pokaz

Konstruktorzy szybkich samochodów sportowych zauważają korzyści ze stosowania elementów aerodynamicznych podnoszących ich osiągi. Pojawiają się nowe konstrukcje i nowe modele o czasem zagadkowych kształtach. Wykład ma na celu przybliżenie podstaw procesów przepływu wpływających na zachowanie się szybkiego pojazdu. W trakcie pokazu zaprezentowane zostaną modele różnych elementów aerodynamicznych, zmieniających parametry pojazdów.

Enzymy – biologiczne katalizatory reakcji chemicznych – są niezbędne dla istnienia życia na Ziemi. To dzięki nim, we wszystkich żywych organizmach mogą zachodzić reakcje chemiczne, bez szkody dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Enzymy odpowiadają nie tylko za trawienie pokarmu, ale przede wszystkim biorą udział w neutralizowaniu toksycznych związków czy wytwarzaniu energii. Bardzo wiele enzymów już znamy, ale jeszcze wiele oczekuje na odkrycie. Jedną z takich grup są enzymy sieroce – jedna z największych zagadek współczesnej biochemii. Od lat prowadzone są intensywne badania, których głównym celem jest charakterystyka molekularna (czyli określenie genów) nieznanych nam enzymów. Mimo pracy, jaką do tej pory włożono w rozwikłanie największych zagadek enzymów sierocych, nadal wiele z nich czeka na odkrycie i opisanie. Dopiero niedawny rozwój nowoczesnych technik biologii molekularnej, bioinformatyki i proteomiki (nauki o białkach) przyśpieszył badania nad tymi niezwykłymi enzymami. Dzięki metodom sekwencjonowania białek z wykorzystaniem spektrometrii mas, możliwe stało się dokładne określanie genów kodujących enzymy sieroce. Wszystko to pozwala na badanie enzymów sierocych pod kątem nowoczesnych terapii skierowanych przeciwko chorobom cywilizacyjnym, nowotworom czy – dużo słabiej opisanym – chorobom sierocym. W trakcie wykładu przedstawię Państwu aktualny stan wiedzy w dziedzinie enzymów sierocych, a także przybliżę to, w jaki sposób poszukuje się i rozwiązuje ich zagadki. Co więcej, w trakcie wykładu przewidziany jest pokaz, który pomoże przybliżyć Publiczności, w jaki sposób działają enzymy i dlaczego są one tak istotne dla naszego życia. Wszystko to przedstawię Państwu ja – Biochemiczny Detektyw. Zapraszam każdego, kto jest głodny wiedzy biochemicznej!

Lekcja oparta na pokazie doświadczeń, które zajmują ok 80% czasu. Większość eksperymentów wykonywana jest przez uczniów pod nadzorem prowadzącego. Ciekły azot, suchy lód, proces sublimacji i skraplania [skraplanie tlenu], wprowadzenie takich pojęć jak gaz doskonały, gazy rzeczywiste, prawa gazowe. Staramy się pokazać, jakie znaczenie w naukach ścisłych ma eksperyment. 

Co łączy lodówkę, buty sportowe i krem z filtrem UV? 

Uczestnicy lekcji dowiedzą się, co to są nanocząstki i dlaczego są tak wyjątkowe. Pozornie niepozorne stanowią podstawę niezwykle dynamicznie rozwijającej się nanotechnologii, cieszą się zainteresowaniem zarówno nauki, jak i przemysłu. Popularne wśród naukowców, mało znane przeciętnemu człowiekowi, a przecież obecne w jego życiu.

Czemu nanocząstki zawdzięczają swoją wyjątkowość i w jakich jeszcze zaskakujących produktach codziennego użytku można je znaleźć? Na te pytania znajdziemy odpowiedzi w czasie lekcji. 

