Szkoła podstawowa 7-8

Uczenie się, jak również nauczanie języków obcych to bardzo złożone procesy wymagające interdyscyplinarnego podejścia, w tym zrozumienia funkcji i roli mózgu. Tytuł tego interaktywnego wykładu sugeruje, że poznanie języka obcego wymaga zaangażowania dwóch stron, nauczyciela i ucznia. Dlatego też w czasie spotkanie przyjrzymy się, w jaki sposób najważniejsze osiągnięcia neuronauki przyczyniają się do dydaktyki języków obcych i wspomagają zarówno nauczycieli, jak i uczniów. Postaramy się również odpowiedzieć na następujące pytania: Czy uczenie się i nauczanie języków obcych mogą być przyjazne mózgowi?  Co najbardziej lubi mózg, kiedy uczymy (się), jak mówić, rozumieć, pisać, czytać w języku obcym? W jaki sposób należy uczyć (się)  poprawnej wymowy, gramatyki i słownictwa języka obcego tak, aby było to  kompatybilne z naturalnym sposobem funkcjonowania mózgu?

Spitsbergen jest największą wyspą należącego do Norwegii archipelagu Svalbard, który rozdziela Morze Grenlandzkie od Morza Barentsa. W południowo-zachodniej części wyspy nad fiordem Hornsund znajduje się Polska Stacja Polarna im. Stanisława Siedleckiego. Opowiemy o Stacji, jej historii i organizacji wypraw, życiu codziennym i pracy ich uczestników, rytmie pór roku – lato i jesień (dzień polarny), zima (noc polarna), wiosna. Przyjrzymy się gospodarzom tego wspaniałego zakątka świata – niedźwiedziom polarnym, reniferom, lisom
i stadom gniazdujących na wybrzeżu ptaków. Będziemy podziwiać barwny świat tundry rozkwitającej w czasie trwających zaledwie kilka tygodni wiosny i lata.

Czas trwania zajęć: 45-minutowa prelekcja i 15 minut na pytania.

W trakcie zajęć uczestnicy dowiedzą się, jak zbudowana jest zapora wodna, poznają największe i najstarsze tego typu obiekty w Polsce i na świecie. Zobaczą, jak przebiegały różne katastrofy zapór. 

Na początku uczestnikom zostanie przedstawiona krótka historia fotografii tradycyjnej od pierwszych powstałych zdjęć do najnowszych materiałów fotograficznych. Uczestnicy zostaną zapoznani z zasadami tworzenia odbitek i wykorzystywaniu negatywów w cyjanotypii. Druga, dłuższa część będzie poświęcona warsztatom z wcześniej przedstawionej techniki fotografii tradycyjnej. W pomieszczeniu z ograniczonym dostępem do światła zostanie naniesiona na papier światłoczuła emulsja. Następnie na przygotowany papier będzie nałożona folia z negatywem i przygotowany materiał będzie naświetlany na słońcu lub w przypadku niepogody pod lampami UV. Zdjęcia do naświetlenia będą dostępne, wcześniej przygotowane przez członków koła. Zachęcamy jednak do przesłania tydzień przed zajęciami zdjęć wybranych przez uczestników (2 zdjęcia na osobę), aby mogły być przygotowane do obróbki, wtedy uczestnicy będą mogli wywołać własne zdjęcia.

Używane odczynniki są w pełni bezpieczne i doświadczenia będą przeprowadzane pod czujnym okiem członków Koła Naukowego Inżynierii Chemicznej i Procesowej. 

W 2020 r. przypada 700-lecie  koronacji Władysława Łokietka, który w dziele zjednoczenia państwa polskiego odegrał doniosłą rolę. Władca ten, określany w historiografii jako „Odnowiciel Królestwa Polskiego”, cieszy się do dzisiaj w społeczeństwie polskim powszechnym i zasłużonym uznaniem. Dlatego z tej okazji Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie przygotowało wystawę archiwalną pt: WŁADYSŁAW ŁOKIETEK „INSTAURATOR REGNI POLONIAE”, której  celem jest przybliżenie postaci jednego z najwybitniejszych władców Polski. Ekspozycja prezentuje w układzie chronologicznym oryginalne dokumenty i pieczęcie z XIII i XIV w. z zasobu AGAD, ze szczególnym uwzględnieniem okresu panowania Władysława Łokietka. Oprócz dokumentów i zabytków sfragistycznych znajdują się na wystawie tablice genealogiczne oraz wybrane fragmenty z kronik i roczników. Przygotowana wystawa prezentuje postać  Władysława Łokietka i jego najbliższej rodziny na tle ważnych wydarzeń politycznych, ekonomicznych i społecznych w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej w XIII –XIV w. Organizatorzy wystawy pragną  nie tylko upamiętnić 700-lecie koronacji Władysława Łokietka, lecz również pobudzić społeczeństwo do większego zainteresowania dziejami naszej ojczyzny w okresie panowania ostatnich Piastów. 

