wykład
Typ |
Tytuł![]() |
Opis | Dziedzina | Termin |
---|---|---|---|---|
Spotkanie festiwalowe | Aspekty fizyko-chemiczne: Czujniki do wykrywania lotnych substancji zapachowych |
Fizykę i chemię wykorzystuje się do wykrywania substancji lotnych w przyrządach zwanych czujnikami gazów. Opowiemy, jak one działają, jak wyglądają i jak mogą być wykorzystane. |
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Aspekty informatyczne: Co to jest sztuczna inteligencja i jak można ją wykorzystywać? |
Ciągle mamy jakąś rewolucję. Wcześniej wywołał ją prąd elektryczny, później komputery. Teraz pora na sztuczną inteligencję. Maszyny już widzą i słyszą, czy możemy je nauczyć rozpoznawać zapachy? |
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Badania terenowe: Próby wykrywania obecności gąsienic barczatki sosnówki w koronach drzew |
Ciągle mamy jakąś rewolucję. Wcześniej wywołał ją prąd elektryczny, później komputery. Teraz pora na sztuczną inteligencję. Maszyny już widzą i słyszą, czy możemy je nauczyć rozpoznawać zapachy?
|
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Biskupin: polskie Pompeje w świecie polityki, ideologii i kultury XX wieku |
Fenomen Biskupina, najbardziej znanego stanowiska archeologicznego w Polsce XX stulecia. Znaczenie i wpływ w wydarzeniach kulturalnych i politycznych. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Czego mogą się o nas dowiedzieć firmy technologiczne |
W czasie spotkania opowiemy o tym, jak urządzenia i aplikacje mogą nas śledzić, jakie dane są zbierane oraz co na ich podstawie można na nasz temat wywnioskować. Po wykładzie odbędzie się debata poświęcona zagrożeniom i korzyściom związanym ze zbieraniem danych o użytkownikach.
|
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Jak oni śpiewają? Warianty języka angielskiego w muzyce popularnej |
Spotkanie dotyczyć będzie wybranych zagadnień z zakresu fonetyki języka angielskiego oraz socjolingwistyki ze szczególnym uwzględnieniem zjawiska amerykanizowania wymowy w śpiewie przez wykonawców brytyjskich. Zaprezentowane zostaną także inne tendencje stylistyczne zauważalne w anglojęzycznej muzyce popularnej, takie jak stosowanie gwary londyńskiej, czyli cockneya, zwłaszcza w nurcie punkrockowym, czy też akcentu amerykańskiego Południa, zarówno przez wykonawców brytyjskich, jak i amerykańskich. Wszystkie te zjawiska rodzić mogą pewne pytania i wątpliwości wśród uczących się języka angielskiego, wynikające z odmienności wariantu stosowanego w śpiewie w porównaniu z wymową „podręcznikową”. W trakcie spotkania przyjrzymy się omawianemu problemowi z perspektywy historii anglojęzycznej muzyki popularnej. Posłuchamy wybranych przykładów wyżej wymienionych zjawisk obecnych w śpiewie wokalistów – od The Beatles i Davida Bowiego po Adele i Dizzeego Rascala. Następnie dokonamy analizy fonetycznej fragmentów piosenek w porównaniu z mową danego wokalisty lub wokalistki. Wreszcie spróbujemy wyjaśnić omawiane zjawisko poprzez przyjęcie perspektywy socjolingwistycznej |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Jak zaćmienie Słońca uczyniło Einsteina celebrytą |
Całkowite zaćmienia Słońca są spektakularnymi naturalnymi zjawiskami występującymi co najmniej dwa razy do roku w różnych miejscach na kuli ziemskiej. Całkowite zaćmienie słońca z 29 maja 1919 roku było obserwowane przez dwie grupy angielskich astronomów, którzy postanowili sprawdzić, czy pole grawitacyjne wpływa na bieg promieni świetlnych, jak twierdzil Albert Einstein. Wyniki obserwacji potwierdziły przewidywania Einsteina i niemal z dnia na dzień uczyniły z Einsteina celebrytę |
|
|
Lekcja festiwalowa | Sekty destrukcyjne, nowe ruchy religijne, współczesna duchowość – pułapki zagrożenia, manipulacja |
Co to jest sekta destrukcyjna? Czy wiesz, w jaki sposób werbują i uzależniają swoich członków grupy o charakterze parareligijnym, paranaukowym, paramedycznym i |
|
|
Lekcja festiwalowa | "Piękne, smutne kwiaty Serbii" – dzieci na Pawiaku w latach 1939-1944 |
