wykład

Wykład laureata zeszłorocznej Nagrody Złotej Róży za książkę "Nie tylko enigma. Ryba, która przemówiła".

Tajemnica otaczająca prace kryptologów sprawiła, że dopiero zaczynamy rozumieć ich wpływ na losy II wojny światowej.

Problemem w nauczaniu i postrzeganiu ekonomii jest traktowanie konfliktu interesów ekonomicznych jako gry o sumie zerowej lub ujemnej. Jest to sprowadzenie mechanizmów rynkowych do schematu wojny lub rywalizacji sportowej, gdzie zwycięstwo jednych jest przegraną innych. W nieco łagodniejszej formie konflikt ekonomiczny pokazywany jest jako gra „dylemat więźnia”, w której racjonalne działanie indywidualnie nie prowadzi do optymalnej alokacji w ujęciu społecznym.

Przed wykładem przeprowadzany zostanie eksperyment ilustrujący mechanizm gry „dylemat więźnia” znany z filmu pt. "Piękny umysł" i postaci Johna Nasha. W trakcie wykładu omówione zostaną zaś mechanizmy społeczne, dzięki którym możliwa jest ucieczka z tej sytuacji decyzyjnej i stworzenia warunków kooperacji orasz współdziałania, w celu osiągniecia optymalnej społecznie alokacji zasobów.

Porozmawiamy o tym, czy starzejące się społeczeństwo jest bardziej areną konfliktu pokoleń, czy raczej miejscem międzygeneracyjnej współpracy; jakie są płaszczyzny wzajemnych relacji oraz jak rozwiązania systemowe przekładają się na uwarunkowania życia społecznego i odwrotnie.

Relacja wymienna trade-off jest jednym z podstawowych pojęć ekonomii, jest ono kwintesencją ekonomii. Można je odnieść do podstawowych praw fizycznych - prawa zachowania energii. Zarówno w ujęciu jednostkowym jak i społecznym, działalność ekonomiczna to transformacja lub wymiana posiadanych dóbr lub zasobów. W trakcie tej transformacji nie może być sytuacji, w której uzyskujemy wartość ekonomiczną bez ponoszenia nakładów - nie może być darmowego lanczu. Musimy poświęcić jedno dobro, aby zwiększyć zasób innego dobra. Podstawnym pytaniem, jakie zadaje ekonomia to czy istnieje możliwość takiej wymiany oraz jeżeli istnieje, to w jakich proporcjach możemy jej dokonać. Podczas eksperymentu uczestnicy będą mogli przekonać się o sile relacji wymiennych, na przykładzie handlu miedzy wyspami. Podczas wykładu skonfrontowane będzie czysto techniczne pojęcie relacji wymiennych, z problemami natury etycznej – gdzie są granicę, w których relacja wymienna może być analizowana, np. czy można wycenić ludzkie życie.

W trakcie swojego „życia”, słowa należące do języka angielskiego przechodzą zaskakujące zmiany zarówno w formie jak i znaczeniu. Jest to często związane ze zmieniającą się rzeczywistością, kulturą czy wpływami innych języków, ale istnieje także grupa słów, które przeszły przez zmiany wyglądające na zupełnie nielogiczne i nieprzewidywalne. Na spotkaniu zostaną zaprezentowane wybrane przykłady ilustrujące najciekawsze zmiany jakim podlegało słownictwo języka angielskiego, celem pokazania jak bogate jest owo „życie” słów angielskich.

Teledetekcja – słowo, które wielu osobom niewiele mówi, a oznacza dziedzinę, z którą wielu się spotkało. Bo któż z nas nie korzystał z portalu GoogleEarth, któż nas nie podziwiał spektakularnych zdjęć z promów czy misji kosmicznych, któż z nas nie zachwycał się Ziemią widzianą z kosmosu? Jeśli tak było, to znaczy, że spotkał się z teledetekcją, czyli rozpoznawaniem obiektów i zjawisk na odległość. To właśnie  techniki teledetekcyjne umożliwiają lepsze poznanie naszej planety i ujrzenie jej z różnej perspektywy, a także śledzenie zmian, jakie zachodzą na jej powierzchni. Już od blisko 60 lat obserwujemy Ziemię z kosmosu i możemy ocenić jak się zmienia. Wykład zaprezentuje zastosowania zdjęć satelitarnych w skali globu ziemskiego oraz pokaże jak zmienia się nasza planeta. 

