Kluby

Inwazje biologiczne obcych gatunków stanowią jeden z najbardziej złożonych problemów w ekologii i ochronie przyrody. Wykład będzie dotyczył bardzo aktualnego i głośnego ostatnio tematu inwazji barszczu Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi) i barszczu olbrzymiego (Heracleum mantegazzianum) na terenie Polski. Oba gatunki są szkodliwe dla człowieka, zwierząt a nawet innych roślin. Słuchacze dowiedzą się, jak odróżnić te groźne rośliny od innych, podobnych a nieszkodliwych, poznają historię i uwarunkowania szybkiego rozprzestrzenienia się barszczy kaukaskich w Polsce oraz metody walki z tymi niebezpiecznymi gatunkami. Nakreślony zostanie również ogólny problem inwazji roślinnych.

Dunkleosteus uważany jest za szczytowego drapieżnika w morzach późnodewońskich. Pancerne ryby tego rodzaju dorastały bowiem do kilkunastu metrów długości, miały potężne szczęki i były świetnymi pływakami. Przez miliony lat to one, a nie rekiny, trzymały inne grupy kręgowców w swoim cieniu. Jednak zanim na Ziemi pojawił się dunkleosteus, plakodermy ewoluowały przez niemal 50 milionów lat. Ich początki właśnie poznajemy i okazują się one zaskakująco zbieżne z linią rozwojową kostnoszkieletowych z których powstały m in. tetrapody. Wykład będzie dotyczył powstania i ewolucji ryb pancernych, których zwieńczeniem, na krótko przed wymarciem był właśnie dunkleosteus.

Ciekawostki o ziołach i przyprawach zostaną odsłonięte. Niech żyją związki bioaktywne obecne w przyprawach. Które rośliny mogą ratować nasze zdrowie, które nas rozgrzeją,  które ukoją, a które  po prostu są smaczne? A może od niektórych warto się trzymać z daleka? Na wykładzie opowiemy Wam wszystko o ziołach i nawet jeszcze więcej.

Białka fluorescencyjne, po uprzednim wzbudzeniu, są zdolne do emisji światła o różnych długościach fali, czyli do świecenia w różnych kolorach. Ich wielka kariera rozpoczęła się niepozornie od wyizolowania na początku lat sześćdziesiątych XX w. zielonego białka fluorescencyjnego  (GFP) z komórek stułbiopława Aequorea victoria. Od tego czasu została skonstruowana cała paleta różnokolorowych białek fluorescencyjnych, które stały się potężnym narzędziem w badaniach biologicznych, pozwalając zobaczyć to, co wcześniej pozostawało niewidoczne. Dziś jednym z podstawowych zastosowań białek fluorescencyjnych jest używanie ich jako świecących znaczników. Dzięki dołączeniu takiego znacznika można analizować inne (nieświecące) białka bezpośrednio w komórkach, czyli tam, gdzie normalnie funkcjonują. W 2008 r. badania nad białkami fluorescencyjnymi zostały uhonorowane Nagrodą Nobla, którą otrzymali Osamu Shimomura, Martin Chalfie i Roger Y. Tsien. Na wykładzie będzie można usłyszeć o historii tych badań, o niezwykłej budowie GFP, która warunkuje jego szczególne właściwości oraz o zastosowaniu białek fluorescencyjnych w badaniach biologicznych na poziomie komórkowym.

Choroby neurozwyrodnieniowe przebiegające z otępieniem są ważnym problemem społeczno-medycznym, dotyczą bowiem znacznej części społeczeństwa w wieku podeszłym i są, ze względu na starzenie się społeczeństwa i przedłużanie średniej przeżycia, zjawiskiem nasilającym się. Zmiany neurodegeneracyjne w komórkach nerwowych są częstym objawem wielu chorób ośrodkowego układu nerwowego, takich jak choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, stwardnienie zanikowe boczne (ALS), tauopatie, urazy i udary mózgu oraz epilepsja, w których głównym czynnikiem ryzyka jest wiek. Schorzenia te są bardzo wyniszczające dla organizmu i często kończą się śmiercią pacjentów, są też bardzo kosztowne w leczeniu.

