Instytut Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Nenckiego

Typ Tytułsortuj malejąco Opis Dziedzina Termin
Lekcja festiwalowa BIO-Mikroplener

Serdecznie zapraszamy uczniów LICEÓW PLASTYCZNYCH do udziału w BIO-Mikroplenerze zorganizowanym przez Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie oraz Instytut Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Nenckiego. Celem warsztatów jest poszukiwanie inspiracji dla prac plastycznych w mikroskopowych obrazach tworzonych przez naukowców. Ze względu na ograniczenia wielkości pracowni możemy przyjąć maksymalnie 24 uczestników warsztatów. Uczniowie wezmą udział w pokazie różnych preparatów mikroskopowych oraz zdjęć z mikroskopii fluorescencyjnej wykonanych przez naukowców z Instytutu Nenckiego PAN. Następnie zapoznają się ze zdjęciami mikroskopowymi próbek organicznych i mineralnych, które zaprezentują pracownicy Zakładu Badań Specjalistycznych i Technik Dokumentacyjnych Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP.

W drugiej części zajęć uczestnicy wykonają własne prace w pracowni sitodruku, linorytu lub ciemni fotograficznej na Wydziale Grafiki ASP. Po zakończeniu warsztatów prace będą omówione z prowadzącymi oraz wybrane będę prace, które zostaną wystawione w Showroom ASP (północna kordegarda Pałacu Czapskich przy Krakowskim Przedmieściu 5), Tuż po warsztatach uczniowie są proszeni o wzięcie udziału w wystawie wieńczącej Bio-Mikroplener (wydarzenie 357), żeby będą mogli porozmawiać z publicznością o inspiracjach swoich prac. Potrwa to około godziny po warsztatach. WYDARZENIE PRZEZNACZONE WYŁĄCZNIE DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PLASTYCZNYCH!

  • pt., 2024-09-27 09:00
Lekcja festiwalowa Co nas kontroluje? Neuroprzekaźniki czy receptory?

Neuroprzekaźniki oraz receptory, z którymi się wiążą, są odpowiedzialne za funkcjonowanie naszego organizmu. Pewnie wszyscy słyszeliśmy o serotoninie, dopaminie czy noradrenalinie. Ale neuroprzekaźników jest całe mnóstwo i umożliwiają naszym ciałom poprawne funkcjonowanie. Często pewne neuroprzekaźniki kojarzą nam się z jedną funkcją, ale tak naprawdę każdy ma ich wiele. Dopamina, poza szczęściem, powiązana jest z ruchem. Serotonina pomaga regulować sen. Często, to nie sam przekaźnik jest odpowiedzialny za daną funkcję, a raczej receptor, z którym się wiąże. Podczas tej dyskusji porozmawiamy sobie o neuroprzekaźnikach i ich receptorach, oraz jak tak naprawdę wpływają na nasze codzienne funkcjonowanie.

  • czw., 2024-09-26 09:00
  • czw., 2024-09-26 10:00
Lekcja festiwalowa Co nas kontroluje? Neuroprzekaźniki czy receptory?

Neuroprzekaźniki oraz receptory z którymi się wiążą są odpowiedzialne za funkcjonowanie naszego organizmu. Pewnie wszyscy słyszeliśmy o serotoninie, dopaminie czy noradrenalinie. Ale neuroprzekaźników jest całe mnóstwo i umożliwiają naszym ciałom poprawne funkcjonowanie. Często pewne neuroprzekaźniki kojarzą nam się z jedną funkcją, ale tak naprawdę każdy ma wiele. Dopamina poza szczęściem powiązana jest z ruchem. Serotonina pomaga regulować sen. Często, to nie sam przekaźnik jest odpowiedzialny za daną funkcję, a raczej receptor, z którym się wiąże. Podczas tej dyskusji porozmawiamy sobie o neuroprzekaźnikach i ich receptorach, oraz jak tak naprawdę wpływają na nasze codzienne funkcjonowanie.

  • czw., 2024-09-26 11:00
Lekcja festiwalowa Cukrzyca i otyłość: Walka na poziomie komórkowym

Treści poruszane w trakcie tych warsztatów stanowią wyjątkową okazję dla uczestników do zgłębienia się w fascynujący świat biologii molekularnej w kontekście dwóch powszechnych problemów zdrowotnych stanowiących miarę „Epidemii XXI wieku” – cukrzycy i otyłości.

