Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe Czy autyzm kryje się w jelitach?

Autyzm to złożone zaburzenie rozwojowe objawiające się między innymi problemami z nawiązywaniem kontaktów społecznych, umiejętnością komunikowania się i łatwym przywiązywaniem się do schematów.

Liczba osób z diagnozą zaburzeń ze spektrum autyzmu (ang. autism spectrum disorders, ASD) z roku na rok wzrasta. Do chwili obecnej nie wykryto przyczyny zaburzenia, ani też skutecznego sposobu leczenia. Badacze wskazują, że podłoża ASD należy szukać wśród wielu czynników, głównie związanych z genetyką i środowiskiem. Co ciekawe, osoby z ASD często cierpią na zaburzenia pracy układu pokarmowego, a ich mikrobiom (ogół mikroorganizmów jelitowych) różni się od mikrobiomu osób zdrowych.

Nasz układ pokarmowy to drugie co do wielkości skupisko neuronów w organizmie – co najmniej 100 milionów komórek. Dla porównania, mózg jest zbudowany z około 86 miliardów neuronów. Neurony jelitowe wytwarzają liczne neuroprzekaźniki, m.in. dopaminę i serotoninę, a tym samym mogą wpływać na nasze emocje i zachowanie. Dodatkowo przewód pokarmowy zasiedlają bakterie, w liczbie ponad stukrotnie przekraczającej liczbę komórek ludzkiego ciała. Okazuje się, że te mikroorganizmy są również zdolne do wytwarzania substancji sygnałowych wpływających na funkcjonowanie mózgu. Oznacza to, że nasz „jelitowy mózg” to nie tylko kilkaset milionów neuronów oplatających układ pokarmowy, ale także biliony współpracujących z nim bakterii. Czy możliwym jest, by zaburzenia flory jelitowej mogły być jedną z przyczyn powstawania wspomnianych wyżej zaburzeń autystycznych?

Nauki medyczne
  • sob., 2018-09-22 09:00
Spotkanie festiwalowe Badania kliniczne – jak sprawdzamy bezpieczeństwo i skuteczność nowych leków

Jeśli zastanawiałeś się, gdzie badane są nowe leki, czy są bezpieczne i skuteczne, zapraszamy na warsztaty, podczas których pokażemy, jak funkcjonuje doświadczony ośrodek badań klinicznych faz wczesnych.

Badania kliniczne są jedyną drogą do uzyskania rzetelnych danych związanych z rozwojem leku, sprawdzeniem jego działania w organizmie ludzkim.

Nasze spotkanie podzielone będzie na trzy części.

Pierwsza część poświęcona będzie omówieniu podstawowych zagadnień dotyczących badań klinicznych. Wspólnie zastanowimy się, jakie są cele realizowania badania klinicznego i   jakie jego elementy są najistotniejsze. Podczas tych warsztatów uczestnicy spotkania będą mogli wziąć udział w grach i quizach związanych z omawianą tematyką.

Ważnym elementem dotyczącym bezpieczeństwa stosowania nowych  badanych leków jest laboratorium analiz medycznych. To tu sprawdzamy, czy i jak lek wpływa na podstawowe parametry krwi. Podczas tej części będzie możliwość zobaczenia pracy w laboratorium, a chętni będą mogli wykonać sobie podstawowe badania laboratoryjne.

Ostatnią częścią będzie wycieczka po renomowanym Ośrodku Badań Klinicznych specjalizującym się w badaniach faz wczesnych.  

 

Serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w naszym spotkaniu.

Nauki medyczne
  • sob., 2018-09-22 10:30
Spotkanie festiwalowe Krótka instrukcja obsługi genów, czyli jak wytresować gen

Wraz z rozwojem genetyki w XX wieku upowszechnił się pogląd, że jesteśmy niewolnikami swoich genów, gdyż wszystkie cechy fizyczne człowieka, jego schorzenia, a nawet zdolności umysłowe i charakter są w nich zapisane. Osiągnięcia badawcze ostatnich dwóch dekad wydają się jednak podkreślać potężny wpływ czynników zewnętrznych na funkcjonowanie naszego materiału genetycznego. Dzięki coraz szerzej opisywanym procesom regulacji, geny mogą być „włączane” lub „wyłączane”, dostosowując organizm do wymogów środowiska, w którym żyje.

