Dla dzieci

Podczas zajęć zaprezentowane zostaną najciekawsze doświadczenia chemiczne w interpretacji fizyków. Uczestnicy poznają zjawisko samozapłonu, dowiedzą się jakie kolory może przyjmować ogień oraz jak zamienić wodę w "sok winogronowy".

Jak co roku, dzieci i ich rodziców zapraszamy na Wydział Fizyki, Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych  oraz na teren campusu głównego Politechniki Warszawskiej na tradycyjny już IX Festiwal Małego Człowieka.

W programie:

 W Auli Wydziału Fizyki

• Szpital pluszowego Misia, Dominika Koper, IFMSA Poland. Warszawa, 26 IX- 27 IX
• Fascynujący świat przyrody, dr hab. Barbara Kot, Uniwersytet przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, 26 - 27 IX
• Co się kryje w twoim brzuszku?, dr inż. Ewa Fürstenberg, SGGW Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, 26 IX, godz. 10-13.
• Jedz kolorowo, żyj na sportowo!, dr inż. Olga Januszko, SGGW, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, 27 IX, godz. 10-13.
• Mikroby w żywności, dr inż. Monika Trząskowska, SGGW, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, 26 IX, godz. 13-16.
• W krainie smaków i zapachów, dr inż. Eliza Kostyra, SGGW, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, 27 IX, godz. 13-16.
• Zobacz swój DNA!, Agnieszka Chołuj, BioCentrum Edukacji Naukowej, 26 IX
• O drożdżach słów kilka, Agnieszka Chołuj, BioCentrum Edukacji Naukowej, 26 IX
• Chemia, światło i makaron, Roman Luboradzki, Instytut Chemii Fizycznej PAN, 26 IX
• Piaskownica Chemiczna, Krzysztof Stolarczyk, Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, 26 IX
• Przedziwny świat nauk przyrodniczych., Agnieszka Portacha, Zespół Szkół Nr 106, ul. Vincenta van Gogha 1, Warszawa, 26 - 27 IX
• Zabawki fizyczne, Rafał Jakubowski, Gimnazjum w Gorzycach Wielkich, 26 IX
• Różne energie wokół nas, Irena Słowik, Społeczna Szkołą Podstawowa nr 10 i Społeczne Gimnazjum nr 27 STO, 26 - 27 IX
• Mgła w butelce, Lewitujące bańki mydlane, Michał Perchuć, Społeczna Szkoła Podstawowa nr 10 Społeczne Gimnazjum nr 27 STO, 26 - 27 IX
• Układanie świata..., Katarzyna Osińska-Skotak, Wydział Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej, 26 - 27 IX
• Zobacz jakie to ciekawe, Maria Dobkowska, Zespół Szkół Integracyjnych nr 62 im. Raoula Wallenberga, 26 - 27 IX
• Lewitacja magnetyczna z nadprzewodnikami do góry nogami, Mgr Vegard Stornes Farstad, Simplicatus Research and Development, 26 - 27 IX
• Kosmiczna nauka, Angelika Augustowska, Stowarzyszenie Studentów Wydziału Geodezji i Kartografii GEOIDA, 26 - 27 IX
• (Nie)zwykłe tajemnice dźwięków, Piotr Wróbel, Centrum Nauki Kopernik, 26 - 27 IX
• Lustereczko powiedz…, dr Katarzyna Kołacz, Instytut Optyki Stosowanej imienia prof. Maksymiliana Pluty, 26 - 27 IX
• Światło – przyrządy optyczne i „zabawy” ze światłem, Mirosław Łoś, Gimnazjum im. Prezydenta Gabriela Narutowicza w Cząstkowie Mazowieckim, 26 - 27 IX
• Świat w skali od mikrometrów do parseków, Dariusz Mazek, Delta Optical, 26 - 27 IX
• Graj i planuj z Gospodarką Przestrzenną, Karolina Jarosz, Koło Naukowe Gospodarki Przestrzennej PW, 26 - 27 IX
• Atramentowe czary i inne doświadczenia Ewa Grącka, Społeczna Szkoła Podstawowa nr 10 i Społeczne Gimnazjum nr 27 im Kardynała Stefana Wyszyńskiego STO mj, 26 - 27 IX
• Warsztaty z budowania robotów, Elżbieta Bednarek,Mały Inżynier - Firma, 26 - 27 IX
• Kropelka, Natalia Strawa, Studenckie Koło Aerodynamiki Pojazdów, 26 - 27 IX
• "Od Smyka do lotnika", Robert Naumiuk, hangar Wydział MEiL, 26 - 27 IX
• Cyfrowe Planetarium Multimedialne Delta Optical: "Wyprawa po Układzie Słonecznym", Dariusz Mazek, Damian Demendecki, Delta Optical, 26-27 IX
• "Cóż to? No wy_druk! 3D?", Rafał Szembelan, Fundacja NA DOBRE, 26-27 IX
• "Kuloodporna ciecz", Kornelia Ufniarz, Małgorzata Żebrowska, Koło Naukowe Fizyków PW, 26-27 IX

