biologia
Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
---|---|---|---|---|
Lekcja festiwalowa | Czym są plazmidy i jaką rolę odgrywają u bakterii? |
Problem nabywania oporności na antybiotyki przez bakterie i jej rozprzestrzeniania w środowisku jest w ostatnich latach szczególnie niepokojący. Coraz częściej antybiotyki stosowane do leczenia ludzi są nieskuteczne. Dlaczego bakterie stają się niewrażliwe na antybiotyki i co mają do tego plazmidy? Czym są plazmidy i jaką rolę odgrywają u bakterii te cząsteczki DNA? Na spotkaniu z uczniami gimnazjum odpowiemy na te pytania oraz poruszymy zagadnienie przekazywania plazmidów między komórkami bakterii. Opowiemy też o sposobach, dzięki którym plazmidy nie mogą zostać „zgubione” przez komórkę bakterii i o tym, co z tego wszystkiego wyniknąć może. |
|
|
Lekcja festiwalowa | O kampinoskich lasach |
Las najlepiej poznaje się… w lesie. Dlatego chodźmy na wspólny spacer! Zabierzemy was na wędrówkę, podczas której postaramy się spojrzeć na to wyjątkowe miejsce z trochę innej perspektywy. Czy dacie się namówić na spacer z głową w chmurach? Czy odważycie się podążać w głąb lasu za dźwiękiem? Las to dużo więcej niż drzewa, a własne obserwacje jego mieszkańców mogą być niesamowitą przygodą. Spróbujemy poczuć go wszystkimi zmysłami. Przyroda ma nam mnóstwo do zaoferowania, w tym również wiele zabawy, jednak w zamian powinniśmy okazać jej szacunek i zapewnić ochronę. Zastanowimy się, co zawdzięczamy lasom, za co możemy je polubić i jak powinniśmy o nie dbać. Przebieg trasy: Truskaw - Truskawska Droga - Zaborów Leśny - Kręta Droga - Karczmisko - Paśniki - Truskaw. Omawiane zagadnienia: |
|
|
Lekcja festiwalowa | Przyroda Puszczy Kampinoskiej z historią w tle |
Ponieważ las najlepiej poznaje się w lesie, zabierzemy was na wędrówkę, podczas której zobaczymy jeden z atrakcyjnych przyrodniczo fragmentów zachodniej części Kampinoskiego Parku Narodowego. Długość trasy: ok 8 km, czas trwania: ok. 4 godziny, liczba uczestników: max 30 os. Wymagania kondycyjne - średnie. Podczas warsztatów omawiane są zagadnienia:
|
|
|
Lekcja festiwalowa | Co warto wiedzieć o leukocytach? |
Leukocyty to obrońcy naszego organizmu. Dzięki nim możemy zwalczyć groźne dla zdrowia bakterie, wirusy i komórki nowotworowe. Na zajęciach opowiemy, jak i kiedy leukocyty nas bronią i skąd wiedzą, z czym mają walczyć. Pokażemy pod mikroskopem leukocyty we krwi i zaprosimy do samodzielnego wykonania preparatu. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Co łączy lodówkę i buty sportowe, czyli opowieść o nanocząstkach |
Co łączy lodówkę, buty sportowe i krem z filtrem UV? Uczestnicy lekcji dowiedzą się, co to są nanocząstki i dlaczego są tak wyjątkowe. Pozornie niepozorne stanowią podstawę niezwykle dynamicznie rozwijającej się nanotechnologii, cieszą się zainteresowaniem zarówno nauki, jak i przemysłu. Popularne wśród naukowców, mało znane przeciętnemu człowiekowi, a przecież obecne w jego życiu. Czemu nanocząstki zawdzięczają swoją wyjątkowość i w jakich jeszcze zaskakujących produktach codziennego użytku można je znaleźć? Na te pytania znajdziemy odpowiedzi w czasie lekcji. Spotkanie podzielone będzie na dwie części. Pierwsza to krótki wykład o wyjątkowych właściwościach i zastosowaniach nanocząstek, często zaskakujących i niezwykłych. Druga część spotkania to gra, w której, aby wygrać, trzeba znaleźć odpowiedź na intrygujące pytanie. Droga do odpowiedzi prowadzić będzie przez labirynt pytań i zagadkowych zadań. Przyda się odrobina sprytu i szczęścia, ale przede wszystkim wiedza, nie tylko ta zdobyta w trakcie wykładu… |
|
|
Lekcja festiwalowa | Smaki i zapachy żywności |
