Szkoła podstawowa 7-8

Las najlepiej poznaje się… w lesie. Dlatego chodźmy na wspólny spacer! Zabierzemy was na wędrówkę, podczas której postaramy się spojrzeć na to wyjątkowe miejsce z trochę innej perspektywy. Czy dacie się namówić na spacer z głową w chmurach? Czy odważycie się podążać w głąb lasu za dźwiękiem? Las to dużo więcej niż drzewa, a własne obserwacje jego mieszkańców mogą być niesamowitą przygodą. Spróbujemy poczuć go wszystkimi zmysłami. Przyroda ma nam mnóstwo do zaoferowania, w tym również wiele zabawy, jednak w zamian powinniśmy okazać jej szacunek i zapewnić ochronę. Zastanowimy się, co zawdzięczamy lasom, za co możemy je polubić i jak powinniśmy o nie dbać.

Przebieg trasy: Sieraków - Stary Dąb - Kamień Plapisa - Spółkowa Góra - Łomiankowska Droga Sieraków
Długość trasy: 9 km., czas przejścia: ok. 4 godzin, liczba uczestników do 30 osób.
Trasa wycieczki wiedzie m. in. skrajem obszaru ochrony ścisłej Sieraków, ukazując jedne z najciekawszych obszarów leśnych wschodniej części Puszczy Kampinoskiej.

Omawiane zagadnienia:
- czym jest las?
- rozpoznawanie podstawowych gatunków drzew i krzewów,
- typy lasów rosnących na obszarze Puszczy Kampinoskiej,
- działania ochronne prowadzone w lasach (nasadzenia, przebudowa drzewostanów) - ochrona częściowa,
- znaczenie obszarów ochrony ścisłej,
- zagrożenia lasów KPN (pożary, wiatrołomy, susze, gatunki obce, gradacje owadów),
- łańcuch pokarmowy (przybliżenie pojęć: producent, konsument, destruent, piramida pokarmowa),
- piętra roślinności w lesie i ich mieszkańcy,
- rola lasów w gospodarce i życiu człowieka,
- pozaprodukcyjne funkcje lasu.

Na wykładzie omówione zostaną niskoemisyjne  źródła energii: fotowoltaiczna,  wiatrowa i jądrowa. Dowiemy się czy istnieją ograniczenia w produkcji energii ze źródeł niskoemisyjnych i jakie to ograniczenia. Przedyskutujemy koszty produkcji energii i koszty środowiskowe dla każdego z omawianych źródeł. Czy jesteśmy skazani na ograniczenia w korzystaniu z energii, czy też wykorzystując osiągnięcia nauki będziemy mogli korzystać z energii w skali do jakiej przywykliśmy, nie niszcząc naszej Planety-Ziemi?

Lekcja dla uczniów starszych klas szkół podstawowych, zachęcająca do rozwijania zainteresować chemicznych. Warsztaty połączone ze zwiedzaniem laboratoriów.

Podczas zajęć będzie poruszony temat powstawania sił na żaglówce podczas poruszania się po wodzie, gdy wieje na nią określony wiatr. Wyjaśnione zostanie powstawanie sił aerodynamicznych na żaglach oraz sił hydrodynamicznych na mieczu i opływany kadłubie żaglówki. Poruszony zostanie wpływ: prędkości wiatru pozornego, powierzchni ożaglowania, własności aerodynamicznych ożaglowania, kąta natarcia i wybrzuszenia żagla na powstającą siłę aerodynamiczną. Podczas pokazu zaprezentujemy mały tunel aerodynamiczny, w którym linie prądu płynącego powietrza są obrazowane poprzez smugi dymu. Zaprezentujemy też tunel hydrodynamiczny, w którym można zaobserwować zjawiska powstające podczas kontaktu statycznych i ruchomych obiektów z cieczą.

Zapraszamy na prelekcję edukacyjną dla młodzieży połączoną ze zwiedzaniem ekspozycji Mauzoleum Walki i Męczeństwa. Podczas wydarzenia nasi edukatorzy przybliżą uczniom dzieje II wojny światowej ze szczególnym uwzględnieniem historii aresztu śledczego gestapo w Alei Szucha. W okazałym gmachu, który wcześniej pełnił rolę Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w trakcie wojny zainstalowało się tam m.in. gestapo, czyli tajna niemiecka policja polityczna, która zajmowała się tropieniem wszelkiego rodzaju ruchu oporu. Przeprowadzano tam tzw. badania, czyli przesłuchania więźniów, które przyjmowały formę tortur fizycznych i psychicznych. Na swoją kolej oczekiwano w celach zbiorowych – „tramwajach” i izolatkach. Do dzisiaj możemy oglądać oryginalne napisy pozostawione przez więźniów napisy wyryte na ścianach. To właśnie tu trzykrotnie „przesłuchiwany” był Jan Bytnar ps. Rudy, który nie wyjawił oprawcom konspiracyjnych tajemnic.