Celem wykładu jest zastanowienie się, czy mózg może starzeć się dobrze lub źle, jakie są „biologiczne” mity starzenia się i czy fizjologiczne i patologiczne starzenie się układu nerwowego to dwa odrębne procesy. Będzie też próbą odpowiedzieć na szereg kolejnych pytań: jakie są główne zmiany związane z wiekiem w fizjologii układu nerwowego i czym różnią się od zmian strukturalnych i czynnościowych w stanach chorobowych, czy proces starzenia się mózgu jest wynikiem zaburzenia komunikacji wewnątrz neuronów, jak proces starzenia się mózgu upośledza nasze zdolności poznawcze, czy możemy liczyć na dobroczynne działanie substancji własnych mózgu w procesie starzenia się, czy mózg zawiera rezerwy czynnościowe mogące chronić nas przed patologicznym starzeniem się, co do poznania i zrozumienia procesów starzenia się mózgu wnoszą badania na zwierzętach. I wreszcie najważniejsze, co możemy zrobić, aby utrzymać nasze zdolności intelektualne mimo starzenia się oraz jaka jest teraźniejszość i przyszłość terapii wówczas, gdy jednak dochodzi do rozwoju chorób otępiennych?

Nauka to najlepsze co przydarzyło się ludzkości. Z niej wyrosła współczesna medycyna, która przedłuża i ratuje ludzkie życie. Naukowcom i lekarzom zdarza się czasem błądzić – w końcu to tylko ludzie – ale  oparta na nauce medycyna działa. Jednak nie wszyscy jej ufają. Na rynku usług pseudomedycznych, który rozkwita w Polsce, znajdziemy wiele bzdurnych terapii i maszyn, które nie mają nic wspólnego z prawdziwą medycyną. Jak się bronić przed nieświadomym zbłądzeniem na manowce i jak rozpoznać, kiedy wróg celowo wciąga nas  w bagienko pseudonauki? Trzeba oczywiście zachować czujność i krytycyzm, a także znać jego taktykę

Rozród jest aktywnością organizmu kluczową dla zachowania gatunku. Prawidłowe funkcjonowanie gonad męskich i żeńskich, zależy od aktywności specyficznej struktury mózgu, jakim jest podwzgórze. W strukturze tej znajduje się populacja neuronów syntetyzujących neurohormon gonadoliberynę (GnRH), która tworzy wyspecjalizowaną sieć złożoną ze stosunkowo niewielkiej - u szczura ok. 1200-1400, u myszy ok. 800-900 - liczby komórek. Neurony te nie powstają w obrębie centralnego układu nerwowego, lecz wywodzą się z płytki węchowej zlokalizowanej w przedziale nosowym zarodka, skąd w czasie rozwoju zarodkowego wędrują do podwzgórza. Jedną z najważniejszych właściwości neuronów GnRH jest ich aktywność pulsacyjna. Choć spontaniczna pulsacja neuronów GnRH pojawia się w czasie embriogenezy, to po narodzinach szybko zanika. Wynikiem tego swoistego „funkcjonalnego milczenia” neuronów GnRH jest niezdolność niedojrzałego organizmu do rozrodu. Wznowienie pulsacji neuronów GnRH następuje dopiero w okresie dojrzewania płciowego, czego konsekwencją jest stymulacja rozwoju gamet (plemników i komórek jajowych) i rozwój drugorzędnych cech płciowych. Zaawansowane badania ostatnich lat wykazały, że za regulację pulsacyjnego uwalniania GnRH odpowiada tzw. generator pulsów, w skład którego wchodzą neurony podwzgórzowe wykazujące ekspresję trzech peptydów: kisspeptyny, neurokininy B i dynorfiny.

Rośliny kształtują Ziemię, zmieniają cywilizację, zapewniając nam pożywienie, dach nadgłową i ubranie. Jednak wciąż zbyt mało o nich wiemy i za mało się nimi interesujemy. Wydają się tak bierne, nieruchliwe i zwyczajne...Dopiero, gdy przyjrzymy się im bliżej, okazuje się, że bez nich nie możemy żyć, a z nimi nasze życie będzie piękniejsze i lepsze. Rośliny to zielona nadzieja ludzkości!

Samowystarczalne domy pełne kwiatów, produkcja czystej energii, leki i szczepionki uprawiane na farmach, smaczniejsze i zdrowsze owoce - to wszystko jest w granicach i ich naszych możliwości. Musimy tylko poznać i polubić rośliny! 

Tkankę tłuszczową należy obecnie uważać za odrębny układ narządów. Na układ ten składają się poszczególne elementy tkanki tłuszczowej w różnych okolicach ciała, zwane depozytami. Na wykładzie zostanie omówiona budowa anatomiczna, mikroskopowa oraz czynność fizjologiczna tkanki tłuszczowej. Zostanie także przedstawiona rola tkanki tłuszczowej w patogenezie chorób cywilizacyjnych: cukrzycy typu 2 i miażdżycy.

