wykład

Słodkawe kwiaty funkii, pieprzne korzenie wiesiołka czy cierpkie owoce jarzębiny - wiele spośród roślin, na które na nie zwracamy uwagi przy codziennym przygotowaniu posiłków, mogłoby nas uchronić przed głodem czy brakiem witamin. Niektóre spośród nich jeszcze 100-200 lat temu były powszechnie użytkowane, inne są i dziś znane i cenione. Podczas spotkania poznamy niektóre z dzikich gatunków roślin jadanych dawniej i dziś w Polsce i krajach ościennych. Zastanowimy się dlaczego warto dbać o ich obecność w ekosystemach. Projekt edukacyjny „Ogrodowe odkrywanie, czyli jak zdobyć wiedzę o przyrodzie i z niej korzystać – ekologiczne spotkania z multimediami w tle w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Warszawskiego” jest współfinansowany przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

Zajęcia warsztatowe poprzedzone wykładem o rodzajach technik graficznych. Uczestniczki i uczestnicy zapoznają się z rycinami ze zbiorów Muzeum Drukarstwa przedstawiającymi rzekę Wisłę. Ilustracje zostaną omówione pod względem techniki ich wykonania, sposobu ilustrowania oraz przekazu grafcznego. Następnie dzieci poznają technikę grafiki artystycznej – linoryt – i własnoręcznie wykonają ilustrację z wyobraźnią lub inspirowaną oglądanymi ilustracjami. Obrazek zostanie własnoręcznie wytłoczony na zabytkowej prasie korektorskiej. 

W trakcie wykładu zostaną omówione podstawy działania układów elektrochemicznych umożliwiających redukcję dwutlenku węgla do prostych związków organicznych, w tym paliw. Procesy takie w pewnym stopniu przypominają naturalnie zachodzącą fotosyntezę, ale z wykorzystaniem innych materiałów. Zostaną zaprezentowane współczesne koncepcje badawcze w tej dziedzinie oraz możliwe osiągnięcia praktyczne, istotne też z punktu widzenia ekologii.

Wydawać by się mogło, że w dobie kryzysu ekologicznego, który domaga się podejmowania konkretnych działań, teoretyzowanie na temat piękna przyrody jest drugorzędne, wręcz trąci romantycznym pięknoduchostwem. Nie ulega jednak wątpliwości, że sama technologia jest w stanie zdziałać niewiele, jeśli nie będzie towarzyszyć jej radykalna zmiana ludzkich postaw. Bez „kultury ekologicznej” nie może być mowy o  zrównoważonym rozwoju. Jednym z fundamentów nowego nastawienia do środowiska, na które się powszechnie wskazuje, jest szacunek dla niego. Postulowana kultura ekologiczna ma mieć silną podstawę etyczną. Trzeba przy tym zauważyć, że ludzie wykazują skłonność do tego, by szanować przede wszystkim to, co im się podoba z takich czy innych względów. Można więc przyjąć, że istotnym składnikiem postawy ekologicznej – być może nawet podstawowym – jest doświadczenie estetyczne. Wskazanie zaś, jak rozumieć i oceniać piękno przyrody, może sprzyjać wytworzeniu się kultury ekologicznej.

Choć estetyka jako dyscyplina filozoficzna zrodziła się w połowie XVIII w. jako refleksja na temat piękna w ogóle, rychło przeistoczyła się w filozofię sztuk pięknych. Na piękno przyrody ponownie zwróciła na dobre uwagę w ostatnim półwieczu. Na szczególną uwagę zasługuje przy tym estetyka środowiskowa, to ona bowiem stawia pytanie o to, czym jest piękno przyrody, na czym polega doświadczanie jej w sposób estetyczny, wreszcie – jak należy przyrodę oceniać z estetycznego punktu widzenia. Na jej gruncie zaproponowano rozmaite koncepcje, których zaletą jest między innymi to, że znajdują zastosowanie w codziennych sytuacjach.

Celem wykładu będzie przedstawienie słuchaczom  głównych wątków estetyki środowiskowej oraz przedyskutowanie tej propozycji razem z nimi.