W latach 1939-1944 w więzieniu gestapo na Pawiaku przebywały również dzieci. Najmłodsi trafiali za pawiackie mury albo wskutek narodzin w szpitalu więziennym, albo byli przywożeni wraz z rodzicami w wyniku aresztowania. Dzieci na Pawiaku znajdowały się pod opieką członków polskiego personelu medycznego. Słowa „Piękne, smutne kwiaty Serbii” zostały zaczerpnięte ze wspomnień lekarki-więźniarki dr Anny Czuperskiej, która tak opisała niemowlaki przebywające za pawiackimi murami. Prelekcja przybliży historie dzieci na Pawiaku oraz formy opieki, które roztaczali nad nimi członkowie sanitariatu więziennego. Prelekcji będzie towarzyszyć prezentacja multimedialna. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | (Neuro)nauka o miłości. Czyli co się z nami dzieje kiedy kochamy? |
W czasie wykładu przedstawię miłość z perspektywy psychofizjologicznej. Odpowiem na pytanie co się z nami dzieje na poziomie neuronalnym oraz fizjologicznym gdy się zakochujemy, kochamy, oraz gdy spędzamy z naszym partnerem/partnerką wiele lat. Oprócz mózgu spojrzymy również na nasze ciało, czyli na funkcjonowaniu obwodowego układu nerwowego. Zobaczymy czym charakteryzują się udane związki w odniesieniu do takich wskaźników jak rytm serca i poziom hormonów. Opowiem o tym, co badania mówią na temat skutecznego wiązania się w pary oraz utrzymania związku w dobrej kondycji. Zastanowimy się czy naszą fizjologię da się okiełznać oraz kto jest bardziej emocjonalny, a kto mniej logiczny w czasie kłótni – mężczyźni, czy kobiety? |
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Aerozole głównym czynnikiem odpowiedzialnym za silne ogrzewania klimatu w Polsce na przełomie wieków |
W czasie wykładu omówiony będzie wpływ redukcji stopnia zanieczyszczenia powietrza nad Polską na ilość docierającego promieniowania słonecznego do powierzchni Ziemi. |
Nauki fizyczne |
|
Lekcja festiwalowa | Aktywna aerodynamika szybkich pojazdów |
Konstruktorzy szybkich samochodów sportowych zauważają korzyści ze stosowania elementów aerodynamicznych podnoszących ich osiągi. Pojawiają się nowe konstrukcje i nowe modele o czasem zagadkowych kształtach. Wykład ma na celu przybliżenie podstaw procesów przepływu wpływających na zachowanie się szybkiego pojazdu. W trakcie pokazu zaprezentowane zostaną modele różnych elementów aerodynamicznych zmieniających parametry pojazdów. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Aktywna aerodynamika szybkich samochodów |
Konstruktorzy szybkich samochodów sportowych zauważają korzyści ze stosowania elementów aerodynamicznych podnoszących ich osiągi. Pojawiają się nowe konstrukcje i nowe modele o czasem zagadkowych kształtach. Wykład ma na celu przybliżenie podstaw procesów przepływu wpływających na zachowanie się szybkiego pojazdu. W trakcie pokazu zaprezentowane zostaną modele różnych elementów aerodynamicznych zmieniających parametry pojazdów. |
Nauki techniczne |
|
Lekcja festiwalowa | Anatomia radiologiczna ssaków i ptaków |
Prowadzący wykład przedstawi zagadnienia dotyczące anatomii ssaków i ptaków na podstawie zestawu obrazów radiologicznych. Wykład będzie szczególnie interesujący dla uczniów techników weterynaryjnych i innych szkół ponadgimnazjalnych. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Aspekty bio-fizyczne: Istota zapachu i możliwości jego rozpoznawania nosem elektronicznym |
Zmysł zapachu. Jak zmierzyć i zapisać zapach? Opiszemy działanie przyrządu do rejestracji zapachów, zwanego nosem elektronicznym. |
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Attoświat - gdzie sekunda oznacza tyle, co wiek Wszechświata |
Tutaj jedna attosekunda w stosunku do sekundy wydaje się być jak jedno uderzenie serca w stosunku do wieku Wszechświata. O attoświecie oraz o tym, jak go badać przy użyciu współczesnej technologii laserowej opowiem w trakcie wykładu. |
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Autyzm a zaburzenia bioenergetyczne; wspieranie funkcji mitochondriów szansą na skuteczną terapię |