W czasie wykładu zastanowimy się, czy sami możemy podjąć działania zmierzające do jak najlepszego wykorzystania potencjału drzemiącego w naszym materiale genetycznym? Czy aktywność fizyczna i dieta to coś więcej niż tylko chwilowa moda? Poszukamy wyjaśnienia, dlaczego bliźnięta nie są identyczne, w jaki sposób z pojedynczej komórki rozwija się cały festiwal różnorodności tkanek i co łączy nas z bananem?
 

Nauki medyczne
  • sob., 2018-09-22 10:30
Spotkanie festiwalowe Płeć - mózg - neurodegeneracja

Kobiety żyją dłużej niż mężczyźni, co powoduje, iż to u nich częściej rozwija się otępienie. Jednak płeć determinuje nie tylko długość życia (wiek jako czynnik ryzyka), ale również podatność na procesy neurodegeneracyjne i odporność na nie. Obecnie przeważa pogląd, że na nasz stan poznawczy mają wpływ nie tylko czynniki hormonalne. Sam proces neurozwyrodnieniowy może mieć inną naturę w zależności od płci.

Czy odporność i podatność na neurodegenerację mogą być bezpośrednio zależne od płci? Zainteresowanych odpowiedzią na to pytanie zapraszam na wykład.

Nauki medyczne
  • sob., 2018-09-22 12:00
Spotkanie festiwalowe Czy choroba Parkinsona bierze się z jelit?

Większość dotychczasowych badań nad chorobą Parkinsona skupiała się na procesach zachodzących w mózgu. Zwłaszcza na procesach odpowiedzialnych za obumieranie neuronów istoty czarnej - struktury odpowiadającej za koordynację ruchową. Już kilka lat temu naukowcy zauważyli, że parkinsonicy - na długo przed wystąpieniem pierwszych objawów ruchowych tej choroby - cierpieli często na zaparcia, a także inne zaburzenia procesów trawienia. Najnowsze doniesienia wskazują, że te objawy mogą zależeć od rodzaju flory bakteryjnej żyjącej w naszym jelicie.

Istnieją dowody, że osoby z chorobą Parkinsona mają inny niż osoby zdrowe skład flory jelitowej. Jednakże nie wiadomo, czy zaburzenia te są przyczyną, czy skutkiem choroby. Być może nasze dotychczasowe spojrzenie na chorobę Parkinsona było błędne, gdyż należy poważnie wziąć pod uwagę, że główną przyczyną tej choroby mogą być właśnie zaburzenia funkcji jelit wywołane przez nieprawidłową mikroflorę.

Nadal nie jest jasne, co powoduje zmiany mikroflory przewodu pokarmowego; teoretycznie może to być zarówno niewłaściwa dieta, jak też zaburzenia procesów trawiennych. Dopiero zaczynamy rozumieć, jak ważne znaczenie dla zdrowia mają zamieszkujące nasze organizmy bakterie. Być może odkrycia dotyczące ich roli pomogą w przyszłości łatwiej i wcześniej diagnozować chorobę Parkinsona oraz pozwolą stworzyć lepiej ukierunkowane leczenie. 

Nauki medyczne
  • sob., 2018-09-22 13:30
Spotkanie festiwalowe Terapia genowa 2.0 – (wielki) krok ku medycynie jutra?

Terapia genowa to interwencja medyczna, która od lat budzi wielkie nadzieje i zarazem wielkie kontrowersje. W zamyśle twórców miała pozwolić na wyleczenie nieuleczalnych chorób o podłożu genetycznym.

Chociaż upłynęły już ponad dwie dekady od pierwszych prób leczenia pacjentów, terapia ta wciąż jeszcze nie spełnia związanych z nią wielkich oczekiwań. Jednakże nowe technologie biologii molekularnej i inżynierii genetycznej pozwoliły terapii genowej wejść w nowy etap, etap 2.0.

