Spotkania weekendowe

Typ Tytułsortuj malejąco Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe Arytmetyka Tarskiego

Alfred Tarski udowodnił, w latach dwudziestych XX wieku, że istnieje algorytm, który odpowiada na wszystkie pytania dotyczące liczb rzeczywistych, jakie da się wyrazić za pomocą mnożenia, dodawania i kwantyfikatorów. Przykładem takiego pytania jest: czy istnieje wielomian kwadratowy, który ma 3 miejsca zerowe? Odpowiedź (w tym przypadku przeczącą) na to i inne pytania dostaniemy automatycznie po uruchomieniu algorytmu Tarskiego. W swoim wystąpieniu chciałbym algorytm ten opisać.

Nauki matematyczne
  • sob., 2020-09-26 12:00
Spotkanie festiwalowe Irregularities and exceptions in English grammar
  1. Is there anything you hate about English? Irregular verbs? Irregular plural nouns? Maybe irregular pronunciation? That is quite a lot of irregularities to cram.
  2. What if they are not just exceptions that one needs to learn by heart? What if there is some logic behind them, and everything can easily be explained as resulting from natural changes that occur in the language?
  3. During the meeting we are going to prove that oddities like ​foot-feet​, ​go-went-gone or wolf-wolves did not come up accidentally - they are remnants of certain grammar rules that are no longer used in contemporary English. We will go as far back as King Alfred’s times to learn a few Old English rules, which will enable us to pour some sense into all of those irregularities.
Nauki humanistyczne
  • sob., 2020-09-19 16:30
Spotkanie festiwalowe Afrykańska symbolika kształtów, wzorów i kolorów, czyli komunikacja dla wtajemniczonych

 Zanim wymyślono telefony komórkowe, zakochani młodzi Zulusi pisali do siebie miłosne listy… z koralików. Układ, jaki tworzyły koraliki na bransoletce lub naszyjniku,  symbolizował tajny przekaz dla ukochanej. Kodowanie wiadomości odbywało się także przez starannie dobrany kolor. W Kenii kobiety wysyłały swoją wiadomość za pomocą tkanin, którymi się przewiązywały. Jeśli zamarzy ci się dywan prosto z Maroka, przyjrzyj się rytmicznym wzorom wszytym w wełniany ścieg. Zapisane zostały na nim historie osób, które go wykonały. Będąc w Ghanie na pewno skusisz się na jakąś pamiątkę. Pamiętaj, że nawet  mały drewniany breloczek kupiony na lotnisku zawiera w sobie przekaz zakodowany w  symbolice motywów Adinkra  - słynnego królestwa Aszanti. Niezależnie gdzie będziesz, na zachodzie, wschodzie, północy czy południu kontynentu afrykańskiego, robiąc zdjęcie, masz szanse natknąć się na zakodowane wiadomości w konkretnych kształtach, układzie kolorów i wymownych wzorów. Przyjdź, popatrz, posłuchaj, odkryj i porozmawiajmy w wizualnym języku, który porusza wyobraźnię.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2020-09-26 11:00
Spotkanie festiwalowe Aktywna aerodynamika szybkich samochodów

Konstruktorzy szybkich samochodów sportowych zauważają korzyści ze stosowania elementów aerodynamicznych podnoszących ich osiągi. Pojawiają się nowe konstrukcje i nowe modele o czasem zagadkowych kształtach. Wykład ma na celu przybliżenie podstaw procesów przepływu wpływających na zachowanie się szybkiego pojazdu. W trakcie pokazu zaprezentowane zostaną modele różnych elementów aerodynamicznych zmieniających parametry pojazdów.

Nauki techniczne
  • sob., 2020-09-26 10:00
Spotkanie festiwalowe Ale kwas! - czyli jak pracować z DNA

Celem warsztatów jest zdobycie wiedzy na temat kwasu deoksyrybonukleinowego (DNA) i poznanie jego funkcji w komórce. Uczestnicy warsztatów będą mieli możliwość zapoznania się z charakterystyką pracy z DNA, począwszy od etapu jego izolacji z komórek do etapu analiz różnymi technikami biologii molekularnej. Podczas warsztatów młodzi naukowcy wyizolują DNA z owoców – z zastosowaniem metody 'domowej', przeprowadzą reakcję PCR, pozwalającą  na uzyskanie dużej ilości ściśle zdefiniowanego fragmentu DNA, i zapoznają się z podstawową techniką analizy i obrazowania DNA – elektroforezą.

Nauki biologiczne
  • sob., 2020-09-26 09:00
  • sob., 2020-09-26 13:00
Spotkanie festiwalowe Amatorskie pomiary parametrów atmosferycznych

Celem wykładu jest zapoznanie słuchaczy z prostymi metodami pomiarowymi, które stosowane są w pomiarach meteorologicznych, oraz z zaangażowaniem społeczeństwa w prowadzenie takich pomiarów środowiskowych. Pokazane będą wybrane urządzenia procujące w ramach amatorskich sieci pomiarowych, takie jak detektory wyładowań atmosferycznych, czujniki promieniowania jonizującego oraz niejonizującego, zanieczyszczenia powietrza, zawartości pary wodnej w atmosferze i wiele innych.

Nauki fizyczne
  • sob., 2020-09-26 11:00
Spotkanie festiwalowe Antropologia science fiction: czego o badaniu innych kultur możemy się nauczyć z serialu Star Trek?

Dzieła literackie i filmowe z gatunku science fiction często dotykają kwestii kontaktu z „obcym” – przybyszem z innej planety, który różni się od, przeważnie ludzkich, bohaterów wyglądem, sposobami komunikacji, kulturą czy wartościami. Tym samym utwory fantastyki naukowej poruszają pytania fundamentalne dla refleksji antropologicznej – w jaki sposób możliwy jest kontakt z osobami wychowanymi w zupełnie innej kulturze, czego taki kontakt wymaga od badacza, na jaką ocenę obcej kultury badacz może sobie pozwolić i jakie kryteria takiej oceny przyjąć czy też wreszcie czy badacz ma prawo interweniować, gdy dostrzega w innej kulturze zjawiska, które on sam uważa za naganne.

W czasie zajęć zastanowimy się nad tymi kwestiami, wychodząc od analizy przykładowego utworu filmowego SF. Wspólnie obejrzymy fragmenty odcinka serialu Star Trek: Enterprise i rozważymy specyfikę kontaktu przedstawicieli różnych kultur, jego uwarunkowania kulturowe, językowe i społeczne, a zwłaszcza dylematy etyczne, które mogą wystąpić przy takim spotkaniu. Porozmawiamy również o tym, jak w książkach i filmach SF tworzone są postacie „obcych” i w czym przypominają one obrazy obcych i innych w kulturach europejskich. Zdefiniujemy także pojęcie etnocentryzmu i zastanowimy się nad tym, jak można unikać tego typu postawy w postrzeganiu innych kultur.

Nauki społeczne
  • sob., 2020-09-19 15:00
Spotkanie festiwalowe Autostopem przez Wszechświat

Przy użyciu programu Digital Universe odbędziemy podróż z Ziemi do granic obserwowalnego Wszechświata. Po drodze zatrzymamy się przy wybranych obiektach astronomicznych. Podróż pozwoli zdobyć wyobrażenie o najważniejszych składnikach tworzących Wszechświat, jego strukturze i skalach odległości.