Autyzm to zaburzenie neurorozwojowe objawiające się: problemami z nawiązywaniem kontaktów społecznych, zaburzeniami w komunikacji werbalnej i niewerbalnej oraz przywiązaniem do schematów. Zaburzenie to dotyka ponad 0,8 % światowej populacji, a z roku na rok liczba ta wzrasta. Do chwili obecnej nie wykryto przyczyny występowania autyzmu, brak również skutecznych metod terapii. Badania poczynione w ciągu ostatnich dwóch dekad wskazują na nieprawidłowości w funkcjonowaniu mitochondriów u wielu dzieci z autyzmem. Wykazano również związek między autyzmem a mutacjami w mitochondrialnym DNA. Pojawia się zatem pytanie, czy nieprawidłowości w funkcjonowaniu mitochondriów - komórkowych „elektrowni” odpowiedzialnych za wytwarzanie energii mogą być przyczyną zaburzeń obserwowanych w autyzmie. Czy precyzyjne modulowanie funkcji mitochondriów jest szansą na opracowanie nowych, skutecznych metod leczenia autyzmu? Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć podczas wykładu. |
Nauki medyczne |
|
Lekcja festiwalowa | Azotany w przetwórstwie mięsa - zdrowo czy różowo? |
Azotan(III) i azotan(V) sodu to substancje dodatkowe powszechnie stosowane w przetwórstwie mięsa. Zgodnie z nomenklaturą zaliczane są do grupy substancji konserwujących. Jednak ich właściwości nie ograniczają się jedynie do działania utrwalającego. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Bądź innowacyjny albo zgiń. Janusowe oblicze innowacji |
Nie byłoby naszej cywilizacji bez innowacji. Nie byłoby postępu, który jest centralną ideą kultury europejskiej w ostatnich kilku stuleciach. Nie byłoby komfortu życia, dziesiątkowałyby nas zarazy, średnia życia nie przekraczałaby 30 lat. Listę dobrodziejstw, jakie przyniosła innowacyjność można mnożyć bez końca, a i tak ciężko byłoby ją wyczerpać. Od kiedy ludzie Zachodu wszczepili sobie gen neofilii – umiłowania nowości o innowacjach mówi się tylko pozytywnie. Dzięki innowacjom jeszcze nigdy tak wielu ludziom nie żyło się tak dobrze w komforcie materialnym (niekoniecznie psychicznym). Innowacja ma jednak janusowe oblicze: narzuca imperatyw nowości. Zastawia pułapkę: coraz więcej efektywności coraz mniej rozumności. |
Nauki społeczne |
|
Lekcja festiwalowa | Bezpieczni w sieci |
Czy w dzisiejszym cyfrowym świecie można być bezpiecznym? Co zrobić, aby skutecznie chronić swoją prywatność lub poufne dane i nie dać się oszukać przestępcom? Eksperci z |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Białka dziwnych kształtów i jak je badać? |
Białka pełnią różne funkcje dzięki zróżnicowanym strukturom przestrzennym, jakie przyjmują. Przez lata biolodzy sądzili, że stabilna struktura przestrzenna i możliwość swobodnego ruchu w obrębie komórki są niezbędne do pełnienia funkcji przypisanych poszczególnym białkom. Na wykładzie przyjrzymy się nietypowym białkom – takim, które tworzą regularne agregaty, a nawet takim, które nie mają stabilnej struktury przestrzennej, a pełnią konkretne funkcje w organizmie. |
Nauki biologiczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Białoruś, Litwa, Polska Stanisława Moniuszki w rysunkach Czesława Moniuszki |
Czesław Moniuszko — artysta, grafik, ojciec Stanisława Moniuszki, twórcy polskiej opery narodowej. Mieszkał z synem w Ubielu, Mińsku, Wilnie, Warszawie. Pozostawił albumy z rysunkami, przechowywane w Warszawskim Towarzystwie Muzycznym. Naszkicował około 10 widoków Mińska i tyle ż Wilna z lat 20-40. XIX w., a także rodzimego Ubielu, Przyłuk, Radkowszczyzny, Śmiłowiczów, Nieświeża, Warszawy oraz innych miejscowości na Białorusi, Litwie, w Polsce. Te rysunki są bardzo cenne dlatego, że odźwierciedlają widoki Białorusi, Litwy, Polski w czasach Stanisława Moniuszki. To niby rzut okiem Moniuszki w tamte czasy, kiedy jeszcze nie było fotografii. Rysunki te są unikatowe, ponieważ przedstawiają nasz kraj — niezapomnianą jeszcze w czasach Moniuszków Rzeczpospolitą Obojga Narodów przed okresem rusyfikacji, która w poważny sposób odbiła się na architekturze szczególnie Białorusi i Litwy, odcinając te ziemie od Polski. Dwory ziemian (w tym posiadłości malarza Walentego Wilhelma Wańkowicza w Ślepiance pod Mińskiem, obecnie w granicach miasta), kościoły, klasztory — te piękne zabytki pozostały tylko na rysunkach Cz. Moniuszki. Jednak niektóre z nich przetrwały oraz i da się je odnaleźć w krajobrazie Białorusi i Litwy. Rysunki zostaną zaprezentowane podczas spotkania wraz z komentarzem historycznym oraz przedstawieniem współczesnych zdjęć tych samych miejscowości. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Bieda w państwie miliardera: o ubóstwie w USA |