Celem warsztatów jest zapoznanie uczniów z zasadami przeprowadzania testów sensorycznych żywności. W pierwszej kolejności uczniowe zostaną poddani testom na daltonizm smakowy, które wskażą, czy uczniowie mają predyspozycje do odpowiedniej oceny smaku produktów spożywczych. W trakcie drugiej części uczniowie będą mieli możliwość zastosowania aromatów spożywczych używanych w trakcie produkcji żywności. Zadanie to będzie polegało na dodatku sacharozy, kakao oraz aromatów do produktu i sprawdzenie, czy jego smak i zapach są akceptowalne i pożądane przez konsumentów oraz porównywalne do produktow występujących na rynku. W trakcie trzeciej części warsztatów uczniowie będą mieli możliwość poddać się testom na rozpoznawanie konkretnych aromatów używanych w przetwórstwie żywności. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Tajemniczy świat hodowli komórkowych |
Uczestnicy dowiedzą się, jak prowadzi się hodowle komórkowe: jak należy przygotować komórki, gdzie mieszkają i co jedzą. Prowadzący pokażą, jak wygląda laboratorium hodowli komórkowej, zaprezentują naczynia hodowlane i wyjaśnią: co i dlaczego znajduje się w pożywce hodowlanej. Podczas zajęć uczestniczący będa mieli okazję by wcielić się w rolę naukowca – samodzielnie wykonć pożywkę hodowlaną przy użyciu probówek, pipet, cylindrów i zlewek. Ponadto, będą mogli sprawdzić, jakie pH mają przygotowane przez nas pożywki. W trakcie lekcji będzie można również zobaczyć pod mikroskopem przygotowane wcześniej preparaty mikroskopowe różnych komórek hodowanych w naszym Instytucie. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Tajemniczy świat hodowli komórkowych |
Uczestnicy dowiedzą się, jak prowadzi się hodowle komórkowe: jak należy przygotować komórki, gdzie mieszkają i co jedzą. Prowadzący pokażą, jak wygląda laboratorium hodowli komórkowej, zaprezentują naczynia hodowlane i wyjaśnią: co i dlaczego znajduje się w pożywce hodowlanej. Podczas zajęć uczestniczący będa mieli okazję by wcielić się w rolę naukowca – samodzielnie wykonć pożywkę hodowlaną przy użyciu probówek, pipet, cylindrów i zlewek. Ponadto, będą mogli sprawdzić, jakie pH mają przygotowane przez nas pożywki. W trakcie lekcji będzie można również zobaczyć pod mikroskopem przygotowane wcześniej preparaty mikroskopowe różnych komórek hodowanych w naszym Instytucie. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Co warto wiedzieć o leukocytach? |
Leukocyty to obrońcy naszego organizmu. Dzięki nim możemy zwalczyć groźne dla zdrowia bakterie, wirusy i komórki nowotworowe. Na zajęciach opowiemy, jak i kiedy leukocyty nas bronią i skąd wiedzą, z czym mają walczyć. Pokażemy pod mikroskopem leukocyty we krwi i zaprosimy do samodzielnego wykonania preparatu. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Co łączy lodówkę i buty sportowe, czyli opowieść o nanocząstkach |
Co łączy lodówkę, buty sportowe i krem z filtrem UV? Uczestnicy lekcji dowiedzą się, co to są nanocząstki i dlaczego są tak wyjątkowe. Pozornie niepozorne stanowią podstawę niezwykle dynamicznie rozwijającej się nanotechnologii, cieszą się zainteresowaniem zarówno nauki, jak i przemysłu. Popularne wśród naukowców, mało znane przeciętnemu człowiekowi, a przecież obecne w jego życiu. Czemu nanocząstki zawdzięczają swoją wyjątkowość i w jakich jeszcze zaskakujących produktach codziennego użytku można je znaleźć? Na te pytania znajdziemy odpowiedzi w czasie lekcji. Spotkanie podzielone będzie na dwie części. Pierwsza to krótki wykład o wyjątkowych właściwościach i zastosowaniach nanocząstek, często zaskakujących i niezwykłych. Druga część spotkania to gra, w której, aby wygrać, trzeba znaleźć odpowiedź na intrygujące pytanie. Droga do odpowiedzi prowadzić będzie przez labirynt pytań i zagadkowych zadań. Przyda się odrobina sprytu i szczęścia, ale przede wszystkim wiedza, nie tylko ta zdobyta w trakcie wykładu… |
|
|
Lekcja festiwalowa | Jak rośliny się ruszają? |
Wbrew obiegowym opiniom, rośliny nie są pozbawione zdolności do poruszania. Wręcz przeciwnie, czasem ruchy roślin są bardzo dynamiczne. W trakcie pokazu zobaczą Państwo przykłady ruchów roślin, a my postaramy się wyjaśnić, jakie mechanizmy są za nie odpowiedzialne. |
|
|
Lekcja festiwalowa | O kampinoskich lasach |