Nauki fizyczne
  • ndz., 2020-09-20 14:00
Spotkanie festiwalowe Bicie czy zabijanie? Różne funkcje przemocy zbiorowej

Mimo że badacze podkreślają złożoność i wielowymiarowość procesów prowadzących do przemocy międzygrupowej – czyli np. bójek pomiędzy kibicami różnych klubów
sportowych czy napadów członków jednego gangu na członków innego gangu – sama przemoc jest traktowana raczej jednowymiarowo. Tymczasem, chociażby analiza
wydarzeń historycznych pokazuje, że pojedyncze zdarzenia często znacząco różnią się między sobą. Zachowania wobec grupy obcej nie tylko nie raz przyjmują różne formy,
ale również spełniają różne funkcje. Zarówno badania psychologiczne, jak i analizy danych historycznych pokazują, że 1) przemoc zbiorowa ma wielowymiarowy
charakter, 2) jest uwarunkowana strukturalnie — w zależności od relacji między grupami przyjmuje inny charakter, a także 3) ma zróżnicowane funkcje.

Nauki społeczne
  • sob., 2020-09-26 12:00
Spotkanie festiwalowe Biofotonika dla zdrowszego jutra

Rozwój technologii wykorzystujących światło wywiera coraz większy wpływ na nasze życie, zapewniając szybki przepływ informacji, budowę autonomicznych pojazdów, czy zaawansowane metody leczenia. W wykładzie opowiemy o własnościach światła oraz jego zastosowaniach w układach stanowiących niezastąpione narzędzia nowoczesnej medycyny i biologii. Omówimy trendy i wyzwaniach współczesnego świata w zakresie poprawy zdrowia i bezpieczeństwa publicznego oraz to jak fotonika wspomagana nanotechnologiami odpowiada na te wyzwania, umożliwiając tworzenie urządzeń codziennego użytku dla spersonalizowanej diagnostyki oraz ochrony przed patogenami i zanieczyszczeniem środowiska.

Nauki fizyczne
  • sob., 2020-09-26 14:00
Spotkanie festiwalowe Biopolityka w czasach pandemii – co Foucault, Schmitt i Agamben mieliby nam dziś do powiedzenia?

Podczas warsztatu zostanie przedstawione zagadnienie zastosowania narzędzi biopolitycznych w dobie pandemii, z odwołaniem do koncepcji stanu wyjątkowego w rozumieniu Giorgio Agambena i Carla Schmitta. Prześledzenie wprowadzonych w poszczególnych krajach rozwiązań prawnych pozwoli pokazać, w jaki sposób władza wykorzystała niespodziewane okoliczności, by przy użyciu narzędzi biopolitycznych wzmocnić swoją pozycję i czy strategie te okazały się skuteczne. Czy można spodziewać się kontynuacji procesu zmian, czy raczej powrotu do poprzedniego stanu?

Analizie i dyskusji zostanie poddany publiczny spór Giorgio Agambena z innymi filozofami, między innymi na tle ograniczenia przez papieża Franciszka dostępu do nabożeństw w kościołach, a co zwraca uwagę włoski filozof, i czy można przyznać rację jego krytykom?

Warsztat będzie próbą usystematyzowania obserwacji, jakie każdy z nas poczynił podczas trwającej wiosną 2020 roku pandemii. Nie zabraknie miejsca na podzielenie się przez uczestników własnymi przemyśleniami. Aby jednak nie ograniczać się do samego studium przypadków, dokonamy ich zestawienia z teoriami Michela Foucaulta, tak aby wspólnie odpowiedzieć na pytanie: czy epidemia koronawirusa przybrała w ich ramach formę dżumy XXI wieku? Jakie będzie społeczeństwo po epidemii – mniej czy bardziej wyczulone na ograniczanie praw człowieka i obywatela?

Zebrane wnioski posłużą do dyskusji o prognozach rozwoju relacji w polu władzy, a także szerzej w całym społeczeństwie po zakończeniu epidemii. Jakie warunki są konieczne, aby wzmocnić podmiotowość ludu i czy realne są szanse na przełom?

Nauki społeczne
  • sob., 2020-09-26 11:00
Spotkanie festiwalowe Bolesław Prus i fotografia

Z okazji jubileuszu pięćdziesięciolecia urodzin i dwudziestopięciolecia pracy artystycznej, który Aleksander Głowacki (pseud. Bolesław Prus) obchodził w 1897 roku, autor Lalki kupił sobie aparat fotograficzny, aby – nie mając talentu do rysowania – uwiecznić, np. oglądany krajobraz lub spotkaną osobę, a przede wszystkim spełnić daną najbliższym obietnicę: „Od tej pory ja Was będę fotografował” [List do żony (Oktawii z Trembińskich Głowackiej), Nałęczów, 15 sierpnia 1898 r.].

Prus jako właściciel aparatu fotograficznego KODAK nr 1 oddawał się pasji fotografowania rzeczywistości końca XIX i początku XX wieku głównie w czasie wakacyjnych pobytów w Nałęczowie. Zdjęcia (o ustalonym i niewiadomym autorstwie) pisarza i jego najbliższych, fotografie rodziny Stefana Żeromskiego, kuracjuszy nałęczowskich wód czy dzieci z tamtejszej ochronki oraz uwiecznione na płytce fotograficznej malownicze krajobrazy uzdrowiska  zachowały się w zbiorach m.in. Muzeum Literackiego w Nałęczowie – Oddziale Muzeum Lubelskiego w Lublinie (dawniej Muzeum Bolesława Prusa) i Muzeum Narodowego w Warszawie. Dotąd pozostają one niezbadanym świadectwem epoki i zainteresowań Prusa.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2020-09-26 13:30
Spotkanie festiwalowe Ciemna strona Wszechświata

Materi, z której jesteśmy zbudowani – wszystkie atomy, planety, gwiazdy i galaktyki – stanowi niecałe 5% Wszechświata. Z czego zbudowana jest więc reszta? Tak naprawdę to... nie wiemy. Dlatego pozostałe składniki Wszechświata nazwaliśmy ciemną materią i ciemną energią.

W czasie wykładu skupimy się na ciemnej materii. Ma ona bardzo nieprzyjemną cechę – nie emituje żadnego promieniowania. Jej bezpośrednie obserwacje są niemożliwe – nawet mając do dyspozycji najlepsze teleskopy i satelity. To skąd wiemy, że ciemna materia w ogóle istnieje? Jak obserwujemy to, co niewidzialne? Czym jest ciemna strona Wszechświata? W czasie wykładu dwoje naukowców: fizyk i astronom postarają się udzielić odpowiedzi na te pytania.

Nauki fizyczne
  • sob., 2020-09-26 10:00
Spotkanie festiwalowe Co i jak testują (matematyczni) statystycy?