Podczas zajęć uczestnicy poznają nie tylko rolę komórek trzustki w wydzielaniu insuliny, ale także zrozumieją, jak tkanki docelowe w organizmie reagują na ten kluczowy hormon, kontrolując poziom glukozy we krwi. Prześledzą także strukturę receptora insuliny i jego znaczenie w mechanizmie insulinooporności, a także zgłębią zagadnienia związane z hormonalną regulacją apetytu i metabolizmem lipidów. Dodatkowo, uczniowie zapoznają się z epigenetycznymi aspektami cukrzycy i otyłości oraz z najnowszymi osiągnięciami terapii molekularnych.

Te warsztaty nie tylko dostarczą solidnej dawki wiedzy, lecz także zainspirują uczestników do poszukiwania innowacyjnych rozwiązań w zwalczaniu tych schorzeń na poziomie komórkowym.

  • śr., 2024-09-25 09:00
Spotkanie festiwalowe Czy biologia molekularna może inspirować artystów sztuk wizualnych?

Tematem spotkania Klubu Festiwalowego będą interakcje biologii molekularnej oraz sztuk wizualnych. W czasie spotkania zostaną wygłoszone wykłady prof. dr hab. Adama Szewczyka (Instytut Nenckiego PAN) oraz dr Joanny Dudek (Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie). W czasie prezentacji zostaną przedstawione przykłady możliwych inspiracji wizualnych i konceptualnych obecnych we współczesnej biologii molekularnej ze szczególnym uwzględnieniem technik mikroskopowych. Zostaną omówione także korzyści jakie mogą odnosić naukowcy i artyści sztuk wizualnych w ramach projektów naukowo-artystycznych (Art & Science). Zostanie zaprezentowana idea kolekcji sztuki współczesnej w Instytucie Nenckiego PAN. W drugiej części Klubu Festiwalowego zostanie przedstawiona wystawa prac studentów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie inspirowana wizytami w laboratoriach naukowych m.in. w Pracowni Obrazowania Mózgu Instytutu Nenckiego PAN.

 

Obszar sztuki
  • pon., 2024-09-23 17:30
Lekcja festiwalowa Czy wszyscy jesteśmy uzależnieni? O dobrych i złych nawykach

W stale zmieniającym się otoczeniu nasz mózg przetwarza tysiące bodźców. Nasz mózgowy układ nagrody interpretuje sygnały, które sprzyjają naszemu przetrwaniu w środowisku tak, aby promować dobre nawyki i nie wzmacniać tych złych. Czasem jednak wzmacniane są te zachowania, które nie mają nic wspólnego z naszym przetrwaniem, a wręcz są dla nas szkodliwe. Dlaczego tak się dzieje? Wiemy już, że takie zachowania często określamy mianem uzależnienia. Pojęcie „uzależnienia” pojawiło się stosunkowo niedawno w historii ludzkości. Czy to oznacza, że kiedyś ludzie nie byli uzależnieni? Co to właściwie znaczy być uzależnionym? Na lekcji zostanie przedstawiona krótka historia badań nad uzależnieniami. Uczniowie zapoznają się ze sposobem diagnozowania zaburzeń związanych z nadużywaniem substancji. Przedstawione zostaną sposoby modelowania tych zaburzeń w modelach zwierzęcych na przykładzie myszy, inteligentnych habitatów behawioralnych i obrazowania całego mózgu.

  • pt., 2024-09-27 11:00
Lekcja festiwalowa Czym dokładnie jest pamięć? – Metody efektywnego uczenia się

Czy zastanawialiście się kiedyś, co dzieję się w waszym mózgu, kiedy się uczycie? Jak to jest, że pewne rzeczy pamiętamy, a pewne nie? Jeśli chcecie dowiedzieć się czym jest pamięć, to ta lekcja jest dla was! Razem poznamy mechanizmy jej funkcjonowania. Dowiemy się, jakie struktury mózgu są szczególnie ważne dla pamięci, jakie ćwiczenia je rozwijają i zachowują w dobrej kondycji. Przyjrzymy się też zjawisku plastyczności synaptycznej i dowiemy się, jaki typ uczenia jest dla was najbardziej korzystny. 

  • pon., 2024-09-23 09:00
Lekcja festiwalowa Dlaczego moje ciało potrzebuje zdrowej diety?