Spotkanie podzielone będzie na dwie części. Pierwsza to krótki wykład o wyjątkowych właściwościach i zastosowaniach nanocząstek, często zaskakujących i niezwykłych. Druga część spotkania to gra, w której, aby wygrać, trzeba znaleźć odpowiedź na intrygujące pytanie. Droga do odpowiedzi prowadzić będzie przez labirynt pytań i zagadkowych zadań. Przyda się odrobina sprytu i szczęścia, ale przede wszystkim wiedza, nie tylko ta zdobyta w trakcie wykładu… 

Wykład popularnonaukowy przedstawiający historię układu okresowego pierwiastków. Duża część prezentacji dotyczy wytwarzania pierwiastków sztucznych metodami reakcji jądrowych, w tym tzw. pierwiastków superciężkich. Wykładowi towarzyszy zabawa ilustrująca problemy związane z wytwarzaniem nowych pierwiastków.

Omówienie podstawowych opakowań do żywności i ich właściwości w odniesieniu do bezpiecznego ich stosowania. Najczęstsze błędy konsumentów w stosowaniu materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością tj. patelnie, tworzywa sztuczne, opakowania do żywności itp. Refleksja dot. tego, jak świat wyglądałby bez opakowań (film) oraz zaprezentowanie nowych rozwiązań w pakowaniu żywności.

Zapraszamy na wizytę studyjną w pracowni digitalizacji. W ramach wizyty odbędzie się miniwykład przedstawiający proces digitalizacji i umieszczania materiałów online w praktyce oraz zwiedzanie pracowni digitalizayjnej ŻIH. Miedzy innymi poznają państwo odpowiedzi na pytania: Dlaczego kolor szary jest ważny? Czym różni się skaner domowy od dziełowego? Ilu ludzi potrzeba, by umieścić jeden dokument online? Dlaczego nie każdy może skanować? Jak tworzy się bazę danych? Kiedy użyć skanera, a kiedy aparatu fotograficznego? Dlaczego trzymamy ludzi w piwnicy? Wszystkich zainteresowanych prosimy o kontakt na: rezerwacja@jhi.pl. 

Trudno sobie wyobrazić współczesną cywilizację bez wykorzystania prądu elektrycznego. Uporządkowany ruch ładunków elektrycznych odgrywa krytyczną rolę w licznych zjawiskach zachodzących w różnych skalach. Począwszy od sterowania przepływem pojedynczych elektronów, poprzez aktywność elektryczną organizmów, aż do ogromnych prądów zasilających instalacje przemysłowe i płynących podczas wyładowań atmosferycznych - jesteśmy otoczeni płynącymi prądami elektrycznymi.

Na naszym wykładzie przedstawimy kilka przykładów, które są być może mniej znane. Pokażemy, jak prąd elektryczny płynie w różnych ośrodkach, czasem tak nieoczekiwanych jak drewniany kij czy szklana rurka. Przedstawimy różne aspekty związane z prądem elektrycznym i opowiemy do czego można go wykorzystać.

Jak zwykle nasza opowieść będzie ilustrowana licznymi pokazami, które nie goszczą codziennie na salach wykładowych.

W czasie Dnia Otwartego w CBK PAN zapraszamy na warsztaty ukazujące, jak formuje się jądro komety oraz jak powstają kratery uderzeniowe. Przewidujemy gry i zabawy edukacyjne dla dzieci, a dla starszych pogadanki i prezentacje, m.in. wyjaśnimy, dlaczego satelity nie spadają na Ziemię, jakie są następstwa ruchu obiegowego i obrotowego naszej planety. Poza tym będzie możliwość zobaczenia i porozmawiania na temat instrumentów naukowych opracowanych w CBK i pracujących obecnie w przestrzeni kosmicznej na różnych satelitach oraz na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS.

Podczas pokazów będzie można dowiedzieć się, jak zrobić sobie chmurę i czy można ją postawić na półce, z czego chmury się składają,  jak się ma gotowanie do pogody, co ciekawego można wymalować sobie w szklance wody i wiele innych.