O matematyce często mówi się (między innymi) jako o języku nauk przyrodniczych. W tym kontekście jako język nauk opartych na eksperymencie należy wyróżnić statystykę matematyczną. Podczas wykładu chciałbym odrobinę przybliżyć ów język, ze szczególnym akcentem na tzw. testowanie hipotez statystycznych. Jest to metodologia stosowana w bardzo szerokim wachlarzu sytuacji – od próby odkrycia nowej cząstki elementarnej, przez ocenę skuteczności nowo wprowadzonego leku, aż po badania mające rozstrzygnąć, która płeć lepiej sobie radzi z parkowaniem samochodu. Mam zamiar zwrócić uwagę na kilka subtelności tego języka, przestrzegając przed pewnymi błędami interpretacyjnymi. Na poziomie istotności 0,01% odrzucam hipotezę badawczą, zgodnie z którą szansa na wyniesienie czegoś wartościowego z tego wykładu jest mniejsza od 99% – w szczególności dowiecie się na nim, co tak właściwie oznacza to pokrętne zdanie. Serdecznie zapraszam!

Nauki matematyczne
  • sob., 2020-09-19 10:30
Spotkanie festiwalowe Creative writing – how do I start? / Kreatywne pisanie – jak zacząć?

Czy masz czasami super pomysł na krótkie opowiadanie czy nawet powieść, ale nie wiesz, jak się zabrać za pisanie? Czy zdarzało ci się patrzeć przez godzinę na pusty ekran czy kartkę przed sobą? Podczas tego warsztatu uczestnicy będą mieli okazje wypróbować kilku rozgrzewek pisarskich, takich jak metoda 7x7x7, mających na celu pobudzenie kreatywności. Kreatywność jak najbardziej można rozwijać, a kreatywne myślenie jest pożądaną przez pracodawców umiejętnością w różnych zawodach. Po wspólnej „rozgrzewce” spróbujemy zacząć zarys wspólnej (bądź własnej, zależy od liczby uczestników) opowieści.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2020-09-19 12:30
Spotkanie festiwalowe Cudzoziemcy w polskiej szkole

Liczba cudzoziemskich uczniów w polskich szkołach co roku wzrasta. W 2015 r. było ich ponad 10 tys., najwięcej w woj. mazowieckim, ponad 4 tys. W ubiegłym roku ich liczba wzrosła do 44 tys., a w samej Warszawie wynosiła ponad 3,5 tys. Większość z nich to imigranci. Status uchodźcy ma 208 uczniów. To Ukraińcy, Chińczycy, Wietnamczycy; przybywa także Hindusów. Nasz system oświaty ma wobec tych uczniów podobne wymagania jak wobec polskich. Nie daje im jednak wystarczających szans, aby mogli te wymagania spełnić. Mali cudzoziemcy zaczynają edukację w polskiej szkole często prawie nie znając polskiego. Ich wiedza, obyczaje, a czasem także wygląd różnią się od tego, co znają polskie dzieci. Cudzoziemcy mierzą się z ogromnym stresem i przemęczeniem nadmiarem dodatkowych zajęć. To głównie na rodziców i nauczycieli spada zadanie ich edukacji oraz integracji.

Ministerstwo Edukacji Narodowej podkreśla, że w Polsce obowiązuje integracyjny model przyjmowania do szkół dzieci imigrantów. Zakłada on wspólny udział w zajęciach dzieci cudzoziemskich i polskich. MEN opłaca imigrantom zajęcia polskiego i wyrównawcze przedmiotowe, jednak nie więcej niż 5 godzin tygodniowo. Przysługuje im również prawo do asystenta kulturowego, ale nie dłużej niż przez rok. Od 2016 r. szkoły mają także możliwość organizowania w szkołach tzw. klas przygotowawczych.

Dyrektorzy szkół alarmują, że wsparcie ze strony samorządów jest niewystarczające, a nasz system edukacji nie jest dostosowany do potrzeb uczniów z zagranicy. W czasach, gdy polska edukacja boryka się z wieloma problemami, temat cudzoziemskich uczniów rzadko przebija się do debaty publicznej. W naszym spotkaniu wezmą udział nauczyciele, asystenci kulturowi oraz przedstawiciele samorządu. Chcielibyśmy stworzyć przestrzeń do wymiany dośw.

Nauki społeczne
  • sob., 2020-09-26 17:00
Spotkanie festiwalowe Ćwiczenia z ekspansji. Gorączka brazylijska i początki ruchu narodowodemokratycznego w Polsce

W 1895 roku Galicję ogarnęła "gorączka brazylijska", czyli fala migracji mas chłopskich z Galicji do Brazylii. W tym samym roku Roman Dmowski dołączył do zespołu redakcyjnego "Przeglądu Wszechpolskiego" - wydawanego od 1892 roku we Lwowie organu prasowego Polskiego Towarzystwa Handlowo-Geograficznego, który przez pierwsze trzy lata swojego istnienia nosił nazwę "Przegląd Emigracyjny". Tematyką pisma było polskie wychodźstwo, idea polskiej kolonizacji i łączności wszechpolskiej, a celem, jaki sobie stawiali redaktorzy - racjonalne zagospodarowanie polskich mas ludowych, tych poddających się migracyjnej gorączce i tych pozostających w podzielonej rozbiorami Polsce. W moim wystąpieniu zamierzam pokazać, jak w poszczególnych tekstach pierwszego rocznika "Przeglądu Wszechpolskiego" były przedstawiane ludowe masy, oraz zastanowić się nad znaczeniem stosowanego tam pojęcia kolonizacji. Idea polskiej kolonizacji, to znaczy osadnictwa prowadzonego w Brazylii i Stanach Zjednoczonych przez masy chłopskie wygnane przez biedę z ziem polskich, na łamach pisma zaczęła się przenikać z ideą kolonizacji tych mas - dbałością, by się nie wynarodowiły i nie porzuciły religii katolickiej, a także z ideą ekspansji polskiego ciała narodu, które miało zająć odpowiednie miejsce w globalnej gospodarce kapitalistycznej. Chcę się też skupić na roli tego mało znanego aspektu historii endecji w jej rozwoju jako formacji autorytarnej i zmierzającej ku totalitaryzmowi.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2020-09-26 12:30
Spotkanie festiwalowe Czy patriotyzm jest prawicowy? Korelaty przywiązania emocjonalnego do własnego kraju

Żyjąc w zbiorowościach, jednostki wytwarzają mechanizmy identyfikacji z nimi. Również same państwa są zainteresowane wzmacnianiem tego poczucia przynależności, dzięki któremu łatwiej zarządzać grupą. Prezentacja przedstawi uwarunkowania przywiązania emocjonalnego do własnego kraju wśród Polaków i mieszkańców innych państw europejskich. W jaki sposób postawy patriotyczne są powiązane z deklaracjami prawicowości/ lewicowości, religijności i poparcia dla Unii Europejskiej? Wystąpienie opiera się na danych z najnowszej (2018) edycji Europejskiego Sondażu Społecznego.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2020-09-26 11:00
Spotkanie festiwalowe Czy średniowieczni święci lubili zwierzęta? O irlandzkich mnichach i ich pupilach

Często żyjemy w przeświadczeniu, że współczucie dla zwierząt to wynalazek naszych czasów, a średniowiecze było epoką tak okrutną, że nie było w niej miejsca na cieplejsze uczucia względem innych stworzeń. Wystarczy jednak przeczytać kilka żywotów irlandzkich świętych żyjących w okresie wczesnego średniowiecza (V-X wiek), aby znaleźć liczne przykłady niezwykle serdecznych relacji między zwierzętami a świętymi. Płaczące konie, przywracane do życia krowy, psotne lisy, zaprzyjaźnione muchy, a nawet zwierzęta pełniące rolę mnichów – cała ta menażeria zasiedla irlandzkie hagiografie i miejscowe legendy opowiadające o średniowiecznych świętych.