W ramach wykładu omówione zostaną podstawy fizyczne zjawisk optycznych zachodzących w ziemskiej atmosferze. Dyskutowane będą przyczyny takich zjawisk jak: tęcza, miraż, halo, iryzacja, słońca poboczne, zorze polarne.  Wykład będzie bogato ilustrowany, w szczególności przedstawione zostaną wizualizacje symulacji komputerowych wybranych zjawisk atmosferycznych

Świat teatru wykracza poza scenę. Ujawnia się w scenograficznych oprawach uroczystości na głównych placach oraz paradnych wjazdach monarchów i dostojników do miast. Widoczny jest w pokazach ulicznych grup aktorskich i karnawałowych festynach. Inspiruje artystów, wkraczając do ich pracowni. O tych, a także o innych aspektach wpływu teatru na kulturę i sztukę opowiemy na wybranych przykładach oryginalnych rycin i rysunków z Gabinetu Rycin.

50 lat temu dzięki nowoczesnej aparaturze zaczęto poznawać świat przyrody pod olbrzymim powiększeniem w mikroskopach elektronowych. Odkryto rybosomy, gdzie odbywa się biosynteza białka i jak wyglądają mitochondria produkujące energię w każdej żywej komórce. Uczestnicy dowiedzą się też czy można ’zobaczyć’ skutki mutacji prowadzące do bezpłodności i jak wyglądając osłonki mielinowe oraz co się dzieje, gdy są one uszkodzone

Spotkanie będzie poświęcone szeroko pojętej tematyce planet Układu Słonecznego, ich budowie i ruchowi. Słuchacze dowiedzą się, jaki wpływ na nasze codzienne życie ma ruch obrotowy i obiegowy Ziemi, dlaczego ludzie mogą (wkrótce) wylądować na Marsie, a nie na bliższej położonej Wenus i czemu nikt nigdy nie stanie na powierzchni Jowisza.

Najstarszy pochówek człowieka z epoki mezolitu na Mazowszu, z Janisławic k. Skierniewic. Omówienie znalezisk archeologicznych, historii odkrycia, rezultatach badań interdyscyplinarnych i o odsłanianiu kolejnych tajemnic prehistorycznego myśliwego. Przybliżenie życia codziennego społeczności zbieracko-myśliwskich środkowej epoki kamienia na Mazowszu na podstawie źródeł archeologicznych. 

Jak wyglądała technika fotografowania z powietrza 70 lat temu? Czy sprzęt fotograficzny pozwalał wtedy na efektywne szpiegowanie przeciwników z pułapu lotniczego? Czy podczas wojny samoloty szpiegowskie latały nad Polską? Czy na zdjęciach z okresu II wojny światowej można zobaczyć czołg?

W trakcie wykładu zostaną przedstawione wybrane zagadnienia z zakresu anatomii, fizjologii i behawioru szczurów.

Kiedy chmury są białe a kiedy ciemne? Dlaczego? Jak światło przechodzi przez chmury? Jak światło powala zaglądać do wnętrza chmur? Jak wykorzystujemy światło w badaniach chmur? O tym wszystkim dowiesz się podczas wykładu ilustrowanego pokazami, slajdami, danymi z pomiarów.

Komórki macierzyste budzą wielkie nadzieje związane z ich rzeczywistym i potencjalnym wykorzystaniem w biologii i medycynie regeneracyjnej. Podczas wykładu przedstawiona zostanie charakterystyka różnych rodzajów komórek macierzystych. Wykład stanowi wstęp do kolejnych prezentacji i warsztatów dotyczących komórek macierzystych, prowadzonych przez zespół Zakładu Cytologii UW.

Powędrujemy szlakiem osobliwych form, wyrzeźbionych przez naturę w piaskowcu na obszarze Sudetów. Zobaczymy bramy, wieże i mosty skalne, pozdrowimy skalnych Kochanków, Starostę i Starościnę, poznamy, jak owe niezwykłości powstały.