Na  Wydziale Matematyki i Nauk Informacyjnych

• Magia Matematyki, Barbara Roszkowska-Lech, Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych PW oraz Zespół Szkól im Ignacego Domeyki nr.51 w Warszawie, 26 IX
• Jak grać, żeby wygrać?, Jolanta Wałachowska, Publiczne Gimnazjum Nr 3 w Pułtusku, 26 - 27 IX
• Kolorowa matematyka, Jerzy Tyszkiewicz, Uniwersytet Warszawski i Zespół Szkół Bednarska, 26 - 27 IX
• Ciekawa Matematyka na Matplanecie, Agnieszka Kryńska, Matplaneta S.A. 27 IX
• Haft matematyczny, Anna Porzucek-Kowalczyk, Stowarzyszenie Nauczycieli Matematyki Oddział Warszawski, 26 - 27 IX
• Origami, Anna Porzucek-Kowalczyk, Stowarzyszenie Nauczycieli Matematyki Oddział Warszawski, 26 - 27 IX
• Aktywności Matematyczne, Irena Słowik, Społeczna Szkołą Podstawowa nr 10 i Społeczne Gimnazjum nr 27 IX STO, 26 - 27 IX
• Tangramy., Anna Porzucek-Kowalczyk, Stowarzyszenie Nauczycieli Matematyki Oddział Warszawski, 26 - 27 IX
• Szach Mat, Krystian Kużmicz, Społeczna Szkoła Podstawowa nr 10 i społeczne Gimnazjum nr 27 IX STO, 26 - 27 IX
• Niezwykła matematyka, Małgorzata Lesisz, Stowarzyszenie Nauczycieli Matematyki / Zespół Szkół Nr 106, 26 - 27 IX
• Modele szkieletowe brył i ich cienie, Wacław Zawadowski, Stowarzyszenie Nauczycieli Matematyki, 26 - 27 IX
• Papieroplastyka, Małgorzata Paluszkiewicz, Zespół Szkół Nr 106, 26 - 27 IX
• Simply Clever Cards - Matematyczne karty do gry!, dr inż. Joanna Celińska, Simplicatus Research and Development, 26 - 27 IX

Na dziedzińcu przed Wydziałem Fizyki

• Fascynująca chemia, Michał Fedoryński, Politechnika Warszawska, Wydział Chemiczny, 26 - 27 IX
• Podnieś swoją mamę, Leszek Pawlicki, Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej. 26-27 IX
• W krainie zimna - pokaz z suchym lodem. Interaktywny pokaz zabawek fizycznych,  Elżbieta Bednarek, Mały Inżynier - Firma, 26 - 27 IX
• Pokazy pierwszej pomocy, Bartosz Zawadzki, Paramediko, 26 - 27 IX
• W osadzie starożytnych hutników. Robert Wereda, Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. Stefana Woydy w Pruszkowie, 27 IX
• Światło w lesie, Maciej Pawłowski, Zbigniew Kamiński, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Warszawie, 26 - 27 IX
• Stanowisko Policji
• Stanowisko Straży Pożarnej

Koordynator: dr Jan Grabski, Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej.

Współpraca: dr Barbara Roszkowska Lech, Wydział Matematyki i Informatyki Stosowanej Politechniki Warszawskiej.

Jak można zmierzyć zmiany odległości w skorupie ziemskiej? Czy wahadłem poziomym można mierzyć nachylenia skorupy ziemskiej? Czy można zaobserwować ruch obrotowy Ziemi w naczyniu z cieczą? Tego wszystkiego będzie można dowiedzieć się na warsztatach w CBK PAN.

W poszukiwaniu skarbów jest coś magicznego – możliwość śledzenia ukrytych w terenie obiektów, perspektywa ciekawego i cennego znaleziska oraz poznanie związanej ze skarbem historii. Nic więc dziwnego, że tropieniem zaginionych obiektów zajmowało się wiele znanych dzieciom bajkowych postaci – Tomek Sawyer, Pippi Pończoszanka czy Muminki. W rzeczywistości współcześni badacze posiadają narzędzia pomocne w szybszym i łatwiejszym poszukiwaniu skarbów wykonując i analizując obrazy zrobione wysoko nad powierzchnią Ziemi.