W ilustrowanej slajdami części wykładowej uczestnicy zapoznają się ze szczególnie interesującymi przykładami przyjaźni między zwierzętami a ludźmi. Następnie wspólnie zastanowimy się, co takie opowieści mówią nam o ludziach żyjących w średniowieczu. Czy w ogóle możemy je uznać za wiarygodne źródło?

Nauki humanistyczne
  • sob., 2020-09-19 12:00
Spotkanie festiwalowe Dlaczego Polacy, którzy wyjechali z Polski, nadal trzymają tu mieszkania i domy?

Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej wielu Polaków wyjechało za granicę, licząc na lepsze zarobki i wyższy poziom życia. Przyjmuje się, że osoby, które zmieniły kraj zamieszkania, by więcej zarabiać, ogólnie postępują racjonalnie w kwestiach finansowych. Mimo to, nasze badania wskazują, że wielu polskich migrantów zostawiło w Polsce domy i mieszkania, które teraz stoją puste i obciążają migrantów kosztami utrzymania. Puste nieruchomości to problem, zarówno z punktu widzenia Polskich migrantów, którym finansowo jest trudniej, jak i z punktu widzenia Polski, w której statystyki wskazują na ciągły brak mieszkań. Dlaczego w takim razie Polscy migranci nie sprzedadzą albo nie wynajmą takich pustych mieszkań innym? Jaką rolę odgrywa dom lub mieszkanie w Polsce w życiu Polaka pozostającego za granicą?

Nauki społeczne
  • sob., 2020-09-26 14:30
Spotkanie festiwalowe Dlaczego spadają liście? Jesienny spacer z przyrodnikiem

Jesień to czas przygotowywania się roślin do zimy. Przyjrzyjmy się
wspólnie owocom i nasionom roślin rosnących w naszym Ogrodzie.
Zobaczymy, kto je zjada. Czy wiecie, że rośliny również podróżują?
Zobaczmy, jakie wybierają strategie aby się rozsiać i przetrwać okres
zimowego spoczynku. Przyjrzymy się również bogactwu form i kolorów
jesiennych liści.

 

Nauki biologiczne
  • sob., 2020-09-19 11:00
Spotkanie festiwalowe Dlaczego społeczeństwo w Europie starzeje się?

Społeczeństwo w Europie starzeje się, a liczba Europejczyków zmniejsza się. Czy mamy do czynienia z kryzysem demograficznym? Podczas wykładu analizowane będą uwarunkowania społeczne, kulturowe i ekonomiczne procesów demograficznych w Europie, w tym zmiany stylu życia, modelu rodziny, wzorów dzietności, sytuacji gospodarczej, modeli polityki rodzinnej. Jak te procesy zachodzą w państwach europejskich? Czy w Polsce mamy do czynienia z zapaścią demograficzną? Jakie są konsekwencje tych zmian, jakie prognozy?

Nauki społeczne
  • ndz., 2020-09-20 13:00
Spotkanie festiwalowe Ekonomia kapitalistyczna a państwo w dobie pandemii: kto dzierży dziś narzędzia biopolityczne?

Warsztat będzie skoncentrowany na rewizji dotychczasowych poglądów badaczy na kwestie relacji pomiędzy ekonomią neoliberalną a biopolityką, które do teraz funkcjonowały, zdawałoby się, w idealnej symbiozie. Okazją do ponownego przyjrzenia się tej kwestii stała się epidemia koronawirusa. Pomocne w interpretacji status quo ante będą prace wybitnych myślicieli, takich jak Michel Foucault, czy duet naukowy Antonio Negri-Michael Hardt. Należy zadać pytanie, czy stan postepidemiczny będzie w jakiś sposób odbiegał od poprzedniego, a jeśli tak, to na czym polegać będzie ta różnica i jaki wpływ będzie mieć na system ekonomiczny.

 

Kwestie ekonomiczne nie tylko towarzyszą czasom epidemii, ale są ich głównym aspektem. Doniesienia medialne, debaty publiczne, prywatne rozmowy traktują o bieżącej sytuacji gospodarczej. W centrum publicznego dyskursu stawiane są pytania o moment i sposób ponownego otwarcia rynków, a słowo „odmrażanie” skupia jak w soczewce wiele emocji, lęków, nadziei, ale także racjonalizacji: analiz, tłumaczeń, wyliczeń. Sam ten termin wart jest przyjrzenia się mu dokładnie, bo panujące przeświadczenie o konieczności „odmrażania” wymusza powrót do starego porządku, blokuje zmiany.

Tymczasem ekonomia miała z epidemią poważny problem, ponieważ stosowane przez tę pierwszą narzędzia biopolityczne w jednej chwili obróciły się przeciwko niej, co wywołało zrozumiały chaos.

Nauki społeczne
  • ndz., 2020-09-27 13:00
Spotkanie festiwalowe Enzymy jako miejsca działania leków

Enzymy to biologiczne katalizatory, cząsteczki przyspieszające przebieg reakcji metabolicznych. Działają w każdym żywym organizmie, a bez ich aktywności nie jest możliwe życie. I chociaż utrata aktywności enzymów jest przyczyną wielu chorób u ludzi, to istnieją także liczne leki, których efekt terapeutyczny polega właśnie na  hamowaniu aktywności specyficznych enzymów.     

Wykład przybliży zagadnienia związane z enzymami jako celem działania leków. Zostanie omówione pojęcie enzymu, rola fizjologiczna enzymów oraz konsekwencje utraty ich aktywności dla żywych organizmów. Słuchacze będą także mogli poznać przykłady leków, których celem działania są enzymy.

Nauki biologiczne
  • ndz., 2020-09-27 12:00
Spotkanie festiwalowe Epidemie i nowoczesność: jak choroby zakaźne kształtują globalne społeczeństwo

Socjologowie i historycy od dawna przyglądają się temu, jak epidemie wpływają na porządek społeczny i relacje globalne. Czy epidemie zawsze powodują wzrost uprzedzeń i poszukiwanie „kozłów ofiarnych”? Czy sprzyjają niwelowaniu nierówności społecznych, czy raczej utrwalaniu istniejących stosunków władzy? Jak historia chorób wiąże się z historią europejskiego kolonializmu? W jaki sposób wpisuje się w relacje między ludźmi a zwierzętami? Czy pandemie częściej sprzyjały zamykaniu granic, czy dawały impuls do międzynarodowej współpracy? Czy socjologia historyczna epidemii może pomóc nam w zrozumieniu współczesnych zjawisk i procesów społecznych?

Podczas wykładu, na wybranych przykładach z XIX, XX i XXI wieku omówione zostaną najciekawsze dylematy, punkty sporne i ustalenia socjologii epidemii.