Wszyscy mówią o zdrowym odżywianiu, jednak codziennie spotykamy się z wieloma pokusami aby spożywać produkty uznawane za niekorzystne dla zdrowia. Styl życia oraz dieta zmieniały się dynamicznie na przestrzeni dekad. Jakie zmiany zdrowotne towarzyszą obserwowanym zmianom dietetycznym. Czy jako młody człowiek wiem dlaczego powinno się dbać o zdrową dietę? Co dzieje się w organizmie człowieka gdy nie dba on o dietę i aktywność fizyczną? Jak komórki i tkanki reagują na jakość i ilość spożywanego pokarmu? W trakcie lekcji porozmawiamy o konsekwencjach wyborów dietetycznych dla naszego ciała. Dowiemy się dlaczego naukowcy badają temat wpływu diety i stylu życia na organizm i co pokazują wyniki tych badań. Metabolizm to słowo kluczowe w dyskusjach o zdrowiu – czy jednak rozumiemy co kryje w sobie to pojęcie? W trakcie lekcji postaramy się zrozumieć powiązanie między przemianami w skali mikro, czyli komórkowej, a efektem w skali makro, czyli na poziomie organizmu. Zapoznanie się z podstawami biologicznymi działania organizmu w aspekcie metabolizmu ma na celu zrozumienie dlaczego dbanie o dietę ma konsekwencje dla zdrowia człowieka. Celem lekcji jest zaznajomienie młodzieży z aktualną wiedzą naukową w zakresie wpływu stylu życia, a w szczególności diety na funkcjonowanie organizmu wraz z przewidywanymi konsekwencjami otyłości, która staje się globalnym wyzwaniem medycznym i społecznym. 

  • wt., 2024-09-24 10:00
Lekcja festiwalowa Elektrofizjologia i co nam mówią fale w mózgu?

Elektrofizjologia, to dziedzina zajmująca się elektryczną aktywnością naszego organizmu, oraz mierzeniem jej. W medycynie można za jej pomocą diagnozować wiele chorób serca i układu nerwowego, takich jak na przykład padaczka czy zaburzenia snu. Wykład skupi się na aktywności elektrofizjologicznej mózgu. Dowiemy się, jak komunikują się ze sobą neurony i do czego ta komunikacja może doprowadzić. Podane zostaną przykłady badań naukowych, które używają tej metodologii aby lepiej zrozumieć żywe organizmy. Omówimy także różne metody elektrofizjologiczne aby zrozumieć, dlaczego jedne są wykorzystywane w nauce, a inne w medycynie. Choć elektrofizjologia jest powszechnie używana do diagnozy niektórych chorób, jest wiele innych (na przykład zaburzenia depresyjne), do których to diagnostyki również ma potencjał i choć nie jest obecnie wykorzystywana do diagnozowania tcyh chorób, są prowadzone badania naukowe aby do tego doprowadzić.

  • śr., 2024-09-25 11:00
Lekcja festiwalowa Elektrofizjologia i co nam mówią fale w mózgu?

Elektrofizjologia, to dziedzina zajmująca się elektryczną aktywnością naszego organizmu oraz jej pomiarem. W medycynie można za jej pomocą diagnozować wiele chorób serca lub układu nerwowego, takich jak na przykład padaczka, czy zaburzenia snu. Wykład skupi się na aktywności elektrofizjologicznej mózgu. Dowiemy się jak komunikują się ze sobą neurony i do czego ta komunikacja może doprowadzić. Podane zostaną przykłady badań naukowych, które używają tej metodologii aby lepiej zrozumieć żywe organizmy. Omówimy także różne metody elektrofizjologiczne, aby zrozumieć które i dlaczego są wykorzystywane w nauce, a które w medycynie. Choć elektrofizjologia jest powszechnie używana do diagnozy niektórych chorób, jest wiele innych (na przykład zaburzenia depresyjne), do których diagnozy również może zostać użyta i chociaż, nie jest obecnie wykorzystywana do ich diagnozowania, są prowadzone badania naukowe aby do tego doprowadzić.

  • śr., 2024-09-25 10:00
Lekcja festiwalowa Ewolucja mózgu

"Ewolucja mózgu" to fascynujące wydarzenie, które przeniesie uczestników w podróż przez miliony lat ewolucji ludzkiego mózgu. Odkryjemy, jak prymitywne struktury neurologiczne ewoluowały w skomplikowane narządy, które dzisiaj definiują naszą świadomość, myślenie i zachowanie. W trakcie spotkania przyjrzymy się różnym etapom rozwoju mózgu, od prostych układów nerwowych pierwszych organizmów, przez mózgi ssaków, aż po złożony mózg człowieka. Omówimy kluczowe momenty, takie jak pojawienie się kory mózgowej czy włókien łączących obie półkule, rozwój funkcji poznawczych oraz adaptacje, które umożliwiły nam przetrwanie i dominację na Ziemi.