Część teoretyczna - krótka prezentacja: hydrokoloidy, ich właściwości, funkcje w żywności i ich identyfikacja na etykietach, niezwykłe możliwości zastosowania w kuchni jako element tzw. kuchni molekularnej.

Część praktyczna: badanie właściwości żelujących i pianotwórczych wybranych hydrokoloidów (ocena sensoryczna i fizykochemiczna), wykonanie m.in. kawioru i piany z soku/kawy/herbaty/mleka jako przykłady ciekawostek kulinarnych z wykorzystaniem hydrokoloidów w kuchni.

To krótkie zajęcia praktyczne, na których nauczysz się, jak udzielić pierwszej pomocy. Przećwiczysz uciśnięcia klatki piersiowej, użycie automatycznego defibrylatora oraz dowiesz się, jak skutecznie wezwać pomoc. Dowiesz się, co zrobić gdy ktoś się zakrztusi, skaleczy lub oparzy. Szybko i praktycznie zdobędziesz wiedzę, która może komuś uratować ludzkie życie.

Słuchaczom zostaną przybliżone zagadnienia związane z biodostępnością substancji farmakologicznie czynnych oraz związane z czynnikami determinującymi losy leku w ustroju. Przeanalizowane zostaną sformułowania pojawiające się często w reklamach preparatów dostępnych w aptekach i okaże się czego rzeczywiście one dotyczą i jakie procesy działania opisują.

Kilka słów o metodologii badań naukowych w medycynie. Skąd się biorą nowe metody leczenia, jak poznajemy naturę różnych schorzeń oraz co różni medycynę współczesną od tej z przełomu XIX/XX wieku. Spotkanie będzie poświęcone rozważaniom nad naukowymi podstawami rozwoju medycyny. Czy medycyna jest nauką? Czy medycyna to wyłącznie praktyka, czy może istnieją także teorie medyczne? Czym jest wyjaśnianie i rewizja wiedzy i jaki ma to wpływ na postęp który obserwujemy w medycynie?

 Czy społeczeństwo jest przygotowane do prokreacji osób niepełnosprawnych?  Czy Państwo jest przygotowane do prokreacji osób niepełnosprawnych? Dalsze rozważania będą koncentrować się  na względach zdrowotnych par niepełnosprawnych przygotowujących się do prokreacji. Pozwoli to określić potrzeby tych osób w różnych kwestiach takich jak finansowe, mieszkaniowe, zawodowe. Świadomość podejmowanych decyzji  powinna skutkować dobrym przygotowaniem do ciąży, porodu i połogu u osób z dysfunkcjami wzroku, słuchu, ruchu oraz niepełnosprawnością intelektualną.

"Choroba" i "zdrowie" są to kategorie, które nie we wszystkich społecznościach i kulturach rozumiane są tak samo. W społeczeństwach tubylczych zdrowie łączy się z pojęciem szczęścia, z życiem w równowadze. Równowaga wyznaczana jest przez normy i wartości danej kultury. Choroba bywa wywoływana czynnikami nadprzyrodzonymi, a często tylko nimi. Na przykładach kilku ludów indiańskich pochodzących z Amazonii, Andów oraz Meksyku przyjrzymy się temu, czym w tych kulturach jest choroba oraz jak wygląda jej leczenie. 

Celem wykładu jest przybliżenie zagadnienia chorób rzadkich i ich szczególnej sytuacji w systemie ochrony zdrowia.

Choroby rzadkie to schorzenia, które występują nie częściej niż raz na dwa tysiąc osób. Wiele z nich uwarunkowanych genetycznie, a ich przebieg jest ciężki i często przewlekły. Połowa z nich ujawnia w wieku dziecięcym. Problemem pacjentów z chorobami rzadkimi jest przede wszystkim mała wiedza na temat ich choroby. Proces diagnozy często trwa latami, dlatego nazywany jest odyseją diagnostyczną. Dla większości chorych nie ma żadnego leczenia, dla niektórych opracowane zostały tzw. leki sieroce, które bywają bardzo drogie. Nietypowe objawy powodują, że chorzy doświadczają trudności nie tylko w uzyskaniu opieki medycznej, ale także odpowiedniego wsparcia społecznego.