Stany Zjednoczone to bogactwo: kultury, wiedzy, środowiska i wszelkiego rodzaju zasobów - to największa gospodarka świata. Co więcej, od blisko trzech lat jest to państwo, na którego czele stoi miliarder, lubiący otaczać się innymi bogatymi ludźmi: nie było jeszcze w historii USA administracji o tak wielkim łącznym majątku ludzi sprawujących najwyższe funkcje. Zarazem USA to państwo, w którym można pracować na dwie zmiany i nadal być skazanym na korzystanie z pomocy społecznej, w którym dziesiątki milionów pracujących mieszkańców nie mają ubezpieczenia zdrowotnego, w którym szanse na to, że dzieci będą żyły na wyższym poziomie niż ich rodzice są coraz mniejsze. Mimo to, Stany Zjednoczone nadal przyciągają tych, którzy wierzą w to, że im się uda. Celem tego wykładu jest pokazanie, co to znaczy być biednym w najbogatszym państwie świata, jakie są społeczne, polityczne i gospodarcze konsekwencje biedy i dlaczego biedni w USA nie odnoszą sukcesów w walce o zmianę swojego położenia. |
Nauki ekonomiczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Bioetyka, czyli pytania, które dotyczą każdego człowieka (i nie tylko) |
Przestrzeń publiczna coraz częściej rezonuje informacjami związanymi z tajemniczymi i groźnie brzmiącymi doniesieniami z pogranicza świata medycyny i etyki. Szczury z komórkami ludzi, ludzie z maszynami zamiast narządów, XYZ przestało być chorobą i jest normą. Wszystkie te rzeczy, choć rzeczywiście się dzieją, nie zawsze są tak straszne i niezrozumiałe, jakby się mogło wydawać z przekazu medialnego.
Bioetyka to dyscyplina akademicka, która próbuje narzędziami filozofii i nauk biomedycznych uporządkować ten obszar rzeczywistości. Wbrew pozorom, rzadko mówi natomiast co jest słuszne, a co nie. Celem wykładu będzie ekspresowe zapoznanie słuchaczy z zarysem zagadnień, podejść i problemów współczesnej bioetyki akademickiej i rozjaśnienie wielu mitów związanych z tą dziedziną. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Biologia molekularna – co piszą w podręcznikach, a jak jest naprawdę? |
Biologia molekularna to dziedzina, która fascynuje wiele osób, ale często jest odbierana jako hermetyczna i trudna do zrozumienia. Problem ten jest szczególnie istotny, gdy weźmie się pod uwagę aparaturę stosowaną w badaniach białek i kwasów nukleinowych, która jest niedostępna w szkołach. Proponowany wykład jest zaproszeniem do świata biologii molekularnej – przewodnikami będą nauczyciel akademicki Wydziału Biologii UW i student Wydziału Fizyki UW realizujący badania dotyczące struktury białek w Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych. Poprowadzą oni krok po kroku po niezwykłym świecie cząsteczek, które oddziałując ze sobą, czynią komórkę żywą. Podróż rozpocznie się od odczytania informacji genetycznej, a skończy na skomplikowanej sieci oddziaływań między białkami. Na wykładzie zostaną poruszone tematy opisywane w podręcznikach licealnych, ale zostaną one uzupełnione o wyniki najnowszych badań. |
Nauki biologiczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Born gay? Co wiadomo na temat biologicznych podstaw orientacji seksualnej |
Charakter czynników kształtujących orientację seksualną jest przedmiotem wielu kontrowersji w dyskursie publicznym. Wiele z tych dyskusji toczy się w oderwaniu od aktualnego stanu wiedzy na ten temat. Tymczasem, w ciągu ostatnich trzydziestu lat zebrano liczne dowody na rzecz biologicznego charakteru różnic w zakresie orientacji. W trakcie wystąpienia opiszę trzy dominujące kierunki badań dotyczących tej problematyki – analizy podstaw genetycznych, hipotezę prenatalnego wpływu androgenów oraz efekt starszych braci i towarzyszącą mu hipotezę immunizacji. Pokażę, co już wiadomo, a co jeszcze wymaga dalszych analiz (przykładowo – nadal niewiele wiadomo na temat konkretnych genów związanych z orientacją seksualną). Wystąpienie będzie także okazją do przedstawienia Projektu Orientacja – pierwszego polskiego badania dotyczącego biologicznych podstaw orientacji seksualnej u mężczyzn. Projekt ma na celu między innymi pogłębienie wiedzy na temat zmienności genetycznej związanej z orientacją oraz ewentualnych różnic pomiędzy gejami i mężczyznami heteroseksualnymi w zakresie struktury i funkcji mózgu. |
