biologia

Typ Tytułsortuj rosnąco Opis Dziedzina Termin
Lekcja festiwalowa Wszyscy jesteśmy znad morza

Morza i oceany odgrywają ogromną rolę w życiu każdego z nas. W oceanie powstało życie i z niego wywodzi się wszystko, dzięki czemu możemy funkcjonować. Dlatego tak ważne jest, byśmy dbali o dobrostan ekosystemów morskich. Bez względu na to gdzie mieszkamy, wszyscy wywieramy wpływ na kondycję wszechoceanów. Wyrzucając śmiecie, marnując energię, używając niewłaściwych kosmetyków, kupujac ryby i owoce morza z niewłaściwych źródeł. Wszystko ma znaczenie i wszystko zależy od nas. To jak żyjemy ma ogromny wpływ na kondycję oddalonych o tysiące kilometrów raf koralowych i żyjące w głębinach organizmy. Na warsztatach zbudujemy minirafę koralową, zobaczymy, jakie znaczenie ma zanieczyszczenie wód plastikiem, dowiemy się, co to jest globalne ocieplenie i jakie są jego przyczyny oraz skutki, poznamy też mieszkańców naszych morskich akwariów, czyli koralowce, ukwiały, koniki morskie, amfipriony i wiele, wiele innych. 

  • pon., 2020-09-21 10:30
  • wt., 2020-09-22 10:30
  • śr., 2020-09-23 10:30
  • czw., 2020-09-24 10:30
  • pt., 2020-09-25 10:30
Lekcja festiwalowa Wirusy – nieproszeni goście

Wirus są czynnikami wyłącznie patogennymi. Jednak warto dodać, że są to nie tylko niebezpieczni wrogowie, lecz również współtowarzysze, najdyskretniejsi współpracownicy. Są wszędzie, wewnątrz nas i na zewnątrz, zadziwiają skutecznością działania do tego stopnia, iż można je uznać za doskonałą formę życia. Ale czy można powiedzieć, że wirusy żyją? Wirusy określa się przecież jako pogranicze materii żywej i nieożywionej.

Celem warsztatów jest wprowadzenie uczestników w ważny i ekscytujący świat wirusów. Pierwszym etapem będzie zapoznanie słuchaczy z budową wirusów oraz procesem zakażania komórek ludzkich, zwierzęcych i bakteryjnych. Pokazane zostaną sposoby namnażania wirusów in vitro oraz metody ich wykrywania podczas pracy z mikroskopem. Następnie zaprezentowane zostanie ich działanie chorobotwórcze na przykładach chorób ludzi i zwierząt. W kolejnym etapie, wspólnie z uczestnikami, opisane zostaną sposoby radzenia sobie z wirusami. Pokazana zostanie walka z inwazją wirusów, jaką toczy każdego dnia układ odpornościowy człowieka, i określony zostanie stopień, w jakim organizm skutecznie odrzuca atak niechcianych gości. Analizując rodzaje odpowiedzi przeciwwirusowej, uczestnicy zobaczą, że kiedy wirus przeniknie przez pierwsze bariery ochronne i wniknie do komórek, to jedną z ostatnich desek ratunku dla organizmu jest niszczenie samego siebie, czyli własnych komórek.

 

Uczestnicy dowiedzą się również, jak ważna jest ochrona przed zakażeniem organizmu, chociażby poprzez zachowanie podstawowych zasad higieny.

  • czw., 2020-09-24 10:00
Lekcja festiwalowa Wielki świat mikroorganizmów

Drobnoustroje, czyli organizmy niedostrzegane bez użycia mikroskopu, opanowały całą kulę ziemską. Ich działalność jest nieraz uciążliwa, ale nie można zapominać o ich wykorzystaniu w produkcji żywności, leków czy kosmetyków. Podczas spotkania zostaną przedstawione wybrane drobnoustroje: ich wzrost w podłożach modelowych, cechy biochemiczne oraz obrazy mikroskopowe preparatów. Zaprezentujemy również technikę wykonania preparatów barwionych drobnoustrojów, m.in. z jogurtu, sera czy też kiszonek warzywnych.