Chcemy przybliżyć wiedzę o antycznym świecie poprzez warsztaty, pogadanki, prezentacje multimedialne. Integralną częścią lekcji będzie możliwość oglądania, dotykania, przymierzania i korzystania z replik przedmiotów ilustrujących zagadnienia związane z nauką np. narzędzia piśmiennicze, przyrządy pomiarowe. Uczestnicy będą pisać, uczyć się sentencji greckich i rzymskich, rozwiązywać rebusy i zagadki, tak bardzo lubiane przez starożytnych młodych Egipcjan i Rzymian. Ponadto dowiedzą się, jakie możliwości zdobywania wiedzy miały dziewczęta i chłopcy, czy ówczesne szkoły przypominały dzisiejsze - były ławki, tablice, klasy, jakimi pomocami dydaktycznymi posługiwali się ówcześni nauczyciele? Karta zadań, praca z mapą oraz dbałość o szczegóły historyczne, począwszy od treści a skończywszy na prezentowanych artefaktach i ubiorze, to istotny element spotkania.

Na pokazie organizowanym przez Koło Naukowe Energetyków przedstawimy różne możliwości generowania energii elektrycznej; będzie można się dowiedzieć, jak działa system elektroenergetyczny w Polsce. W pierwszej kolejności zostaną omówione różne sposoby generowania energii elektrycznej i ich obecne wykorzystanie. W związku z tym będzie można zobaczyć różne modele urządzeń generujących prąd, które zostały skonstruowane przez członków Koła Naukowego Energetyków. Szczegółowo objaśnimy zasadę ich działania oraz zaprezentujemy te urządzenia w ruchu. Następnie przybliżymy zasady działania systemu elektroenergetycznego w Polsce, czyli wyjaśnimy, jak prąd wyprodukowany w elektrowni jest dostarczany do naszych domów. Opowiemy też, jakie wyzwania stoją przed operatorem takiego systemu i na czym polega jego praca. Przekonamy się, że energia elektryczna pełni ogromnie istotną rolę w naszym codziennym życiu, a jej ciągłe dostarczanie do odbiorów jest kluczowym elementem naszego bezpieczeństwa.

Zdarza się, że w niektórych przypadkach siła tarcia musi zostać zwiększona ze względów bezpieczeństwa, na przykład w hamulcach samochodowych, sprzęgłach ciernych i oponach na oblodzonych jezdniach. Niemniej jednak w większości przypadków zmniejszenie tarcia i zużycia jest głównym celem inżynierów. W dzisiejszych czasach tarcie stało się jedną z głównych przyczyn awarii podstawowych komponentów i systemów inżynieryjnych stosowanych w przemyśle lotniczym, wojskowym i samochodowym. Na przykład w silnikach samochodowych 5% całkowitej wytworzonej energii zostaje utracone w wyniku tarcia.

Nauka o tarciu – trybologia – stała się zatem obiektem intensywnej pracy licznych naukowców. Niezwykle istotne jest pogłębianie naszej wiedzy na temat podstawowych mechanizmów tarcia zarówno na poziomie makro (czyli to co widzimy gołym okiem), jak i nano (czyli w skali wymiarów równych szerokości włosa podzielonej na sto tysięcy).  Szczegółowa wiedza na temat tarcia pozwala opracowywać nowe materiały i techniki wytwarzania o zmniejszonych współczynnikach tarcia i o zwiększonej odporności na zużycie. Takie nowe technologie mają istotny wpływ na poprawę efektywności energetycznej, wydajności, zrównoważonego rozwoju i lepszych osiągów mechanicznych maszyn i urządzeń na całym świecie.

W czasie lekcji zademonstrujemy działanie urządzeń umożliwiających badania właściwości mechanicznych i trybologicznych warstwy wierzchniej materiałów: mikro/nanotwardościomierz, wysokorozdzielczy profilometr skaningowy, wysokiej klasy mikroskop optyczny oraz mikroskop sił atomowych. Omówimy również i zademonstrujemy techniki umożliwiające modyfikacje warstwy wierzchniej: implantację jonową oraz elektroosadzanie warstw ochronnych.

Wszyscy słyszeli o tym, że nietoperze potrafią sobie poradzić w całkowitych ciemnościach dzięki temu, że nasłuchują echa wydawanych przez siebie dźwięków. A jakby to było, gdybyśmy my musieli sobie poradzić, mając do dyspozycji tylko słuch? Czy w ogóle się do tego nadajemy? Czy echo może być dla nas czymś więcej niż tylko zabawnym zjawiskiem, urozmaicającym nam leśne czy górskie wędrówki? Spróbujemy doświadczyć na własnej skórze, jak to jest, gdy trzeba "widzieć uszami", dowiemy się nieco o tym, jak zwierzęta wykorzystują dźwięk do orientowania się w przestrzeni - no i przekonamy się, na ile potrafimy wziąć z nich przykład. 