W roku 2012 Komisja Europejska dopuściła do stosowania lek Glybera, natomiast w zeszłym roku amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) zaakceptowała kilka innych leków opartych o terapię genową (wykorzystujących terapię genową?).

Co się zmieniło w ciągu ostatnich lat? Czy czeka nas genetyczna rewolucja w medycynie? Czy uda się wyleczyć nawet najgorsze choroby? O blaskach i cieniach najnowszej odsłony terapii genowej dowiesz się więcej podczas tej prezentacji. Zapraszamy!

Nauki medyczne
  • sob., 2018-09-22 14:30
Lekcja festiwalowa Tajemniczy świat hodowli komórkowych

Uczestnicy dowiedzą się, jak prowadzi się hodowle komórkowe: jak należy przygotować komórki, gdzie mieszkają i co jedzą. Prowadzący pokażą, jak wygląda laboratorium hodowli komórkowej, zaprezentują naczynia hodowlane i wyjaśnią: co i dlaczego znajduje się w pożywce hodowlanej.

Podczas zajęć uczestniczący będa mieli okazję by wcielić się w rolę naukowca – samodzielnie wykonć pożywkę hodowlaną przy użyciu probówek, pipet, cylindrów i zlewek. Ponadto, będą mogli sprawdzić, jakie pH mają przygotowane przez nas pożywki.

W trakcie lekcji będzie można również zobaczyć pod mikroskopem przygotowane wcześniej preparaty mikroskopowe różnych komórek hodowanych w naszym Instytucie.

  • wt., 2018-09-25 10:00
  • wt., 2018-09-25 11:30
Lekcja festiwalowa Tajemniczy świat hodowli komórkowych

Uczestnicy dowiedzą się, jak prowadzi się hodowle komórkowe: jak należy przygotować komórki, gdzie mieszkają i co jedzą. Prowadzący pokażą, jak wygląda laboratorium hodowli komórkowej, zaprezentują naczynia hodowlane i wyjaśnią: co i dlaczego znajduje się w pożywce hodowlanej.

Podczas zajęć uczestniczący będa mieli okazję by wcielić się w rolę naukowca – samodzielnie wykonć pożywkę hodowlaną przy użyciu probówek, pipet, cylindrów i zlewek. Ponadto, będą mogli sprawdzić, jakie pH mają przygotowane przez nas pożywki.

W trakcie lekcji będzie można również zobaczyć pod mikroskopem przygotowane wcześniej preparaty mikroskopowe różnych komórek hodowanych w naszym Instytucie.

  • wt., 2018-09-25 10:00
  • wt., 2018-09-25 11:30
Lekcja festiwalowa Świat w mikroskali - nowoczesne mikroskopy świetlne w nauce i medycynie

Mikroskop to jeden z najważniejszych wynalazków naszych czasów. Zanim go skonstruowano nasze wyobrażenie o świecie ograniczało się do tego, co można zobaczyć gołym okiem lub za pomocą prostych soczewek skupiających. Mikroskop pozwolił ujrzeć zupełnie nową rzeczywistość. Pierwsze mikroskopy powstały u schyłku XVI wieku. Do celów naukowych zaczęto je używać nieco później. Dzięki genialnym pomysłom, przez następne 200 lat przesuwano granice poznania. Jednak nieubłagane prawa fizyki wynikające z właściwości falowych światła zatrzymały postęp pod koniec XIX w.

Dziś mikroskopia świetlna przeżywa swój renesans. Opracowanie metod przygotowania preparatów w oparciu o znaczniki fluoroscencyjne przyczyniło się rdo rozwoju mikroskopii fluorescencyjnej. Kolejnym sukcesem był równoległy rozwój samych urządzeń optycznych do wizualizacji preparatów barwionych fluorochromami, prowadzący do powstania mikroskopu konfokalnego.

