przyroda

W trakcie zajęć uczestnicy dowiedzą się czym są słoje przyrostu rocznego, czym zajmuje się dendrochronologia, a przede wszystkim jakie informacje możemy odczytać z drzew. Poznają sposób w jaki drzewa przyrastają i jak możemy to wykorzystać by dowiedzieć się ile drzewo lub drewno ma lat oraz jakie warunki środowiskowe panowały w przeszłości.

Plejstocen był epoką w dziejach Ziemi, która trwała pomiędzy 2,58 mln. a 11,7 tys. lat temu. Popularnie nazywa się ją często „epoką lodowcową”. Plejstocen charakteryzował się bowiem cyklicznymi zmianami światowego klimatu, który oscylował pomiędzy okresami ciepłymi (interglacjałami) a okresami zimnymi (glacjałami/zlodowaceniami). W trakcie interglacjałów średnie roczne temperatury na Ziemi były zbliżone do tych, które panują obecnie. Glacjały charakteryzowały się za to wyraźnie niższymi temperaturami. Celem lekcji jest przedstawienie zmian środowiska przyrodniczego, jakie towarzyszyły oscylacjom klimatycznym. W PAN Muzeum Ziemi znajdują się zbiory reprezentujące interglacjał eemski (ok. 130–115 tys. lat temu) oraz zlodowacenie Wisły (ok. 115–11,7 tys. lat temu). Na przykładzie tego pojedynczego cyklu zmian klimatu prześledzimy jak zmieniało się środowisko Europy oraz jego fauna i flora.

Tematem lekcji festiwalowej będzie przedstawienie wykorzystania dronów i satelitów w rolnictwie. Będą przedstawione możliwości wykorzystania dronów do wykonywania zdjęć na potrzeby monitorowania stanu upraw rolniczych oraz oceny szkód w uprawach, np. wyrządzonych przez zwierzynę łowną. Ponadto zostaną przedstawione możliwości wykorzystania satelitów do monitorowania upraw w skali pojedynczych pól uprawnych oraz w skali regionalnej i globalnej. Ponadto uczniowie zapoznają się z różnymi metodami analizy zdjęć z dronów i satelitów.

Plejstocen był epoką w dziejach Ziemi, która trwała pomiędzy 2,58 mln. a 11,7 tys. lat temu. Popularnie nazywa się ją często „epoką lodowcową”. Plejstocen charakteryzował się bowiem cyklicznymi zmianami światowego klimatu, który oscylował pomiędzy okresami ciepłymi (interglacjałami) a okresami zimnymi (glacjałami/zlodowaceniami). W trakcie interglacjałów średnie roczne temperatury na Ziemi były zbliżone do tych, które panują obecnie. Glacjały charakteryzowały się za to wyraźnie niższymi temperaturami. Celem lekcji jest przedstawienie zmian środowiska przyrodniczego, jakie towarzyszyły oscylacjom klimatycznym. W PAN Muzeum Ziemi znajdują się zbiory reprezentujące interglacjał eemski (ok. 130–115 tys. lat temu) oraz zlodowacenie Wisły (ok. 115–11,7 tys. lat temu). Na przykładzie tego pojedynczego cyklu zmian klimatu prześledzimy jak zmieniało się środowisko Europy oraz jego fauna i flora.

Słuchacze na spotkaniu dowiedzą się: Dlaczego pożary są groźne dla ekosystemów leśnych i co może być ich przyczyną? Czy zawsze ogień w lesie jest niebezpieczny dla środowiska przyrodniczego? Jakie działania są podejmowane, aby wykryć pożar lasu? Jakie są sposoby gaszenia pożarów lasu?