Wystawa czasowa „Inwitacje. Zaproszenia z kolekcji Muzeum Drukarstwa” – to prezentacja najciekawszych obiektów wybranych spośród 2000. Eksponowane zaproszenia obejmują przeróżne rodzaje i typy zaproszeń, określanych przez ich przeznaczenie, rolę jaką mają spełniać i styl. Od zaproszeń z lat 50. XX w. dotyczących wydarzeń politycznych, społecznych, kulturalnych do współczesnych. 

Uczestnicy zapoznają się z wystawą jako inspiracją do stworzenia własnego, pisanego ręcznie zaproszenia. Prowadzący zapoznaje uczestników z narzędziami kaligraficznymi – od tych najdawniejszych (trzcinka, pióro gęsie) po współczesne, także te nowoczesne. Opowie, jak zmieniały się w czasie kształty liter i z czego to wynikało. Uczestnicy poznają podstawy jednego z krojów pisma kaligraficznego i sami będą pisać wybranym narzędziem zaproszenie. Warsztaty stanowią również szansę na rozwijanie sprawności ręki, uczą cierpliwości, kształtują linię pisma.

Stoisko "Kolorowa matematyka" prezentuje w formie zagadek logicznych, kolorowanek i zabaw ruchowych całkiem poważne zagadnienia matematyczne:

1) Twierdzenie o czterech barwach, które mówi, że każdą mapę można tak pokolorować czterema barwami, że sąsiednie państwa są różnych kolorów.

2) Wstęgę Mobiusa, czyli kartkę papieru, która ma tylko jedną stronę (i kilka innych zdumiewających cech).

3) Problem komiwojażera, czyli zaskakująco trudne zadanie znalezienia najkrótszej drogi odwiedzającej zadane punkty na mapie.

4) Wieże Hanoi, czyli układankę, w której chodzi o to, żeby ją ułożyć, robiąc jak najmniej ruchów.

Proces tworzenia maszyn, urządzeń i różnego rodzaju przemiotów we współczesnym świecie nierozerwalnie związany jest z projektowaniem w oparciu o złożone systemy komputerowe. Programy CAD (ang. Computer Aided Design), służące między innymi do oglądania konstruowanych obiektów w trzech wymiarach, pozwalają na tworzenie wyrafinowanych kształtów i form w bardzo krótkim czasie. Spasowanie poszczególnych elementów rzeczywistej konstrukcji, które pojawiły się na początku w głowie konstruktora i na ekranie komputera, jest idealne, czego możemy doświadczyć, biorąc do ręki np. sprzęty i przedmioty codziennego użytku. Ten efekt potęguje możliwość współpracy programów CAD i CAM (ang. Computer Aided Manufacturing) z maszynami do automatycznej, cyfrowo sterowanej obróbki materii. Z kolei współpraca komputerowych systemów CAD i CAE (ang. Computer Aided Engineering) pozwala na drodze wyrafinowanych obliczeń zaprojektować urządzenie, które będzie bardzo skomplikowane i odpowiedzialne, a jednocześnie lekkie i bezpieczne. Systemy CAD-CAM-CAE wyparły już deskę kreślarską, ołówek, linijkę, kalkulator... Całe szczęście, że człowiek ma jeszcze dużo do powiedzenia, gdyż nadal jest twórcą pomysłu.

Współczesna cywilizacja to świat zaawansowanych technologii. Żyjemy w ich otoczeniu, nie zdając sobie nawet z tego sprawy – pełnymi garściami czerpiemy z zasobów technologii informacyjnych, elektronicznych, chemicznych, medycznych itp.

Jednym z urządzeń, które w istotny (choć dla wielu niedostrzegalny) sposób wpłynęło na kształt współczesnego świata technicznego jest laser – generator światła różnego od wszystkich innych występujących w naturze. 