Nauki społeczne |
|
Lekcja festiwalowa | Botnety, ransomware, odbicia, czyli dla kogo pracuje twój komputer |
Co to jest botnet? Jak powstaje, jak się z nim walczy? Jak chronić się przed ransomware? Na czym polega efekt wzmocnienia w atakach odbiciowych? Innymi słowy - dlaczego dbając o swój sprzęt, dbasz nie tylko o własne bezpieczeństwo. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Chaos |
Słowo „chaos” oznacza po grecku ziejącą głębię, przepaść, czeluść, ale „Chaos” był także imieniem boga (lub bogini), który w greckej mitologii był odpowiednikiem „wielkiego wybuchu”, gdyż od chaosu wziął początek cały wszechświat. Pół wieku temu chaos uzyskał przymiotnik „deterministyczny” i stał się terminem naukowym. Wydawać by się mogło, że deterministyczny chaos jest oksymoronem, to znaczy zlepkiem dwóch wzajemnie wykluczających się pojęć, ale to połączenie stanu totalnego zamętu z pełną przewidywalnością ma jednak racjonalne uzasadnienie. Pełna przewidywalność jest rzeczywiście w deterministycznym chaosie teoretycznie osiągalna, ale za cenę, której nikt nie jest w stanie zapłacić. Dogłębne zrozumienie istoty deterministecznego chaosu stało się możliwe dzięki komputerom i dlatego ta dziedzina wiedzy rozwinęła się stosunkowo niedawno, choć pierwsze domysły na ten temat snuli uczeni już ponad sto lat temu. Komputer jest obecnie podstawowym narzędziem do badania chaosu i będzie on wykorzystany do pokazania na prostych przykładach, na czym polega deterministyczny chaos. Między innymi zostanie wyjaśniony „efekt motyla”, jeden z pierwszych przykładów deterministycznego chaosu. |
Nauki fizyczne |
|
Lekcja festiwalowa | Chemik z wizytą u ogrodnika |
Dzięki ciekawym eksperymentom chemicznym będzie można dowiedzieć się, jak w prosty sposób wykryć cukier w soku jabłkowym, czy też wyizolować zapachowe olejki eteryczne z przypraw kuchennych. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Chiny innowacyjne - mocarstwo wiedzy |
W ostatnich latach Chiny zaczynają być światowym liderem w takich dziedzinach wymagających wykorzystania wysokich technologii jak samochody elektryczne, infrastruktura 5G i Internet Rzeczy, płatności internetowe i mobilne, czy przetwarzanie i analizy tzw. big data. Nie wszyscy jeszcze zdają sobie sprawę z tej rosnącej potęgi globalnej Chin, która zrodziła się z wieloletniej, konsekwentnej polityki zarządzania wiedzą i odpowiednio kierowanego innowacyjnego potencjału chińskiego biznesu. Spotkanie poświęcone będzie omówieniu czynników kulturalnych, społecznych i politycznych, które pozwoliły Chinom stać się jednym z liderów innowacji oraz dyskusji o tym, jakie zmiany globalne z aktywnym udziałem Chin czekają nas w przyszłości. |
Nauki społeczne |
|
Lekcja festiwalowa | Ciągi medialne, czyli jak pakuje się obrazy |
Przestrzeń jest ograniczona, więc kosztuje: ta na dysku komputera, ale też ta w paśmie transmisji satelitarnej, w kablach podmorskich czy w łączności komórkowej. Dlatego matematycy od lat pracują nad coraz to lepszymi metodami pakowania informacji. To szczególnie ważne w czasach, gdy w globalnej komunikacji na pierwszy plan wysuwają się treści wideo, których apetyt na gigabajty wciąż rośnie. Podczas krótkiej podróży po algorytmach udowodnimy, że YouTube płynie matematyczną rzeką z wieloma niezbadanymi rozgałęzieniami, które warto odwiedzić. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Ciała stałe, ciecze, gazy i to, co pomiędzy nimi |
Lekcja jest oparta na pokazie doświadczeń, które zajmują ok 80% czasu. Większość eksperymentów wykonywana jest przez uczniów pod nadzorem prowadzącego. Ciekły azot, suchy lód, proces sublimacji i skraplania [skraplanie tlenu], wprowadzenie takich pojęć jak gaz doskonały, gazy rzeczywiste, prawa gazowe. Staramy się pokazać, jakie znaczenie w naukach ścisłych ma eksperyment. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Ciekawość, pierwszy krok do piekła? |