Zajęcia mają na celu przedstawienie i zapoznanie uczestnika z podstawowymi zagadnieniami z zakresu geologii, mineralogii i petrografii w nawiązaniu do dobrze znanego przedmiotu szkolnego, jakim jest geografia, pokazanie, jakimi zagadnieniami zajmuje się geologia. Prowadzący będzie starał się wytłumaczyć zagadnienia związane z procesami geologicznymi, do czego prowadzą, procesami powodującymi powstawanie skał.

W trakcie zajęć prowadzący poruszy tematykę teorii płyt litosfery, pokaże w skrócie historię geologiczną ziemi oraz dowody na przemieszczanie się kontynentów.

Dodatkowo prowadzący przedstawi i wyjaśni, czym są skały, jakie rodzaje skał mamy, różnice pomiędzy trzema podstawowymi rodzajami skał, ich zastosowanie.

Na koniec przedstawione zostaną podstawowe badania jakie wykonuje geolog w swojej pracy, narzędzia z jakich korzysta. Przedstawione zostaną obrazy mikroskopowe skał oraz wyjaśnione różnice pomiędzy różnymi rodzajami.

Wprowadzenie do tematyki opakowań do żywności oraz znaczenie opakowań biopolimerowych. Zapoznanie z tematyką różnego rodzaju materiałów opakowaniowych, w tym innowacyjnych i nowatorskich rozwiązań w systemach pakowania. Omówienie opakowań cechujących się jadalnością, materiałów, z których mogą być wytworzone oraz zastosowań do żywności. Rodzaje biopolimerów stosowane do produkcji opakowań. Charakterystyka i otrzymywanie wybranych biopolimerów pochodzenia roślinnego, zwierzęcego oraz mikrobiologicznego. Modyfikacja biopolimerów w celu nadania nowych lub polepszenia już istniejących cech funkcjonalnych. Możliwości wykorzystania biopolimerów jako nowoczesnych materiałów do pakowania żywności (opakowania aktywne i opakowania jadalne). Prezentacja wybranych opakowań i folii jadalnych. Degustacja.

W ramach spotkania uczniowie poznają wybrane, pospolite gatunki roślin rosnących na terenie miasta. Nauczą się je rozpoznawać i rozróżniać. Poznają niektóre ich właściwości i wartości użytkowe, a z niektórych z nich będą mogli przygotować dziką potrawę. Spacer na terenie kampusu UW i w najbliższej okolicy.

Od XVII wieku ustalenie następstwa wiekowego skał skorupy ziemskiej, tj. budowa tabeli stratygraficznej, odbywa się w znaczącym stopniu na podstawie skamieniałości, czyli zachowanych w skałach w różnej formie szczątków roślin i zwierząt. Pamiętamy przy tym o zasadzie, odkrytej przez N. Steno (1669 r.), że wyżej zalegające warstwy zawsze są młodsze od tych, na których się znajdują. Zasada jest słuszna w zastosowaniu do skał o położeniu nie naruszonym. Wśród skamieniałości największe znaczenie mają skamieniałości przewodnie, których ewolucja trwała w krótkim odcinku dziejów Ziemi i które miały możliwie szerokie rozprzestrzenienie geograficzne. Chronologia wydarzeń w okresie od 600 milionów lat temu do współczesnych czasów oparta jest na ewolucji takich zwierząt jak trylobity, graptolity, głowonogi, konodonty oraz licznych mikroorganizmów (małżoraczki, otwornicy, radiolarii). Podczas lekcji-warsztatów można się dowiedzieć jak powstała tabela stratygraficzna – kalendarz dziejów Ziemi oraz poznać i dotknąć najważniejszych zwierząt bezkręgowych, na podstawie których tabela powstała.

Celem zajęć jest refleksja nad nowymi zjawiskami językowymi w polszczyźnie oraz ich ocena ze względu na przydatność w procesie komunikacji. Zostaną pokazane przykłady innowacji gramatycznych z podziałem na fonetyczne, słowotwórcze, fleksyjne i składniowe. Druga grupa to innowacje leksykalne, frazeologiczne i stylistyczne. Wiele uwagi zostanie poświęcone innowacjom słowotwórczym, a zwłaszcza sposobom ich derywowania za pomocą popularnych formantów. 

