klasa 3

Rozpoznawanie tożsamości na podstawie odcisku palca, głosu, czy obrazu twarzy to znane  i powszechnie wykorzystywane zabezpieczenia biometryczne. Niewiele osób jednak wie , że tęczówki naszych oczu zawierają ogromne ilości unikalnych informacji, które mogą być wykorzystane do identyfikacji. Metoda ta, stosowana od ponad dwudziestu lat, oprócz łatwości obsługi i potencjalnie wysokiej odporności na fałszerstwa, oferuje poziom dokładności, którego nie sposób uzyskać pozostałymi, wspomnianymi we powyżej metodami.

Podczas naszego wykładu poznacie teoretyczne podstawy działania biometrii tęczówki, a także będziecie mieli okazję pracować z profesjonalnymi systemami identyfikacji, wykorzystującymi tę metodę – za pomocą wzoru tęczówki dostaniemy się między innymi do zasobów słodyczy .

Tematem lekcji festiwalowej będzie budowa wnętrza Ziemi. Uczniowie zbudują model Ziemi z masy solnej, zachowując przy tym proporcje objętości poszczególnych warstw.

Sprawdzimy, czy naprawdę Mazowsze ma krajobrazy pośrednie między Antarktydą a Saharą, poznamy tego przyczyny, wytropimy rozmaite ślady zlodowaceń. Zobaczymy wybór najładniejszych pejzaży, także w najbliższych okolicach Warszawy

Dlaczego Śnieżka jest najwyższym szczytem Karkonoszy, czy naprawdę góra Ostrzyca jest "polskim Fudżi-jamą", gdzie spotykamy "kamienną różę" a gdzie "kamienne organy", co ukrywają jaskinie a co cyrki lodowcowe - to sobie opowiemy.

Powędrujemy szlakiem osobliwych form, wyrzeźbionych przez naturę w piaskowcu na obszarze Sudetów. Zobaczymy bramy, wieże i mosty skalne, pozdrowimy skalnych Kochanków, Starostę i Starościnę, poznamy, jak owe niezwykłości powstały.

Przyjrzyjmy się jak powstała Ziemia i jak się zmieniała. Poznamy zimne i gorące, spokojne i obfitujące w gwałtowne przemiany okresy jej istnienia szlaki wędrówek kontynetów. Dowiemy się jak powstało życie, jak rozwijamy się rośliny i zwierzęta.
 

Wykład jest przeznaczony dla wszystkich, w tym uczniów klas licealnych i gimnazjalnych. Poświęcony jest zasobom informacji geograficznej dostępnej w Internecie. Zostaną zaprezentowane Mapy Google - ich funkcje i użyteczność w wyszukiwaniu informacji przestrzennej. Podczas wykładu zostaną zaprezentowane także gry związane z usługą Street View oraz cyfrowe składnice map historycznych.

Od ponad trzydziestu lat Arktyka szybko się ociepla. Skutkuje to przyspieszonym topnieniem lodowców, wieloletniej zmarzliny oraz kurczeniem się zlodzenia Oceanu Arktycznego. Utrata powierzchni lodu spowodowana jest także zanieczyszczeniem powietrza. Topniejący lądolód grenlandzki znacząco wpływa na podwyższenie się poziomu morza. Wydłuża się okres wegetacyjny, co sprzyja rozwojowi rolnictwa. Skróceniu ulegają szlaki żeglowne prowadzące przez Ocean Arktyczny. Rozgrzewają spory geopolityczne o prawa do eksploatacji arktycznych mórz.

Na lekcji postaramy się zidentyfikować zachodzące obecnie zmiany w środowisku arktycznym i określić ich wpływ na działalność człowieka.