W trakcie wykładu dowiecie się, dlaczego każdy mózg jest na swój sposób niesamowity i unikatowy. Prelekcja będzie wzbogacona o interaktywne prezentacje, modele 3D oraz najnowsze odkrycia naukowe, które rzucą światło na tajemnice funkcjonowania naszego umysłu.

Dołącz do nas, aby zrozumieć, jak ewolucja mózgu wpłynęła na to, kim jesteśmy dzisiaj. Jest to zarówno okazja, by poszerzyć swoją wiedzę i spojrzeć na mózg różnych zwierząt z zupełnie nowej perspektywy.

  • czw., 2024-09-26 11:30
Lekcja festiwalowa HFO – droga łącząca nabłonek nosa z psychozami?

Psychozy, to zbiór symptomów pojawiąjących się w chorobach takich jak schizofrenia czy różne formy demencji (na przykład choroba Alzheimera). Mało znanym symptomem chorób, w których występują psychozy, są zaburzenia węchu. Częstotliwości HFO (130-180 Hz) występujące w naszym mózgu, są silnie powiązane z występowaniem psychoz, zarówno u osób cierpiących na poprzednio wspomniane choroby, jak i u osób, korzystających z substancji psychoaktywnych. Częstotliwości te są najsilniejsze w opuszce węchowej. Badania przeprowadzone przez nasze laboratorium sugerują, że głównym źródłem napędzania tych częstotliwości jest nabłonek nosa. Podczas tego wykładu dowiemy się trochę o tym czym jest elektrofizjologia (częstotliwości wynikające z aktywności elektrycznej w naszym mózgu) oraz czym są psychozy. A także, dowiemy się jak, dzięki HFO mogą być one połączone z nabłonkiem nosa.

  • śr., 2024-09-25 12:00
Spotkanie festiwalowe Inspiracje: interakcje nauki i sztuk wizualnych

Otwarcie wystawy prezentującej twórczość artystek: dr hab. Katarzyny Mazurek-Proniewskiej, prof. ASP (Wydział Scenografii, ASP w Warszawie), dr Diany Lelonek (Wydziała Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich, ASP w Warszawie) i dr Joanny Dudek (Wydział Architektury Wnętrz, ASP w Warszawie).

Artystki skupiają się na relacjach człowieka i natury skupiając się zarówno na krytyce antropocentrycznych narracji, aż po tworzenie własnych, opartych na trosce i międzygatunkowej
relacyjności. Również cechą wspólną artystek jest podejmowanie współprac z naukowcami z zakresu biologii a także etnografii i socjologii.

Na wystawie zostaną zaprezentowane prace wpisujące się w nurt bio-artu oraz fotografie dokumentujące „żywe” obiekty.

Wystawie w Ermitażu w Łazienkach Królewskich w Warszawie towarzyszyć będzie wykład dr hab. Adam Hameda z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN.

Obszar sztuki
  • sob., 2024-09-21 15:00
Lekcja festiwalowa Mieszkańcy Bałtyku

Gdy stoisz na brzegu, Morze Bałtyckie może wydawać się spokojne i niezamieszkane. W rzeczywistości jest jednak miejscem tętniącym życiem. Ssaki morskie są grupą zwierząt przystosowanych do życia w morzach. To doskonali nurkowie i pływacy. Jakie ssaki mieszkają w Bałtyku? Czy w Bałtyku mieszkają delfiny? Na lekcji opowiem o mieszkańcach Bałtyku. Dowiecie się, jak zachować się, kiedy spotkamy na plaży fokę; jak rozpoznać, czy foka wymaga interwencji. Opowiem, jak działa ośrodek rehabilitacji fok na Helu i co się dzieje, kiedy co roku wypełnia się pacjentami. Będziemy towarzyszyć foczym pacjentom, którzy po rehabilitacji wracają do swojego domu, którym jest morze. Przybliżę, w jaki sposób naukowcy śledzą wędrówki fok. Opowiem też z jakimi zagrożeniami zmagają się mieszkańcy Bałtyku i co każdy z nas może zrobić, żeby ochronić ich dom.

  • czw., 2024-09-26 11:00
Lekcja festiwalowa Niesamowity świat pająków i insektów

Zapraszamy wszystkie dzieci w wieku 7-9 lat na fascynujący pokaz z wykładem, który zabierze Was w niesamowity świat pająków i insektów! Czy wiecie, że te małe stworzenia odgrywają ogromną rolę w przyrodzie? Nasz pokaz to idealna okazja, aby dowiedzieć się więcej o tajemnicach, jakie kryją pająki i owady. Na początku, przeniesiemy się do świata pająków. Dowiecie się, że nie wszystkie pająki są straszne – większość z nich jest bardzo pożyteczna! Zobaczymy różnorodne gatunki pająków, zarówno te żyjące w naszych domach, jak i te z odległych zakątków świata. Pokażemy Wam, jak pająki tkają swoje misterne sieci, które służą im nie tylko do łapania pożywienia, ale również jako domy. Opowiemy o tym, jak pająki pomagają nam w walce z uciążliwymi owadami, które uchodzą za “szkodniki”.