Las najlepiej poznaje się… w lesie. Dlatego chodźmy na wspólny spacer! Zabierzemy was na wędrówkę, podczas której postaramy się spojrzeć na to wyjątkowe miejsce z trochę innej perspektywy. Czy dacie się namówić na spacer z głową w chmurach? Czy odważycie się podążać w głąb lasu za dźwiękiem? Las to dużo więcej niż drzewa, a własne obserwacje jego mieszkańców mogą być niesamowitą przygodą. Spróbujemy poczuć go wszystkimi zmysłami. Przyroda ma nam mnóstwo do zaoferowania, w tym również wiele zabawy, jednak w zamian powinniśmy okazać jej szacunek i zapewnić ochronę. Zastanowimy się, co zawdzięczamy lasom, za co możemy je polubić i jak powinniśmy o nie dbać. Przebieg trasy: Truskaw - Truskawska Droga - Zaborów Leśny - Kręta Droga - Karczmisko - Paśniki - Truskaw. Omawiane zagadnienia: |
|
|
Lekcja festiwalowa | Molekularny smartfon, czyli wszystko na temat komórek budujących organizm |
Pierwsze komórki na naszej planecie pojawiły się około 4 mld lat temu, zaś terminu „komórka” (łac. cellula) użył po raz pierwszy angielski przyrodnik Robert Hook dopiero w 1665 roku, obserwując komórki roślinne. W ciągu tych lat komórki ulegały nieustannym zmianom, umożliwiającym lepszą adaptację do zmieniających się warunków środowiskowych. Komórki stanowią budulec każdego żywego organizmu. Pojedyncza komórka może również stanowić autonomiczny organizm. Komórki tworzą zespoły - tkankę, te zaś organy i ostatecznie organizm. Celem zajęć jest zapoznanie uczniów z budową komórek eukariotycznych ze szczególnym uwzględnieniem komórek ssaczych, pokazanie różnic w morfologii komórek, w zależności od pełnionych funkcji w organizmie. W części praktycznej uczniowie dowiedzą się, jak prowadzi się hodowle komórkowe w warunkach laboratoryjnych. Poznają niezbędną aparaturę do obserwacji hodowli i jej analizy. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Molekularny smartfon, czyli wszystko na temat komórek budujących organizm |
Pierwsze komórki na naszej planecie pojawiły się około 4 mld lat temu, zaś terminu „komórka” (łac. cellula) użył po raz pierwszy angielski przyrodnik Robert Hook dopiero w 1665 roku, obserwując komórki roślinne. W ciągu tych lat komórki ulegały nieustannym zmianom, umożliwiającym lepszą adaptację do zmieniających się warunków środowiskowych. Komórki stanowią budulec każdego żywego organizmu. Pojedyncza komórka może również stanowić autonomiczny organizm. Komórki tworzą zespoły - tkankę, te zaś organy i ostatecznie organizm. Celem zajęć jest zapoznanie uczniów z budową komórek eukariotycznych ze szczególnym uwzględnieniem komórek ssaczych, pokazanie różnic w morfologii komórek, w zależności od pełnionych funkcji w organizmie. W części praktycznej uczniowie dowiedzą się, jak prowadzi się hodowle komórkowe w warunkach laboratoryjnych. Poznają niezbędną aparaturę do obserwacji hodowli i jej analizy. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Przyroda Puszczy Kampinoskiej z historią w tle |
Ponieważ las najlepiej poznaje się w lesie, zabierzemy was na wędrówkę, podczas której zobaczymy jeden z atrakcyjnych przyrodniczo fragmentów zachodniej części Kampinoskiego Parku Narodowego. Długość trasy: ok 8 km, czas trwania: ok. 4 godziny, liczba uczestników: max 30 os. Wymagania kondycyjne - średnie. Podczas warsztatów omawiane są zagadnienia:
|
|
|
Lekcja festiwalowa | Izolowanie barwników biorących udział w fotosyntezie |
