wykład
Typ | Tytuł | Opis |
Dziedzina![]() |
Termin |
---|---|---|---|---|
Spotkanie festiwalowe | Problemy techniczne szybkiej kolei próżniowej |
W ramach zajęć przybliżymy słuchaczom propozycję konstrukcji bardzo szybkiego środka transportu - Hyperloop. Przedstawimy wyniki prac dotyczące uruchomienia tego rodzaju systemu transportowego. Skupimy się na zagadnieniach aerodynamiki, które pełnią kluczową rolę w działaniu urządzenia. |
Nauki techniczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Kręte drogi polskiej motoryzacji |
Prosty silnik spalinowy napędzający pojazd podobny do bryczki zapowiadał przełom w podróżowniu, kulturze, gospodarce. Samochód jest wynalazkiem, |
Nauki techniczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Jak płynąca krew wspomaga gojenie się ran? |
Aby z rany powstałej wskutek skaleczenia nie wypłynęło zbyt dużo krwi, w miejscu zranienia powstaje skrzep złożony między innymi z fibryny oraz komórek krwi. Ponieważ skrzep tworzy się w obecności przepływającej krwi, która wywiera na niego ciągły nacisk, musi on posiadać wysoką wytrzymałość oraz elastyczność, aby nie ulec przedwczesnemu zerwaniu. Właściwości te zapewnia skrzepowi obecności w nim sieci fibrynowej. Sieć ta może samoistnie zwiększyć swoją sztywność do tysiąca razy, jeśli zostanie poddana działaniu sił, a jej pojedyncze włókna mogą zostać rozciągnięte czterokrotnie, bez większego uszkodzenia. W trakcie 30 minutowego spotkania zaprezentuję Państwu proces tworzenia sieci fibrynowej w warunkach laboratoryjnych, jej obrazowania mikroskopowego w warunkach statycznych oraz w obecności przepływu, oraz wytłumaczę mechanizmy, dzięki którym sieć ta jest w stanie wytrzymać ciągły nacisk przepływającej krwi |
Nauki techniczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Od wizji Leonarda da Vinci do współczesnych osiągnięć w technice i inżynierii materiałowej |
Leonardo da Vinci był wielkim wizjonerem, a jego prace mają wpływ na, bez mała, każdą dziedzinę współczesnego życia. W swoich projektach, np. maszyn latających, próbował naśladować naturę. Tworzył też wynalazki, takie jak pompy, dźwigi czy pogłębiarki, mające ułatwić życie ludziom. Część z tych wizji pozostała niezrealizowana z bardzo prostego powodu - Leonardo nie dysponował wystarczająco szeroką gamą materiałów. Obecnie realizuje się jego projekty pod postacią maszyn do badania wytrzymałości materiałów czy też mięśniolotów wykonanych z ultralekkich materiałów. Natchnienie z jego prac czerpią również dzisiejsi naukowcy - podglądają naturę w poszukiwaniu rozwiązań niemal doskonałych, powstałych na drodze milionów lat ewolucji, aby stworzyć nowe materiały i lepsze konstrukcje. |
Nauki techniczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Lasery w kosmosie |
Rozwój podboju kosmosu pokrywa się w czasie z pojawianiem się i ekspansją zastosowań laserów. Te dziedziny uzupełniają się w wielu badaniach, a w szczególności w geodezji satelitarnej i kosmologii.
Podbój kosmosu nie może się odbywać bez czynnego udziału techniki laserowej. |
Nauki techniczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Co tęcza ma wspólnego z muzyką? Słowo o synestezji |
Czy kiedykolwiek pijąc jakiś napój pomyślałeś sobie: "Rany! To smakuje, jak płyn do okien!" A może jedząc coś specyficznego myślałaś: "To smakuje jak drewno!" Jeśli tak, staliście się, drodzy czytelnicy, "ofiarami" skojarzeń międzyzmysłowych, w tym przypadku współdziałania smaku i zapachu. Myślicie, że coś takiego jest możliwe z innymi zmysłami? Oczywiście, że tak! Zapraszamy serdecznie na zajęcia poświęcone zjawisku synestezji. Jak powstają mieszanki zmysłowe z zmysłem słuchu na czele? O tym podczas naszego spotkania! |
Obszar sztuki |
|
Spotkanie festiwalowe | Climate fiction, czyli o niepomyślnych wiatrach dla ludzkości w kulturze |
Chociaż kategoria „climate fiction” nie weszła jeszcze na stałe to taksonomii gatunków (ale też jej nośność nie zależy od oficjalnego uznania za nowy gatunek), nie ulega wątpliwości, że w ciągu ostatnich kilku dekad mamy do czynienia z nowym rodzajem opowieści – zarówno w literaturze, jak i innych mediach. Pod wieloma względami „climate fiction” to etykietka eklektyczna – niektóre teksty określane takim mianem reklamowane są jako science fiction, inne – jako fantasy, a jeszcze inne – jako literatura głównego nurtu. Bardzo różne są w nich również scenariusze narracyjne czy bohaterki i bohaterowie. To, co je łączy jest skupienie się – w takiej czy innej formie – na największym wyzwaniu z jakim musi zmierzyć się świat w XXI wieku: kryzysie klimatycznym. W czasie wykładu przyjrzymy się „climate fiction”, omówimy jej metafory oraz przyjrzymy się wybranym filmom, powieściom i komiksom. Jaką wizję świata przedstawiają? Jaką zmianę myślenia o świecie i naszej z nim relacji proponują? Wykład wskaże, jak szukać odpowiedzi na te i inne pytania. |