Wystwie dokumentów archiwalnych z epoki piastowskiej towarzyszyć będzie fachowy komentarz, ukazujący w formie połaczonego pokazu i wykładu działania władców, mających na celu zjednoczenie terytoriów i odzystkanie tytułu królewskiego, i ich dynastyczne powiązania. 

Internet jest pełen informacji i użytecznych narzędzi. Jeśli dopiero zaczynacie z niego korzystać, zaprezentujemy wam wybór, moim zdaniem, szczególnie godnych uwagi aplikacji. Wszystkie z nich mają nieograniczone czasowo wersje bezpłatne, są dostępne przez internet, ale nie wszystkie wymagają stałego połączenia z nim. O wielu z nich mogliście słyszeć, część możecie już znać. Na tej prezentacji opowiem, czemu warto je bliżej poznać, dostosować do swoich potrzeb i wypróbować.

Erozja, jeden z silnie działających procesów na powierzchni Ziemi, jest często powodem powstawania niezwykłych ostańcowych form skalnych. Prezentacja pokazuje skutki erozji piaskowca, powstałego w później kredzie (ok. 100 mln lat temu), który poddawany jest erozji przez ostatnie około 60 mln lat (z różną intensywnością). Piaskowiec ten występuje na Dolnym Śląsku i na przyległych terenach Czech. Erozja była ułatwiana pionowymi spękaniami skały oraz granicami między warstwami skalnymi. Dzięki temu częste są pionowe płyty i kolumny piaskowca, formy grzybów, stołów na jednej nodze, stopni skalnych a także spotyka się formy bardzo niezwykłe. Pokazana jest budowa geologiczna oraz schemat wietrzenia formacji piaskowcowej.

Podczas lekcji uczniowie dowiedzą się, co to jest geoinformacja, w jaki sposób korzystać z geowyszukiwarek i geoportali. Podczas lekcji zostanie przeprowadzony konkurs polegający na odgadnięciu miejsca przedstawionego na zdjęciu lotniczym lub satelitarnym. Lekcja może odbyć się w systemie zdalnym.

Dolny Śląsk był dawniej jednym z ważnych obszarów srebronośnych w Europie. Po wstępie, przedstawiającym najdawniejsze wydobycie srebra rodzimego przez ludność rejonu Mezopotamii i in., zwięźle przestawiono pozyskiwanie srebra na Dolnym Śląsku w późnym średniowieczu a także mapę, na której zaznaczono ponad 50 wystąpień minerałów tego metalu. Na kilku przykładach pokazano kruszce z tych wystąpień, by następnie szczegółowo omówić minerały srebra z 16 nowych znalezisk na obszarze polskiej części granitowej intruzji karkonoskiej. Wskazano także warunki krystalizacji tych minerałów.

Położna podstawowej opieki zdrowotnej w systemie opieki zdrowotnej w Polsce funkcjonuje od wielu lat, ale mało osób zna jej wszystkie kompetencje. Oprócz wizyt patronażowych po porodzie oraz opieki nad noworodkiem, zajmuje się ona także diagnostyką oraz edukacją kobiet na każdym etapie życia. Podczas spotkania chcemy zapoznać  i przybliżyć uczniom rolę i zadania położnej POZ.

Przeanalizujemy, jakie kwasy spotykamy w naszym życiu codziennym, porozmawiamy o tym, jak chemik odróżnia kwasy od innych związków, a także dowiemy się, czym jest dysocjacja.

Celami warsztatu są rozumienie przez uczestników pojęć, takich jak: turystyka, turystyka kulturowa, turystyka dziedzictwa kulturowego, dziedzictwo kulturowe, kreatywność w jej różnych odmianach (artystyczna, naukowa, techniczna, społeczna, gospodarcza) oraz rozwój umiejętności współpracy i kreatywności gospodarczej w sektorze turystyki dziedzictwa kulturowego. Metodami wykorzystywanymi podczas warsztatu będą: rozmowa nauczająca, wykład, wspólne ćwiczenia, uczenie się przez współpracę (grupa zadaniowa), case study, dyskusja, burza mózgów.

