wiedza o języku i kulturze

W trakcie spotkania w ramach Festiwalu Nauki na Uniwersytecie SWPS pragniemy zachęcić do nauki języka hiszpańskiego w ramach hasła: „Hiszpański jest łatwy!”. Podczas zajęć prowadzonych przy wykorzystaniu rozmaitych technik dydaktycznych (metoda komunikatywna, materiały audiowizualne, skojarzenia, gry i zabawy) uczniowie zapoznają się z podstawowymi zwrotami, słownictwem oraz strukturami języka hiszpańskiego. Lekcja wzbogacona zostanie dodatkowo rozmaitymi informacjami dotyczącymi krajów hiszpańskojęzycznych, stanu języka hiszpańskiego na świecie oraz związków świata iberyjskiego i iberoamerykańskiego z innymi krajami.

Cele ogólne:

- zapoznanie z problematyką wystąpień publicznych

- pokazanie praktycznego aspektu pracy specjalisty PR i logopedy medialnego

Tematy poruszane podczas zajęć:

- rozmaite aspekty kreowania wizerunku

- sztuka budowania wypowiedzi skierowanej do dużej grupy odbiorców - ćwiczenia

- kod werbalny i niewerbalny w komunikowaniu się

Celem wykładu będzie wprowadzenie do tematu wpływu kultury na relacje międzynarodowe, wskazanie głównych różnic między sposobami komunikowania się w kulturze polskiej i francuskiej, uwydatnienie podobieństw i różnic między Francuzami a Polakami w sferze biznesowej, jak również prywatnej;

Czy masz dobrą intuicję językową? Sprawdź! Zmierz się z dawną polszczyzną!

Słownikarze z pracowni leksykograficznej IBL odsłonią tajniki swego warsztatu – ujawnią jakie pułapki zastawili na nas szesnastowieczni pisarze. Każdy uczestnik spotkania będzie mógł zmierzyć się z tekstem dawnym i i odpowiedzieć sobie na pytanie, czym nasz język różni się od języka epoki Jana Kochanowskiego.

Podczas warsztatu spróbujemy odpowiedzieć m.in. na następujące pytania: czym jest przestrzeń i jak jest ona konstruowana? Czy różnicuje się ona ze względu na płeć? Czy istnieje kobiece i męskie doświadczenie przestrzeni? 

Celem spotkania jest zapoznanie uczestników z technikami tłumaczenia, które pomagają rozwiązać problem elementów pozornie wyglądających na takie, których przełożyć się nie da. Będziemy tłumaczyć krótkie fragmenty tekstów literackich i rozmawiać o możliwych rozwiązaniach trudności, które stwarzają.

Motywem przewodnim będzie rozszerzone porównanie kilku wystąpień, m.in. W. Szymborskiej podczas wręczenia Nagrody Nobla i L. Wałęsy w Kongresie USA. Pierwsza część poświęcona będzie retoryce jako narzędziu tworzenia i analizowania wystąpień publicznych. Druga - przygotowaniu i sposobie wygłaszania mowy, natomiast trzecia część wykładu zawierać będzie omówienie analizy tekstów wykonywanej przez program, czyli służyć będzie pokazaniu, co komputer może „zobaczyć” w tekście.

Na pierwszych zajęciach z języka szwedzkiego poznamy podstawowe jego zasady i cechy charakterystyczne, dzięki czemu każdy uczestnik będzie w stanie wstępnie ocenić własne możliwości względem jego nauki, a także stopień trudności poszczególnych elementów. Przez większość zajęć skupimy się jednak na praktyce i przećwiczymy najbardziej podstawowe zwroty komunikacyjne, związane z przywitaniem się oraz przedstawieniem, a także umiejętności zadania prostych pytań w celu poznania drugiej osoby. 

Królowa Hatszepsut (1479-1458) znana jest z przede wszystkim ze swojej wspaniałej świątyni w Deir el-Bahari. Jednak działalność budowlana tej władczyni nie ograniczała się jedynie do obszaru stolicy państwa – Teb. Królowa rozkazała wybudować od nowa świątynie we wszystkich ośrodkach kultowych, a do nadzoru nad tymi pracami zatrudniła swoich najświetniejszych urzędników. Prace te zostały prawie całkowicie zapomniane i zniszczone przez projekty kolejnych władców oraz współczesną działalność rolników i zbieraczy skarbów. Historię tej ogromnej akcji budowlanej można odtwarzać dziś dzięki źródłom pisanym oraz odkrywanym wciąż nielicznym fragmentom budowli.