Warsztat poprzedzi krótki wykład wprowadzający, w ramach którego przedstawiona zostanie historia fotografowania Ziemi – od zdjęć wykonywanych z latawca do najnowszych technologii wykorzystujących samoloty oraz statki kosmiczne. Dzieci zapoznają się również z fizycznymi podstawami procesu opracowania zdjęcia oraz wykorzystywanego do tego celu promieniowania elektromagnetycznego. Na koniec uczestnikom zostanie przedstawiony sposób poszukiwania jednych z najistotniejszych obecnie skarbów – obiektów archeologicznych, surowców kopalnych oraz rzadkich gatunków roślin.

W ramach warsztatu dzieci wcielą się w rolę prawdziwego badacza – odnajdą poszukiwany obiekt na zdjęciu satelitarnym oraz nauczą się w jaki sposób należy przygotować mapę prowadzącą do skarbu.

Wizyta w Muzeum Gazownictwa, które mieści się w zabytkowych gmachach gazowni miejskiej z 1888 r.: zwiedzanie, konkursy i quizy.

Już dzieci można zapoznawać z prawami człowieka i warto to zacząć od prawa tak podstawowego jak to, że ludzie rodzą się wolni. Drogą do tego będzie praca nad narodzinami każdego z dzieci. Przydatne będą zdjęcia dzieci i ich bliskich z czasów po urodzeniu (prośba o ich przyniesienie na spotkanie). Porozmawiamy o tym, jak się ludzie rodzą, jak świętują swoje urodziny, zrobimy kalendarz z datami urodzin. Możliwa rozmowa z rodzicami o tym, jakie są dobre książki na przyszłość, by poznawać na własną rękę prawa człowieka. Każdy warsztat przewiduje czas na indywidualne pytania.

Gra komputerowa „MikroQuiz”
Uczestnikom zostanie przedstawiona metoda immunolokalizacji, która jest wykorzystywana do wizualizacji struktur komórkowych. Uczestnicy będą mieli możliwość wzięcia udziału w grze komputerowej podczas której spróbują odgadnąć, jakie struktury zostały uwidocznione na zdjęciach.

„Wybuchające drożdże”
Uczestnicy zobaczą, jak przebiega proces uwalniania tlenu z nadtlenku wodoru  (H2O2)  dzięki enzymom wydzielanym przez drożdże. Organizmy te, posiadając katalazę oraz peroksydazę, są w stanie rozłożyć H2O2 do wody i tlenu.

„Świecące żelki”
Doświadczenie „świecące żelki” ma na celu zaprezentowanie jak wydajnym źródłem energii jest cukier znajdujący się w żelkach. Pokaz opiera się na prostej reakcji silnego utleniacza, z glukozą znajdującą się w słodyczach (pokazy przed budynkiem).

„DNA z jedzenia"
Młodszym uczestnikom zostanie wytłumaczona zasada łączenia się par azotowych w DNA, na podstawie czego sami będą mogli spróbować ułożyć łańcuch ze słodyczy i owoców.

W ramach imprezy prowadzone będą następujące pokazy, doświadczenia:

Poznaj swój mózg. Zainteresowani będą mieli okazję osobiście złożyć trójwymiarowy model mózgu i dowiedzieć się jakie funkcje pełnią poszczególne jego elementy. Ochotnicy otrzymają Mózgowe Czapeczki z zarysem poszczególnych struktur mózgu. W razie pytań animator będzie udzielał bardziej szczegółowych objaśnień.

Czarodziejskie eliksiry. Najmłodsi będą mieli okazję zmienić się w chemików pracujących w laboratorium. Za pomocą kolorowych roztworów oraz suchego lodu będą tworzyć parujące mikstury.

Na tropie gruczołów.  Przy użyciu łatwo dostępnych składników, takich jak mąka ziemniaczana, olej rycynowy oraz jodyna zwiedzający będą mogli przeprowadzić barwną reakcję uwidoczniającą gruczoły potowe znajdujące się w skórze dłoni. Animatorzy będą wyjaśniać mechanizm tej reakcji oraz zapoznawać odbiorców z fizjologicznym znaczeniem zjawiska pocenia się.

Zbadaj pH. W celu ustalenia pH różnych substancji używa się  wskaźników, które zabarwiają się na różne kolory, zależnie od zmian zasadowości czy kwasowości substancji. Wskaźniki te można zakupić w specjalistycznych sklepach. Ale można obyć się i bez nich wykorzystując wywaru z modrej kapusty.

Skąd biorą się kolory tęczy? Dlaczego niebo jest niebieskie? Jaką tajemnicę kryją okulary? Czym właściwie jest ultrafiolet? Rozwiązań nie tylko tych optycznych dylematów poszukamy wspólnie eksperymentując. Przekonacie się, że optyka jest dziecinnie prosta.