Las najlepiej poznaje się… w lesie. Dlatego chodźmy na wspólny spacer! Zabierzemy was na wędrówkę, podczas której postaramy się spojrzeć na to wyjątkowe miejsce z trochę innej perspektywy. Czy dacie się namówić na spacer z głową w chmurach? Czy odważycie się podążać w głąb lasu za dźwiękiem? Las to dużo więcej niż drzewa, a własne obserwacje jego mieszkańców mogą być niesamowitą przygodą. Spróbujemy poczuć go wszystkimi zmysłami. Przyroda ma nam mnóstwo do zaoferowania, w tym również wiele zabawy, jednak w zamian powinniśmy okazać jej szacunek i zapewnić ochronę. Zastanowimy się, co zawdzięczamy lasom, za co możemy je polubić i jak powinniśmy o nie dbać.

Przebieg trasy: Truskaw - Truskawska Droga - Zaborów Leśny - Kręta Droga - Karczmisko - Paśniki - Truskaw.

Długość trasy: 9,5 km. Czas przejścia: ok. 4 godzin.

Trasa wycieczki wiedzie m. in. przez obszar ochrony ścisłej Zaborów Leśny i skraj obszaru ochrony ścisłej Cyganka, ukazując jedne z najciekawszych obszarów leśnych wschodniej części Puszczy Kampinoskiej.

Omawiane zagadnienia: czym jest las?- próba odpowiedzi na pytanie, rozpoznawanie podstawowych gatunków drzew i krzewów, typy lasów rosnących na obszarze Puszczy Kampinoskiej, działania ochronne prowadzone w lasach (nasadzenia, przebudowa drzewostanów) - ochrona częściowa, znaczenie obszarów ochrony ścisłej, zagrożenia lasów KPN (pożary, wiatrołomy, susze, gatunki obce, gradacje owadów), łańcuch pokarmowy (przybliżenie pojęć: producent, konsument, destruent, piramida pokarmowa), piętra roślinności w lesie i ich mieszkańcy, rola lasów w gospodarce i życiu człowieka, pozaprodukcyjne funkcje lasu.

Pyłek roślin rozsiewany jest od milionów lat. Aby zwiększyć szansę na zapłodnienie, rośliny produkują go w bardzo dużych ilościach. Dla przykładu jeden kwiat brzozy wytwarza ponad 20 tysięcy ziaren pyłku. Pomimo swych niewielkich rozmiarów ziarna pyłku mają ogromne znaczenie dla człowieka i środowiska. Są bardzo odporne na zniszczenie, nie ulegają rozkładowi nawet przy ogrzaniu do 300°C oraz traktowaniu stężonymi kwasami, przez co doskonale zachowują się jako mikroskamieniałości.

Badaniem pyłku zajmuje się palinologia opierająca się na analizie jakościowej i ilościowej ziaren pyłku oraz zarodników zachowanych w osadach kopalnych. Na podstawie zróżnicowanych cech morfologicznych można zaklasyfikować dany pyłek do konkretnego taksonu, zaś proporcje pomiędzy poszczególnymi zliczonymi grupami pozwalają przy pomocy diagramu pyłkowego na odtworzenie szaty roślinnej, ustalenie warunków klimatycznych i hydrologicznych oraz na wydatowanie osadu. Palinologia wspiera badania archeologiczne i historyczne przez rekonstrukcję roślinności, w której funkcjonował człowiek. Dynamiczny rozwój tej nauki pozwala na coraz liczniejsze jej zastosowanie. Poznanie ziaren pyłków znajdujących się w powietrzu umożliwił rozwój alergologii. Palinologia stosowana jest przy poszukiwaniach złóż węglowodorów oraz jako źródło wiedzy o miodzie. Jest wykorzystywana w kryminalistyce. Podczas lekcji uczniowie obejrzą prezentację multimedialną opatrzoną rycinami i filmami. Nauczą się rozpoznawać osady organiczne i mineralne (torf, gytia) z których pobiera się materiał do badań. Zobaczą jak wyglądają ziarna pyłków pod mikroskopem. Wezmą udział w quizie, dzięki któremu będą potrafili dopasować najprostsze ziarna pyłków do roślin z których pochodzą.