Współczesna kultura popularna ulega dynamicznym przemianom, związanym przede wszystkim z postępem technologicznym, ale reorganizującym w sposób radykalny stosunki pomiędzy twórcami i odbiorcami produkcji medialnych. W społeczeństwach Zachodu wyraźnie dominować zaczyna jej „prosumpcyjna” odmiana – szeregowi konsumenci są zachęcani do aktywnego uczestnictwa w kreowaniu swoich ulubionych produkcji, np. poprzez dialog z producentami lub różne formy crowdsourcingu. Dawnego pasywnego konsumenta w coraz większym stopniu zastępuje kreatywny i świadomy własnego znaczenia prosument.

Społeczności fanowskie, poprzez swoje zaangażowanie, lojalność wobec marki oraz twórcze wykorzystywanie docierających do nich przekazów medialnych, stanowią szczególnie wyrazistą egzemplifikację tych zmian. Chociaż fandomy medialne kultywowały prosumpcyjne postawy jeszcze w erze przedinternetowej, w nowej sytuacji nie tylko przeżyły wyraźny ilościowy rozwój, ale przede wszystkim uzyskały całkowicie nową pozycję. Zamiast traktowanego nieufnie przez przemysł popkulturowy marginesu, fani stali się cenioną i aktywnie wspieraną „elitą” odbiorców, od której mobilizacji często zależy powodzenie konkretnych produkcji. W swoim wykładzie będę chciał pokazać, że ze względu na swoją unikalną pozycję, fani są soczewką przez którą obserwować i wyjaśniać można szerokie przemiany kultury popularnej oraz związanego z nią przemysłu medialnego.

Sapere aude - miej odwagę być mądrym, to hasło Festiwalu Nauki w PAN Dom Zjazdów i Konferencji w Jabłonnie, który odbywa się już poraz 15. Na gości czekają ineresujące pokazy, wykłady i pogadanki, warsztaty i wystawy dotyczące różnych dziedzin nauki. 40. współorganizatorów - Instytuty PAN, wyższe uczelnie, stowarzyszenia naukowe, fundacje i przedsiebiorstwa w sposób przystępny i zrozumiały opowie o swoich badaniach i ich praktycznych zastosowaniach. 

Over the centuries, the legend of Conaire has occupied a lowly place in the pantheon of Irish heroes for the simple reason that like Arthur his reign turned from fair-weather to catastrophic. It therefore comes as no surprise that there is very little mention of his name in Irish literary tradition, particularly if we consider that Conaire as a cautionary tale stirred up little feeling in a country where to be forewarned and forearmed was hardly ever enough to stave off impending disaster. But Conaire’s fall also contextualizes the bitter end to Arthur’s reign, wherein we may come to understand that even the best of leaders may find themselves victims to circumstances which lie outside of their control.

Podczas pokazów doświadczeń będzie można się dowiedzieć z czego chmury się składają, jak zrobić sobie chmurę i czy można ją postawić na półce, jak się ma gotowanie do pogody, co ciekawego można wymalować sobie w szklance wody i wiele innych.

Na spotkaniu zostaną zaprezentowane różne sposoby "czytania" Wisły związane zarówno z locją, jak i ze znajomością geograficznego, całościowego i aksjologicznego spojrzenia na rzekę oraz jej dolinę. Poznamy  różnorodność form, zjawisk i procesów  występujących w korycie Wisły, jak też zróżnicowanie gatunków roślin i zwierząt żyjących w rzece i na jej brzegach. Spojrzymy z różnych punktów widzenia na społeczno-kulturowe wartości rzeki i związane z nią krajobrazy. Zwrócimy uwagę na wieloaspektowe, geograficzne badania rzeki, jak też na edukację o tej rzece. Edukację prowadzoną permanentnie – nie tylko w 2017 r.– Roku Wisły!