Wiele atrakcji geologicznych - będziemy odkrywać świat sprzed milionów lat, oglądać całe mikroświaty zaklęte w kamieniach, poznawać różnego rodzaju surowce mineralne i ich wykorzystanie, dowiemy się wiele o ropie, gazie i bursztynie.

W programie:

• Laboratorium Młodego Geologa
• Energetyczna geologia
  – Ropa naftowa niezbędny surowiec
  – Co nam zostało po wielkich lasach czyli wszystko o węglu
  – Czysta energia czyli alternatywne źródła energii w praktyce
• Wewnątrz i na zewnątrz czyli skały i kamienie
  – Skalny świat
  – Kamień w architekturze Warszawy
• Czas geologiczny czyli historia życia na Ziemi
  – Lina życia
  – Świat sprzed milionów lat – czyli życie na Ziemi
• Gdy Ziemi się gniewa czyli wielkie kataklizmy
  – Czy wulkany zmienią klimat
  – Bliźniacy czyli trzęsienia ziemi i tsunami
• Polski jantar cenniejszy niż złoto
• Użyteczna geologia, czyli zwykła codzienności
• Dzieci dzieciom, czyli kącik małego geologa
• Pokaz wybuchów wulkanu

Grzyby zazwyczaj kojarzą się nam z owocnikami zbieranymi jesienią. Dużo rzadziej zdajemy sobie sprawę z ich powszechności i wszechobecności w otaczającym nas środowisku. Jeszcze rzadziej zastanawiamy się nad tym jak wiele rzeczy, których na co dzień używamy, zawdzięczamy grzybom. Podczas warsztatów będziemy prowadzić obserwacje mikroskopowe grzybów, wykorzystywanych przez człowieka do różnych celów.  

Przeniesiemy się w świat tropikalnych pnączy i epifitów. Wędrując po szklarniach i pracując przy binokularach poznamy "sprzęty" przydatne w roślinnych akrobacjach - wąsy, haki, korzenie powietrzne i wiele innych. Pokażemy jakich sztuczek rośliny używają do wspinania się ku światłu. Będziemy budować modele wzrostu różnych tropikalnych gatunków.

W codziennym życiu lasery towarzyszą nam na każdym kroku. Wykorzystuje się je do odtwarzania i zapisywania dźwięków i obrazów. Używane są do cięcia, grawerowania, spawania i topienia metali. Wykorzystywane są w telekomunikacji, w nowoczesnej poligrafii, medycynie, geodezji, budownictwie, wojsku i w nauce. Lasery wykorzystuje się wszędzie tam, gdzie wymagana jest bardzo wysoka dokładność i precyzja. Nauka wykorzystuje lasery do iście kosmicznych zadań. W Polsce istnieje wyjątkowe miejsce, Obserwatorium Astrogeodynamiczne Borowiec, należące do Centrum Badań Kosmicznych PAN, które jako jedyna tego typu placówka w kraju za pomocą lasera mierzy odległości do satelitów obiegających Ziemię na wysokości od kilkuset do kilku tysięcy kilometrów. Kto by nie chciał postrzelać laserem do satelitów?

Podczas tegorocznego Festiwalu Nauki w Centrum Badań Kosmicznych PAN będzie można dowiedzieć się jak odbywają się takie pomiary i do jakich satelitów strzela się laserem. Poza tym planowane są ciekawe warsztaty, podczas których przy pomocy lasera będzie można m. in. zapalić zapałkę, czy też "wybuchnąć" balonik. Zapowiada się fantastyczna zabawa dla wszystkich miłośników "Gwiezdnych Wojen".

Wycieczka ornitologiczna o świcie po Ogrodzie Botanicznym to okazja do poznania naszych ptasich sąsiadów - kapturki, szpaka, kosa, kwiczoła i... Uczestnicy dowiedzą się jakie gatunki zamieszkują parki i ogrody w Warszawie, czy naszymi sąsiadami są sowy i ptaki drapieżne oraz kto i gdzie gniazdował w Ogrodzie w tym roku. Prosimy o zabranie lornetek.

Zwiedzając nasze szklarnie dowiesz się jak rośliny walczą o dostęp do światła, w jaki sposób gromadzą dostateczną ilość wody, jak radzą sobie ze zdobywaniem pożywienia. Muszą pokonać konkurencję i walczyć z żywiołami, aby przetwać i rozrastać się bez przeszkód. Człowiek też może się wiele nauczyć obserwując ich przystosowania i sposoby radzenia sobie w środowisku wilgotnego lasu tropikalnego.

Pokazy dla dzieci poświęcone budowie Ziemi oraz procesom zachodzącym w jej wnętrzu. Będzie można odbyć wędrówkę do wnętrza Ziemi, wziąć do ręki skały i minerały budujące Ziemię, ułożyć puzzle litosferyczne, sprawdzić na jakiej zasadzie działa pole magnetyczne.