Pytania a codzienna egzystencja człowieka
Pytania to zdania formułowane po to, aby się czegoś dowiedzieć, i to formułowane w taki sposób, który tę intencję ma sygnalizować. Pełnią one niebagatelną rolę w naszych procesach poznawczych i komunikacji werbalnej. Celem wykładu będzie nie tylko przedstawienie podstawowych własności semantyczno-pragmatycznych zdań i wypowiedzi pytajnych w elementarnych pojęciach logicznej analizy języka, ale również omówienie najciekawszych typów pytań i związków semantycznych, w które ze sobą wchodzą. Co to jest pytanie podchwytliwe? Czym jest pytanie demaskatorskie a czym retoryczne? Dlaczego niektóre pytania są źle postawione? Zadając pytanie możemy nie tylko chcieć się czegoś dowiedzieć, ale również manipulować innymi i ich oszukiwać. Czy są jednak okoliczności, w których zadając pytanie kłamiemy? W werbalnej komunikacji potrafimy przekazywać informacje w sposób niedosłowny – wypowiadamy zdania, które komunikują odbiorcy coś innego niż to, co literalnie znaczą. Podczas wykładu omówione zostanie zagadnienie komunikacji niedosłownej w odniesieniu do pytań – czy zadając pytania, pytamy niekiedy o coś innego niż o to, o co byśmy pytali, gdybyśmy byli rozumiani dosłownie? W jaki sposób rozpoznajemy, że nadany przez nas komunikat powinien zostać odczytany niedosłownie? Na pytania te odpowiemy wykorzystując teorię tzw. implikatur konwersacyjnych H. P. Grice’a.