Metoda socjologa
Socjologia, to nie tylko robienie ankiet i przewidywanie wyników wyborów. Tak naprawdę te dwa działania mają niewiele wspólnego z socjologią. A zatem czym jest socjologia? W czasie warsztatu przekonamy się o tym w praktyce.
Socjologia jest nauką w której bada się świat, który nas otacza: świat społeczny. Aby jednak móc to zrobić i wyciągnąć wnioski na temat tego, co zaobserwowaliśmy musimy dopasować odpowiednią metodę do pytania na które chcemy odpowiedzieć oraz zdecydować, czy chcemy poznać ogólne trendy panujące w całym społeczeństwie, czy dogłębnie zbadać jakiś jego wycinek. Oznacza to, że musimy dobrać odpowiednią metodę badawczą. Socjologowie najwięcej czasu poświęcali na kłótnie o to, która z wielu takich metod jest najlepsza do poszukiwania odpowiedzi na konkretne pytania. A największe spory toczą się pomiędzy tak zwanymi socjologami ilościowymi (zajmującymi się statystyką, badającymi próby z całej populacji przy pomocy ankiet – zobaczcie np. dostępne w Internecie wyniki badan CBOS) i jakościowymi. Na zajęciach zajmiemy metodami tych drugich. Jest ich bardzo wiele, my skupimy się na jednej z nich wywiadzie jakościowym. W czasie wywiadu rozmawiamy z ludźmi i analizujemy opowieści, które powstają specjalnie dla nas.
W pierwszej części warsztatów wybierzemy temat i poznamy metody, których możemy użyć w badaniu, oraz przygotujemy scenariusz badania. Żeby lepiej zrozumieć i „poczuć” daną metodę zerkniemy na opisy badań, w których je wykorzystano. Dowiemy się czego można się dzięki nim dowiedzieć oraz jakie niebezpieczeństwa czyhają na badacza-praktyka. Na koniec tej części warsztatów wybierzemy wspólnie temat badania oraz metodę, którą się posłużymy i przygotujemy plan badania (istnieje kilka rodzajów wywiadów).
W drugiej części wcielimy się w role badaczy-praktyków, zobaczymy jak wygląda wywiad. Następnie zajmiemy się analizą materiałów. Jak socjologowie interpretują wypowiedzi osób badanych? A czy spisany wywiad to materiał, który można badać tak jak dokument albo tekst literacki?
Odpowiedzi na te pytania poszukamy w czasie warsztatów, na których uczestnicy i uczestniczki będą mogli sprawdzić się w roli socjologów-badaczy jakościowych.
Plan warsztatów:
Część I: teoria, czyli przygotowujemy się do badań
- Co to jest socjologia jakościowa? Kilka słów o podziale na ilościowców i jakościowców.
- Wywiad, analiza dokumentów, a może fotografia? Czyli różne metody i techniki badań jakościowych
- Wywiad: co, jak, z kim?
- Wybieramy temat
- Przygotowujemy plan badania: o co i jak zapytam badanych?/gdzie będę szukać osóbz którymi chcę rozmawiać, jakie wypowiedzi rozmówców są ważne w kontekście interesującego mnie tematu? (to, na które z tych pytań odpowiemy zależy od metody, którą wybiorą uczestnicy i uczestniczki)
Część II: analiza
- Zbieramy materiał: poćwiczymy prowadzenie wywiadu
- Przystępujemy do analizy: czytamy, kodujemy, interpretujemy (praca w grupach)
- Podsumowanie: co nam wyszło z analizy, czy udało nam się znaleźć odpowiedź na pytanie badawcze, co było najłatwiejsze a co najtrudniejsze?