Laserowa mikroskopia konfokalna jest jedną z najnowszych modyfikacji mikroskopii świetlnej, wykorzystującą elementy mikroskopii fluorescencyjnej. Obrazy otrzymane z użyciem takiego układu optycznego mają lepszą rozdzielczość i kontrast niż obrazy uzyskane w klasycznych mikroskopach świetlnych. Możliwa jest analiza cienkich warstw (przekrojów optycznych) położonych na powierzchni i w głębi grubych preparatów, co umożliwia ich trójwymiarową rekonstrukcję.

W ostatnich latach pokonano ograniczenia dyfrakcyjne i zbudowano przyrządy super rozdzielcze pozwalające zobaczyć w komórkach bardzo małe struktury lub pojedyncze cząsteczki. Nowe techniki obrazowania przyspieszyły rozwój biologii medycznej w badaniach podstawowych i klinicznych, co zilustrujemy obrazami i filmami.

  • śr., 2018-09-26 11:30
Lekcja festiwalowa Badania Kliniczne – jak sprawdzamy bezpieczeństwo i skuteczność nowych leków

Jeśli zastanawiałeś się, gdzie badane są nowe leki, czy są bezpieczne i skuteczne, zapraszamy na warsztaty podczas których pokażemy, jak funkcjonuje doświadczony ośrodek badań klinicznych faz wczesnych.

Badania kliniczne są jedyną drogą do uzyskania rzetelnych danych związanych z rozwojem leku, sprawdzeniem jego działania w organizmie ludzkim.

Nasze spotkanie podzielone będzie na trzy części.

Pierwsza część poświęcona będzie omówieniu podstawowych zagadnień dotyczących badań klinicznych. Wspólnie zastanowimy się, jakie są cele realizowania badania klinicznego, zastanowimy się, jakie elementy są najistotniejsze. Podczas tych warsztatów uczestnicy spotkania będą mogli wziąć udział w grach i quizach związanych z omawianą tematyką.

Ważnym elementem dotyczącym bezpieczeństwa stosowania nowych – badanych leków jest laboratorium analiz medycznych. To tu sprawdzamy, czy i jak lek wpływa na podstawowe parametry krwi. Podczas tej części będzie możliwość zobaczenia pracy w laboratorium oraz chętni będą mogli sobie wykonać podstawowe badania laboratoryjne.

Ostatnią częścią będzie wycieczka po renomowanym Ośrodku Badań Klinicznych, specjalizującym się w badaniach faz wczesnych. Podczas tej części będzie możliwość wzięcia udziału w krótkim szkoleniu dotyczącym reanimacji.

Serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w naszym spotkaniu.

  • czw., 2018-09-27 10:00
Spotkanie festiwalowe Mózg wiecznie młody

Z wiekiem starzeniu podlega całe nasze ciało, a wraz z nim, niestety, również nasz mózg. Dotkliwie to odczuwamy, gdy procesy uczenia się i zapamiętywania zaczynają zachodzić coraz wolniej i wolniej. Przykro mi to mówić, ale nasz mózg naturalnie zaczyna „zwalniać” już w bardzo młodym wieku - trzydziestu lat. Rzadko jednak zdajemy sobie sprawę, że możemy mieć wpływ na zatrzymanie tego procesu. Okazuje się bowiem, że starzenie mózgu jedynie w 25% zależy od naszych genów, natomiast aż w 75% od właściwego stylu życia. De facto to bardzo dobra wiadomość, oznacza bowiem, że przez aktywność fizyczną oraz sposób odżywiania każdy może skutecznie spowalniać procesy starzenia swojego mózgu. To oczywiście ma bezpośrednie przełożenie na stan naszego zdrowia, a co za tym idzie i samopoczucia.

Serdecznie zapraszam na wspólne spotkanie, podczas którego wyjaśnię, na jakiej zasadzie regularne ćwiczenia oraz zbilansowana dieta mogą nam pomóc w zachowaniu wiecznie młodego mózgu. Uwaga! Każdy wiek jest dobry, by zacząć dbać o swój mózg, ale im wcześniej się zacznie, tym większa szansa na odniesienie sukcesu.

Nauki medyczne
  • sob., 2018-09-29 09:00
Spotkanie festiwalowe Jak geny i środowisko wpływają na zdrowie i długowieczność?