Nauki społeczne
  • sob., 2020-09-19 11:00
Spotkanie festiwalowe EUREKA: co badaliśmy podczas wielkiego eksperymentu geofizycznego EUREC4A?

Ocean pokrywa ok 70% naszego globu, a chmury to największa niewiadoma systemu klimatycznego. W styczniu i lutym 2020 roku odbył się jeden z największych międzynarodowych eksperymentów geofizycznych EUREC4A/ATOMIC, podczas którego niemal tysiąc naukowców z kilkunastu krajów świata, korzystając z 4 statków badawczych, 4 samolotów, satelitów, dronów, systemów autonomicznych do pomiarów w atmosferze i oceanie, badało na subtropikalnym Atlantyku oddziaływanie ocean - atmosfera i mechanizmy organizacji zachmurzenia. W eksperymencie uczestniczyła ekipa z Polski. Co mierzyliśmy? Jak i dlaczego? Co ciekawego odkryliśmy? Opowiem o tym w trakcie wykładu.

Nauki fizyczne
  • sob., 2020-09-26 12:30
Spotkanie festiwalowe Fotonika, czyli świetlana droga do technologii przyszłości

Światło stanowi podstawę wielu nowoczesnych technologii, a komponenty fotoniczne są wdrażane w niezliczonych urządzeniach ze względu na ich doskonałą szybkość, wydajność i niezawodność w porównaniu z konwencjonalnymi rozwiązaniami. W ramach wykładu postaramy się przybliżyć najbardziej ekscytujące przykłady ilustrujące ogromny postęp, jaki dokonał się w technologiach fotonicznych w ostatnich latach. Między innymi będziemy mówić o optycznych procesorach, pozyskiwaniu energii ze słońca, klimatyzatorach nie wymagających do działania energii elektrycznej czy sieciach telekomunikacyjnych przyszłości.

Nauki fizyczne
  • sob., 2020-09-26 15:30
Spotkanie festiwalowe Globalna piaskownica: czy piasek może się skończyć?

Intensywny rozwój miast oraz dużych projektów geoinżynieryjnych, zwłaszcza w Chinach, Indiach i Afryce, spowodował zwiększenie zużycia piasku, który jest niezbędnym składnikiem betonu i szkła. Jednak nie każdy piasek nadaje się do wykorzystanie przez przemysł budowlany. Ten, którego mamy najwięcej - piasek z pustyń - ma zbyt wygładzone ziarenka. Dlatego przemysł budowlany eksploatuje piasek rzeczny i morski, w ilościach szacowanych nawet na 50 miliardów ton rocznie. Przy tym zapotrzebowaniu piasek jest eksploatowany dużo szybciej niż jest w stanie odtworzyć się dzięki naturalnym procesom erozji. Ceny piasku rosną, w wielu rejonach eksploatacja piasku odbywa się nielegalnie, a nadzorują ją mafie piaskowe.  Na skutek rabunkowej eksploatacji niszczone są koryta rzeczne, wybrzeża morskie i istniejące w ich obrębie ekosystemy. Ludzie pracują ponad siły, często w warunkach niebezpiecznych dla zdrowia, a nadmierną dociekliwość w sprawie funkcjonowania legalnych i nielegalnych piaskarni można przypłacić życiem. Czy mamy jeszcze szansę, aby powstrzymać te procesy?

Nauki biologiczne
  • sob., 2020-09-26 10:00
Spotkanie festiwalowe Godzina pytań i odpowiedzi

 

Na pytania słuchaczy odpowiadają astronomowie

Nauki fizyczne
  • ndz., 2020-09-20 15:00
Spotkanie festiwalowe Hemodializa: na co, po co, jak to działa?

W 1945 r Willem (Pim) Kolff, holenderski lekarz i jeden z pionierów zastosowania sztucznych organów w medycynie, przeprowadził pierwszy zakończony powodzeniem cykl zabiegów u osoby chorej na przewlekłe chroniczne zapalenie nerek przy pomocy zbudowanego przez siebie urządzenia opartego na pomyśle kontaktu krwi chorego przez błonę celofanową z fizjologicznym płynem z zastosowaniem urządzeń do toczenia krwi; proces ten nazwano hemodializą, a urządzenie sztuczną nerką. Dzisiaj miliony ludzi na świecie żyje, a często także kontynuuje pracę, dzięki powszechnemu zastosowaniu tego rodzaju urządzeń. Trwają prace badawcze nad zbudowaniem przenośnych  lub wszczepialnych sztucznych nerek. Nie jest to proces doskonały i daleko mu do fizjologicznej roli nerek.

Nerki są bowiem jednymi z najbardziej skomplikowanych organów odpowiedzialnych w organizmie ludzi i zwierząt nie tylko za filtracje krwi (ca 150 l dziennie u człowieka !), ale też za wiele innych kluczonych procesów fizyko-chemicznych nazywanych homeostazą ustroju. Nasz wykład poświęcony będzie przybliżeniu słuchaczom tematyki chorób nerek wymagających procesów hemodializy, samemu przebiegowi tej procedury medycznej, a także omówieniu podstawowych procesów fizycznych wykorzystywanych w tym urządzeniu.

Nauki medyczne
  • sob., 2020-09-19 11:00
Spotkanie festiwalowe Jak dochodzi się do prawdy w nauce? Rola czasopism naukowych

Dla laika nauka to pasmo sukcesów, droga ciągłego postępu prowadząca od odkrycia do odkrycia czy od jednej do kolejnej błyskotliwej tezy. Gdy przyjrzymy się jednak codziennym praktykom badaczy, to otrzymamy obraz znacznie bardziej złożony. Nauka jest miejscem niezwykle intensywnych interakcji, często także kontrowersji i sporów oraz poszukiwania chwiejnego konsensusu. Sprawa jest jeszcze bardziej skomplikowana w wypadku humanistyki, szczególnie w momencie, gdy jej przedstawiciele stawiają pytania o fundamenty, które z natury rzeczy pozostają kwestią sporną i nierozstrzygalną raz na zawsze. Kluczowym miejscem, w którym rozgrywa się spór o prawdę, są czasopisma naukowe. Muszą one spełniać sprzeczne oczekiwania. Z jednej strony, dopuszczać do publikacji jedynie artykuły dobrze uzasadnione i osadzone w dotychczasowej wiedzy i interpretacjach. Z drugiej strony, powinny przynosić odważne tezy i nowe perspektywy, przekraczające dominujące sposoby myślenia. W trakcie spotkania poznamy, w jaki sposób redakcje czasopism godzą te oczekiwania. Przyjrzymy się procesowi redakcyjnemu, szczególnie omawiając recenzowanie tekstów przez specjalistów z danej dziedziny nauki, ponieważ to on ma być gwarancją publikowania artykułów wysokiej jakości. Ponadto pokażemy, w jaki sposób publikacje w czasopismach budują prestiż autorów oraz jakie strategie stosują czasopisma, aby budować swoją pozycję na rynku wydawniczym, przyjrzymy się postulatowi umiędzynarodowienia oraz pokażemy sytuację polskich czasopism naukowych w światowym kontekście.

Nauki społeczne
  • sob., 2020-09-19 13:00
Spotkanie festiwalowe Jak i po co modelować pandemię COVID-19?

