Instytut Slawistyki PAN

Typ Tytułsortuj malejąco Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe O czym możemy się dowiedzieć, badając wędrówkę idei?

Wykład będzie poświęcony prezentacji grantowego projektu badawczego zatytułowanego Idee wędrowne na słowiańskich Bałkanach, który jest finansowany przez NCN i  realizowany w Instytucie Slawistyki IS PAN. Celem projektu jest uchwycenie skomplikowanych procesów migracji idei oświeceniowych i modernizacyjnych na słowiańskich Bałkanach od połowy XVIII do końca XX wieku. W centrum uwagi badaczy znajdują się m.in. problemy geografii kulturowej (w tym szlaków transmisji nowinek),  problemy adaptacji do lokalnych warunków kulturowych wybranych idei (jak np. postęp, oświecenie, ewolucja, tradycja, nowoczesność, racjonalizm), problemy mediacji międzykulturowej (przekładu, personalizacji, falsyfikacji). Zderzenie obiektów transferu kulturowego z lokalną semiosferą z reguły prowadzi do hybrydyzacji badanych idei, a w efekcie do wyłaniania  się nowych znaczeń i kategorii myślowych. Podczas wykładu założenia badawcze projektu zostaną zaprezentowane na przykładzie  hasła „oświecenie”.  

wiedza o języku i kulturze
  • pt., 2015-09-25 17:00
Spotkanie festiwalowe Don Kichot w Rosji

Don Kichot z powieści Cervantesa mocno wrósł w rosyjską tradycję, stąd stale podejmowane próby rozpoznania jego miejsca i znaczenia w kulturze. Postać  Rycerza Smętnego Oblicza przeniknęła do wielu dzieł literatury rosyjskiej; jego imię używane jest jako metafora w dyskusjach między reprezentantami różnych, niekiedy skrajnie odmiennych, idei filozoficznych i politycznych (jak słowianofile i okcydentaliści); wreszcie stał się on bohaterem licznych adaptacji teatralnych i filmowych, przeróbek i parafraz przeznaczonych dla czytelnika masowego i dla dzieci. Pytanie brzmi: jakim transformacjom podlega obiekt, przechodzący  z własnego kontekstu, w którym się uformował – w nowy kontekst, który go przyjął? Czy zmiany powstałe w procesie przekładu z jednej kultury na drugą należy traktować jako straty, czy też jako nowe konstrukcje? Kwestie te zostaną omówione na wybranych przykładach tekstów rosyjskiej kultury pierwszej połowy XX wieku.

 

wiedza o języku i kulturze
  • czw., 2015-09-24 17:00
Spotkanie festiwalowe Między globalizacją a aktywizmem: języki mniejszościowe w Europie

Z ponad 280 języków mniejszościowych starego kontynentu tylko 80 ma status oficjalny, a 100 jest poważnie zagrożonych. Wraz z globalizacją, industrializacją, nowymi mediami i zmianą stylu życia, a także w konsekwencji dyskryminacji i panujących ideologii, przekaz międzypokoleniowy języków mniejszościowych został osłabiony lub zahamowany. Jednocześnie wiele z tych języków jest obecnie nauczanych w szkołach, funkcjonuje w mediach i przestrzeni publicznej. Młode pokolenie podchodzi do nich ambiwalentnie: większość nie nauczyła się ich w domu, nieliczni po kursach szkolnych są w stanie ich używać, niewielu widzi sens ich istnienia w świecie, w którym liczy się przede wszystkim język angielski. Są jednak także tacy, których można nazwać „nowomówcami” [new-speakers]: którzy nauczyli się języków mniejszościowych, używają ich i walczą o ich przetrwanie. Kim są dziś młodzi użytkownicy języków mniejszościowych? Jakie podejmują działania na rzecz kultur i języków mniejszościowych? Jakie mają strategie identyfikacyjne? Kwestie te zostaną omówione na przykładzie czterech mniejszości językowych Europy: kaszubskiej, łużyckiej, bretońskiej i walijskiej.

wiedza o języku i kulturze
  • pon., 2015-09-21 17:00
Spotkanie festiwalowe Żydzi we Lwowie, Żydzi o Lwowie

Lwów wielokulturowy, Lwów unikalny, miasto na skrzyżowaniu kultur, miasto pamięci, nostalgii, wspomnień, wreszcie miasto wielokrotnie opisywane i kreowane w tekstach literackich. Taki mniej więcej obraz Lwowa jest wspólny dla polskiego i ukraińskiego myślenia o tym mieście, choć oczywiście szczegóły oraz wartościowania poszczególnych elementów historii czy tradycji będą odmienne.

Spróbujemy zastanowić się, jakie miejsce w tym obrazie, zarówno polskim, jak i ukraińskim, zajmuje najliczniejsza przedwojenna mniejszość etniczna – Żydzi lwowscy i jaki jest ich własny obraz miasta? Czy zwykły czytelnik, nie specjalista-judaista, ma go w ogóle szansę odnaleźć?

wiedza o języku i kulturze
  • śr., 2015-09-23 17:00