Program - spotkania

Pieniądz w tekstach średniowiecznych: od komentarzy do Etyki i Polityki Arystotelesa do reguły franciszkańskiej. Różne funkcje pieniądza były analizowane również w perspektywie filozoficznej — pieniądz jest zarówno miarą wartości jak i środkiem wymiany, a wówczas odrębność tych funkcji ta była dodatkowo podkreślona przez rozróżnienie między monetą a pieniądzem obrachunkowym. Czy wartość monety wynikała po prostu z wartości kruszcu, czy nie tylko? Jak problem „bezpłodności pieniądza” i lichwy wpływał na ocenę działalności prowadzących wymianę monet, wekslarzy i bankierów (których nota bene nie utożsamiano udzielającymi pożyczek pod zastaw)? Co nowego w wniosły do postrzegania pieniądza pisma Mikołaja z Oresme i Mikołaja Kopernika, koncepcje bulionizmu i idee reformacji?

Podczas pokazu będzie można zobaczyć roboty przemysłowe "na żywo". Są to jedne z najnowocześniejszych urządzeń aktualnie stosowanych w światowym przemyśle. Zaprezentujemy, jakie zadania mogą wykonywać roboty w warunkach pracy przemysłowej i w jakim stopniu mogą wyręczyć ludzi. Opowiemy także o istotnych zagadnieniach bezpieczeństwa pracy z robotami.

Podczas wykładu zostaną przedstawione istniejące rozwiązania robotów-telemanipulatorów chirurgicznych i medycznych stosowane w praktyce medycznej oraz nowe koncepcje takich robotów i doświadczenia własne autora z zakresu projektowania i konstrukcji manipulatorów do zastosowań w medycynie.

Zostanie zaprezentowane spektakularne zastosowanie robotów chirurgicznych wykorzystywanych do operacji minimalnie inwazyjnych serca dotyczących wykonywania tzw. by-passów w chorobie niedokrwiennej serca. Najbardziej znane roboty dla chirurgii to AESOP i ZEUS oraz daVinci produkcji USA. W referacie zostanie przedstawiona typowa procedura stosowana w chirurgii z użyciem robota-telemanipulatora, w którym narzędzia są sterowane zdalnie, zaś kamera endowizyjna, przekazująca obraz operowanego miejsca, jest sterowana głosem. Stosowana jest tu technika endoskopowa, w której wprowadza się do ciała pacjenta narzędzia laparoskopowe zamocowane do ramion robota i specjalny układ optyczny - obrazowód z kamerą i źródłem światła. Ramiona robota kopiują ruchy rąk chirurga, ale są o wiele precyzyjniejsze, ponieważ drżenie rąk chirurga nie przenosi się na ramiona robota.

Ta nowa technika stała się obecnie bardzo atrakcyjna i dynamicznie się rozwija, brak jeszcze jednolitych standardów technicznych i projektowo-konstrukcyjnych w tym zakresie i wiele zagadnień czeka nadal na rozwiązania. Można je uzyskać na drodze analizy odpowiednio sformułowanych modeli uwzględniających specyfikę podejmowanych zagadnień z pogranicza anatomii, medycyny, biomechaniki i inżynierii medycznej – w referacie zostaną przedstawione nowatorskie metody projektowania i konstruowania innowacyjnych rozwiązań manipulatorów do zastosowania w medycynie.

Parki są ważną częścią struktury miast - ich walory przyrodnicze mają znaczący wpływ na jakość środowiska miejskiego. Bez wątpienia ład, piękno i harmonia przestrzeni parków pozytywnie oddziałuje na kształtowanie się postaw społecznych. Mając to na uwadze architekci krajobrazu - naukowcy i praktycy z Katedry Architektury Krajobrazu z warszawskiej SGGW - w ramach tegorocznego Festiwalu Nauki zamierzają podzielić się z uczestnikami wycieczki swoją wiedzą i doświadczeniami z zakresu kształtowania przestrzeni parkowych w miastach. Podczas spaceru po Parku Ujazdowskim w Warszawie prowadzący postarają się wyjaśnić, na czym polega istota parku miejskiego oraz jakie są jego funkcje - te tradycyjne oraz współczesne. Spotkanie terenowe sprzyjać będzie zaprezentowaniu podstawowych elementów programu parku, a na widocznych przykładach omówione zostaną zasady kompozycji przestrzennej. Poruszone będą zagadnienia z zakresu kształtowania scenerii i widoków, wnętrz parkowych i układów roślinnych, uzyskiwania określonych nastrojów, co sprzyja tworzeniu lokalnej tożsamości miejsca. Bez wątpienia głównym tworzywem kompozycyjnym parku jest roślinność, a zwłaszcza dorodny drzewostan. Piękne drzewa decydują w dużym stopniu o atrakcyjności miejskich parków i ogrodów, które umożliwiają efektywny wypoczynek mieszkańców miast. Ponieważ każde dzieło ogrodowe uzyskuje pełne efekty plastyczne i użytkowe dopiero po upływie wielu lat (specyfika rozwoju roślinności), szczególna uwaga zostanie poświęcona właśnie temu zagadnieniu, a to w celu ukazania parku – w odróżnieniu od dzieł architektury - jako delikatnego i dynamicznego organizmu zmieniającego się w czasie.