Postaram się odpowiedzieć na następujące pytania: jak informatycy i matematycy mogą pomóc epidemiologom w trudnej sytuacji pandemii? czym jest matematyczny model epidemii? czy modelowanie pozwala przewidzieć to, co się wydarzy w przyszłości? dlaczego dla dynamiki epidemii bardzo ważna jest strategia testowania? jak możemy wpływać na rozprzestrzenianie się choroby, ograniczając współczynnik reprodukcji wirusa?

Nauki matematyczne
  • sob., 2020-09-19 13:30
Spotkanie festiwalowe Jak sterować mózgiem, by zmieniać zachowanie

W ostatnich dekadach wiedza o tym, jak aktywność centralnego układu nerwowego wpływa na zachowanie i emocje rozwinęła się niezwykle dynamicznie. Tym samym dała asumpt do wkroczenia na przełomową ścieżkę eksperymentów nad precyzyjną kontrolą relacji mózg-zachowanie.

Mózg jest organem zawierającym około 80 miliardów neuronów, zwanych neuronami. Pojedynczy neuron może być połączony, a tym samym być w stanie komunikować się, z nawet 10 tysiącami innych neuronów, rozsianych w różnych strukturach mózgu. Skupiska połączonych w ten sposób funkcjonalnie komórek nerwowych nazywamy obwodami neuronalnymi. Dziś wiemy już, że to właśnie konkretne obwody neuronalne, bardziej niż pojedyncze struktury mózgu, zaangażowane są w generowanie i kontrolę konkretnych zachowań czy emocji. Możemy więc na przykład mówić o obwodach neuronalnych zaangażowanych w odczuwanie głodu czy zachowania społeczne. Odkrycia te, w połączeniu z nowoczesnymi metodami, dzięki którym możemy w niezwykle precyzyjny sposób mierzyć, ale także zmieniać aktywność mózgu, pozwalają naukowcom wpływać na zachowanie i emocje, w niektórych przypadkach nawet w czasie rzeczywistym.

Podczas wykładu opowiemy o tym, jak dzięki metodom inżynierii genetycznej, z wykorzystaniem światła czy sztucznie stworzonych związków chemicznych, sterujemy działaniem mózgu, a w efekcie zachowaniem. Odpowiemy także na pytania takie jak: Czy da się zakodować sztuczne wspomnienia? W jaki sposób „przebudować” wadliwie działające obwody neuronalne? Czy można wywołać konsumpcję pokarmu „na zawołanie”?

Poruszymy także temat potencjalnego zastosowania omawianych odkryć w terapii zaburzeń neurorozwojowych, neuropsychiatrycznych czy uzależnień. Tym samym wykład zabierze słuchacza w świat najświeższych odkryć w badaniach nad relacją mózg – zachowani

Nauki biologiczne
  • ndz., 2020-09-20 11:00
Spotkanie festiwalowe Karnawał w Lagos? Praktyki kulturowe Afro-Brazylijczyków w Nigerii

Sołeczność Afro-Brazylijczyków w Nigerii zamieszkuje współcześnie największą metropolię tego kraju, czyli Lagos. W mieście tym znajduje się dzielnica brazylijska, charakteryzująca się bogactwem znaczeń i symboli łączących kultury nigeryjskie, brazylijskie i portugalskie. W trakcie wykładu zaprezentowana zostanie panorama historyczna uwzględniająca moment przybycia Afrykanów z Brazylii w XIX wieku po zniesieniu niewolnictwa oraz kształtowanie się społeczności afro-brazylijskiej w Afryce Zachodniej: Nigerii, Beninie, Ghanie i Togo. Następnie opisane zostaną najważniejsze elementy dziedzictwa kulturowego: przykłady architektury, w tym budynki sakralne nawiązujące do brazylijskiego baroku oraz dawne wille należące do najważniejszych rodzin z domu Martins czy da Silva, cykliczne tradycje świąteczne i obchody karnawału (np. Festiwal Bumba Meu Boi), ubiór, jak również kulinaria. Wykładowi będzie towarzyszyła prezentacja multimedialna z badań terenowych.

 

Nauki humanistyczne
  • sob., 2020-09-26 10:00
Spotkanie festiwalowe Kiedy nie znaczy tak – mylące pozory w tłumaczeniu z angielskiego na polski

Czy zdarza się, że good morning można przetłumaczyć na polski jako do widzenia? Czy słowo good zawsze znaczy to samo co dobry i czy second floor to na pewno drugie piętro? Celem proponowanych przez nas warsztatów tłumaczeniowych jest zaprezentowanie przypadków, w których zastosowanie najbardziej oczywistego „ekwiwalentu” może okazać się złym pomysłem, a otrzymane zdanie, nawet jeśli dobrze brzmi, może mieć zupełnie inne znaczenie. Przyjrzymy się również sytuacjom, w których trudno zdecydować co oznacza zawarte w tekście słowo, mimo że bez kontekstu jego znaczenie wydaje się nie budzić wątpliwości. Zajęcia kładą nacisk na fakt, że, po pierwsze, słowa rzadko są jednoznaczne; po drugie, ich sens zawsze zależy od kontekstu, w którego rozszyfrowaniu nie zawsze pomagają słowa towarzyszące; po trzecie, od dwóch różnych języków nigdy nie należy oczekiwać, że będą do siebie podobne; a po czwarte, słowniki tylko czasem są w stanie pomóc tłumaczowi w znalezieniu ostatecznego rozwiązania. Uczestnicy warsztatów będą tłumaczyć krótkie fragmenty tekstów z języka angielskiego na polski, po czym wspólnie omówimy napotkane problemy oraz porównamy propozycje wersji polskich. Przewidujemy pracę indywidualną, w parach i grupach, w zależności od preferencji uczestników.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2020-09-19 11:30
Spotkanie festiwalowe Klasyka literatury elektronicznej: Michael Joyce i "popołudnie, historia"

Wraz z rozpowszechnieniem się komputerów osobistych oraz Internetu, pisarze zaczęli się zastanawiać, jak zastosować nową technologię w twórczy sposób. Jednym z tych autorów był profesor Michael Joyce, który w latach 80. stworzył pierwszą powieść hipertekstową o tytule popołudnie, historia. Dzieło wyróżniało się tym, że było całkowicie stworzone i odczytywane na komputerze; co więcej, pozwalało czytelnikowi wybierać ścieżkę czytania poprzez klikanie na dane słowo w pojawiających się fragmentach tekstu. W ten sposób powstał poruszający, interaktywny i postmodernistyczny utwór poświęcony losom głównego bohatera Petera, który podejrzewa, iż spowodował śmiertelny wypadek. Jednocześnie, czytelnik ma okazje wcielić się w rolę detektywa, podążając za różnymi odnośnikami w celu ustalenia, co się naprawdę stało, a co było wytworem wyobraźni Petera. Popołudnie, historia na stałe zawitała do kanonu literatury elektronicznej i wywarła wpływ na przyszłość literatury elektronicznej. Zatem niniejszy wykład przedstawi ogólny zarys utworu (fabuła, charakterystyka, proces tworzenia, wpływ); zostanie również poruszony temat tłumaczenia powieści na język polski. Również odbędzie się demonstracja samej powieści na żywo z udziałem publiczności. Na koniec przewiduje się dyskusję na temat zalet literatury elektronicznej oraz jakie jej odzwierciedlenia widzimy we współczesnej literaturze.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2020-09-19 13:00
Spotkanie festiwalowe Lingwistyka komputerowa i sztuczna inteligencja w tłumaczeniu