Obecnie znamy już około ośmiu tysięcy takich chorób; na niektóre z nich choruje tylko kilka osób w Polsce, na inne – kilka tysięcy. W sumie wedle szacunków dotykają one od 6% do 8% populacji, a to oznacza, że w Polsce na choroby rzadkie w Polsce może chorować nawet 2,3-3 mln osób. Skala problemu porównywalna jest więc z chorobami cywilizacyjnymi, takimi jak cukrzyca

Wydawać by się mogło, że w dobie kryzysu ekologicznego, który domaga się podejmowania konkretnych działań, teoretyzowanie na temat piękna przyrody jest drugorzędne, wręcz trąci romantycznym pięknoduchostwem. Nie ulega jednak wątpliwości, że sama technologia jest w stanie zdziałać niewiele, jeśli nie będzie towarzyszyć jej radykalna zmiana ludzkich postaw. Bez „kultury ekologicznej” nie może być mowy o  zrównoważonym rozwoju. Jednym z fundamentów nowego nastawienia do środowiska, na które się powszechnie wskazuje, jest szacunek dla niego. Postulowana kultura ekologiczna ma mieć silną podstawę etyczną. Trzeba przy tym zauważyć, że ludzie wykazują skłonność do tego, by szanować przede wszystkim to, co im się podoba z takich czy innych względów. Można więc przyjąć, że istotnym składnikiem postawy ekologicznej – być może nawet podstawowym – jest doświadczenie estetyczne. Wskazanie zaś, jak rozumieć i oceniać piękno przyrody, może sprzyjać wytworzeniu się kultury ekologicznej.

Choć estetyka jako dyscyplina filozoficzna zrodziła się w połowie XVIII w. jako refleksja na temat piękna w ogóle, rychło przeistoczyła się w filozofię sztuk pięknych. Na piękno przyrody ponownie zwróciła na dobre uwagę w ostatnim półwieczu. Na szczególną uwagę zasługuje przy tym estetyka środowiskowa, to ona bowiem stawia pytanie o to, czym jest piękno przyrody, na czym polega doświadczanie jej w sposób estetyczny, wreszcie – jak należy przyrodę oceniać z estetycznego punktu widzenia. Na jej gruncie zaproponowano rozmaite koncepcje, których zaletą jest między innymi to, że znajdują zastosowanie w codziennych sytuacjach.

Celem wykładu będzie przedstawienie słuchaczom  głównych wątków estetyki środowiskowej oraz przedyskutowanie tej propozycji razem z nimi.

„Większa część ludzi jest chora, jak gdyby na dżumę. Tą chorobą jest błędne myślenie o naturze świata” – brzmi fragment filozoficznego przesłania, które epikurejczyk Diogenes kazał wyryć po grecku na kamiennych tablicach w mieście Oinoanda (dziś. Turcja). Udostępniając w takiej formie epikurejskie lekarstwa na niepokoje duszy, Diogenes deklaruje chęć pomocy jak najszerszemu gronu osób. Na steli znalazły się nauki Epikura o atomistycznej budowie świata, zagadnienia z zakresu epikurejskiej etyki czy wizja szczęśliwej ludzkości oddanej filozofii. Monumentalna stela, ufundowana w II w.n.e., mierzyła ok. 80 m długości i ok. 3.5 m wysokości. Mimo że pierwszych odkryć dokonano w XIX w., to jednak badania prowadzone w II poł. XX w. znacznie poszerzyły naszą wiedzę o treści filozoficznego przesłania z Oinoandy. Do dziś uczeni próbują poskładać niczym kamienne puzzle fragmenty, które zachowały się do naszych czasów. Wykład poświęcony będzie odkryciu w Oinoandzie, które będzie okazją do zapoznania się z popularną w starożytności, a zarazem budzącą liczne kontrowersje, filozofią Epikura z Samos.

Tematem pierwszej części warsztatu będzie splecenie z rzeczami w naszym codziennych działaniach interpretowane przez Martina Heideggera jako poręczność; wprowadzenie w wykładnię poręczności skierowane zostanie na wyakcentowanie różnicy między obecnością i znaczeniem rzeczy w różnych modusach  bycia.  Heideggerowski namysł kładzie akcent na źródłowość doświadczenia. Codzienność jako obszar twórczej reprodukcji życia społecznego znajduje się w centrum  refleksji socjologicznej Michela de Certeau. W praktykowaniu miasta przez mieszkańców ujawnia on i eksponuje kłusowniczy potencjał realizujący się w kreatywnym i wybiórczym, (taktycznym) korzystaniu z rozwiązań (strategicznych) wyznaczonych przez widzących miasto „z góry” projektantów przestrzeni – architektów i urbanistów. Ostrze krytyki kieruje on w stronę utopijnego dyskursu nowoczesności, racjonalnego planowania, w którym zdewaloryzowane zostaje ucieleśnione praktykowanie codzienności jako np. chodzenia po mieście i budowania własnych narracji o jego przestrzeni. W drugiej części wykładu wątki teoretyczne poruszone w części pierwszej zostaną zebrane i stanowić będą ramę myślenia o codziennościach alternatywnych, o doświadczeniu życia powszedniego w ekowioskach. Na podstawie badań terenowych przeprowadzonych w ponad dziesięciu tego typu społecznościach postaramy się opowiedzieć o niektórych codziennych praktykach i układach przestrzennych w środowisku, które jest nie tyle utopią, ile raczej heterotopią, której cechą charakterystyczną jest to, że właściwa społeczeństwu głównego nurtu optyka strategii i taktyk, kłusowania, zostaje zniwelowana, a codzienne czynności nabierają znaczenia i funkcji manifestu pewnego światopoglądu.

