Instytut Historyczny UW

Jednym z zarzutów, jakie wobec Sparty sformułował Arystoteles było to, że według niego Spartanie są gynaikoratoumenoi, czyli że są rządzeni przez kobiety. Źródła historyczne, przede wszystkich literackie, w ogóle podkreślają wyjątkowość Spartanek na tle ogólno greckim. Ich pozycja i rola w społeczeństwie miała być znacznie lepsza niż pozostałych greckich kobiet, zwłaszcza Atenek. W źródłach możemy odnaleźć wiele przykładów, z których można wywnioskować, że Spartanki faktycznie „rządzą” mężczyznami. Jednym z bardziej wyraźnych przykładów mogą być Agesistrata i Archidamia, czyli matka i babka króla Agisa IV, które odegrały dużą rolę w czasie próby powrotu do „praw Likurga”. Warto również zastanowić się, co mogło wpływać na to, że autorzy źródeł historycznych, nie-Spartanie, postrzegali Spartę w ten sposób. W swoim wykładzie chciałabym się zastanowić, czy w Sparcie mogła faktycznie istnieć gynaikokratia, a Sparta była „miastem kobiet”, czy może wręcz przeciwnie – jest to element mitu spartańskiego.

„Sława jego trwać będzie dopóty, dopóki wolność panować będzie nad światem” – stwierdził w mowie wygłoszonej w Kongresie po śmierci Tadeusza Kościuszki w 1817 r. deputowany William Henry Harrison, przyszły prezydent Stanów Zjednoczonych. Kościuszko, jeden z najbardziej zasłużonych uczestników wojny o niepodległość amerykańskich kolonii, późniejszy Naczelnik polskiej insurekcji z 1794 r. do dziś pozostaje jednym z najlepiej rozpoznawalnych Polaków w historii Europy i Stanów Zjednoczonych. Już za życia uznany za bohatera i męczennika sprawy wolności, stał się jedną z ważnych postaci ówczesnej zbiorowej wyobraźni, nie tylko Polaków, ale także w kręgach europejskich i amerykańskich elit politycznych oraz intelektualnych. Dyskusja dotyczyć będzie dróg, które prowadziły Kościuszkę z dworku w Mereczowszczyźnie na karty wielkiej historii. W dyskusji prowadzonej przez dr hab. Urszulę Kosińską IH UW wezmą udział prof. Jarosław Czubaty, prof. Piotr Ugniewski  (IH UW) i dr Adam Danilczyk (IH PAN). Elementem panelu dyskusyjnego będzie pokaz akt. Pokaz obejmować będzie archiwalia wybrane na wystawę „Tadeusz Kościuszko – człowiek i bohater” zorganizowaną w AGAD. Omówione zostaną akta ukazujące pobyt Kościuszki w Szkołę Rycerskiej, udział w wojnie 1792 r., zwierzchnią role w powstaniu 1794 r., ostatnie lata życia oraz uroczystości organizowane po jego śmierci."