Wykład będzie poświęcony prezentacji grantowego projektu badawczego zatytułowanego Idee wędrowne na słowiańskich Bałkanach, który jest finansowany przez NCN i  realizowany w Instytucie Slawistyki IS PAN. Celem projektu jest uchwycenie skomplikowanych procesów migracji idei oświeceniowych i modernizacyjnych na słowiańskich Bałkanach od połowy XVIII do końca XX wieku. W centrum uwagi badaczy znajdują się m.in. problemy geografii kulturowej (w tym szlaków transmisji nowinek),  problemy adaptacji do lokalnych warunków kulturowych wybranych idei (jak np. postęp, oświecenie, ewolucja, tradycja, nowoczesność, racjonalizm), problemy mediacji międzykulturowej (przekładu, personalizacji, falsyfikacji). Zderzenie obiektów transferu kulturowego z lokalną semiosferą z reguły prowadzi do hybrydyzacji badanych idei, a w efekcie do wyłaniania  się nowych znaczeń i kategorii myślowych. Podczas wykładu założenia badawcze projektu zostaną zaprezentowane na przykładzie  hasła „oświecenie”.  

Bierzemy do ręki słowniki, surfujemy po sieci i, podążając tropem
słów-zagadek, próbujemy zobaczyć, jak z biegiem czasu zmieniają się
znaczenia i opisy wyrazów, słowniki i ich użytkownicy.
Czego możemy dowiedzieć się ze słownika papierowego, a czego z
elektronicznego? Czy korzystamy z nich w taki sam, czy w inny sposób? Które
są lepsze? Czy może w dobie Internetu i nowych technologii powinniśmy oddać
stare słowniki do archiwum lub muzeum? Na te i inne pytania poszukamy
odpowiedzi w czasie warsztatów Na tropie słów – na papierze i w sieci.
W trakcie spotkania prześledzimy historie kilku słów i zapoznamy się z
niektórymi słownikami w formie drukowanej oraz z kilkoma dostępnymi w
Internecie. Zastanowimy się także, jakie są ich wady i zalety oraz w jaki
sposób najefektywniej szukać w nich informacji o interesujących nas
wyrazach.

W trakcie spotkania uczestnicy zaznajomią się z podstawami zapisu wybranych znaków polskiego języka migowego w Sign Writing, w tzw. piśmie migowym, które zostało stworzone przez Valerie Sutton w 1974 roku. W trakcie warsztaów zaprzentowane zostaną podstawowe zasady zapisu obejmujące: kształty dłoni, miejsca artykulacji oraz sposób notacji ruchu.

Warsztaty z wymowy szkockiej odmiany języka angielskiego. Najważniejsze cechy fonetyczne akcentu przedstawione zostaną  poprzez porównanie ze standardowym brytyjskim akcentem (RP). Prezentowane nagrania przedstawiać będą głównie akcent z Glasgow lub jego okolic. Po zajęciach uczestnik powinien być w stanie rozpoznać akcent szkocki na tle innych odmian języka angielskiego oraz wymawiać słowa, frazy i zdania w akcencie szkockim. 

Podczas warsztatów analizować będziemy różnice między brytyjską a amerykańską wymową. Ćwiczenia dotyczyć będą zarówno odmienności w zakresie pojedynczych dźwięków, jak i wybranych aspektów prozodycznych. Uczestnicy będą także mieli okazję do samodzielnego odkrycia reguł fonologicznych na podstawie podanych przykładów

W trakcie swojego „życia”, słowa należące do języka angielskiego przechodzą zaskakujące zmiany zarówno w formie jak i znaczeniu. Jest to często związane ze zmieniającą się rzeczywistością, kulturą czy wpływami innych języków, ale istnieje także grupa słów, które przeszły przez zmiany wyglądające na zupełnie nielogiczne i nieprzewidywalne. Na spotkaniu zostaną zaprezentowane wybrane przykłady ilustrujące najciekawsze zmiany jakim podlegało słownictwo języka angielskiego, celem pokazania jak bogate jest owo „życie” słów angielskich.

Jak daleko idące konsekwencje może mieć błąd tłumacza medialnego i jakie jest jego źródło? Podczas spotkania będziemy wspólnie analizować przykłady błędnego tłumaczenia w szeroko pojętych mediach. Dlaczego tradycja walentynek w Japonii wygląda inaczej niż wszędzie indziej na świecie? Skąd wzięło się przekonanie, że na Marsie żyli Marsjanie? Dlaczego Mojżesz ma rogi? Czy Nikita Chruszczow rzeczywiście groził Amerykanom? Dlaczego Polacy nie mogli zrozumieć Jimmy Cartera? Co wpłynęło ma decyzję Amerykanów, aby zrzucić bomby na Hiroszimę i Nagasaki? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań  znajdziemy podczas dyskusji.