W ramach zajęć zostaną zaprezentowane wybrane zasoby danych przestrzennych o środowisku geograficznym, udostępniane poprzez geoportale i wirtualne globusy. Uczestnicy zajęć będą mieli możliwość samodzielnego, praktycznego zastosowania narzędzi wyszukiwania danych przestrzennych i pomiarów w odniesieniu do wybranego obszaru. Na zajęciach zostanie przeprowadzony quiz geograficzny z wykorzystaniem zasobów mapowych w internecie.

Lekcja oparta na pokazie doświadczeń które zajmują ok 80% czasu. Większość eksperymentów wykonywana jest przez uczniów pod nadzorem prowadzącego. Pokazujemy ciekły azot, suchy lód, proces sublimacji i skraplania [tlenu]. Mówimy o prawach gazowych, o modelu gazu doskonałego i gazach rzeczywistych [porównując zmianę objętości gazu podczas jego schładzania]. Porównujemy gęstości różnych gazów i ich rozpuszczalność w wodzie. Dodatkowo parę słów o ciekłych kryształach, których modelem może być paczka zapałek.

Podczas wykładu z pokazem młodzi adepci dowiedzą się, że chemia to nie tylko skomplikowane wzory i równania, ale również cała paleta barw, to gra kolorów. Wyjaśnione zostanie co to właściwie jest kolor i jak powstaje. Podjęta zostanie próba wytłumaczenia dlaczego liść jest zielony, śnieg biały, a węgiel czarny. Omówiony zostanie także wpływ środowiska chemicznego na zmianę barwy różnorodnych substancji.

Spotkania z Inżynierią Chemiczną

Zaczniemy od zapoznania uczniów z definicją płynu. Dowiedzą się oni, że płynami mogą być gazy i ciecze. Jedną z różnic pomiędzy gazami, a cieczami jest ich ściśliwość. Uczniowe dowiedzą się, które płyny są ściśliwe a które nie. Bardzo często dzieci zapytane o to, czy powietrze coś waży, odpowiadają, że nie. Wykonując proste doświadczenie dowiedzą się, że powietrze jednak ma jakąś masę. Będą mogli zaobserwować różnicę w gęstości różnych gazów, porównując ich ciężar.

Wyjaśnimy też pojęcie ciśnienia atmosferycznego i hydrostatycznego. Uczniowie dowiedzą się, jak mierzy się ciśnienie atmosferyczne, co to jest wieża ciśnień i jak można wykorzystać ciśnienie słupa wody.

Zaprezentujemy zjawisko rozszerzalności cieplnej płynów, czyli zmiany objętości płynu pod wpływem temperatury. Uczestnicy dowiedzą się, jak działają termometry rozszerzalnościowe i gdzie ma zastosowanie zjawisko rozszerzalności cieplnej gazów.

Jednym z ważniejszych równań w mechanice płynów jest równanie Bernouliego. Uczestnicy dowiedzą się, kim był Daniel Bernoulli i dlaczego równanie, które sformułował jest takie ważne. Zaprezentujemy im również efekt Coandy. Następnie dowiedzą się, czym jest aerodynamika i jak powstaje siła nośna w samolotach.

Wyjaśnimy też pojęcie gęstości i lepkości płynów. Uczniowie dowiedzą się, że nie zawsze gęste znaczy lepkie. Porównają gęstość różnych substancji, następnie porównają lepkość dwóch płynów i dowiedzą się dlaczego gęstość i lepkość są ważne dla inżynierów.

Podczas pokazu zaprezentowane zostaną zamknięte źródła promieniowania jonizującego alfa, beta i gamma o małej aktywności. Prowadzący opowiedzą o rodzajach promieniowania, jego przenikliwości, zasięgu i sposobach wykrywania, a także o możliwości zastosowania radioizotopów w diagnostyce i terapii nowotworowej. Ponadto pokazane zostaną uczniom przedmioty spotykane w codziennym życiu i przy użyciu liczników promieniowania Eko-C mierzony będzie poziom ich promieniowania. Zainteresowani uzyskają również informacje nt. zjawiska promieniowania tła oraz usłyszą o zagrożeniach, dawkach pochłoniętych i poziomie naturalnego promieniowania. Na koniec osoby prowadzące zajęcia opiszą działanie i zastosowanie bramki dozymetrycznej, natomiast chętne osoby będą mogły skontrolować i wykryć powierzchniowe skażenie dłoni i obuwia radionuklidami.