W dalszej części spotkania uczniowie poznają narzędzia internetowe używane przez językoznawców do badań nad językiem. Nauczą się korzystać z bardziej zaawansowanych funkcji Google, jak Google trends i Google scholar. Poznają też Narodowy Korpus Języka Polskiego.

Uczestnicy zostaną również zapoznani z projektem Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego, którego celem jest rejestrowanie innowacji.

Gdy w drugiej połowie XX wieku J. Watson i F. Crick odkryli podstawowy element dziedziczności i nośnik informacji genetycznej - strukturę DNA, wypowiedzieli słowa „Odkryliśmy istotę życia...”. DNA, czyli kwas deoksyrybonukleinowy, jest chemiczną makrocząsteczką, która w swojej budowie ma zapisane informacje dotyczące budowy organizmu. Występuje on zarówno u wirusów, bakterii, roślin, zwierząt oraz ludzi. Celem zajęć jest zapoznanie uczniów z ogólną budową i właściwościami materiału genetycznego. Na wielu ciekawych przykładach dowiedzą się dlaczego każdy z nas jest inny – inaczej wygląda, rośnie, zachowuje się, a nawet choruje. W części praktycznej, uczniowie będą samodzielnie izolować DNA.

Zastanawialiście się, co to znaczy być naukowcem? Jak wygląda praca w prawdziwym laboratorium naukowym albo czym zajmują się naukowcy na co dzień? Jeśli interesują was odpowiedzi na te pytania to zapraszamy do nas! W Zakładzie Inżynierii Genetycznej dowiecie się, na jakim materiale biologicznym pracujemy i jakie analizy na nim przeprowadzamy. Pokażemy wam, jak efektywnie łączymy wiedzę z dziedziny biologii molekularnej, biochemii, jak i mikrobiologii oraz jakie techniki przy tym wykorzystujemy!

Z kolei w Zakładzie Fizjologii Zwierząt dowiecie się wiele ciekawych rzeczy na temat apetytu. Co sprawia, że czujemy głód? Jak nasz organizm reaguje na widok smacznego jedzenia? Co powoduje, że w pewnym momencie przestajemy chcieć jeść? Aby nasz organizm mógł prawidłowo funkcjonować, musi być zachowana równowaga pomiędzy energią dostarczaną a wydatkowaną. Energię dostarczamy na przykład poprzez jedzenie, a wydatkujemy w trakcie chodzenia, mówienia, a nawet myślenia. W celu zachowania równowagi energetycznej, w naszym krwiobiegu nieustannie krąży wiele małych cząsteczek, których celem jest „informowanie” nas o tym, czy powinniśmy coś zjeść, a może już wystarczy. Te cząsteczki to między innymi hormony, które regulują nasze odczuwanie głodu i sytości. Ale to nie wszystko! Pozostając w tematyce jedzenia, podczas warsztatów będziecie mieli okazję zobaczyć super doświadczenia związane z ciekawymi właściwościami różnych warzyw i owoców.

Lekcja podzielona na dwie cześci: 1) Choć nie widzimy ich „gołym okiem”, bakterie otaczają człowieka na każdym kroku i występują w wielu naturalnych środowiskach, takich jak gleba czy woda. Wiele z nich jest naszymi wrogami, będąc czynnikami wywołującymi choroby, takie jak angina czy próchnica zębów, ale wśród bakterii występują też takie, które wywierają pozytywny wpływ na zdrowie ludzi. Uczestnicy lekcji będą mieć okazję zapoznać się z laboratorium mikrobiologicznym i podstawowymi przyrządami codziennej pracy mikrobiologa. Prowadzący w formie pokazu zaprezentuje jak przygotowuje się preparat mikroskopowy, a następnie uczestnicy sami będą mogli zabarwić niechorobotwórcze bakterie i zobaczyć jak wyglądają pod mikroskopem. Dla chętnych będzie też możliwość podejrzenia mikroorganizmów w gotowych preparatach udostępnionych przez prowadzącego, a także wyhodowania własnych drobnoustrojów. 2) Zajęcia te pomogą zrozumieć, czym są genetycznie zmodyfikowane organizmy (GMO) i opisać ich zastosowania w różnych dziedzinach gospodarki. Uczniowie dowiedzą się, dlaczego w różnych krajach na świecie stosowana jest ta technologia i jak regulowana jest prawnie. Uczestnicy
lekcji zobaczą w jaki sposób tworzone są GMO i czy różnią się od organizmów powstałych na drodze nowych technik genomowych np. z wykorzystaniem mutagenezy CRISPR/Cas9. Przekonają się, czy konsument w Unii Europejskiej ma dostęp do tych technologii, czy i jak jest informowany o zawartości GMO np. w żywności. Uczniowie dowiedzą się też, w jaki sposób można wykryć GMO w laboratorium, oraz czy uprawy genetycznie modyfikowanych roślin mogą być wykorzystane jako strategia adaptacji do warunków zmieniającego się klimatu na ziemi, w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego i bezpiecznych źródeł utrzymania.