Las najlepiej poznaje się… w lesie. Dlatego chodźmy na wspólny spacer! Zabierzemy was na wędrówkę, podczas której postaramy się spojrzeć na to wyjątkowe miejsce z trochę innej perspektywy. Czy dacie się namówić na spacer z głową w chmurach? Czy odważycie się podążać w głąb lasu za dźwiękiem? Las to dużo więcej niż drzewa, a własne obserwacje jego mieszkańców mogą być niesamowitą przygodą. Spróbujemy poczuć go wszystkimi zmysłami. Przyroda ma nam mnóstwo do zaoferowania, w tym również wiele zabawy, jednak w zamian powinniśmy okazać jej szacunek i zapewnić ochronę. Zastanowimy się, co zawdzięczamy lasom, za co możemy je polubić i jak powinniśmy o nie dbać.

Przebieg trasy: Truskaw - Truskawska Droga - Zaborów Leśny - Kręta Droga - Karczmisko - Paśniki - Truskaw.

Długość trasy: 9,5 km. Czas przejścia: ok. 4 godzin.

Trasa wycieczki wiedzie m. in. przez obszar ochrony ścisłej Zaborów Leśny i skraj obszaru ochrony ścisłej Cyganka, ukazując jedne z najciekawszych obszarów leśnych wschodniej części Puszczy Kampinoskiej.

Omawiane zagadnienia: czym jest las?- próba odpowiedzi na pytanie, rozpoznawanie podstawowych gatunków drzew i krzewów, typy lasów rosnących na obszarze Puszczy Kampinoskiej, działania ochronne prowadzone w lasach (nasadzenia, przebudowa drzewostanów) - ochrona częściowa, znaczenie obszarów ochrony ścisłej, zagrożenia lasów KPN (pożary, wiatrołomy, susze, gatunki obce, gradacje owadów), łańcuch pokarmowy (przybliżenie pojęć: producent, konsument, destruent, piramida pokarmowa), piętra roślinności w lesie i ich mieszkańcy, rola lasów w gospodarce i życiu człowieka, pozaprodukcyjne funkcje lasu.

Lekcja przybliży uczniom zagadnienia ewolucji organizmów morskich na przestrzeni dziejów, począwszy od prekambru, aż po czasy prawie współczesne. W trakcie zajęć dowiemy się jaki jest wiek Ziemi i kiedy na naszej planecie mogło powstać życie. Poznamy także wiele ciekawych etapów ewolucji, takich jak np.: powstanie pierwszych organizmów tkankowych – tzw. fauna ediakarańska; zjawisko kambryjskiej eksplozji życia; najstarsze drapieżnictwo; wyjście kręgowców na ląd oraz ich powrót do wody, etc. Prowadzący opowie również o: największych kryzysach w historii życia na Ziemi – tak zwanych wielkich wymieraniach, ich przyczynach oraz konsekwencjach dla dalszej ewolucji. Uczniowie dowiedzą się także czym są skamieniałości, jakie są ich rodzaje i dlaczego ich badanie jest takie ważne. Przybliżone będzie również pojęcie skamieniałości przewodnich, wraz z ich zastosowaniem jako narzędzi do określania względnego wieku skał (biostratygrafia). Uczestnicy zajęć będą też mieli szansę poznać największych drapieżców swoich czasów takich jak: gigantyczne głowonogi, morskie skorpiony, ryby pancerne, dziwaczne rekiny, ichtiozaury, długoszyje plezjozaury, czy też olbrzymie morskie jaszczury – mozazaury. Wycieczkę w czasie młodzież zakończy w paszczy największego rekina wszechczasów.

W trakcie prezentacji multimedialnej uczniowie będą mieli także okazję dowiedzieć się jak na przestrzeni setek milionów lat zmieniał się układ kontynentów oraz zapoznać się z oryginalnymi okazami skamieniałości, które każdy z uczniów będzie mógł dokładnie zbadać.

Ostatnim etapem zajęć będzie zwiedzanie wystawy stałej Skamieniały świat, prezentującej jeden z największych zbiorów skamieniałości w Polsce, w tym bardzo różnorodną kolekcję fauny morskiej z różnych okresów geologicznych.