Cały otaczający nas świat, żywy i nieżywy, jest związany włóknami. Te, które występują w świecie żywym, roślinnym i zwierzęcym, wiążą komórki. Różny sposób ich połączenia powoduje, że z małych komórek tworzy się albo rozwielitka, albo płetwal błękitny. Albo dąb „Bartek”. To wszystko dzięki nanowłóknom łączącym komórki, umożliwiającym komunikację, dającym wytrzymałość mechaniczną. Takim właśnie włóknom poświęcona będzie prelekcja, zaś podczas pokazu laboratoryjnego będzie się można przekonać, jak łatwo otrzymać takie włókna. Omówię praktyczne zastosowania takich włókien w medycynie. Będzie można zobaczyć tworzenie takich mikro- i nanowłókien.

Lekcja odbędzie się on-line

Gdzie woda jest bardziej słona – w Morzu Bałtyckim czy w rzece Wiśle na wysokości Krakowa? Dzisiaj takie pytanie wydaje się pytaniem retorycznym, ale kilkadziesiąt lat temu wcale takim nie było. Co więcej, pod koniec lat 80-tych to Wisła w Krakowie niosła bardziej słoną wodę niż wody Bałtyku. W czasach schyłku PRL Polska była krajem katastrofy ekologicznej. Skażenie środowiska miało ogromne skutki społeczne, gospodarcze i ekologiczne. Dominacja ciężkiego przemysłu i absolutny brak uwzględnienia interesu środowiska i społeczeństwa w polityce gospodarczej doprowadziły do ogromnego skażenia wody, do zniszczenia lasów oraz zanieczyszczenia powietrza i gleb. W ciągu 30 lat wolnej Polski od podstaw stworzono w Polsce politykę i system ochrony środowiska. W trakcie zajęć zostaną przedstawione kluczowe dokonania i wyzwania ochrony środowiska w Polsce po 30 latach od przełomu 1989 roku. Uczniowie poznają historię tworzenia systemu ochrony środowiska oraz osiągnięcia poszczególnych polityk z zakresu polityki ochrony środowiska (np. ochrony wód, powietrza, klimatu czy przyrody), a także wyzwania stojące obecnie przed nami. Zajęcia będą również służyły odpowiedzi na pytanie o to, jak można działać na rzecz poprawy ochrony środowiska naturalnego w Polsce. Uczniowie poznają popularne mity wokół skuteczności działań proekologicznych i poznają szereg wartościowych inicjatyw, które warto podejmować zarówno w duchu indywidualnych działań na rzecz ochrony środowiska, jak i działań o charakterze zmiany systemowej.

Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) choroby sercowo-naczyniowe stanowią ogromny problem zdrowotny i są główną przyczyną przedwczesnej śmierci wielu ludzi. Rocznie umiera z tego powodu 17,9 miliona ludzi, co stanowi około 30% wszystkich zgonów na świecie. Uszkodzenie śródbłonka naczyniowego jest uważane za główną przyczynę tych schorzeń. Przez lata uważano, że tkanka ta tworzy jedynie pasywną barierę, coś na kształt folii wyścielającej wnętrze naczyń. Obecnie wiadomo, że komórki te tworzą wyspecjalizowaną warstwę wyścielającą naczynia, przedsionki i komory serca oraz naczynia limfatyczne i stanowią skuteczną barierę pomiędzy krążącą krwią a pozostałymi tkankami. Ponadto śródbłonek, obok wątroby, jest największym organem wydzielniczym w organizmie człowieka i wytwarza szereg naczyniowo-aktywnych czynników, w tym tlenek azotu. Oprócz regulowania przepływu krwi i utrzymywania integralności ścian naczynia, komórki śródbłonka aktywnie odpowiadają na czynniki znajdujące się we krwi, w tym czynniki wywołujące stres komórkowy i aktywację stanu zapalnego. Stan zapalny, związany z aktywacją śródbłonka, charakteryzuje zwiększenie wytwarzania reaktywnych form tlenu, które, wraz z nieskuteczną ochroną antyoksydacyjną, powodują stres oksydacyjny i doprowadzają do powstawania uszkodzeń w komórkach.

Celem spotkania będzie zapoznanie uczestników z budową układu krążenia i układu limfatycznego oraz przybliżenie roli śródbłonka w prawidłowym ich funkcjonowaniu. Ciekawostki, fakty i mity zobrazują działanie skomplikowanego układu sercowo-naczyniowego oraz wskażą na duże znaczenie tej niepozornej tkanki, jaką jest śródbłonek naczyniowy.