Zapoznamy się z zaganieniami takimi jak: zachowania eksploracyjne, ciekawość, ewolucja ciekawości, mechanizmy motywacyjne, porównania pomiędzy ludźmi oraz zwierzętami. Poszukamy odpowiedzi na pytanie zadane w tytule spotkania. Spotkanie będzie miało następującą strukturę:
|
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Ciepło + Prąd = Termoelektryczność |
Zjawiska termoelektryczne, a więc łączące ze sobą ciepło i prąd, znane są od prawie 200 lat i wykorzystywane z powodzeniem w generatorach i chłodziarkach termoelektrycznych małej mocy. W ostatnich latach, wobec wyczerpujących się i w dodatku szkodliwych dla środowiska paliw kopalnych, głównym problemem staje się poszukiwanie alternatywnych źródeł oraz metod lepszego gospodarowania energią. W związku z tym zjawiska termoelektryczne wzbudziły ponowne zainteresowanie naukowców jako bardzo atrakcyjny sposób na lepsze wykorzystywanie energii przy pomocy prostych w konstrukcji i przez to niezawodnych przyrządów termoelektrycznych. W czasie wykładu przedstawię strategie poszukiwania nowych materiałów termoelektrycznych. Omówię również najnowsze metody, takie jak nano-strukturyzacja, na zwiększanie wydajności termoelektrycznej już znanych materiałów. Nano-strukturyzacja wiąże ze sobą najnowsze metody otrzymywania materiałów wraz ze zdobyczami fizyki kwantowej. Omówione zostaną również nowe trendy w konstrukcji modułów termoelektrycznych mające na celu efektywniejsze wykorzystanie właściwości materiałów termoelektrycznych. |
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Climate fiction, czyli o niepomyślnych wiatrach dla ludzkości w kulturze |
Chociaż kategoria „climate fiction” nie weszła jeszcze na stałe to taksonomii gatunków (ale też jej nośność nie zależy od oficjalnego uznania za nowy gatunek), nie ulega wątpliwości, że w ciągu ostatnich kilku dekad mamy do czynienia z nowym rodzajem opowieści – zarówno w literaturze, jak i innych mediach. Pod wieloma względami „climate fiction” to etykietka eklektyczna – niektóre teksty określane takim mianem reklamowane są jako science fiction, inne – jako fantasy, a jeszcze inne – jako literatura głównego nurtu. Bardzo różne są w nich również scenariusze narracyjne czy bohaterki i bohaterowie. To, co je łączy jest skupienie się – w takiej czy innej formie – na największym wyzwaniu z jakim musi zmierzyć się świat w XXI wieku: kryzysie klimatycznym. W czasie wykładu przyjrzymy się „climate fiction”, omówimy jej metafory oraz przyjrzymy się wybranym filmom, powieściom i komiksom. Jaką wizję świata przedstawiają? Jaką zmianę myślenia o świecie i naszej z nim relacji proponują? Wykład wskaże, jak szukać odpowiedzi na te i inne pytania. |
Obszar sztuki |
|
Spotkanie festiwalowe | Co mówi nasze imię? |
Co mówi nasze imię? Historyczne, psychologiczne, społeczne aspekty imion. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Co słychać w XIX-wiecznej kamienicy? Dźwięki miasta, dźwięki historii |
W czasie wykładu zastanowimy się nad dźwiękami przeszłości - jak brzmi XIX-wieczna Warszawa? Które dźwięki śmieszą, a które irytują mieszkańców miasta? Warszawska kamienica stanie się dla nas laboratorium badań nad dźwiękami historii. Na jej przykładzie zastanowimy się, jak usłyszeć przestrzeń, której już dawno nie ma. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Co tęcza ma wspólnego z muzyką? Słowo o synestezji |
Czy kiedykolwiek pijąc jakiś napój pomyślałeś sobie: "Rany! To smakuje, jak płyn do okien!" A może jedząc coś specyficznego myślałaś: "To smakuje jak drewno!" Jeśli tak, staliście się, drodzy czytelnicy, "ofiarami" skojarzeń międzyzmysłowych, w tym przypadku współdziałania smaku i zapachu. Myślicie, że coś takiego jest możliwe z innymi zmysłami? Oczywiście, że tak! Zapraszamy serdecznie na zajęcia poświęcone zjawisku synestezji. Jak powstają mieszanki zmysłowe z zmysłem słuchu na czele? O tym podczas naszego spotkania! |
Obszar sztuki |
|
Spotkanie festiwalowe | Co to jest SmartCity? |
