inscenizacji – wszystko to musiało ułatwiać zbiorowe memoryzowanie i odtwarzanie. Konspekt wprowadzał do ćwiczeń szkolnych. Ekspresywne dialogi sprawiają, że ktokolwiek chciałby odtwarzać tekst, musiałby pozwolić postaciom mówić i działać, musiałby także wprowadzić role, które wymagały masek. Tak pojawiłyby się na szkolnej scenie "potwory w maskach" – "monstra larvarum", wzmiankowane przez Innocentego w dekrecie z 1207 r., który należy do najwcześniejszych pośrednich dowodów działalności teatralnej w średniowieczu. List adresowany do arcybiskupa gnieźnieńskiego (Henryk Kietlicz) krytykuje urządzanie widowisk publicznych w kościołach.

Tekst dialogu i objaśnienie jego treści można znaleźć na blogu: https://www.salon24.pl/u/dabrowka/146076,litosc-z-prawda-sie-objely-spra...

Interpretacja historycznoliteracka tej problematyki zawarta jest w książce A. Dąbrówka, Średniowiecze. Korzenie (2005), rozdz. 9. Literatura i szkoły.