Starzenie się jest postępującym, nieodwracalnym procesem upośledzającym wszystkie funkcje organizmu. Długowieczność zależy przede wszystkim od posiadania korzystnych odmian tych genów, które regulują tempo starzenia. O działaniu genów nie decyduje jedynie ich sekwencja, ale również ich aktywność. Na aktywność genów wpływają różne czynniki, w tym modyfikacje epigenetyczne, które razem tworzą tzw. epigenom. Związane z wiekiem zmiany epigenomu nazywane są „dryftem epigenetycznym”. Tak jak nie mamy wpływu na otrzymane od rodziców odmiany genów, tak poprzez modyfikację stylu życia i środowiska możemy, do pewnego stopnia, wpływać na epigenom i w związku z tym na aktywność genów.

Ważne znaczenie w regulowaniu aktywności genów za pośrednictwem epigenomu ma dieta. Obecnie za najskuteczniejszą uważa się dietę pełnowartościową z ograniczeniem kalorii. Ważna jest jednak nie tylko wartość kaloryczna diety, ale jej skład oraz pochodzenie pokarmów. Najefektywniejsze w modyfikowaniu epigenomu i wydłużaniu zdrowej fazy życia są pokarmy pochodzenia roślinnego. Ponadto wskazany jest umiarkowany, regularny wysiłek fizyczny, regularny wysiłek umysłowy oraz unikanie używek (zwłaszcza tytoniu) i, w miarę możliwości, unikanie szkodliwych warunków środowiskowych i pracy.

Nauki medyczne
  • sob., 2018-09-29 10:30
Spotkanie festiwalowe Badania na zwierzętach jako motor nauki – historia i współczesność

Zwierzęta od stuleci były obiektem badań w różnych dziedzinach nauki, dzięki nim ludzie poznali wiele tajemnic anatomii, fizjologii oraz biologii molekularnej. Często poznanie ich budowy czy funkcjonowania było inspiracją do technicznych wynalazków.

Współcześni ludzie często nie zdają sobie sprawy, jak wiele naukowych odkryć będących podstawą powszechnych obecnie procedur medycznych czy technicznych maszyn, nie powstałoby bez badań nad zwierzętami. Używanie zwierząt w badaniach biomedycznych przyczyniło się w znaczący sposób do rozwoju medycyny, ale także przez lata było powodem gorących społecznych i filozoficznych dyskusji. Powodem było nie zawsze etyczne, w naszym rozumieniu, prowadzenie tych badań.

W wykładzie przedstawiona będzie historia udziału zwierząt w najważniejszych odkryciach i wynalazkach ludzkości, od czasów antycznych do współczesnych. Omówiony będzie też sposób, w jaki ludzie podchodzili do obiektów swoich badan i jak to podejście się zmieniało. Wspomnimy o nowych regulacjach dotyczących używania zwierząt w badaniach naukowych i spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, czy można całkowicie zrezygnować z udziału zwierząt w badaniach medycznych.

Nauki medyczne
  • sob., 2018-09-29 12:00
Spotkanie festiwalowe Sprawni i szczupli jak żołnierze?

Omówione zostaną metody pomiaru sprawności i wydolności fizycznej oraz aktywności fizycznej żołnierzy. Czy testy sprawności fizycznej stosowane w wojsku i w cywilu są różne?

Uczestnicy dowiedzą się, jaki jest poziom sprawności i wydolności fizycznej żołnierzy różnych formacji (m.in. żołnierzy jednostek specjalnych, pilotów wojskowych, żołnierzy kawalerii powietrznej). Ponadto omówiony zostanie wskaźnik masy ciała (BMI) żołnierzy. Następnie dane uzyskane dla żołnierzy zostaną skonfrontowane z wynikami osób nie będących żołnierzami.

Na zakończenie zostanie rozstrzygnięte, czy żołnierze są faktycznie sprawniejsi fizycznie i szczuplejsi niż cywile.

Nauki medyczne
  • sob., 2018-09-29 13:30