Podczas spotkania porozmawiamy o rosnącej roli autonomicznych algorytmów w życiu zachodnich społeczeństw. Szczególną uwage poświęcimy sposobie zastosowania algorytmów w internecie.

Warsztaty przeznaczone są dla osób, które zawodowo lub hobbystycznie pracują z dziećmi w wieku przedszkolnym i chciałyby samodzielnie stworzyć niepowtarzalne pomoce edukacyjne. Warsztaty obejmują naukę umiejętności tradycyjnych (szycie i robienie na szydełku) oraz wykład na temat prawidłowości rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym w kontekście pomocy edukacyjnych. W trakcie warsztatów będzie można obejrzeć przykłady pomocy edukacyjnych tworzonych w ramach badań naukowych na kierunku pedagogika na Wydziale Nauk Społecznych SGGW

Jedną z powszechnie stosowanych w biznesie krótkich form prezentacji i autoprezentacji jest tzw. "elevator pitch" (mowa w windzie). Jego cechy to dobrze zdefiniowany cel, krótka forma, precyzja wypowiedzi, energia i emocje. Chodzi o to, by spotkaną przypadkowo w windzie ważną osobę (np. szefa wymarzonej firmy, potencjalnego inwestora naszego startupu itp.) przekonać w czasie, w jakim winda pokonuje kilka lub kilkanaście pięter biurowca, aby dał nam swoją wizytówkę czy też od razu umówił się z nami na spotkanie. Oczywiście winda jest tutaj miejscem umownym, takie przypadkowe spotkanie może nastąpić np. na targach książki czy w kolejce po lody. Ważny jest aspekt przypadkowości oraz czas. Krótko mówiąc, musimy tę osobę zaintrygować, zafascynować, sprawić, aby chciała z nami nawiązać współpracę.
Jak to zrobić? Z jednej strony ważna jest konstrukcja całej wypowiedzi oraz informacje w niej zawarte. Z drugiej – forma, w jakiej te informacje przekazujemy, to znaczy mowa ciała, entuzjazm, wszystkie te emocje, które przekazujemy właśnie w sposób niewerbalny.
W czasie warsztatów z kamerą zaprezentowane zostaną najpierw podstawowe zasady przygotowania „elevator pitch”. Później uczestnicy będą mieli chwilę czasu na opracowanie indywidualnej prezentacji, którą nagramy kamerą i wspólnie z wszystkimi obecnymi na warsztacie osobami skomentujemy, dając konkretne wskazówki na temat mocnych i słabszych stron wystąpienia. Każdy uczestnik będzie miał możliwość przegrania sobie własnej prezentacji, jeśli będzie miał ze sobą pendrive lub inny nośnik cyfrowy.

W mediach często pojawiają się informacje dotyczące niewłaściwych relacji lekarzy z firmami farmaceutycznymi. Polskie prawo farmaceutyczne ściśle określa, co medykowi wolno, a co nie. Zezwala jednak np. na przyjmowanie prezentów, które swą wartością nie przekroczą 100 PLN i są związane z praktyką medyczną. Jak na taką informację reagują pacjenci? Czy lekarz postępuje słusznie, przyjmując 2 ryzy papieru do drukarki, na którym potem będzie drukował zalecenia dla pacjentów? Dlaczego badania wskazują na ciągły spadek prestiżu lekarza? Czy lekarz ma prawo dokształcać się za pieniądze firmy, skoro edukacji nie sponsoruje mu państwo? Czy ufamy firmom farmaceutycznym? Dlaczego w siłę rosną ruchy antyszczepionkowe? Te i inne pytania zostaną postawione podczas naszego spotkania. Na jedne potrafimy udzielić odpowiedzi, a inne chciałybyśmy przedyskutować.

Uczestnicy spotkania dowiedzą się jakiego typu komunikacja w mediach społecznościowych jest najskuteczniejsza i  jakie cele komunikacji należy wyznaczać.