Podczas zajęć osoby uczestniczące zapoznają się z ogólnie pojętą różnorodnością grzybów (w szczególności mikroskopowych) i ich struktur rozmnażania. Uczestnicy i uczestniczki będą mieli i miały szansę nauczyć się obsługi mikroskopu świetlnego oraz przygotować własne preparaty mikroskopowe z wybranego przedstawiciela grzyba wielkoowocnikowego, hodowli drożdży oraz kurzu. Ponadto będą mogli i mogły przeprowadzić obserwację preparatów strzępkowych grzybów mikroskopowych przygotowanych przez prowadzących oraz obejrzeć hodowlę prezentowanych przedstawicieli grzybów. Wszystkie aktywności poprzedzi krótka pogadanka dotycząca różnorodności grzybów i ich znaczenia ekologicznego.

Kompozyty wokół nas

W ogólnym sensie tego słowa cały świat jest kompozytem o wielu skalach.

Nukleony składają się z kwarków, jądra atomowe składają się z nukleonów, atomy złożone są z nukleonów i elektronów, cząsteczki składają się z atomów, z cząsteczek złożone są makrocząsteczki, w tym białka, z których zbudowany jest świat istot żywych. Wszystkie te cząstki oddziałują na siebie różnymi polami. Istnieje 81 atomów pierwiastków trwałych (w temperaturze pokojowej), z nich wiele ma nietrwałe – promieniotwórcze izotopy. W temperaturze od kilku do kilkunastu milionów kelwinów - z czterech jąder wodoru powstaje trwałe jądro helu. Podczas tej przemian uwalniana jest energia - źródło energii Słońca i gwiazd. Organizmy żywe składają się z tkanek, które zbudowane są z komórek. Narządy ciała, zbudowane z różnych tkanek, łączą się w układy narządów (np. trawienny czy oddechowy). W świecie techniki konstruowane są różne kompozyty. Obwody elektryczne drukowane są na nieprzewodzącej matrycy, a przewody elektryczne pokrywane są izolacją. Próbuje się łączyć z sobą różne materiały w taki sposób, aby wspólnie posiadały pożądane właściwości. Znakomitym technicznym kompozytem jest beton, oferujący niezwykłe możliwości budowlane…

Korozja jest obecna w naszym życiu. Jej ślady widzimy codziennie na ulicy, jest w naszych domach, atakuje nasze samochody i mosty, garnki i pralki. Skorodowane przedmioty są tak powszechne, że często już nawet nie zwracamy na nie uwagi, dopóki most się nie zawali, nasz samochód nie odmówi współpracy albo garnek nie zacznie przeciekać. A warto przyjrzeć się temu zjawisku bliżej, zanim jeszcze spowoduje szkody, albowiem korozja to nie tylko nasz wróg, z którym należy walczyć, ale i przyjaciel, którego możemy wykorzystać w pozytywny sposób. 

W trakcie lekcji uczniowie dowiedzą się czym jest korozja i dlaczego zjawisko to jest tak powszechne. Zdobędą wiedzę, jakie typy korozji są najczęściej spotykane w życiu codziennym i jakie mechanizmy elektrochemiczne są za nią odpowiedzialne. Poznają sposoby na ochronę przed korozją oraz dowiedzą się kiedy zjawisko korozji może grać pozytywną rolę w naszym życiu. 

Lekcja prowadzona będzie w postaci wykładu, wzbogaconego o możliwość obejrzenia eksponatów, ilustrujących omawiane zjawiska. 

W czasie zajęć wykonamy kilka prób niszczących na materiałach kruchych i plastycznych, a także na materiałach wytworzonych metodami przyrostowymi o specjalnych właściwościach. Odbędzie się też pokaz niszczenia z utratą stateczności powłok cienkościennych. Oprowadzimy również naszych Gości po laboratorium, omawiając przy okazji różne techniki pomiarowe stasowane we współczesnych badaniach w wytrzymałości materiałów i konstrukcji.