Gleba jest złożonym środowiskiem, w którym rozwija się część podziemna organizmu roślinnego, pełniąca wiele ważnych funkcji życiowych. Właściwości chemiczne gleby są jednym z najistotniejszych czynników wpływających na wzrost i rozwój roślin. Zarówno nadmiar, jak i niedostatek substancji mineralnych zawartych w podłożu, mogą mieć szkodliwy wpływ na roślinę, prowadząc do wystąpienia wielu reakcji fizjologicznych. Ogromne znaczenie ma odczyn podłoża wpływający selektywnie na rośliny. Określany jest jako skala pH, czyli proporcja pomiędzy zawartością jonów H+ i OH-. Na tej podstawie różnicuje się gleby od bardzo kwaśnych (pH<4) do zasadowych (pH>7,5). Gleby o odczynie zasadowym i obojętnym w Polsce stanowią ok. 20 % i są to czarnoziemy, gleby lessowe i ilaste, rędziny, mady rzeczne. Niebagatelną rolę spełnia wapń, który wpływa tak na procesy życiowe u roślin, jak i żyzność i strukturę gleby oraz dostępność pierwiastków. Wyróżnia się trzy podstawowe grupy roślin: acydofilne (pH 6,7-4,0), neutrofilne (pH 7,2-6,8) i bazyfilne (pH 8,5-7,0). Niektóre rosną dobrze tylko w wąskim zakresie, a u wysoce tolerancyjnych gatunków granice nierzadko rozciągają się od zasadowego po lekko kwaśny. Różnice w wymaganiach występują często wśród gatunków w obrębie tego samego rodzaju np. Adonis, Allium, Asplenium, Gentiana, Hydrangea, Lillium, Paeonia, Rhododendron, i jest to zjawisko powszechne. Tolerancja pod względem odczynu nie zawsze jest tożsama z tolerancją na obecność węglanu wapnia. Rośliny lubiące wysoką zawartość wapnia zwane są kalcyfitami lub alkalokalcyfitami. Rośliny dolomitowe bytują na glebach o wysokiej zawartości węglanu wapnia i magnezu.

Uczniowie podczas lekcji nauczą się rozpoznawania podstawowych gatunków grzybów.

Przekazane zostaną informacje dotyczące zasad, których należy przestrzegać podczas grzybobrania żeby uniknąć pomyłki i zatrucia.

Haft należy do najwyżej cenionych technik zdobienia tkanin. Do dziś uznawany jest za wyrafinowany sposób dekorowania ubiorów, rozmaitych akcesoriów, czy tkanin zdobiących wnętrza domów. Haftowanie jest sztuką pełną tajemnic. Odkrywanie jej, nabieranie umiejętności i dochodzenie do wprawy wymaga nieraz wielu lat praktyki. Podstawą jest poznanie odpowiednich ściegów, których dobór decyduję o charakterze haftu. Dlatego też serdecznie zapraszamy wszystkich miłośników hafciarstwa pragnących poznać lub pogłębić swoją wiedzę na temat historycznych technik hafciarskich. 

Gwałtowny przyrost obrazów w obrębie sieci internetowej, a jednocześnie stale rozwijane media komunikacji wizualnej, powodują, że nie można przejść wobec tych zjawisk obojętnie. W ciągu sekundy Internauci wrzucają na Instagram – aplikację służącą do szybkiego publikowania zdjęć – 2 670 obrazów. Chociaż mówi się o nadmiarze, przesyceniu sfery publicznej obrazami, a przy tym o jednoczesnym spadku ich jakości, materiał wizualny nadal stanowi nie lada wyzwanie dla badaczy. Podczas wykładu słuchacze dowiedzą się, jak można badać serwis Instagram, a także co mogą z niego wyczytać slawiści uposażeni w dodatkowe – obok kulturoznawczych – narzędzia. Na przykładzie hashtagu #ojczyzna stosowanego w obrębie aplikacji pokazane zostaną strategie wizualizacji tego pojęcia stosowane przez chorwackich użytkowników serwisu. Rezultaty tego badania posłużą jako materiał do refleksji na tym, z czym Chorwatom kojarzy się ich własny kraj.