Głównym celem tego wykładu jest przybliżenie i wyjaśnienie specyficznych właściwości światła laserowego. Zakres wykładu obejmuje omówienie fizycznych podstaw działania lasera i jego budowy, wyjaśnienie i demonstrację podstawowych właściwości promieniowania laserowego – monochromatyczności, kierunkowości, koherencji czasowej i przestrzennej oraz możliwości uzyskiwania niezwykle dużych gęstości mocy optycznej. Przedstawiona zostanie również krótka historia rozwoju techniki laserowej (na świecie i w Polsce), jej perspektywy oraz główne obszary zastosowań – w tym technologiczne, medyczne i militarne.

Wykład będzie uzupełniony demonstracją wybranych typów układów laserowych i krótkim pokazem laserowym.

Wykład będzie poświęcony zagadnieniu ludowej kultury fizycznej Słowian w jej bojowych odmianach: pojedynków i bójek ludowych oraz walk, ich korzeniom, tradycjom, obrzędowości towarzyszącej (pojedynki podczas starosłowiańskiej Tryzny, „kułaczki”, „najazdy” „kawalerki” podczas zabaw i odpustów), formom urastającym niekiedy do całych domorosłych systemów sztuk walki, ale czasem stanowiącym po prostu jedyny sposób na rozładowanie emocji, ich roli w kształtowaniu tożsamości grupy oraz wpływu na obyczajowość, mentalność Rusinów, Kozaków, Mazurów czy Kurpiów. To właśnie na obszarach zamieszkiwanych przez owe grupy etniczne spotykamy najwięcej przykładów prezentowanej bojowej ludowej kultury fizycznej.

Ponadto naświetlone zostanie zagadnienie gier i zabaw militarnych, które szczególnie w kulturze kozackiej stanowiły tradycyjny sposób spędzania wolnego czasu i były jednocześnie metodą socjalizacji, uczyły dyscypliny i nawyków bojowych. Wykład ukazuje wieloaspektowy obraz tematu: od zwykłej awanturniczej „draki” do całego kompleksu militarnej kultury ludowej. W ten sposób zostaną także skonfrontowane sposoby życia „człowieka wojennego” – Kozaka, którego żywot wypełniała ciągła gotowość bojowa, oraz awanturnika – Mazura, wciąż poszukującego okazji do „zwady”.

Wykład zostanie uzupełniony materiałami multimedialnymi.

Na zajęciach dzieci przekonają się, że magię od nauki dzieli naprawdę niewiele – widowiskowe pokazy można uzyskać czasem nawet z przedmiotów użytku codziennego.  Większość z nich będą mogły przeprowadzić samemu lub w grupach. 

Tematy prezentowanych doświadczeń.:

• Jak magicznie naprawić stłuczone probówki za pomocą oleju – wykorzystanie efektu załamania światła.
• Ping-pong z bańką mydlaną zamiast piłeczki – prezentacja napięcia powierzchniowego oraz wpływu faktury bawełny na wytrzymałość baniek.
• Czy da się pisać baterią po kartce? – demonstracja procesu elektrolizy przy użyciu roztworu jodku potasu. 
• Jak wyczarować lawę w kuchni – wykorzystanie tabletek musujących, barwników spożywczych oraz oleju do stworzenia efektu przypominającego lampę lawę. 
• Spalanie pieniędzy bez ich niszczenia – porównanie spalania papieru zamoczonego w roztworze alkoholu do zwykłego spalania. 
• Czy da się zrobić samolot z dwóch kubków? – wznoszenie się konstrukcji z kubeczków wprawianej w ruch obrotowy za pomocą gumki recepturki.
• Jak filmowcy tworzą krew – stworzenie płynu imitującego krew za pomocą soli żelaza.

Wszelkie doświadczenia będą przeprowadzane pod nadzorem członków Koła Naukowego Inżynierii Chemicznej i Procesowej oraz są całkowicie bezpieczne. 

Po każdym doświadczeniu zostaje wyjaśniona zasada jego działania w prosty i przystępny sposób. 