Impreza przybliży dzieciom fascynujący świat białek – molekuł, które laikom kojarzą się z jednym białkiem – jaja kurzego. Tymczasem każdy organizm zawiera ich tysiące. Są także w wirusach, a więc też w znajdującym się ostatnio w centrum uwagi świata koronowirusie SARS-CoV-2.  Białka mają unikalną strukturę przestrzenną, która umożliwia im pełnienie różnorodnych funkcji (np. transportu innych molekuł, budowanie naszego ciała,  przyspieszania reakcji chemicznych, a w przypadku wirusów – także dostanie się do wnętrza komórek zakażanego organizmu).  Wyznaczenie struktury białek stało się możliwe dzięki rozwojowi nowoczesnych technik biofizycznych.  Podczas warsztatów dzieci dowiedzą się, czym są białka dla biofizyków, czego chcieliby, a czego mogą dowiedzieć się o ich strukturze, jak wrażliwa na czynniki fizyczne (np. temperaturę, pH) jest struktura białek i poznają świecące na zielono białko, które umożliwia biologom oświetlenie wnętrza komórek, oraz białko S koronawirusa SARS-CoV-2, które odgrywa kluczową rolę w procesie wnikania wirusa do komórek gospodarza.

Lekcja organizowana w ramach Festiwalu Nauki w IPPT PAN ma charakter lekcji z przyrody i ma dwa wątki przewodnie.

Wątek teoretyczny obejmuje fascynujące zagadnienie różnych ośrodków porowatych, z pustkami występującymi w różnych skalach. Dotyczy to zarówno ośrodków spotykanych w naturze – np. drewno i kości, jak i w technice – np. sztuczne nanostrukury oraz powszechnie znany i stosowany beton. Omówiona zostaje technologia, historia i zastosowanie betonu jako podstawowego materiału konstrukcyjnego współczesności.

Pokaz praktyczny obejmuje dynamiczne badanie wytrzymałości mechanicznej materiałów – na przykładzie doświadczenia z uderzeniem wysokoenergetycznej fali mechanicznej w próbkę. Część doświadczalna jest uzupełniona krótkim wprowadzeniem do zagadnienia.

Bizmut to metal srebrzysty o różowym odcieniu, jego minerały siarczkowe maja barwę szarą lub srebrzystą. Są one niezbyt odporne na działanie wód przesiąkających z powierzchni i zamieniają się wtedy w inne minerały, zazwyczaj zawierające tlen. I wtedy zaczyna się orgia barw. Te nowopowstałe minerały mogą być żółte, pomarańczowe, czerwone w różnych odcieniach, zielone, niebieskawe, brunatne. Pokazanych i scharakteryzowanych zostało 15 różnych tlenowych minerałów bizmutu (niektóre występują bardzo rzadko), zebranych na obszarze polskiej części granitowej intruzji karkonoskiej.

Wokół nas jest wiele osób, które na co dzień doświadczają chorób i różnych niepełnosprawności. Często dostrzegamy, że osoba, którą znamy lub mijamy na ulicy, ma taką niepełnosprawność, lecz równie często nie zdajemy sobie z tego sprawy, ponieważ niepełnosprawność jest niewidoczna. Czy ma to dla nas znaczenie? Czy inaczej spostrzegamy osoby, kiedy widzimy, że coś im dolega? O czym wtedy myślimy i jak się zachowujemy?

A kiedy osobą chorą lub osobą z niepełnosprawnością jest rówieśnik, twoja koleżanka lub kolega z klasy, szkoły, podwórka, czy dobrze go znamy? Najczęściej staramy się ją lub go poznać i spędzamy z nimi dobrze czas, dzielimy zainteresowania, rozmawiamy na wiele tematów.  Jednak bywa i tak, że trudno nam zrozumieć, jak funkcjonują, jakie mają potrzeby, ponieważ ich sposób bycia i poziom ich sprawności bardzo różni się od naszej. Z całą pewnością więcej cech nas łączy niż dzieli i niewiele trzeba zrobić, aby lepiej zrozumieć drugą osobę.

Zapraszam na zajęcia, podczas których porozmawiamy na temat osób z problemami zdrowotnymi i z niepełnosprawnościami, ale przede wszystkim spróbujemy w pewnym stopniu „poczuć” co się z nami dzieje. Jak się zachowujemy, gdy przez chwilę nie słyszymy, nie rozumiemy, nie widzimy lub nie możemy się swobodnie poruszać. Spróbujecie wykonywać codzienne czynności, np. pisanie, ubieranie się, pomaganie innym lecz w niecodziennych okolicznościach. W jakich? Zapraszam na warsztaty.

