Kluby

Wielu komentatorów twierdzi, że poprawność polityczna w Szwecji sięga granic absurdu. Podczas wykładu spróbujemy wskazać obszary, w których zjawisko to jest szczególnie widoczne u naszych północnych sąsiadów. Podejmiemy również próbę zrozumienia źródeł tego rodzaju neocenzury w dyskursie politycznym i społecznym w Szwecji.

Wykład z elementami dyskusji w ramach cyklu: HOMO POLITICUS

Jak wyglądają i znaczenie mają porwania kobiet w Kirgistanie? Czy jest to pewna forma obrzędu weselnego czy też dramat kobiety?

Porywanie kobiet (alla kachuu) w Kirgistanie służy zdobyciu żony. Zwyczaj ten opisywany jest

przez niektórych jako pewna formy obrzędu weselnego czy gry, przez innych jako dramat

kobiety, przejaw przemocy łamiącej prawa człowieka.  Kirgizi mówią o nim jako o „tradycji” czy „obyczaju”. Współczesne kirgiskie media

niejednokrotnie opisują porwania, które są skądinąd, przynajmniej oficjalnie, potępiane i

penalizowane przez państwo. Podczas spotkania omówione zostaną pewne aspekty tego kontrowersyjnego zwyczaju – jego

przebieg, znaczenie, rozmaite interpretacje i przemoc. Praktyka ta jest niezwykła ze względu

na częstość występowania; ponadto, choć oceniana negatywnie przez dużą część kobiet, w

skali społecznej należy do akceptowalnych zachowań prowadzących do zawarcia małżeństwa.

Według danych niektórych badaczy regionu, około połowa wszystkich kirgiskich małżeństw

zawierana jest poprzez porwanie. Z tych porwań około dwie trzecie następuje bez zgody

dziewczyny.

W trakcie spotkania uczestnicy zaznajomią się z podstawami zapisu wybranych znaków polskiego języka migowego w Sign Writing, w tzw. piśmie migowym, które zostało stworzone przez Valerie Sutton w 1974 roku. W trakcie warsztaów zaprzentowane zostaną podstawowe zasady zapisu obejmujące: kształty dłoni, miejsca artykulacji oraz sposób notacji ruchu.

Lwów wielokulturowy, Lwów unikalny, miasto na skrzyżowaniu kultur, miasto pamięci, nostalgii, wspomnień, wreszcie miasto wielokrotnie opisywane i kreowane w tekstach literackich. Taki mniej więcej obraz Lwowa jest wspólny dla polskiego i ukraińskiego myślenia o tym mieście, choć oczywiście szczegóły oraz wartościowania poszczególnych elementów historii czy tradycji będą odmienne.

Spróbujemy zastanowić się, jakie miejsce w tym obrazie, zarówno polskim, jak i ukraińskim, zajmuje najliczniejsza przedwojenna mniejszość etniczna – Żydzi lwowscy i jaki jest ich własny obraz miasta? Czy zwykły czytelnik, nie specjalista-judaista, ma go w ogóle szansę odnaleźć?

Spotkanie będzie miało formę interaktywnej prezentacji i dyskusji o tożsamości rasowej w społeczeństwie amerykańskim. Na podstawie zdjęć, fragmentów filmów i książek porozmawiamy o bardzo paradoksalnych sytuacjach wynikających ze specyficznego podejścia do rasy w Stanach Zjednoczonych, które często jest szokujące dla osób z innych krajów. Głównym tematem będzie kwestia tożsamości afroamerykańskiej. Osoby biorące w spotkaniu udział dowiedzą się na przykład, dlaczego osoby o blond włosach i niebieskich oczach mogły być klasyfikowane, jako  Afroamerykanie oraz co tak fascynowało czytelników w sentymentalnych powieściach o mulatkach. Omawiane przykłady zilustrują kulturową i historyczną zmienność pojęcia rasy.

Don Kichot z powieści Cervantesa mocno wrósł w rosyjską tradycję, stąd stale podejmowane próby rozpoznania jego miejsca i znaczenia w kulturze. Postać  Rycerza Smętnego Oblicza przeniknęła do wielu dzieł literatury rosyjskiej; jego imię używane jest jako metafora w dyskusjach między reprezentantami różnych, niekiedy skrajnie odmiennych, idei filozoficznych i politycznych (jak słowianofile i okcydentaliści); wreszcie stał się on bohaterem licznych adaptacji teatralnych i filmowych, przeróbek i parafraz przeznaczonych dla czytelnika masowego i dla dzieci. Pytanie brzmi: jakim transformacjom podlega obiekt, przechodzący  z własnego kontekstu, w którym się uformował – w nowy kontekst, który go przyjął? Czy zmiany powstałe w procesie przekładu z jednej kultury na drugą należy traktować jako straty, czy też jako nowe konstrukcje? Kwestie te zostaną omówione na wybranych przykładach tekstów rosyjskiej kultury pierwszej połowy XX wieku.