Od kilku lat zaawansowane narzędzia komputerowe są powszechnie stosowane na rynku tłumaczeń. Przekład wspomagany komputerowo jest codziennością większości tłumaczy, profesjonalne agencje w coraz większym zakresie zaprzęgają do pracy systemy tłumaczenia maszynowego, a rolę słownika przejmują wyspecjalizowane programy konkordancyjne. Te nowoczesne narzędzia są efektem pracy programistów i językoznawców, przyjrzymy się zatem zasadom ich działania z szerokiej perspektywy. Wykład będzie dotyczył podstaw mechaniki korpusów językowych, leksykografii terminologicznej i modelowania terminograficznego, a także mechanizmów tłumaczenia wspomaganego komputerowo i tłumaczenia  maszynowego. Zapoznamy się z tymi narzędziami z perspektywy tłumacza i przekonamy się, że wiedza językoznawcza jest tak samo ważna, jak umiejętność programowania - zaś skuteczne korzystanie z najnowszych zdobyczy techniki wymaga nie tylko znajomości instrukcji obsługi danego programu, ale także dobrze rozwiniętych kompetencji translatorskich.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2020-09-19 11:00
Spotkanie festiwalowe Literatura po Einsteinie Nauki humanistyczne
  • sob., 2020-09-19 18:00
Spotkanie festiwalowe Lot ptaków i owadów

Małe rozmiary i wysoka częstotliwość ruchów skrzydeł owadów czynią je interesującym a jednocześnie trudnym obiektem badań. Podczas wykładu zostaną przedstawione podstawy aerodynamiki lotu owadów zilustrowane animacjami wyników badań numerycznych.

Nauki techniczne
  • sob., 2020-09-26 11:00
Spotkanie festiwalowe Magia i biochemia zapachu

Zapach to najbardziej pierwotny, chemiczny zmysł, który jednak odgrywa w naszym życiu ogromną rolę, zarówno w sensie biologicznym, jak i społecznym. Na wykładzie skupimy się nad znaczeniem zapachu w naszym życiu, przyjrzymy się cennym roślinnym surowcom perfumeryjnym oraz poznamy biochemię substancji zapachowych. Zastanowimy się także, czym pachniała Kleopatra i poznamy przepis na perfumy rodem ze starożytnej Grecji.

Nauki biologiczne
  • sob., 2020-09-26 14:00
Spotkanie festiwalowe Między cyrkulacją a osiedleniem. Projekty migracyjne a sytuacja ekonomiczna imigrantów w Polsce

Temat migracji zagranicznych towarzyszy nam od wielu dekad, ale od bardzo niedawna zostaliśmy skonfrontowani z jego niespotykaną wcześniej na taką skalę odsłoną. W ciągu zaledwie kilku lat liczba przyjeżdżających do Polski cudzoziemców wzrosła tak bardzo, że staliśmy się jednym z najważniejszych kierunków dla imigrantów w Europie. Olbrzymia część z nich to migranci zarobkowi: pracownicy sklepów, osoby zbierające owoce, zatrudniane przez gospodarstwa domowe, ale też przedsiębiorcy, inwestorzy, pracownicy korporacji transnarodowych. Większość jednak pozostaje migrantami czasowymi, często cyrkulującymi między Polską a krajami pochodzenia, zwłaszcza Ukrainą. Czy w takim przypadku możemy mówić o integracji imigrantów? Jak ją mierzyć? Z czym porównywać? Jak oceniać? Bazując na unikalnych danych pozyskiwanych w ostatnich latach przez Ośrodek Badań nad Migracjami, spróbujemy odpowiedzieć na te pytania, zastanowić się nad tym, jakie czynniki wpływają na sytuację ekonomiczną imigrantów w naszym kraju, ale też jakie perspektywy się przed nimi rysują. Pandemia COVID-19 pokazała, jak istotną rolę w wielu krajach wysoko rozwiniętych odgrywają przybysze z mniej zamożnych części świata, których zaczęto określać jako pracowników kluczowych (essential workers) czy nawet frontowych (frontline workers). Niezbędnym elementem dyskusji będzie więc również refleksja na temat przyszłości imigracji na świecie i w Polsce.

Nauki społeczne
  • sob., 2020-09-26 15:30
Spotkanie festiwalowe Mity i fakty migracyjne

Migracje zagraniczne to jeden z procesów społecznych, z którym wiąże się niezwykle wiele mitów i stereotypów. Powszechnie uważamy, że migracje są masowym procesem (stąd „zalew” imigrantów), a przybysze stanowią zagrożenie dla systemów ekonomicznych i społecznych krajów wysoko rozwiniętych. Argumenty typu „imigranci kradną nasze miejsca pracy” czy „cudzoziemcy żyją naszym kosztem, korzystając ze świadczeń społecznych” to nie tylko składnik programów politycznych skrajnych ugrupowań. Wydarzenia ostatnich lat – w szczególności zaś referendum w Wielkiej Brytanii i proces wychodzenia tego kraju z Unii Europejskiej – wskazują wyraźnie, że mogą mieć też wymierny wpływ na realne procesy polityczne, społeczne i ekonomiczne.

Ile jest w nich prawdy? Co tak naprawdę wiemy o migracjach? Jakich kryteriów używać, by oceniać ich efekty? Na te i inne pytania odpowiemy w trakcie spotkania, którego celem będzie zderzenie najbardziej powszechnych stereotypów związanych z migracjami z rzetelną i sprawdzoną wiedzą naukową. Naszym celem nie jest prezentowanie wyidealizowanego obrazu migracji, ale wskazanie, że – jak każdy proces społeczny – wymaga on zniuansowanego podejścia opartego na faktach a nie mitach.

Nauki społeczne
  • sob., 2020-09-26 13:00
Spotkanie festiwalowe Motywy mitologiczne w architekturze

Motywy mitologiczne towarzyszą człowiekowi niemalże na każdej płaszczyźnie. Jedną z nich jest architektura, która chętnie wykorzystywała istoty i postacie znane z mitów w detalach architektonicznych i dekoracjach malarskich. Czasem odwołanie się do konkretnego boga lub jego atrybutu jest nam w stanie odpowiedzieć na pytanie, czym zajmował się właściciel danego obiektu lub jaką funkcję pełnił budynek. Często przechodząc obok jakiegoś miejsca, nie zwracamy uwagę na szczegóły. Niektóre z nich pozostają ukryte dla ciekawskich oczu. Wykład będzie pewną formą spaceru – wędrówki, podczas której architekturze, przede wszystkim z XIX i początku XX wieku, towarzyszyć będą motywy mitologiczne. Część z nich jeszcze do niedawna znajdowała się pod warstwą farby, niektóre z nich pozostały już jedynie na zdjęciach.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2020-09-26 13:00
Spotkanie festiwalowe Msza na grzbiecie wieloryba i Judasz na urlopie, czyli niezwykła wyprawa św. Brendana Żeglarza

Kim był św. Brendan Żeglarz? W średniowieczu nikt nie zadałby takiego pytania, bo Żegluga św. Brendana opata przez stulecia pozostawała średniowiecznym "bestsellerem", a przygody tego irlandzkiego podróżnika opisywano na wiele sposobów i w różnych językach.