SmartPhone, SmartWatch, SmartDom... Co to jest smart i co oznacza SmartCity? Czy przyszłość należy do SmartCity? Czy miasto może być inteligentne? Czym się charakteryzuje takie miasto? |
Nauki techniczne |
|
Lekcja festiwalowa | Co Unia Europejska daje swoim obywatelom? |
Unia Europejska jako organizacja międzynarodowa wykracza poza ramy integracji gospodarczej, coraz mocniej akcentując znaczenie ochrony praw obywatela. Szczególnym momentem było w tym zakresie ustanowienie obywatelstwa UE, które stanowi fundamentalny status każdego obywatela państwa członkowskiego, dający szereg uprawnień wynikających bezpośrednio z przepisów unijnych. Obywatele UE mogą uczestniczyć w życiu politycznym UE, posiadają wiele praw związanych z możliwością przemieszczania się na terytorium UE, mogą wywierać istotny wpływ na instytucje unijne w celu podjęcia inicjatyw poprawiających sytuację obywateli. Obywatele UE odnoszą zatem coraz więcej bezpośrednich korzyści wynikających z członkostwa ich państw w UE. Możemy wymienić np. wzmocnioną ochronę praw konsumenta, zniesienie opłat roamingowych, czy szereg działań prowadzących do poprawy środowiska naturalnego. Obywatele UE mogą swobodnie podejmować naukę na terenie UE i korzystać z gwarancji równego traktowania we wszystkich państwach członkowskich. Problemem pozostaje słaba wiedza obywateli o UE, przeradzająca się często w niechęć do niej. Celem spotkania będzie dyskusja na temat korzyści, jakie obywatele mogą odnosić z członkostwa w UE, i jednocześnie ewentualnych zagrożeń i trudności w pogłębianiu procesów integracyjnych z perspektywy obywatela. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Co widać w jaskini, czyli wirtualny spacer w podziemnym świecie |
Wykład w krótki sposób opisuje formy krasu podziemnego, genezę ich powstania. Na przykładach z ogólnie dostępnych turystycznie jaskiń Polski i Europy odbywamy wspólnie wirtualną wycieczkę po jaskini, oglądając to, co z "wiecznej ciemności" wyłania się pod wpływem światła z czołówki speleologa. A w jaskini można zobaczyć nie tylko fantazyjne twory przyrody nieożywionej, ale również ślady artystycznej twórczości naszych praprzodków. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Co zobaczyła Alicja podrugiej stronie lustra? |
Przeglądając się odbiciu w lustrze, możemy odkryć wiele ciekawych sytuacji w geografii, technice, biologii i chemii, medycynie i farmacji, fizyce, zdobnictwie, krystalografii, a nawet zobaczyć rzeczy, które nie istnieją - wszystko będzie związane z najbardziej zagadkowym pojeciem matematyki, jakim jest orientacja. Trop zaprowadzi nas nawet do pytania, skad biorą się pojęcia, których używamy. |
Nauki matematyczne |
|
Lekcja festiwalowa | Co łączy lodówkę i buty sportowe, czyli opowieść o nanocząstkach |
Co łączy lodówkę, buty sportowe i krem z filtrem UV? Uczestnicy lekcji dowiedzą się, co to są nanocząstki i dlaczego są tak wyjątkowe. Pozornie niepozorne, stanowią podstawę niezwykle dynamicznie rozwijającej się nanotechnologii, cieszą się zainteresowaniem zarówno nauki, jak i przemysłu. Popularne wśród naukowców, mało znane przeciętnemu człowiekowi, a przecież obecne w jego życiu. Czemu nanocząstki zawdzięczają swoją wyjątkowość i w jakich jeszcze zaskakujących produktach codziennego użytku można je znaleźć? Na te pytania znajdziemy odpowiedzi w czasie lekcji. Spotkanie podzielone będzie na dwie części. Pierwsza to krótki wykład o wyjątkowych właściwościach i zastosowaniach nanocząstek, często zaskakujących i niezwykłych. Druga część spotkania to gra, w której aby wygrać, trzeba znaleźć odpowiedź na intrygujące pytanie. Droga do odpowiedzi prowadzić będzie przez labirynt pytań i zagadkowych zadań. Przyda się odrobina sprytu i szczęścia, ale przede wszystkim wiedza, nie tylko ta zdobyta w trakcie wykładu… |
|
|
Lekcja festiwalowa | Co łączy Nike i Dolce & Gabana z Indianami? Czyli o wykorzystywaniu latynoamerykańskiego dziedzictwa |