Bierzemy do ręki słowniki, surfujemy po sieci i, podążając tropem
słów-zagadek, próbujemy zobaczyć, jak z biegiem czasu zmieniają się
znaczenia i opisy wyrazów, słowniki i ich użytkownicy.
Czego możemy dowiedzieć się ze słownika papierowego, a czego z
elektronicznego? Czy korzystamy z nich w taki sam, czy w inny sposób? Które
są lepsze? Czy może w dobie Internetu i nowych technologii powinniśmy oddać
stare słowniki do archiwum lub muzeum? Na te i inne pytania poszukamy
odpowiedzi w czasie warsztatów Na tropie słów – na papierze i w sieci.
W trakcie spotkania prześledzimy historie kilku słów i zapoznamy się z
niektórymi słownikami w formie drukowanej oraz z kilkoma dostępnymi w
Internecie. Zastanowimy się także, jakie są ich wady i zalety oraz w jaki
sposób najefektywniej szukać w nich informacji o interesujących nas
wyrazach.

Uznawanie czegoś za nadające się do jedzenia ma silne uwarunkowania kulturowe. Podobnie jest w przypadku kulinarnego tabu – choć istnieją w tym zakresie normy w zasadzie uniwersalne (tabu kanibalizmu), to jednak większość żywieniowych zakazów jest wyraźnie związana z kulturowym kontekstem. To, co w jednej kulturze uznane jest za niejadalne, w innej może stanowić pożądany rarytas. Co charakterystyczne, zdecydowana większość kulinarnych tabu dotyczy produktów mięsnych. Dlaczego jedne zwierzęta uznajemy za jadalne, a inne nie? Czy można wskazać jakieś generalne zasady w wyznaczanych zakazach? Dlaczego ryba to nie mięso, a niektóre zwierzęta to… owoce morza? Na takie i wiele innych pytań postaramy się odpowiedzieć w czasie wykładu.

Szczególnym przypadkiem tabu kulinarnego jest zwyczaj niezjadania zwierząt towarzyszących. W prawie norma ta jest wywodzona z przepisu zakazującego zabijania zwierząt, który oczywiście przewiduje wyjątki, ale nie ma wśród nich zwierząt domowych. Jednak na terenie Polski jeszcze do niedawna norma ta nie była powszechną, czego potwierdzeniem są liczne procesy toczące się przeciwko osobom produkującym smalec z psów. Przedstawiane kwestie prawne dotyczyć będą tych spraw oraz innych problemów związanych z różnym statusem prawnym zwierząt przeznaczonych do zjadania i zwierząt-przyjaciół człowieka.

Wykład w ramach cyklu: TABU

Historia Żydów na Pradze stanowi jeden z bardziej intrygujących, choć wciaż mało znanych wątków z dziejów osadnictwa żydowskiego. Do dziś na Pradze zachowało się wiele budynków, które przed wojną służyły społeczności żydowskiej m.in. były Dom Akademicki Młodzieży Żydowskiej przy ulicy Sierakowskiego, mykwa na ul. Kłopotowskiego, Dom Wychowawczy Michała Bergsona przy ul. Jagiellońskiej (obecnie Teatr Bajka). Poznanie historii miejsc związanych z żydowską społecznością Pragi pomaga spojrzeć inaczej na tę piękną, miejscami zaniedbaną, tajemniczą dzielnicę.

Z historii wiemy, że "Imperium Zła" były hitlerowskie Niemcy i stalinowski Związek Radziecki. Czy dziś też istnieje jakieś Imperium Zła, a może się rodzi? Rosja? Państwo Islamskie? Czy może zupełnie ktoś inny? Temu będzie poświęcony wykład w PISM.

Rok 2015 został ogłoszony przez Sejm rokiem Jana Długosza. Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie prezentuje wydania jego dzieł (m.in. Żywot św. Stanisława biskupa krakowskiego wydany przez oficynę Jana Hallera, Żywot św. Kunegundy, Historię Polski wydrukowaną w Dobromilu w 1615 r.) na tle innych staropolskich historyków (kroniki, opisy pojedyńczych wydarzeń, wydawnictwa źródłowe),  od Wincentego Kadłubka po Adama Naruszewicza.