  • wt., 2020-09-22 11:00
  • wt., 2020-09-22 12:00
  • wt., 2020-09-22 13:00
Lekcja festiwalowa Tajemnice śródbłonka naczyniowego

Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) choroby sercowo-naczyniowe stanowią ogromny problem zdrowotny i są główną przyczyną przedwczesnej śmierci wielu ludzi. Rocznie umiera z tego powodu 17,9 miliona ludzi, co stanowi około 30% wszystkich zgonów na świecie. Uszkodzenie śródbłonka naczyniowego jest uważane za główną przyczynę tych schorzeń. Przez lata uważano, że tkanka ta tworzy jedynie pasywną barierę, coś na kształt folii wyścielającej wnętrze naczyń. Obecnie wiadomo, że komórki te tworzą wyspecjalizowaną warstwę wyścielającą naczynia, przedsionki i komory serca oraz naczynia limfatyczne i stanowiącą skuteczną barierę pomiędzy krążącą krwią a pozostałymi tkankami. Ponadto śródbłonek, obok wątroby, jest największym organem wydzielniczym w organizmie człowieka i wytwarza szereg naczyniowo-aktywnych czynników, w tym tlenek azotu. Oprócz regulowania przepływu krwi i utrzymywania integralności ścian naczynia, komórki śródbłonka aktywnie reagują na czynniki znajdujące się we krwi, w tym czynniki wywołujące stres komórkowy i aktywację stanu zapalnego. Stan zapalny, związany z aktywacją śródbłonka, charakteryzuje zwiększenie wytwarzania reaktywnych form tlenu, które wraz z nieskuteczną ochroną antyoksydacyjną powodują stres oksydacyjny i doprowadzają do powstawania uszkodzeń w komórkach.

Wykład poprowadzi słuchacza przez struktury układu krążenia, przybliżając tajemnicze funkcje i zadania śródbłonka naczyniowego. Prof. William Aird z Harvard Medical School twierdzi wręcz, że nie ma takiej choroby, która by nie dotykała śródbłonka. Zatem, zadamy sobie pytanie, czy funkcjonalność tej niepozornej tkanki może decydować o naszym losie? Czy rzeczywiście śródbłonek może być strażnikiem prawidłowego działania wielu organów? Odpowiedzi poszukamy razem.

  • czw., 2020-09-24 10:00
Lekcja festiwalowa Smaki i zapachy żywności

Lekcja ma na celu przybliżenie uczniom informacji dotyczących sposobów oceny produktów spożywczych pod względem smaku i zapachu. Pracownicy naukowi przedstawią najczęściej stosowane metody analiz sensorycznych. Dodatkowo zostaną przeprowadzone doświadczenia mające na celu pokazanie, jak należy przeprowadzić taką analizę sensoryczną w warunkach laboratoryjnych oraz na czym polega zapisanie wyników tej analizy wraz z ich interpretacją. 

  • czw., 2020-09-24 10:00
Lekcja festiwalowa Przyroda Puszczy Kampinoskiej z historią w tle

Ponieważ las najlepiej poznaje się w lesie, zabierzemy was na wędrówkę, podczas której zobaczymy jeden z atrakcyjnych przyrodniczo fragmentów zachodniej części Kampinoskiego Parku Narodowego.

Długość trasy: ok 8 km, czas trwania: ok. 4 godziny, liczba uczestników: maks. 30 os. Wymagania kondycyjne - średnie.
Trasa wycieczki prowadzi z Granicy zielonym szlakiem do Dębu Powstańców 1863 r., powrót przez wieś Bieliny do Granicy.
Trasa, urozmaicona pod względem krajobrazowym, wiedzie przez piękne bory sosnowe na południowym pasie wydmowym oraz rozległe tereny nieleśne.