Celem prowadzonych zajęć jest przybliżenie młodzieży podstaw badań wytrzymałościowych prowadzonych w Laboratorium Badań Materiałów i Konstrukcji IPPT PAN. Podczas interaktywnych zajęć z młodzieżą omówione zostaną podstawowe materiały inżynierskie, ich właściwości i zastosowania. Zajęcia praktyczne prowadzone przez pracowników Laboratorium pozwolą zrozumieć podstawy zagadnień związanych z wytrzymałością materiałów oraz umożliwią czynne uczestnictwo w zajęciach podczas przeprowadzania statycznej próby rozciągania czy dynamicznej próby ściskania. Zaprezentowane zostaną również możliwości mikroskopu skaningowego.

Zapraszamy na warsztaty dotyczące geograficznych różnic miast! Celem tych warsztatów będzie zgłębienie tematu różnorodności miast z perspektywy geograficznej. Podczas warsztatów uczestnicy będą mieli okazję odkrywać, jak geograficzne uwarunkowania wpływają na charakterystykę i wygląd miast. Warsztaty będą poświęcone wpływowi uwarunkowań geograficznych, przestrzennych i kulturowych na procesy formowania się miast, ich morfologii oraz różnic pomiędzy nimi.

Dzięki ciekawym doświadczeniom chemicznym będzie można dowiedzieć się, jak w prosty sposób wykryć cukier w soku jabłkowym, czy też wyizolować zapachowe olejki eteryczne z przypraw kuchennych. 

Co decyduje o jakości życia w mieście i o jego pięknie? Jak zmieniać nasze otoczenie urbanistyczne, aby było piękne i przyjazne? W ramach wycieczki odbędzie się m.in. zwiedzanie najciekawszych historycznie obiektów Politechniki Warszawskiej – Gmachu Głównego, Gmachu Fizyki oraz głównej przestrzeni publicznej Kampusu. Uczestnicy poznają historię powstania projektu architektonicznego oraz związane z tym ciekawostki.

W części pierwszej przedstawiona zostanie rola gleby w środowisku i kształtowaniu środowiska przyrodniczego. Uczestnicy lekcji poznają definicję gleby, pojęcie skały macierzystej gleb, podstawowe typy gleb oraz wykonają doświadczenia laboratoryjne pozwalające określić podstawowe właściwości fizyczne i chemiczne gleb takie jak: ustalanie grup mechanicznych metodą polową, oznaczanie pH i zawartości węglanu wapnia.
Celem lekcji jest uświadomienie funkcji gleby w środowisku i jego kształtowaniu oraz zapoznanie uczniów z wybranymi właściwościami fizycznymi i chemicznymi gleb oraz metodami ich ustalania.
W drugiej części lekcji zostaną przedstawione pozytywne oraz negatywne cechy przestrzeni otaczającej mieszkańców miast. Zostaną omówione narzędzia planistyczne wykorzystywane przez urbanistów w celu tworzenia przyjaznego miejsca zamieszkania i wypoczynku. Uczestnicy lekcji zostaną włączeni do dyskusji nad propozycjami zmian źle zagospodarowanych obszarów. Celem lekcji jest uwrażliwienie młodych użytkowników przestrzeni na jakość zagospodarowania oraz konieczność dbania o przestrzeń i traktowania jej jako dobro wspólne wszystkich mieszkańców.

Przedstawimy mechanizmy fizjologiczne związane z regulacją poziomu cukru u człowieka oraz konsekwencje zaburzenia homeostazy węglowodanowej. Powiemy o cukrzycy, jej powikłaniach, a w części praktycznej zmierzymy poziom glukozy we krwi.

Nasze spotkanie składa się z 2 części: krótkiego wykładu w formie prezentacji i warsztatów językowych.

Opowiemy o wspólnym słowiańskim pochodzeniu języka ukraińskiego i polskiego, a także o historyczno-kulturowym kontekście wzajemnych kontaktów. Przybliżymy charakter polsko-ukraińskich wpływów językowych, wrócimy też uwagę na najważniejsze podobieństwa i różnice między językiem ukraińskim i polskim.

Powiemy, które z cech językowych pomagają w nauce języka ukraińskiego, a które mogą okazać się „fałszywymi przyjaciółmi”.

Warsztaty posłużą zapoznaniu z alfabetem cyrylickim i nabyciu umiejętności zapisu swoich imion, nazwisk oraz miejsc zamieszkania po ukraińsku. Nauczymy też naszych słuchaczy podstawowych zwrotów grzecznościowych w języku ukraińskim.