W czasie pokazu przedstawiona będzie budowa anatomiczna części biernej  i czynnej narządu ruchu psa. Uczestnicy będą mogli porównać okolice topograficzne ciała zwierzęcia związane z narządem ruchu psa z ich odpowiednikami na własnym ciele. Zaprezentowane zostaną zagadnienia związane ze sposobami poruszania się psów. Omówione będą różne formy aktywności fizycznej psów w tym sporty najbardziej ekstremalne.

Zajęcia mają na celu przybliżenie zagadnień związanych z metabolizmem komórkowym. Po omówieniu podstaw oddychania komórkowego, uczestnicy zagrają w autorską grę planszową, dzięki której utrwalą sobie najważniejsze pojęcia z biochemii dotyczących szlaków metabolicznych.

Białka są składnikami wszystkich żywych komórek, a ich nieustanna praca zapewnia prawidłowe funkcjonowanie całych organizmów. Naukowcy starają się zgłębić tajniki białek, aby jak najlepiej zrozumieć mechanizmy komórkowe, w tym te odpowiedzialne za procesy chorobowe. Z drugiej strony, białka są wykorzystywane jako leki (np. insulina), a dzięki swoim zróżnicowanym właściwościom znajdują zastosowanie także w przemyśle, np. spożywczym i chemicznym. Zarówno niektóre cele badawcze (coraz lepsze poznawanie białek), jak i praktyczne zastosowania przemysłowe wymagają uzyskania wyizolowanych białek, oczyszczonych od innych składników komórkowych. W trakcie zajęć opowiemy o tym, jak skłonić bakterie, by produkowały dowolne (nawet ludzkie) białko oraz zaprezentujemy wybrane metody, które naukowcy stosują na co dzień do otrzymywania białek, ich oczyszczania i podstawowej analizy. W trakcie lekcji  uczniowie będą również mogli w kilkuosobowych zespołach własnoręcznie przeprowadzić prostą procedurę eksperymentalną.

W ramach zajęć interaktywnych uczestnicząca w nich  młodzież będzie mogła zapoznać się jak obserwować  las i jego mieszkańców w dzień i w nocy. Szczególną uwaga zwrócona będzie w trakcie prowadzenia warsztatów  na zmysły: dotyku, słuchu i wzroku i ich rolę w „rozszyfrowywaniu” przyrody lasów oraz tajników życia ich mieszkańców.
Praca w zespołach umożliwi uczniom wykazania się kreatywnością w sposobie przedstawiania wyników uzyskanych w trakcie sesji terenowej na terenie Lasu Sękocińskiego.

Leukocyty to obrońcy naszego organizmu. Dzięki nim możemy zwalczyć groźne dla zdrowia bakterie, wirusy i komórki nowotworowe. Na zajęciach opowiemy jak i kiedy leukocyty nas bronią i skąd wiedzą z czym mają walczyć. Pokażemy pod mikroskopem leukocyty we krwi i zaprosimy do samodzielnego wykonania preparatu.

W czasie pokazu omówiona będzie budowa anatomiczna gałki ocznej oraz narządów dodatkowych oka ssaków połączona z preparacją izolowanej gałki ocznej oraz struktur zlokalizowanych na terenie oczodołu. Przedstawione zostaną zagadnienia dotyczące odmienności budowy anatomicznej oka u ssaków reprezentujących różne jednostki taksonomiczne. Omówiona będzie droga wzrokowa oraz związek zmysłu wzroku z innymi modalnościami, szczególnie z czynnością narządu przedsionkowo-ślimakowego. Uczestnicy będą mieli możliwość czynnego uczestnictwa w preparacji anatomicznej.