Skupieni wokół historycznego fortepianu i mebli z epoki w towarzystwie konserwatora Muzeum Fryderyka Chopina, poznamy sensacyjną historię związaną z zaatakowaniem ostatniego fortepianu Chopina przez...kołatka. Na spotkaniu dowiemy się ponadto, jaka temperatura najbardziej służy drewnianemu instrumentowi, co jeszcze mu zagraża oraz na czym polega jego rewitalizacja. Nie zabraknie praktycznych porad dotyczących codziennego dbania o meble w domu, których udzieli konserwator Muzeum Chopina - Marek Kostawski.

Do grupy chorób pasożytniczych o zasięgu globalnym należą infekcje wywołane przez pierwotniaki jelitowe. Jednymi z najczęściej występujących pierwotniaków odpowiedzialnych za przypadki intensywnych biegunek o ciężkim przebiegu są Cryptosporidium oraz Giardia.

Dobrze przebadaną pod względem roli rezerwuarowej dla Cryptosporidium/Giardia grupą zwierząt dziko żyjących są drobne gryzonie. Ekstensywność zarażenia tymi pasożytami waha się od 53.8% do 62.3% dla Cryptosporidium i od 58.3% do 74.2% dla Giardia. W populacjach gryzoni często notuje się zarażenia gatunkami patogennymi dla ludzi. Badania nad rezerwuarem zoonotycznym i rozprzestrzenianiem się pierwotniaków z rodzaju Cryptosporidium i Giardia mają kluczowe znaczenie w szacowaniu ryzyka epidemiologicznego na terenach naturalnych oraz na obszarach zurbanizowanych.

W laboratorium ultrazimnych gazów zajmujemy się chłodzeniem atomów cezu i potasu do temperatur bliskich zera bezwzględnego. Do badania właściwości materii wykorzystujemy precyzyjnie sterowane światło laserowe oraz pola magnetyczne w warunkach ultrawysokiej próżni - lepiej niż przestrzeń kosmiczna! Przykładowe tematy rozmów to: jak działa laser, oddziaływanie światła z materią, chłodzenie atomów, egzotyczne stany materii, symulacje kwantowe, ale z chęcią odpowiemy na każde pytanie.

Seria 20-minutowych pokazów dla dzieci i dorosłych ilustrujących różnorodne procesy atmosferyczne z wykorzystaniem przyrządów pomiarowych Zakładu Fizyki Atmosfery. Uczestnikom pokazu zademonstrujemy działanie aparatury na dachu budynku oraz w laboratorium. Opowiemy o kuchni pomiarów atmosferycznych i pokażemy ciekawe wyniki badań.

Mimo że narzędzia oparte na sztucznej inteligencji wciąż znajdują się w początkowej fazie rozwoju, już dzisiaj coraz wyraźniej zmieniają naszą rzeczywistość. Wpływ AI na codzienne życie nie kończy się wcale na spersonalizowanych reklamach w internecie czy inteligentnych samochodach. Sztuczna inteligencja po cichu stała się nieodłączną częścią praktycznie każdego aspektu naszej cyfrowej cywilizacji. W tym… a może przede wszystkim, naszego środowiska pracy. Przykładem są aplikacje wspomagające procesy HR.

Głównym tematem wystawy jest działalność konspiracyjnej grupy działającej w getcie warszawskim pod nazwą Oneg Szabat – (hebr. Radość Soboty) oraz losy stworzonego przez nią unikatowego zbioru od jego powstania aż do dziś. Historia zapisana na kartach Archiwum ukazuje też losy jego autorów i to im po 70 latach oddajemy głos. Pomysłodawcą i głównym twórcą Archiwum był historyk dr Emanuel Ringelblum. Dzieło Oneg Szabat, będące świadectwem oporu intelektualnego i duchowego, powstawało zgodnie z naukowymi zasadami, z dbałością o obiektywność i staranność języka.

Oprowadzanie odbywa się w ramach projektu Żydowskie Dziedzictwo Kulturowe.