Najstarszy pochówek człowieka z epoki mezolitu na Mazowszu, z Janisławic k. Skierniewic. Omówienie znalezisk archeologicznych, historii odkrycia, rezultatach badań interdyscyplinarnych i o odsłanianiu kolejnych tajemnic prehistorycznego myśliwego. Przybliżenie życia codziennego społeczności zbieracko-myśliwskich środkowej epoki kamienia na Mazowszu na podstawie źródeł archeologicznych. 

Rok 2015 został ogłoszony przez Sejm rokiem Jana Długosza. Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie prezentuje wydania jego dzieł (m.in. Żywot św. Stanisława biskupa krakowskiego wydany przez oficynę Jana Hallera, Żywot św. Kunegundy, Historię Polski wydrukowaną w Dobromilu w 1615 r.) na tle innych staropolskich historyków (kroniki, opisy pojedyńczych wydarzeń, wydawnictwa źródłowe),  od Wincentego Kadłubka po Adama Naruszewicza.

Celem spotkania będzie refleksja nad dorobkiem i przesłaniem prof. Władysława Bartoszewskiego, świadka i uczestnika największych wydarzeń w Europie i świecie w XX i początku XXI wieku. Głównym celem będzie spojrzenie na prof. Bartoszewskiego jako człowieka, świadka historii i dyplomatę  na tle problematyki systemów totalitarnych i autorytarnych, tematyki porozumienia, dialogu, pojednania między narodami i państwami, historycznego i humanistycznego dziedzictwa europejskiej myśli społecznej i politycznej.

By aktor mógł stanąć na scenie, należy ją wpierw zaprojektować, zadbać o dobrą akustykę i widoczność z różnych miejsc widowni, stworzyć oprawę architektoniczną godną muzy Melpomeny. Trzeba również stworzyć sugestywne, olśniewające kostiumy i scenografię odpowiadającą nastrojowi przedstawienia. Zapraszamy do Gabinetu Rycin na pokaz oryginalnych projektów teatralnych tworzonych na przestrzeni wieków przez czołowych artystów. 

Świat teatru wykracza poza scenę. Ujawnia się w scenograficznych oprawach uroczystości na głównych placach oraz paradnych wjazdach monarchów i dostojników do miast. Widoczny jest w pokazach ulicznych grup aktorskich i karnawałowych festynach. Inspiruje artystów, wkraczając do ich pracowni. O tych, a także o innych aspektach wpływu teatru na kulturę i sztukę opowiemy na wybranych przykładach oryginalnych rycin i rysunków z Gabinetu Rycin.

Wiele osób marzy o budowie własnego domu. Inwestycja często rozpoczyna się od kupna działki (nieruchomości gruntowej). Wykłady mają przybliżyć potencjalnemu inwestorowi wiadomości gdzie i w jaki sposób szukać informacji o nieruchomości - zarówno informacji geodezyjnej jak i planistycznej, przybliżyć procedury planistyczne i geodezyjne związane z planowaną inwestycją oraz pokazać możliwości jakie daje współuczestnictwo społeczne w planowaniu przestrzennym.

Trzeci wykład cyklu zaprezentuje w  jaki sposób dowiedzieć się, czy dana działka jest możliwa do zabudowania bądź czy warto ją kupować. Jak wygląda sytuacja w przypadku gdy osoba prywatna chciałaby otrzymać pozwolenie na budowę domu jednorodzinnego. Co to znaczy, że na danym terenie jest sporządzony plan miejscowy? Co to znaczy, że gmina przystąpiła do sporządzania planu miejscowego? Kiedy i w jaki sposób może mieszkaniec wprowadzić zmiany do planu miejscowego? Co to znaczy, że nie ma planu, co wtedy należy zrobić? Na czym polega procedura sporządzania decyzji o warunkach zabudowy? Co może przesądzić o decyzji odmownej?

Wiele osób marzy o budowie własnego domu. Inwestycja często rozpoczyna się od kupna działki (nieruchomości gruntowej). Wykłady mają przybliżyć potencjalnemu inwestorowi wiadomości gdzie i w jaki sposób szukać informacji o nieruchomości - zarówno informacji geodezyjnej jak i planistycznej, przybliżyć procedury planistyczne i geodezyjne związane z planowaną inwestycją oraz pokazać możliwości jakie daje współuczestnictwo społeczne w planowaniu przestrzennym.

Drugi wykład cyklu przybliży jakie kolejno czynności są wymagane i wykonywane w trakcie realizacji prostej inwestycji budowlanej? Lokalizacja przyłączy mediów – gdzie i jak uzgadniamy – projekt przebiegu sieci?