Podczas warsztatów omawiane są zagadnienia:
- ochrona przyrody w KPN,
- martwe drewno i jego rola w przyrodzie,
- znaczenie terenów otwartych dla zachowania bioróżnorodności oraz walorów krajobrazowych Puszczy Kampinoskiej,
- drzewa i krzewy Puszczy Kampinoskiej,
- ślady i tropy zwierząt,
- pamiątki historii na trasie wycieczki.

  • wt., 2020-09-22 09:30
  • czw., 2020-09-24 09:30
Lekcja festiwalowa Jak nietoperz z nietoperzem

Czy nietoperze słyszą nawzajem swoje głosy? A jeśli tak, to czy nie przeszkadzają sobie nawzajem w polowaniu? Czy potrafią ze sobą rozmawiać, jeśli zechcą – i co
właściwie mogłyby mieć do powiedzenia? Czy jeden może się od drugiego czegoś nauczyć? I jak właściwie będąc nietoperzem podrywa się dziewczynę? Podczas
naszych lekcji spróbujemy zajrzeć do wciąż tajemniczego i kryjącego wiele zagadek świata nocnych ssaków i dowiedzieć się, jak wygląda ich życie społeczne i rodzinne.
Przekonamy się także, co my, ludzie, wiemy obecnie o możliwościach porozumiewania się nietoperzy – oraz jak to możliwe, że w ogóle cokolwiek o tym wiemy… Zastanowimy się nad tym, co w ogóle można zrobić w takiej sytuacji, kiedy strasznie chcielibyśmy coś wiedzieć, a tu w żadnej, najgrubszej nawet książce nie da się o tym przeczytać, bo po prostu jeszcze nikt na świecie tego nie wie. Posłuchamy, jak brzmią głosy nietoperzy przekształcone przez elektroniczne urządzenia, pozwalające nam usłyszeć dźwięki zbyt wysokie dla ludzkich uszu. Spróbujemy wreszcie sami odrobinę wczuć się w rolę nietoperzy i sprawdzić, jak dalibyśmy sobie radę w różnych niezwykłych dla nas sytuacjach.

  • wt., 2020-09-22 10:00
  • wt., 2020-09-22 12:00
  • wt., 2020-09-22 14:00
  • śr., 2020-09-23 10:00
  • śr., 2020-09-23 12:00
  • śr., 2020-09-23 14:00
Lekcja festiwalowa Izolowanie barwników biorących udział w fotosyntezie

Życie na naszej planecie trwa dzięki energii słonecznej, która jest przekształcana w energię chemiczną w niezwykłym procesie zwanym fotosyntezą. Z fotosyntezą kojarzy nam się przede wszystkim zielony barwnik chlorofil. Tymczasem światło jest absorbowane także przez barwniki pomocnicze – żółte i pomarańczowe karotenoidy. Wszystkie te związki współistnieją w pozornie jednolicie zielonych liściach. Co więcej, u roślin wyższych zieleń chlorofilu też nie jest jednolita, gdyż występuje on w dwóch odmianach, jako niebieskozielony chlorofil a i żółtozielony chlorofil b. W proponowanym doświadczeniu wszystkie te barwniki można samodzielnie otrzymać i zobaczyć!

    Uczestnicy zajęć wykonują całe doświadczenie całkowicie samodzielnie, zapoznając się z technikami homogenizacji i ekstrakcji materiału biologicznego oraz identyfikacji związków chemicznych. Ze świeżych liści różnych roślin uzyskują ekstrakt acetonowy zawierający mieszaninę barwników, którą rozdzielają metodą chromatografii cienkowarstwowej na chlorofile a i b, karoteny i ksantofile. Związki te identyfikują, porównując otrzymane wyniki z danymi literaturowymi.