Spotkanie pokazujące polszczyznę z perspektywy uczących się jej cudzoziemców. Uczestnicy poznają sposoby, techniki i chwyty stosowane w uczeniu języka polskiego obcokrajowców. Zapoznają się z przykładowymi zadaniami-ćwiczeniami (w tym. m.in. proponowanymi na egzaminach certyfikatowych), rozwiążą je i skomentują. Dzięki temu będą mieli okazję przyjrzeć się swojemu językowi ojczystemu z nieoczywistego punktu widzenia. Zwykle bowiem Polki i Polacy wiedzą, jak coś wyrazić, ale raczej nie umieją tego wyjaśnić cudzoziemcom. Na spotkaniu będzie się można dowiedzieć, jak to robić. Uczestnicy spróbują się też zmierzyć z mitem trudności języka polskiego – bo mówić po polsku każdy (i każda ) może!

Języka polskiego jako obcego można się skutecznie nauczyć, szczególnie jeśli pierwszym językiem uczniów/studentów jest język słowiański. Słowianie rozumieją wiele niemal od początku swojego kontaktu z polskim, co daje im satysfakcję, ale przysparza też pułapek. Języki blisko spokrewnione mają bowiem pewien zasób słów i struktur podejrzanie podobnych – niby prawie takich samych, ale znaczących lub wyrażających co innego. Spotkanie będzie próbą pokazania skutecznych sposobów nauczenia się polskiego – pod względem wymowy, przyswojenia słownictwa, wyrażania się w określonych sytuacjach. Przedstawione tez zostaną wskazówki na temat łatwo dostępnych źródeł i materiałów pomocnych w samodzielnej nauce polskiego przez cudzoziemców.

Choć zajmują niewielką powierzchnię lądów (3%) torfowiska zawierają: 10% światowych zasobów wody słodkiej, 30% światowych zasobów węgla, pochłaniają więcej CO2 z atmosfery niż cała biomasa lasów świata, ustępując jedynie oceanom! Są siedliskami rzadkich okazów flory i fauny. Są niedoceniane – czas to zmienić!

Celem tego krótkiego warsztatu jest refleksja nad systemem własnych nawyków. Zostaną omówione podstawy zdrowego trybu życia i tego, co może mu sprzyjać z poziomu nawyków właśnie. Każdy uczestnik będzie miał okazję zaplanować kształtowanie jednego z pożądanych u siebie nawyków lub zmianę nawyku już istniejącego na zdrowszy.

Przytaczając jedną z myśli Cyceron’a za św. Augustynem ‘Consuetudo est altera natura’, co w wolnym tłumaczeniu znaczy znane nam ‘Nawyk jest drugą naturą człowieka’ - warto rozważyć na ile my sami decydujemy o tym jaka jest ta nasza druga, dorosła natura, za którą już sami jesteśmy odpowiedzialni.

Omówione zostaną mechanizmy kształtowania i zmiany nawyków. Z punktu widzenia psychologii jest to proces przebiegający według konkretnych zasad. Znajomość jego elementów ułatwia zarządzanie własnymi nawykami w taki sposób, aby nam służyły, zamiast szkodzić. Przyjrzymy się również nieco możliwym motywacjom do zmiany, bo bez nich trudno o uruchomienie i wytrwanie w tym procesie.

Będziemy szukać odpowiedzi na pytania:

Jak skutecznie kształtować nowe nawyki u siebie?

Jak zmieniać własne nawyki na zdrowsze?

Jakie nawyki warto rozważyć chcąc korzystać ze zdrowego trybu życia?

Jak się motywować do zmian nawyków na zdrowsze?

Na wykładzie zostaną omówione podstawy techniki obliczeniowej zwanej analizą przedziałową oraz jej zastosowanie w obliczeniach komputerowych oraz do dowodzenia twierdzeń i testowania hipotez matematycznych takich jak:  problem Keplera, czyli jak pakować pomarańcze w skrzynkach, aby zmieścić ich jak najwięcej, stabilność Układu Słonecznego, czyli czy planety krążąc dookoła Słońca w przyszłości nie pozderzają się, czy wreszcie testy hipotezy Riemanna, wciąż hipotezy, nie twierdzenia, będącej jednym z najsłynniejszym nierozwiązanych problemów matematycznych.

Kluczowym komponentem systemu, który powstał w ramach projektu, jest opracowany od podstaw, skaner laserowy. Umożliwia on, w sposób ciągły, monitorowanie obserwowanego sektora w kącie 120° oraz wyznaczenie lokalizacji pojawiających się obiektów, w czasie rzeczywistym.