Jakiej najmniejszej wielkości obiekty jest w stanie rozróżnić ludzkie oko? Co jest mniejsze od tej granicy i czego nie jesteśmy w stanie dostrzec nieuzbrojonym okiem? Czy poznanie niewidzialnego świata może pomóc zrozumieć nam zjawiska, które obserwujemy na co dzień? Urządzenie takie jak skaningowy mikroskop elektronowy (SEM), dzięki wiązce elektronów o bardzo małej długości fali (nawet 0,05 nm), umożliwia nam obserwację fascynującego świata w skali nano. W czasie zajęć zostanie wyjaśnione, jakie przedmioty możemy obrazować przy pomocy SEM. Wędrówkę od makro do nano świata zaczniemy od przyjrzenia się małym organizmom, a skończymy na rozwijającej się hodowli komórek na  nanowłóknach.

Poznaj mózg i jego możliwości. Wystawa neuroanatomiczna. Miniskop - najmniejszy mikroskop świata. Co można pod nim obejrzeć? Fascynujący świat mrówek. Historia odkryć naukowych. I wiele innych.

Pozytonowa Tomografia Emisyjna (PET, ang. Positron Emission Tomography) to technika obrazowania medycznego procesów zachodzących wewnątrz ciała pacjenta z wykorzystaniem specjalnych radiofarmaceutyków podawanych pacjentowi przed badaniem. Substancja taka gromadzona jest głównie w komórkach nowotworu, gdzie ulega rozpadowi radioaktywnemu na cząstki antymaterii - pozytony. Pozytony (czyli antyelektrony) po napotkaniu elektronów z ciała człowieka ulegają anihilacji, a powstała energia jest emitowana w postaci promieniowania, które jest rejestrowane przez skaner PET.

Obecnie prowadzone są na świecie badania na szeroką skalę nad coraz to bardziej zaawansowanymi technologiami PET, także w Polsce. Jednym z wyzwań czekających na rozwiązanie są ogromne koszty budowy urządzenia PET, które powodują, że ich dostępność różni się znacznie w zależności od zamożności kraju.

Celem projektu J-PET jest stworzenie innowacyjnego, modularnego tomografu cyfrowego do obrazowania całego ciała pacjenta, opartego na detektorach plastikowych, znacznie tańszych od obecnie używanych materiałów. Unikalne własności skanera J-PET pozwalają także na rozwijanie nowatorskich technik obrazowania opartych na tzw. tomografii wielofotonowej.

Podczas wykładu opowiemy, jak funkcjonuje tomograf J-PET oraz zademonstrujemy działanie jego uproszczonego modelu. Opowiemy także o perspektywach użycia nowych wskaźników nowotworowych opartych na zjawiskach kwantowych.

Zapraszamy dzieci do niezwykle ciekawego świata zwierząt. Warsztaty mają na celu w przystępny sposób zapoznać uczniów z podstawami anatomii zwierząt. Zajęcia będą przeprowadzone w formie pokazowo-warsztatowej połączone z żywą dyskusją. Uczestnicy pod okiem prowadzącego zajęcia będą mieli okazję poznać i opisać materiał szkieletowy znajdujący się w kolekcji Muzeum Żubra w Katedrze Nauk Morfologicznych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej. Dzieci poznają różnice gatunkowe w morfologii poszczególnych kości i morfologii szkieletów różnych gatunków zwierząt domowych i dzikich. Dowiedzą się również, jaki jest wpływ różnic gatunkowych w budowie anatomicznej na przystosowanie zwierząt do środowiska. W czasie omawiania anatomii porównawczej uczestnicy dowiedzą się, czym się różni szkielet człowieka od innych zwierząt. Podczas zajęć dzieci dowiedzą się również, co to jest kość, z czego i jak jest zbudowana i jaka jest jej rola w organizmie oraz jak działa szkielet. Odpowiemy na pytania: dlaczego niektóre ptaki latają, a inne nie, po co krowie rogi, oraz rozwiążemy wiele innych osteologicznych zagadek. Spotkanie będzie doskonałą okazją do głębszego poznania anatomii zwierząt oraz do wspólnej kreatywnej i wesołej zabawy. Zapraszamy w niezwykłą podróż w głąb zwierzęcego ciała.