  • czw., 2020-09-24 10:00
Lekcja festiwalowa Grzyb grzybowi nierówny

Głównym celem wycieczki terenowej będzie zapoznanie się z tematyką grzybobrania. Uczniowie będą zdobywali wiedzę dotyczącą zasad, których należy przestrzegać podczas grzybobrania, żeby uniknąć pomyłki i zatrucia. Nie zabraknie również prostych gier i zabaw, zadań i quizów na temat grzybów, które będą zachęcały młodzież do rywalizacji
lub współdziałania w grupie. Podczas wycieczki uczniowie sprawdzą również swoją wiedzę o budowie warstwowej lasu, wykonując zadania na interaktywnych urządzeniach terenowych. Na koniec uczniowie obejrzą wystawę dotyczącą „Skarbu odzyskanego - trufli”.

  • pon., 2020-09-21 09:30
Lekcja festiwalowa Geografia i biologia w przyrodzie

Wykład i warsztaty przybliżające powiązania pomiędzy przyrodniczymi warunkami położenia geograficznego Polski (gleba i klimat), a przystosowaniami biologicznymi podstawowych gatunków drzew leśnych (naturalny zasięg występowania, możliwości przystosowania do środowiska). Znaczenie przyrodniczej regionalizacji nasiennej drzew leśnych i jej zastosowanie w gospodarce leśnej.

  • wt., 2020-09-22 09:00
Lekcja festiwalowa Czy żywność żyje, jakie mikroorganizmy zawiera?

Zaprezentujemy szeroki asortyment różnych produktów, głównie żywnościowych, wytworzonych z wykorzystaniem mikroorganizmów. Szczególną uwagę zwrócimy na dwie grupy produktów zawierających żywą mikroflorę, a obecnych w naszym codziennym życiu - wytworzonych przy udziale bakterii oraz grzybów (drożdży i pleśni). Uczniowie przekonają się, z jak dużą liczbą takich produktów stykają się na co dzień.

W części praktycznej :

- uczniowie poznają podstawowe techniki laboratoryjne i sprzęt mikrobiologiczny;

- wykonane zostaną posiewy mikrobiologiczne żywej kultury mikroorganizmu, który został wyizolowany z jednego z zaprezentowanych produktów żywnościowych;

- uczniowie zaobserwują wzrost danego mikroorganizmu w postaci kolonii na płytce Petriego, a pod mikroskopem komórki mikroorganizmów oraz poznają różne kształty i ugrupowania bakterii i grzybów.

  • czw., 2020-09-24 10:00
  • czw., 2020-09-24 11:00
Lekcja festiwalowa Biologia: jakie to proste, czyli co powinieneś wiedzieć o swojej komórce i jej spotkaniu z wirusem

Instytut Parazytologii PAN zaprasza dzieci klas 4-6 na zajęcia pt.: „Biologia: jakie to proste, czyli  co powinieneś wiedzieć o swojej komórce i jej spotkaniu z wirusem”. Tematyka zajęć rozszerzy wiedzę dzieci z dziedzin takich jak: biochemia, biologia molekularna, biotechnologia, mikrobiologia i wirusologia. Warsztaty biologiczne pozwolą dzieciom poznać tajemnice budowy i organizacji pojedynczej komórki. Poznają minfabryki, które kryją się w ich wnętrzu i procesy w nich zachodzące oraz zbudują kolorowy model DNA. Rozwikłają także zagadkę kodu genetycznego i wyprodukują razem białko. Będą mogły zobaczyć pod mikroskopem, jak wyglądają ludzkie komórki nabłonkowe i podejrzeć ich DNA. Zobaczą również świecące komórki bakterii oraz poznają techniki wykorzystywane na co dzień w laboratoriach. Dzieci dowiedzą się, czym są wirusy oraz jakie stanowią zagrożenie dla naszego organizmu. Poznają różne rodzaje wirusów oraz sposoby uniknięcia zakażenia.

  • pt., 2020-09-25 11:00
  • pt., 2020-09-25 12:30
  • pt., 2020-09-25 14:00