Następnie zanurzymy się w świat insektów. Poznamy ich różnorodność – od małych mrówek, po barwne motyle. Dowiecie się, jak owady przyczyniają się do zapylania roślin, co jest niezwykle ważne dla naszej żywności. Opowiemy o tym, jak niektóre owady, takie jak biedronki, pomagają w ochronie naszych ogrodów przed szkodnikami. Zrozumiecie, dlaczego owady są niezbędne dla ekosystemów i jak wpływają na nasze codzienne życie. Podczas pokazu będziecie mieli okazję zobaczyć prawdziwe, egzotyczne pająki i owady z bliska! Przygotowaliśmy specjalne terraria, w których mieszkają nasi mali przyjaciele. Prowadzący pokaże Wam, jak bezpiecznie obserwować te stworzenia i odpowie na wszystkie Wasze pytania. Serdecznie zapraszamy do wspólnej zabawy i nauki! Dzięki naszemu pokazowi dowiecie się, że pająki i owady to nie tylko fascynujące, ale i bardzo ważne stworzenia, bez których nasz świat wyglądałby zupełnie inaczej.

  • czw., 2024-09-26 10:00
Lekcja festiwalowa Od minoga do człowieka – niezwykła historia ewolucji naszego mózgu

Układ nerwowy jest niezwykle skomplikowanym układem, umożliwiającym odpowiednie reagowanie organizmu na bodźce, orientację oraz przeprowadzenie wysoce wyspecjalizowanych procesów poznawczych, odczuwanie i wyrażanie emocji. Poszczególne części układu nerwowego ulegały długiej i zróżnicowanej ewolucji. Bez wątpienia, struktura ta umożliwiła nam jako ludziom przetrwanie w zmiennych warunkach oraz stworzenie technologi. Zajęcia rozpoczną się krótkim wykładem, przypominającym budowę oraz funkcjonowanie mózgu w znaczeniu ewolucyjnym. Spojrzymy na różnorodność komórek budujących układ nerwowy oraz na funkcje poszczególnych struktur. Poruszone zostaną zagadnienia związane z ewolucją układu nerwowego zwierząt kręgowych. Następnie prześledzimy historię rozwoju mózgu od minoga do człowieka, skupiając się na najważniejszych różnicach adaptacyjnych i ich skutkach. Dla lepszego zrozumienia użyjemy modeli porównawczych obrazujących ewolucję mózgu kręgowców. Uczestnicy będą także mogli jeszcze lepiej poznać budowę ludzkiego mózgu, samodzielnie składając eksponaty.

  • śr., 2024-09-25 12:00
Lekcja festiwalowa Organizmy modyfikowane genetycznie. Spiderman i Żółwie Ninja okiem naukowca

Cztery małe żółwie w wyniku w wyniku kontaktu z tajemniczą substancją uzyskują ludzkie rozmiary i zaczynają mówić. Ugryziony przez pająka nastolatek zyskuje nadprzyrodzone moce. Czy takie scenariusze w realnym świecie są prawdziwe? A jeśli tak, to czy mamy się czego obawiać? Na lekcji uczniowie dowiedzą się, co to jest gen, jego mutacje i organizmy modyfikowane genetycznie. Dowiedzą się, jak działają nowoczesne narzędzia inżynierii genetycznej i jak naukowcy na co dzień tworzą organizmy modyfikowane genetycznie.  Opowiem, jak stworzyć mysz z genami meduzy i świecącymi w ciemności mózgami. Przybliżę, jak taka mysz pozwala nam lepiej zrozumieć działanie ludzkiego mózgu.

  • czw., 2024-09-26 12:00
Lekcja festiwalowa What exactly is memory? Methods of effective learning

Have you ever wondered what happens in your brain as you learn? How is it that we remember some things and some things we don't? If you want to find out what memory is this lesson is for you! Together we will learn about the mechanisms of its functioning. We will explore what structures in the brain are particularly important for memory, what exercises develop them and keep them in good shape. We will also look at the phenomenon of synaptic plasticity and find out what type of learning is most beneficial for you. The lesson is dedicated to high school students.

  • pon., 2024-09-23 10:30

©2024 Festiwal Nauki