Lodowce są malowniczym składnikiem krajobrazu, ale i w sposób potężny kształtują go. Ślady ich istnienia to zarówno doliny o charakterystycznym przekroju i niekiedy wielostopniowych zboczach, wygładzone zbocza gór, zagłębienia (kary, kotły polodowcowe), a także nagromadzony materiał przynoszony przez lodowiec. Następne części prezentacji odnoszą się do zjawisk podziemnych – jaskiń i ich szaty naciekowej, wulkanizmu i związanych z nim wypływów gorących wód – gejzerów. Wulkanizm jest omówiony na przykładach z różnych części kuli ziemskiej, także wysp wulkanicznych. Uzupełnienie stanowią schematy wulkanów oraz omówienie związku wulkanizmu z otwieraniem się oceanów, grzbietami śródoceanicznymi i wędrówką płyt skorupy ziemskiej.

Sport osób niepełnosprawnych przeszedł w ostatnich 20 latach olbrzymią metamorfozę. Początkowo traktowany był jako forma rehabilitacji, lecz z czasem przeistoczył się w sport profesjonalny. Osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności mają możliwość uprawiania niemal wszystkich dyscyplin sportu, które są dostępne dla osób pełnosprawnych. Współzawodnictwo w sporcie niepełnosprawnych odbywa się na każdym możliwym poziomie: regionalnym, narodowym oraz paraolimpijskim. Technologia wspomagająca oraz rozwój metod treningowych sprawia, iż poziom współzawodnictwa stale rośnie, a niepełnosprawni sportowcy rywalizują razem z pełnosprawnymi. Aktualnie sportowcy z niepełnosprawnością mogą rywalizować na Igrzyskach Paraolimpijskich w 22 letnich i 6 zimowych dyscyplinach sportu. Od wielu lat Igrzyska Paraolimpijskie odbywają się w tym samym roku i na tych samych obiektach co olimpijskie, ciesząc się wielkim zainteresowaniem kibiców oraz coraz większym mediów. 

W przypadku wielu osób niepełnosprawnych sport stał się ich sposobem na życie. Zawodnicy w wielu dyscyplinach mają możliwość uprawiania sportu na poziomie zawodowym na wzór sportowców pełnosprawnych. Sport to również naturalne środowisko integracji osób pełno – i niepełnosprawnych, jest jej bardzo ważnym środkiem. Niepełnosprawni sportowcy oraz ich sukcesy osiągane na zawodach najwyższej rangi motywują do podejmowania aktywności fizycznej innych niepełnosprawnych. Pokazują im, że ciężką pracą oraz wytrwałością w dążeniu do celu można osiągnąć sukces w sporcie, który może mieć realne przełożenie na sukcesy odnoszone w życiu. Dla pełnosprawnych są dowodem na to, że ograniczenia istnieją tylko w nas samych!

Uczestnicy będą odróżniać doświadczalnie przewodniki od izolatorów oraz wskazywać ich przykłady. Wspólnie z nami zbudują przełącznik z materiałów dostępnych w domu.

Jakie pomiary wykonuje się w celu wyznaczenia różnic wysokości, jak opracowuje się mapy sytuacyjno-wysokościowe? Co to jest niwelator, co to są łaty i jak wysoko skaczą ciężkie żabki?

Puszcza Białowieska to jedna z ostatnich i największych zachowanych części pierwotnego lasu, który niegdyś pokrywał znacznie większe obszary nizin Europy. Czym różni się Puszcza od innych lasów? Czy jest jednolita? Jak i gdzie się kończy? Uczestnicy warsztatów „Przygoda z krajobrazem Puszczy Białowieskiej” aktywnie poznają krajobrazy tego obszaru, poprzez ich tworzenie: modelowanie jednostek krajobrazowych, zarówno terenów leśnych (od lasów grądowych do borów bagiennych), jak i nieleśnych (od łąk z zadrzewieniami do obszarów z luźną zabudową), które współtworzą krajobraz Puszczy Białowieskiej. Zestawienie tych różnorodnych elementów w złożony krajobraz będzie przyczynkiem do dyskusji na temat funkcjonowania tego ekosystemu. To zadanie poprzedzone będzie obserwacją terenową wybranych gatunków drzew, które występują w Puszczy Białowieskiej. Zajęcia rozwijają zainteresowanie dużą skalą krajobrazową oraz przybliżają przyczyny i znaczenie różnorodności krajobrazów na przykładzie jednego z naszych najcenniejszych, żywych zabytków przyrody.