Niektórzy naukowcy twierdzą, że to właśnie on jako pierwszy Europejczyk dotarł do Ameryki – i to już w VI wieku, a więc 900 lat przed wyprawą Kolumba! Jednak tym, co zadecydowało o popularności historii wyprawy św. Brendana w średniowieczu, było poszukiwanie Ziemskiego Raju oraz cuda i potwory, jakie święty napotkał na swojej drodze. Wieloryby, gryfy, potwory morskie, anioły, diabły, a nawet sam Judasz - to właśnie te postaci czynią Żeglugę św. Brendana opata tak fascynującą opowieścią.

W latach 1976-1977 brytyjski podróżnik i historyk, Tim Severin wraz ze swoją załogą zbudował replikę skórzanej średniowiecznej łodzi, aby przepłynąć nią Atlantyk i przekonać się, czy podróż Brendana była możliwa... Na podstawie średniowiecznego manuskryptu Severin nie tylko odtworzył hipotetyczną trasę żeglugi świętego, ale również pieczołowicie zrekonstruował łódź, dbając o takie detale jak średniowieczny sposób garbowania skór czy technika ich zszywania.

Po zapoznaniu uczestników z przygodami św. Brendana, obejrzymy fragmenty dokumentu o wyprawie Tima Severina śladami świętego oraz krótko omówimy proces rekonstrukcji łodzi. Wreszcie wspólnie zastanowimy się nad możliwościami, jakie daje łączenie różnych dziedzin i dyscyplin nauki. Czy kryształowe kolumny na morzu i ziejące ogniem góry to tylko poetycki wymysł, czy trop dla historyka?

Nauki humanistyczne
  • ndz., 2020-09-20 12:00
Spotkanie festiwalowe Młodzi Innowatorzy 2020

Młodzi innowatorzy 2020. Swoje działania w ich identyfikacji, promocji, wsparciu i rozwoju przedstawią stowarzyszenia, fundacje prywatne i publiczne. Poznamy źródła inspiracji, osiągnięcia i potrzeby laureatów konkursów. Specjalna sesja poświęcona będzie możliwościom wykorzystania innowacyjnych modeli biznesowych i cyfryzacji do wspierania rozwoju talentów z uwzględnieniem również warunków pandemii.

Nauki ekonomiczne
  • sob., 2020-09-26 12:00
Spotkanie festiwalowe Najdawniejsza przeszłość zachowana w torfowiskach, bagnach i jeziorach: świat i Polska

Rzecz dotyczy archeologii, ale tej specyficznej związanej ze środowiskim. Zabytki, całe duże obiekty, a także pozostałości ludzkich ciał są skarbnicą wiedzy o pradziejowych pokoleniach.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2020-09-26 12:30
Spotkanie festiwalowe Najszczęśliwsze społeczeństwa w Europie. Które i dlaczego?

Dążenie do szczęścia jest podstawowym celem każdego człowieka. Ale szczęście i jakość życia ludzi zależy nie tylko od warunków ekonomicznych, także inne czynniki mają na nie wpływ. Wykład w przystępny sposób pokazuje, że nasze poczucie szczęścia i jakość życia uwarunkowane są także przez poziom swobód obywatelskich, wsparcie społeczne i relacje z innymi, szczodrość, styl życia, stan zdrowia, spodziewaną długość życia, poziom korupcji w kraju itp. Dlaczego kraje skandynawskie uznawane są najszczęśliwsze na świecie? Czy Polacy są szczęśliwym społeczeństwem?

Nauki społeczne
  • ndz., 2020-09-20 11:00
Spotkanie festiwalowe Największe tajemnice PRL-u - od broni nuklearnej po zbrodnię połaniecką

Kulisy największych tajemnic powojennej Polski. Czy to prawda, że Sowieci składowali głowice nuklearne w jednej z polskich wsi? Dlaczego morderstwo z Połańca było najgłośniejszą zbrodnią PRL-u? Czym Breżniew zszokował polskich komunistów podczas wizyty w Polsce? Czy Bolesław Bierut musiał umrzeć?

Nauki humanistyczne
  • sob., 2020-09-26 12:00
Spotkanie festiwalowe Nauka otwiera drzwi – wizyta w obserwatorium w Świdrze

Zapraszamy na zajęcia w Obserwatorium Geofizycznym w Świdrze. W czasie tego spotkania uczestnicy będą mogli wziąć udział w różnych formach zajęć. W jednym z budynków w Obserwatorium w Świdrze, w tzw. domku modrzewiowym, przygotowano wystawę polarną, na której prezentowane są zarówno przyrządy pomiarowe stosowane do badań Arktyki, jak i sprzęt codziennego użytku niezbędny polarnikom do tego, aby przetrwać trudne warunki klimatu polarnego. Zwiedzaniu wystawy będą towarzyszyć fascynujące opowieści
o życiu i pracy w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie. Dodatkowo proponujemy zwiedzanie minimuzeum geofizycznych urządzeń pomiarowych. Przedstawimy historię wybranych badań geofizycznych, w szczególności powstania pierwszego na ziemiach polskich obserwatorium magnetycznego w Świdrze, wyjaśnimy potrzeby prowadzenia ciągłych obserwacji i pomiarów na całym globie. Zaprezentujemy wybraną aparaturę pomiarową stosowaną do pomiarów pól magnetycznych i elektrycznych Ziemi, parametrów
meteorologicznych i zanieczyszczeń powietrza. Podczas wydarzenia zorganizujemy stoisko polarne, gdzie będzie można przenieść się wirtualnie na Spitsbergen, popływać pontonem, czy zajrzeć do lodowej jaskini – a to wszystko dzięki nowoczesnym technologiom i goglom VR.

Najmłodsi będą mogli układać puzzle polarne na czas i wziąć udział w grze terenowej. Starszych zaprosimy do udziału w quizach online. Na uczestników gier i quizów czekają nagrody (oczywiście polarne!). 

Nauki o Ziemi
  • sob., 2020-09-26 11:00
Spotkanie festiwalowe Nieskończoność nieskończoności

Wiadomo, że jeśli w hotelu każde miejsce jest zajęte, to nie da się przyjąć nowego gościa. Okazuje się jednak, że nie jest to prawda, jeśli ten hotel jest nieskończony. Ma to związek z pojęciem równoliczności zbiorów, które będziemy rozważać.

Zastanowimy się w szczególności, czy wszystkie nieskończone zbiory są równoliczne. A może niektóre są większe od innych? Szczególną uwagę zwrócimy na zbiory liczbowe — czy liczb naturalnych jest ,,tyle samo'' co wymiernych lub rzeczywistych?

Sformułujemy problem słynnej hipotezy continuum, a na koniec zobaczymy nieskończenie wiele nieskończoności.

Nauki matematyczne
  • sob., 2020-09-26 10:00