Życie na naszej planecie trwa dzięki energii słonecznej, która jest przekształcana w energię chemiczną w niezwykłym procesie zwanym fotosyntezą. Z fotosyntezą kojarzy nam się przede wszystkim zielony barwnik chlorofil. Tymczasem światło jest absorbowane także przez barwniki pomocnicze – żółte i pomarańczowe karotenoidy. Wszystkie te związki współistnieją w pozornie jednolicie zielonych liściach. Co więcej, u roślin wyższych zieleń chlorofilu też nie jest jednolita, gdyż występuje on w dwóch odmianach, jako niebieskozielony chlorofil a i żółtozielony chlorofil b. W proponowanym doświadczeniu wszystkie te barwniki można samodzielnie otrzymać i zobaczyć! Uczestnicy zajęć wykonują całe doświadczenie całkowicie samodzielnie, zapoznając się z technikami homogenizacji i ekstrakcji materiału biologicznego oraz identyfikacji związków chemicznych. Ze świeżych liści różnych roślin uzyskują ekstrakt acetonowy zawierający mieszaninę barwników, którą rozdzielają metodą chromatografii cienkowarstwowej na chlorofile a i b, karoteny i ksantofile. Związki te identyfikują, porównując otrzymane wyniki z danymi literaturowymi. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Jak „zobaczyć” geny plazmidowe u bakterii mlekowych? |
Fermentowane artykuły spożywcze, otrzymywane przy udziale bakterii mlekowych, są nie tylko smacznymi produktami odżywczymi, ale mogą korzystnie wpływać na kondycję człowieka. Bakterie te są także źródłem różnych genów i enzymów wykorzystywanych w biotechnologii. Wiele z użytecznych przemysłowo właściwości zapisanych jest w plazmidach. Pokażemy, jak można wykryć obecność bakterii mlekowych i obejrzymy ich komórki. Dowiemy się także, co i w jaki sposób mówią nam o sobie bakterie mlekowe. Zajrzymy do wnętrza komórki bakteryjnej i zobaczymy, jak wygląda ich DNA. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Smaki i zapachy żywności |
Celem warsztatów jest zapoznanie uczniów z zasadami przeprowadzania testów sensorycznych żywności. W pierwszej kolejności uczniowe zostaną poddani testom na daltonizm smakowy, które wskażą, czy uczniowie mają predyspozycje do odpowiedniej oceny smaku produktów spożywczych. W trakcie drugiej części uczniowie będą mieli możliwość zastosowania aromatów spożywczych używanych w trakcie produkcji żywności. Zadanie to będzie polegało na dodatku sacharozy, kakao oraz aromatów do produktu i sprawdzenie, czy jego smak i zapach są akceptowalne i pożądane przez konsumentów oraz porównywalne do produktow występujących na rynku. W trakcie trzeciej części warsztatów uczniowie będą mieli możliwość poddać się testom na rozpoznawanie konkretnych aromatów używanych w przetwórstwie żywności. |
|
|
Lekcja festiwalowa | O kampinoskich lasach |
Las najlepiej poznaje się… w lesie. Dlatego chodźmy na wspólny spacer! Zabierzemy was na wędrówkę, podczas której postaramy się spojrzeć na to wyjątkowe miejsce z trochę innej perspektywy. Czy dacie się namówić na spacer z głową w chmurach? Czy odważycie się podążać w głąb lasu za dźwiękiem? Las to dużo więcej niż drzewa, a własne obserwacje jego mieszkańców mogą być niesamowitą przygodą. Spróbujemy poczuć go wszystkimi zmysłami. Przyroda ma nam mnóstwo do zaoferowania, w tym również wiele zabawy, jednak w zamian powinniśmy okazać jej szacunek i zapewnić ochronę. Zastanowimy się, co zawdzięczamy lasom, za co możemy je polubić i jak powinniśmy o nie dbać. Przebieg trasy: Truskaw - Truskawska Droga - Zaborów Leśny - Kręta Droga - Karczmisko - Paśniki - Truskaw. Omawiane zagadnienia: |
|
|
Lekcja festiwalowa | Przyroda Puszczy Kampinoskiej z historią w tle |
Ponieważ las najlepiej poznaje się w lesie, zabierzemy was na wędrówkę, podczas której zobaczymy jeden z atrakcyjnych przyrodniczo fragmentów zachodniej części Kampinoskiego Parku Narodowego. Długość trasy: ok 8 km, czas trwania: ok. 4 godziny, liczba uczestników: max 30 os. Wymagania kondycyjne - średnie. Podczas warsztatów omawiane są zagadnienia:
|
|
|
Lekcja festiwalowa | Ile serc i jak mocno mogą tętnić w jednej dafni? |
Pokaz dotyczyć będzie behawioru rozwielitki (Daphnia magna) pod kątem obserwacji częstoskurczu serca matki i jej potomstwa w fazie rozwoju embrionalnego. Omówiona będzie budowa serca i układu krwionośnego bezkręgowców na przykładzie wybranego powyżej obiektu modelowego oraz ocena szkodliwości stresu chemicznego (barwniki) i fizycznego (zmian natężenia światła). Przeznaczenie pokazu: dla dzieci od lat 6 i młodzieży + opiekunów - i przede wszystkim dla przyszłych adeptów kardiochirurgii i ginekologii. |
|