Cytoszkielet, czyli szkielet komórki, tworzą trzy podstawowe typy włókien: mikrotubule, mikrofilamenty i filamenty pośrednie. Wbrew nazwie, włókna cytoszkieletu są strukturami dynamicznymi, a ich prawidłowe funkcjonowanie jest niezbędna dla życia każdej komórki

Wykład poświęcony budowie i roli cytoszkieletu w komórkach zwierzęcych.

Statystyka dla laika będzie lekcją, na której młodzieży zostaną zaprezentowane podstawowe zagadnienia statystyczne i praktyczne zastosowanie statystyki w życiu. Następnie uczestnicy wezmą udział w ankiecie, na podstawie której będzie możliwość „porównania się” do statystycznego Polaka. Następnie zagramy w grę  „Familiada” w dwóch grupach, utworzonych na podtawie wyników ankiety.

Historia Stanów Zjednoczonych pełna jest teorii spiskowych. Obywatele tego kraju z lubością wydają się wyszukiwać zmowy oraz rzekome działania sekretnych sił. Niniejszy wykład pokrótce przedstawi nie tylko najbardziej wpływowe teorie, jakie pojawiły się przez prawie dwa i pół wieku istnienia USA, ale i zademonstruje, jak odzwierciedlały one ewolucję tego kraju, obawy i nadzieje jego obywateli. Od Wojny o Niepodległość po Zamachy z 11 września 2001 roku teorie spiskowe dzieliły, ale też jednoczyły Amerykanów, stając się narzędziem zarówno ekstremistów, jak i Białego Domu. Wiara w teorie spiskowe, choć często wyśmiewana i ignorowana, nierzadko ma silny wpływ na bieg historii. e amerykańskiej. 

Spektroskopia molekularna wykorzystuje oddziaływanie promieniowania elektromagnetycznego z materią, co można obserwować w skali kosmicznej i laboratoryjnej. W najprostszym przypadku widzimy światło gwiazd dochodzące do nas z odległej przestrzeni, a jego analiza spektralna pozwala na badanie składu substancji emitującej to światło.  Na tej podstawie wiemy, jakie pierwiastki i związki chemiczne są w gorących obiektach odległych od nas nawet o miliony lat świetlnych. Podobne doświadczenia możemy na mikroskopijną skalę przeprowadzić w laboratorium, jeśli chcemy poznać skład chemiczny nieznanego nam stopu lub innej próbki materiału. Promieniowanie elektromagnetyczne ma jednak znaczenie większy zakres niż rejestrowane naszym wzrokiem światło. Ten zakres obejmuje fale radiowe, mikrofale, podczerwień, część widzialną, ultrafiolet, promieniowanie rentgenowskie i wysokoenergetyczne promieniowanie gamma. Praktycznie każdy obszar tego promieniowania dostarcza nam bardzo ciekawych informacji o budowie materii. Także dosłownie każdy obszar promieniowania elektromagnetycznego jest wykorzystywany w spektroskopii molekularnej i to niezależnie od wielkości badanych obiektów.  Fale radiowe służą więc do obserwacji kosmosu w radioastronomii, ale z powodzeniem są również wykorzystywane w laboratorium jako niezbędny element radiospektroskopii. Rejestrujemy również promieniowanie rentgenowskie od kwazarów, a w laboratorium używamy promieni X w badaniach struktury kryształów. Spojrzenie na zastosowanie spektroskopii molekularnej w badaniach naukowych z różnych dziedzin daje nam wyobrażenie o jednolitej budowie Wszechświata.

W ciągu ostatnich kilku lat w Polsce powstało kilkanaście kolektywów hakerskich. Miłośnicy i miłośniczki programowania, druku 3D i elektroniki zaczęli tworzyć nieformalną sieć miejsc, stron internetowych i grup społecznych. Dla socjologa takie zmiany społeczne dają szansę na nowe spojrzenie na relację nauki i społeczeństwa. W trakcie mojego wykładu przedstawię podstawowe wyniki z badania środowiska hakerskiego w Polsce i powiem dlaczego potrzebujemy ich jako społeczeństwo.