Spotkanie przeznaczone jest dla wszystkich, którzy interesują się mediami i kulturą języka. Aby aktywnie brać udział w zajęciach, uczestnicy powinni posługiwać się językiem angielskim przynajmniej na poziomie średniozaawansowanym. 

Pamięć to jedna z najważniejszych cech naszego intelektu. Zdolność do zapamiętywania osób, informacji, sytuacji i zdarzeń  decyduje o  sukcesie w szkole, w pracy, w kontaktach z ludźmi. Zawartość naszej pamięci – nasze wspomnienia – są najważniejszą cechą, która identyfikujeczłowieka, mnie – jako – mnie.

Każde wspomnienie zostawia w mózgu ślad. Coraz skuteczniej potrafimy go odnajdywać. Potrafimy nawet  zrobić w laboratorium  sztuczny ślad pamięciowy; wspomnienie o zdarzeniu, którego nie było. Czy, w  normalnym życiu,  wspominamy zdarzenia, których nie było?  Jakie procesy neuronalne leżą u podłoża takich zjawisk?

Czy zniekształcenia tego typu dotyczą tylko jednostek, czy może także grup? Kulturoznawcy, socjolodzy, historycy potwierdzają dziś, że społeczeństwa również mają zdolność zapamiętywania, a co za tym idzie mogą pamiętać „dobrze” i „źle”, mogą też zapominać.  Co więcej, specjaliści ci twierdzą, że nasza własna, prywatna pamięć jest w znacznej mierze społecznie kształtowana.

O istocie pamięci i zapominania także w kontekście polsko-żydowskiej historii dyskutować będą: neurobiolog dr hab. Katarzyna Radwańska, biochemik prof. Jerzy Vetulani, historyk prof. Marcin Kula i kulturoznawca prof. Katarzyna Kaniowska.

Polska scena kabaretowa nie ma najlepszej prasy. Wciąż powtarza się, że twórcy schlebiają najniższym gustom, że przekleństwa to najłatwiejszy sposób na wzbudzenie wesołości licznego audytorium itp., itd. O ile schematyczność i doraźność żartów wciąż dominują, o tyle coraz częściej można zaobserwować, często udane, próby sięgnięcia po tematy dotąd nieobecne, np. homofobię i przemoc domową wobec mężczyzn. Również zagadnienie śmierci – zarówno proces umierania, jak i sam pochówek – znalazły dla siebie miejsce. Czego tu nie ma: od silnie zakorzenionej w kulturze postaci Mrocznego Żniwiarza, poprzez coraz ostrzejszą konkurencję w branży pogrzebowej, na wątkach samobójczych kończąc. Zapraszam w podróż po mroczniejszych rewirach rodzimej sceny kabaretowej – wszak jednym z najlepszych sposobów na oswojenie lęku przed końcem jest śmiech.

Wykład w ramach cyklu:TABU

Udział w panelu biorą amb. Krzysztof Szumski - b. ambasador w Chinach i innych państwach Azji, były Dyrektor Departamentu Azji i Pacyfiku MSZ (będzie prezentował obchody rocznicy w Chinach); pani Agnieszka Łobacz – sinolożka, b. konsul generalny na Tajwanie i w Hongkongu (będzie prezentować tę rocznicę z perspektywy tajwańskiej); amb. Ksawery Burski – b. ambasador w Chinach i innych krajach Azji (przedstawi tę rocznicę z perspektywy Singapuru jako centrum diaspory chińskiej w Azji); mgr Edyta Nowicka – japonistka, stale mieszkająca i pracująca w Tokio (przedstawi japoński stosunek do tej rocznicy). Prof. K. Gawlikowski – jako moderator tej debaty – chce ukazać różne podejścia do tej wojny w Azji Wschodniej, zwłaszcza Chińczyków z różnych podmiotów politycznych, rozmaite nazwy tej wojny tam stosowane i daty jej początku, ze zgodą jedynie co do daty zakończenia zmagań wojennych – 2 września 1945 r. Podejścia innych państw, zwłaszcza tych, które w wyniku tej wojny uzyskały niepodległość mogą być jeszcze bardziej odmienne. Rzadko w Polsce uświadamiamy sobie jak rozmaicie postrzega się tę wojnę w Azji.