Spośród ponad 20 różnych gatunków kleszczy występujących w Polsce, kilka jest szczególnie niebezpiecznych z powodu przenoszenia groźnych chorób. Podczas lekcji omówione zostaną cykle życiowe kleszczy przenoszących boreliozę oraz zapalenie mózgu i opon mózgowych u ludzi, a także babeszjozę u psów. Omówione zostaną sposoby zabezpieczania siebie i zwierząt przed atakami kleszczy oraz sposoby postępowania jeśli już do takiego ataku doszło.

Uczestnicy lekcji dowiedzą się dlaczego kępy mszaków są miękkie, dlaczego rośliny "trzymają się razem" i jak zachowuje się kropla deszczu w kontakcie z ich liściem (filmy).

Pracując z zielnikami, uczniowie poznają też dziesięć najczęstrzych gatunków mszaków polskich lasów i poznają ciekawe ich właściwości.

ZOO w powiększeniu, czyli jak rzeczy dobrze nam znane wyglądają pod binokularem lub mikroskopem. W programie oglądanie różnych preparatów zwierzęcych jak pióra, łuski, fragmenty skór, włosy, skrzydełka owadów, wylinki węży itp. Zajęcia rozpoczną się od poszukiwania materiałów badawczych, zbierania sierści, pancerzyków, wylinek, piór itp. Znaleziska zostaną poddane starannym oględzinom pod binokularami i mikroskopem. Postaramy się wywnioskować na podstawie wyglądu poszczególnych preparatów jaki związek mają konkretne cechy ich budowy z funkcją i wykorzystaniem przez określone zwierzę. W czasie zajęć uczniowie obejrzą prezentacje multimedialną dotyczącą pokrycia ciała - "ubrań zwierzęcych" i spełnianych przez nie funkcji.  Uczestnicy zajęc będa mieli możliwość sporządzenia dokładnych rysunków obserwowanych preparatów i sporządzenia notatek, które pomogą im w wypełnieniu podsumowującej zajęcia karty pracy.

Grzyby to niezwykle bogata grupa organizmów, a jesień to doskonała pora by zgłębiać tajniki ich życia. Warto poznać je nie tylko ze względu na ich walory smakowe, ale przede wszystkim z uwagi na ich niesamowitą różnorodność, interesującą budowę, jak i ważną rolę, jaką spełniają w przyrodzie. Spotkanie poświęcone grzybom otworzy wykład ilustrowany prezentacją multimedialną na temat bogactwa świata grzybów. Uczniowie zapoznają się ze specyfiką budowy, cyklu rozwojowego i sposobów odżywiania się tej grupy organizmów, dowiedzą się wielu ciekawostek, na przykład jaką  rolę pełnią grzyby w życiu i gospodarce człowieka. Część terenowa umożliwi przeprowadzenie własnych obserwacji mykologicznych. Będziemy poszukiwać i  rozpoznawać napotkane gatunki grzybów oraz oznaczać je  za pomocą kluczy i atlasów, a także wyszukiwać gatunki znajdujące się na kartach pracy. Na zakończenie każda z grup dokona prezentacji uzyskanych wyników.

Zajęcia te pozwalają na kształtowanie łączenia teorii z praktyką. To rodzaj swoistej dyskusji, której podsumowaniem jest drzewo ewaluacyjne, wskazujące na uczniów tego z zespołów: obrońców tezy czy antytezy, którzy byli bardziej dla słuchaczy przekonywujący. Charakter zajęć pozwala na to, aby młodzi ludzie potrafili w trakcie dyskusji znaleźć właściwe argumenty, skutecznie broniące ich stanowiska oraz przedstawienia swych racji w najbardziej atrakcyjnej formie dla widzów i słuchaczy.