Pojęciem kultur komórkowych określa się proces hodowli komórek wyizolowanych z organizmów roślinnych i zwierzęcych w odpowiednio dobranym środowisku, umożliwiającym ich przeżycie oraz namnażanie się – czyli utrzymanie funkcji życiowych komórek poza organizmem, w sztucznym środowisku. Hodowle komórkowe stały się obecnie podstawowym narzędziem pracy w biotechnologii i inżynierii biomedycznej. Wykorzystuje się je do badania biologii komórek zwierzęcych przy użyciu wygodnego modelu wzrostu in vitro, ale także do testowania wpływu nowych związków syntetycznych i naturalnych na organizmy żywe. Dzięki temu możliwe jest zastąpienie doświadczeń na zwierzętach metodami in vitro. Obecnie prowadzone są badania nad specjalnymi rusztowaniami (tzw. scaffoldami) do hodowli komórkowych, które mogą wspólnie tworzyć sztuczne narządy.

Słuchacze wykładu poznają podstawy biologii komórki, a także zapoznają się z krótkim rysem historycznym hodowli komórkowych. Dowiedzą się jakie wyróżniamy rodzaje hodowli komórkowych, jak wygląda tzw. clean-room, laboratorium do pracy z komórkami, a przede wszystkim co można osiągnąć stosując hodowle komórkowe w laboratorium.

Zajęcia poświęcone naszym najbliższym krewnym, czyli małpom człekokształtnym - gorylom i szympansom. Opiekunowie zwierząt opowiedzą o codziennym życiu swych ulubieńców i o tym, czym różni się ich dzień od naszego. Obserwacja szympansów i goryli jest najlepszym dowodem na nasze bliskie pokrewieństwo. Czy szympansy potrafią malować? Czy goryle jedzą banany? Czy życie w ZOO jest nudne? Co myślą o zwiedzających? Czy małpy człekokształtne chorują na te same choroby co my? Spotkanie będzie doskonałą okazją do tego, by lepiej poznać mieszkańców ZOO, jak również dowiedzieć się wielu ciekawostek, jak wygląda codzienna praca z tymi niezwykłymi zwierzętami. Każdy z nas może zrobić coś dla ratowania małp człekokształtnych i przyczynić sie do tego, by jak najdłużej występowały w naturze. Ich życie w ogrodach zoologicznych ma na celu nie tylko prezentację zwierząt, ale jest niezwykle czynną i aktywną walką o przetrwanie tych gatunków. O tym jak ona przebiega będzie można dowiedzieć się na spotkaniu. Zapraszamy!

Niektóre polimery po odpowiednim usieciowaniu tworzą hydrożele poprzez zaabsorbowanie dużej ilości wody. Dzięki temu posiadają właściwości i cieczy, i ciał stałych. Posiadają jeszcze inną interesującą cechę: pod wpływem zmiany warunków zewnętrznych mogą ulegać odwracalnej przemianie fazowej (objętościowemu przejściu fazowemu) i wyrzucać z siebie wodę. Mogą więc w zależności od warunków zewnętrznych istnieć w dwóch stanach: napęczniałym i skurczonym. Związana z tym zmiana objętości może być nawet tysiąckrotna. Ta cecha hydrożeli spowodowała, że zaliczają się one do materiałów inteligentnych.

Odpowiednia funkcjonalizacja żeli polimerowych powoduje że nabierają one zdolności do samonaprawiania i samoporządkowania się. Zachowania takie powodują, że zrobione z nich materiały upodabniają się do tkanek miękkich w ssakach. Znane jest wykorzystanie zjawiska przejścia fazowego żeli przez niektóre organizmy do regulacji ich gospodarki wodnej oraz obrony przed drapieżnikami.

Zjawisko objętościowego przejścia fazowego, samonaprawiania i samoporządkowania się oraz możliwości praktycznych ich zastosowań będą szczegółowo omówione w trakcie wykładu.

Przedmiotem spotkania będzie wycieczka po stolicy Chin - Pekinie, Szanghaju tzw. chińskim Nowym Jorku, Kantonie oraz Wyspie Hajnan określanej chińskimi Hawajami.

Celem naszej „podróży” po różnych zakątkach tego pięknego oraz niezwykle zróżnicowanego kraju będzie poznanie przyrody i różnic kulturowych oraz nauka kilku chińskich zwrotów.