Panel dyskusyjny w ramach cyklu: SPOTKANIA AZJATYCKIE

Spotkanie będzie miało formę interaktywnej prezentacji i dyskusji o tożsamości rasowej w społeczeństwie amerykańskim. Na podstawie zdjęć, fragmentów filmów i książek porozmawiamy o bardzo paradoksalnych sytuacjach wynikających ze specyficznego podejścia do rasy w Stanach Zjednoczonych, które często jest szokujące dla osób z innych krajów. Głównym tematem będzie kwestia tożsamości afroamerykańskiej. Osoby biorące w spotkaniu udział dowiedzą się na przykład, dlaczego osoby o blond włosach i niebieskich oczach mogły być klasyfikowane, jako  Afroamerykanie oraz co tak fascynowało czytelników w sentymentalnych powieściach o mulatkach. Omawiane przykłady zilustrują kulturową i historyczną zmienność pojęcia rasy.

W czasie spotkania zastanowimy się nad powiązaniami migracji i nowych technologii i nad tym, jak migracja wpływa nad innowacje i zmiany w kraju ojczystym. W jaki sposób nowe media zmieniają doświadczenie wyjeżdżających? Jak używa się Skypa, serwisów społecznościowych i telefonów komórkowych, żeby pozostać w kontakcie z domem? Jak migracja może wpływać na innowacje?

Podczas spotkania obejrzymy film w reż. Heleny Patzer (zdj. Kacper Czubak). Film jest efektem badań terenowych w USA i na Filipinach. Obserwując codzienne rozmowy przez komunikatory internetowe, możemy zobaczyć jak w rodzinie rozdzielonej przez migrację rozumiane są miłość, troska i obowiązek. Śledząc historię wyjazdu jednej kobiety, poznajemy też innych członków rodziny, którzy pragną znaleźć  "lepsze życie" . Ich jedyne marzenie to wyjazd za granicę "tam, gdzie wszystko jest możliwe".

Spotkanie będzie miało formę prezentacji z dyskusją.

Druga połowa dwudziestego wieku to czas intensywnego namysłu nad kategorią płci. Do dziś gender jest jednym z podstawowych punktów odniesienia kulturoznawczych debat. Debaty te (często budzące ogromne kontrowersje i wywołujące dużo emocji) znalazły również odzwierciedlenie w sztuce wizualnej. Zapoczątkowała je druga fala feminizmu, a obecnie odniesienia do gender coraz szerzej wykorzystywane są przez artystów kroczących różnymi ścieżkami twórczymi. Festiwalowe spotkanie ma na celu przybliżenie obecności gender w sztuce wizualnej na przykładzie twórczości Cindy Sherman, jednej z najbardziej uznanych współczesnych artystek amerykańskich. Podczas spotkania prezentowane będą liczne prace artystki wraz z ich omówieniem oraz krótkim przedstawieniem zaplecza teoretycznego. Uczestnicy będą mieli możliwość zapoznania się między innymi z jedną z przełomowych prac drugiej fali feminizmu Complete Untitled Film Stills (1977-80) oraz późniejszymi słynnymi pracami Sherman. W końcowej części spotkania uczestnicy będą zaproszeni do wspólnej dyskusji z odniesieniem do wysłuchanej prezentacji, otrzymanych materiałów oraz własnych przemyśleń, spostrzeżeń i wrażeń.  

W codziennych kontaktach z ludźmi używamy nie tylko słów, lecz także gestów. Dzięki nim możemy okazać drugiej osobie szacunek, możemy też ją obrazić. Które gesty służą nam do podtrzymywania dobrych relacji z ludźmi, a które nam w tym nie pomagają? Co znane w Polsce gesty znaczą poza naszym krajem? Dzięki którym z nich zjednamy sobie życzliwość obcokrajowców, a których lepiej unikać na wycieczce zagranicznej?

Lekcja będzie podsumowaniem zebranej przez pracowników PME wiedzy o pszczołach i pszczelim folklorze. Według jednego z wierzeń, owad ten powstaje ze światła.

Tematyka pszczół stała się w ostatnim czasie bardzo głośna ze względu na tzw. „zespół masowego ginięcia pszczół”. Pracownicy PME zainteresowali się tymi owadami w roku 2014, rozpoczynając systematyczne badania oraz nagrywanie materiału filmowego rejestrującego opinie na temat pszczół, pszczelarstwa i współczesnych działań propszczelich w różnych środowiskach społecznych, zaczynając od pszczelarzy, a  kończąc na działaczach Greenpeace realizujących projekt budowy „hoteli” dla owadów parkowych. Równolegle prowadzona była kwerenda nt. folkloru związanego z pszczołami.