Obszar sztuki |
|
Spotkanie festiwalowe | W kręgu Apokalipsy |
Słowo apokalipsa (gr. Ἀποκάλυψις) oznaczało pierwotnie objawienie. W czasach późniejszych zaczęto nim również określać opisany w Apokalipsie św. Jana koniec czasów. Temat Armagedonu przerażał i fascynował ludzi od wieków. W średniowieczu był obecny na fasadach kościołów, lub wewnątrz nad wejściami, w formie monumentalnych rzeźbionych przedstawień, fresków, mozaik. Wizja nieuchronnie zbliżającego się Sądu Ostatecznego i obraz straszliwego losu potępionych miały zaistnieć w świadomości ludzi, były ostrzeżeniem dla wszystkich, stanowiły Biblię Pauperum. W dostępnych nielicznym iluminowanych kodeksach pojawiały się jeszcze dokładniejsze ilustracje poszczególnych scen Objawienia św. Jana (Apokalipsa Bamberska), często osadzone w realiach współczesnych twórcy, zatem aktualne i tym bardziej przerażające (Apokalipsa Albrechta Durera). Artyści nowożytni ukazywali coraz bardziej wyrafinowane męki (Hans Memling, Michał Anioł). Do tematu wracali artyści XIX. wieczni (Vazniecov) i współcześni (Lebenstein). |
Obszar sztuki |
|
Spotkanie festiwalowe | W poszukiwaniu harmonii sfer. O związkach muzyki z matematyką |
Muzykę w czasach antyku i średniowiecza zaliczano do nauk ścisłych. Takie przyporządkowanie może dziwić: zazwyczaj widzimy w niej sztukę wzbudzającą emocje, których nie da się sprowadzić do liczb. Czy bogactwo przeżyć, jakie oferuje nam muzyka, nie stoi zatem w sprzeczności ze światem rachunków, twierdzeń i dowodów? Bynajmniej! Do zaistnienia muzyki konieczny jest dźwięk, doskonale nadający się do matematycznego opisu. Fakt ten odnotowali myśliciele starożytnej Grecji. Pitagoras wraz ze swoimi uczniami sądził nawet, że harmonia między dźwiękami jest odbiciem harmonii panującej we Wszechświecie. Koncepcja ta, znana pod nazwą harmonii sfer, zyskała wielką popularność. Jej echa wybrzmiewały aż do końca renesansu. Dziś zapewne mało kto skłonny byłby doszukiwać się w muzyce odzwierciedlenia kosmicznych praw. Poglądy, podobnie jak praktyka muzyczna, szybko się zmieniają - niezmienne jednak pozostają prawa natury i ludzka ciekawość. Dlaczego niektóre zestawy dźwięków zdają się przyjemniejsze od innych? Z czym wiąże się brzmienie różnych instrumentów? Co sprawia, że zazwyczaj korzystamy z 12 nazw dźwięków? Dlaczego nie da się doskonale nastroić fortepianu? Krocząc za Pitagorasem, na te i inne nurtujące pytania postaramy się znaleźć odpowiedź podczas naszego spotkania. |
Obszar sztuki |
|
Spotkanie festiwalowe | „Widzicie go: jak idzie z książką w ręku?” O Stanisławie Wyspiańskim – artyście książki |
Stanisław Wyspiański (którego 150. rocznicę urodzin obchodzimy w 2019 r.) to nie tylko wybitny dramaturg i poeta, malarz i rysownik, ale także wyjątkowy projektant wydawnictw, ich ilustrator i typograf. Jego prace nad szatą graficzną własnych i cudzych dzieł literackich oraz młodopolskich czasopism, jego współpraca i zmagania z drukarzami, wydawcami i księgarzami wywołały „istną rewolucję w wydawnictwie książek polskich” (jak określił to Stanisław Przybyszewski). Podczas tegorocznego Festiwalu Nauki Gabinet Zbiorów XIX Wieku BUW zaprezentuje stworzone przez Wyspiańskiego książkowe dzieła sztuki i przedstawi opowieść o tym wielkim pasjonacie i artyście książki. |
Obszar sztuki |
|
Spotkanie festiwalowe | Moniuszko odkrywany na nowo |
Twórczość Stanisława Moniuszki - pozornie wszyscy ją znamy. Przynajmniej kilka utworów lub choć jedną melodię jego autorstwa. Pozostaje jednak kompozytorem niedostatecznie zbadanym, a jego szeroka spuścizna ciągle wymaga odkrywania. Szczególnie w roku 2019 - Roku Stanisława Moniuszki. Takiego odkrywania podjęli się wykładowcy Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina, którzy zaprezentują Państwu nieznaną muzykę Moniuszki: fortepianową (w wykonaniu pianisty, teoretyka muzyki i kompozytora, prof. UMFC dr. hab. Marcina Tadeusza Łukaszewskiego), orkiestrową (wg najnowszej edycji, najbliższej oryginałowi, nad którą pracuje grupa badawcza pod kierunkiem prof. UMFC dr hab. Alicji Gronau-Osińskiej i ad. dr. Ignacego Zalewskiego) i pieśniarską, w nieznanych przekładach (m. in. na język czeski, rosyjski czy niemiecki) pochodzących z epoki (którą przedstawi st. wykł. Emilian Madey oraz zaproszeni przez niego śpiewacy). Będzie to możliwość dotknięcia prawdziwego Moniuszki. |
Obszar sztuki |
|