Dodatkowo rozwinięte zostaną poniższe sformułowania:

- Panda - żyć by jeść -
- Ślub - miłość na sprzedaż -
- WeChat - życie bez Facebooka -
- Pekin - droższy od Manhattanu -
- Pies - czworonożny przyjaciel na talerzu -

Maria Skłodowska-Curie, polska uczona wszech czasów, dwukrotna noblistka, która zajmowała się badaniami nad promieniotwórczością polonu i radu. Poznamy ciekawostki i anegdoty dotyczące Marii oraz zanalizujemy aktualne korzyści i zagrożenia, które niesie promieniotwórczość.

Prześledzimy sposoby inwestowania na przestrzeni wieków: od muszelek, przez złoto do rzeczy kompletnie niematerialnych. Dowiemy się, kim był Ch. Ponzi, zapoznamy się z bańkami spekulacyjnymi i piramidami finansowymi - nauczymy się je odróżniać od wiarygodnych sposobów finansowania. Opowiemy sobie nieco o zmieniającej się roli pieniądza.

Na zakończenie coś, co w ostatnich miesiącach rozgrzewa opinię publiczną na świecie: bitcoin, eter i inne kryptowaluty. Dowiecie się czegoś o najmłodszym miliarderze na świecie (23 lata - 2 mld $) oraz o najbardziej zyskujących na wartości polskich projektach, przy których branża gier komputerowych wydaje się być dinozaurem.

Głównym następstwem urbanizacji środowiska jest zmniejszenie różnorodności biologicznej. Z drugiej  strony miejskie środowisko stwarza  nowe siedliska i nisze ekologiczne dla gatunków zdolnych do przystosowania się do specyficznych warunków panujących w miastach. Ciągłe rozrastanie się terenów zurbanizowanych skutkuje wchodzeniem gatunków na obszary miejskie. Proces ten nazywamy synurbizacją.  Miasto to również wyzwanie dla pasożytów, które pojawiają się na jego obszarach wraz ze swoimi żywicielami. Głównym czynnikiem warunkującym występowanie pasożytów w środowisku miejskim jest ich tolerancja na wiele rodzajów i poziom zanieczyszczeń, efektywność transmisji oraz dostępność żywicieli, zarówno pośrednich jak ostatecznych.

Wraz z ekspertami zastanowimy się, dlaczego w Polsce jest coraz więcej rasistowskich i ksenofobicznych ataków. Porozmawiamy jak powstrzymać wzrost takiejprzemocy. Co my, mieszkańcy Warszawy, możemy zrobić? Zapytamy, co robią władze miasta, by stolica była miastem otwartym na różnorodność.

Prowadzący
Wojciech Karpieszuk-  Redakcja Gazety Stołecznej, serwisu warszawa.wyborcza.pl

W czasie spotkania zostaną przedstawione kolejne etapy przygotowania edycji listów XIX-wiecznych:

- Przeprowadzenie kwerendy

- Digitalizacja materiałów

- Kolacjonowanie: zasady modernizacji pisowni, lapsusy, oznaczenia tekstów nieczytelnych

- Ustalenie chronologii materiałów

- Rodzaje przypisów
- Przykłady śledztw edytorskich

Gdy Wszechświat był bardzo młody, wypełniała go materia w postaci plazmy kwarkowo-gluonowej. Przypuszcza się, że ten szczególny rodzaj materii jądrowej, będący bardzo gorącą i gęstą mieszanką kwarków i gluonów, występował krótko po Wielkim Wybuchu. Kwarki i gluony to składniki cząstek elementarnych, określanych mianem hadronów, podlegających tzw. oddziaływaniom silnym. Hadronami są między innymi nukleony (proton i neutron), z których zbudowane są jądra atomowe. Poprzez zderzanie ze sobą ciężkich jąder atomowych, tak szybkich niemal jak światło, możliwe jest wytworzenie kropel plazmy kwarkowo-gluonowej w warunkach laboratoryjnych. W czasie wykładu przedstawione zostaną wyniki badań tego typu zderzeń, otrzymane przez eksperymenty znajdujące się m. in. w ośrodku CERN pod Genewą.

W wielu miejscach skały wapienne tworzą osobliwe postacie, w wapieniach powstają jaskinie z bogatą szatą naciekową. Jak, gdzie i dlaczego tak się dzieje – to będą nasze rozważania. Sprawdzimy także jak na skale wapiennej powstaje gleba i jakie rośliny lubią na niej rosnąć.