Niektórym Ameryka Łacińska kojarzy się z tańcem, innym z różnorodnością krajobrazów, jeszcze innym z narkobiznesem, biedą i nierównością. Jednak stosunkowo niewiele osób zdaje sobie sprawę, że w ostatnich dziesięcioleciach region ten stał się niewyczerpanym źródłem inspiracji dla projektantów mody z całego świata. Nie powinno to dziwić, ponieważ Latynoameryka to kontynent różnorodnych wzorów, materiałów i technik rzemieślniczych, które przyciągają uwagę potencjalnych nabywców. W ramach spotkania opowiemy zarówno o klasykach mody pochodzących z tego regionu, jak i o wzorach tradycyjnych wspólnot wykorzystywanych przez znane światowe marki takie jak Nike czy Dolce & Gabana. Zastanowimy się też, czy tendencja ta przyczynia się do promowania kultury latynoamerykańskiej, czy też raczej okrada tradycyjne wspólnoty z części ich tożsamości. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Czego jeszcze nie wiemy o neutrinach? |
Neutrino to jedna z cząstek elementarnych, której właściwości fizycy badają od lat. Mimo iż bardzo licznie występuje we Wszechświecie, bardzo trudno było ją wykryć, czyli zarejestrować w eksperymencie naukowym. W latach obecnych istnieje wiele eksperymentów badających właściwości tej cząstki. W czasie wykładu chciałabym Państwu przybliżyć, jakie w tej chwili mamy doświadczenia naukowe i co próbujemy zmierzyć w sektorze neutrinowym. Przy użyciu eksperymentów akceleratorowych fizycy udowodnili, że neutrina mają masę, jakkolwiek nikomu nie udało się jeszcze zważyć neutrina. Inne fascynujące fizyków pytanie, to czy neutrino i anty-neutrino będące jego antycząstką to ta sama cząstka czy też nie. Wiele się zmieniło od czasu odkrycia neutrin, ale jeszcze pozostaje wiele otwartch pytań, na które szukamy odpowiedzi. I to będzie tematem mojego popularnonaukowego wykładu. |
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Czego socjobiologia może nas nauczyć o moralności? | Nauki humanistyczne |
|
|
Lekcja festiwalowa | Czwartorzęd - nie tylko epoka lodowcowa |
Ostatnie 2 miliony lat historii Ziemi określamy mianem czwartorzędu. W trakcie wykładu postaramy się przybliżyć ten niezwykły okres, bowiem stykamy się z nim każdego dnia, często nie mając świadomości, jak bogata historia spoczywa tuż pod naszymi stopami. Najmłodszy okres dziejów naszej planety może być kojarzony głównie z epoką lodowcową, mamutami i wielkim lądolodem obecnym na naszych terenach, ale prawda jest o wiele bardziej złożona i fascynująca. Zachęcamy do poznania tej niezwykłej, choć (w geologicznej skali czasu) niedawnej historii. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Czy diament można spalić? Kilka ciekawostek ze świata geologii |
Czy diament można spalić? W końcu to czysty węgiel. Dlaczego geolodzy badają mikroorganizmy z zamierzchłej przeszłości? Nie wystarczą im skamieniałości znajdowane w skałach, które można zobaczyć gołym okiem? Na te i kilka innych pytań spróbuję udzielić wam odpowiedzi. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Czy istnieje życie poza bańką informacyjną? |
Życie w społeczeństwie informacyjnym niesie za sobą wiele niebezpieczeństw. Jednym z nich jest zagrożenie bańką informacyjną, tworzeniu której sprzyjają nie tylko nadawcy informacji (ludzie), ale również algorytmy i boty internetowe. O tym, jak wyjść poza obręb własnej bańki informacyjnej, jak analizować i weryfikować informacje i dać sobie czas na chwilę refleksji przed kliknięciem „udostępnij”, opowie dr Paweł Maranowski. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Czy kawa z wieczora chroni od doktora? Suplementy i nutraceutyki w zapobieganiu otępienia |
Działania protekcyjne w przypadku otępień, poza zwiększeniem aktywności poznawczej, społecznej, fizycznej oraz dbałość o stan somatyczny i emocjonalny, powinny również uwzględniać interwencje żywieniowe – zmiana stylu odżywania na bardziej przyjazny sercu i wprowadzenie specjalistycznych nutraceutyków. Diety: norweska, śródziemnomorska oraz DASH od dawna zostały uznane za przyjazne prewencji otępienia. Badacze coraz większą rolę przypisują suplementom. Obok licznej grupy witamin (głównie B i D), antyoksydantów, nienasyconych kwasów tłuszczowych omega 3 (ALA, EPA i DHA), flawonoidów, kurkuminoidów, resweratrolu szczególną rolę pełni żywność funkcjonalna w postaci specjalnych, złożonych substancji, oferujących możliwości opóźnienia następstw procesów neurozwyrodnieniowych. |
Nauki medyczne |
|