klasa 3

Naucz się odpowiednio reagować w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia, poznając zasady pierwszej pomocy. Podczas tych warsztatów, uczestnicy Festiwalu Nauki zapoznają się z podstawowymi zabiegami ratującymi ludzkie życie. Zostaną poruszone zagadnienia postępowania w stanach nagłych, jak np.: zawał serca, reakcje alergiczne i inne.

Uchodzicie za znawców myśli filozoficznej? Jesteście ekspertami od logicznych łamigłówek? A może dopiero chcielibyście rozpocząć swoją przygodę z filozofią? Niezależnie od stopnia zaawansowania - wszystkich wielbicieli myślenia i niebanalnej edukacji zapraszamy do udziału w Filozoficznej Grze Terenowej! W niecodzienny, aktywny sposób będziecie mogli poszerzyć swoją wiedzę filozoficzną, sprawdzić się w logicznym myśleniu oraz w sztuce argumentacji, tocząc intelektualne pojedynki z Filozofami z różnych epok.

"Chociaż krowie dasz kakao, nie wydoisz czekolady"* - skąd się wzięła czekolada

* Stanisław Jerzy lec

Osładza nam życie, czasem bywa chwilą zapomnienia, innym razem formą pocieszenia. Uwielbiana przez dzieci i dorosłych, przez niektórych nazywana najlepszym przyjacielem kobiet, detronizującym diamenty - czekolada, bo o niej tu mowa, stała się smakołykiem bez, którego nie wyobrażamy sobie naszego życia. Ale czy wiemy czemu zawdzięcza swój hipnotyczny , brązowy kolor oraz zapach, drażniący nasze zmysły od momentu otwarcia opakowania aż do ostatniej kostki. Jednak czy czekolada zawsze miał postać znanej nam tabliczki? Dlaczego nazywana jest pokarmem bogów i wojowników? Czy faktycznie była tak cenna, że pełniła rolę pieniądza?

Myśląc o czekoladzie, a w zasadzie o kakao, jego pochodzeniu i znaczeniu dla tradycji i kultury, automatycznie nasuwają się skojarzenia z cywilizacjami prekolumbijskimi, ceniącymi ziarno kakaowca do tego stopnia, ze uznawano je za dar boga kakao. Podczas wykładu dowiemy się jaka była "czekolada" jej pierwszych smakoszy, jak ją przygotowywano i czy była smaczna. Zgłębimy tez się w mit El dorado, który rozpalał wyobraźnię odkrywców Nowego Świata, a doprowadził między innymi do tego, że ładownie statków konkwistadorów, zamiast złota, wypełniały worki czarnego złota. Zapoczątkowana, w ten sposób kariera czekolady na europejskich stołach rozpoczyna długi proces rozwoju produkcji i popularyzacji tego smakołyku.

Przez wiele lat Internet wydawał się przestrzenią anonimowości i swobodnego wyrażania poglądów. Ten opis jest już nieaktualny – dzisiejsza przestrzeń wirtualna to miejsce powszechnej kontroli, rozciągającej się na wszystkie urządzenia podłączone do Internetu i wiele prywatnych aspektów naszego życia – jak rozmowy z przyjaciółmi, podróże, preferencje zakupowe, uprawiane sporty, a nawet godziny snu. Na całym świecie można zaobserwować zaostrzanie prawa dot. korzystania z Internetu oraz ograniczanie pola prywatności przez poszczególne rządy. Natomiast z drugiej strony występuje coraz większy zakres inwigilacji o charakterze komercyjnym, mającej na celu optymalne dopasowanie reklam do jednostki. Czy zdajemy sobie sprawę jakie urządzenia w jaki sposób nas obserwują i podsłuchują? Które czynności można wykonywać bezpiecznie, a które narażone są na wyciek danych? W jaki sposób skutecznie chronić swoją prywatność? Na te pytania postarają się odpowiedzieć uczestnicy warsztatu.

Zajęcia „Smartfonowe dobre maniery” będą dotyczyły przede wszystkim zasad savoir – vivre w korzystaniu ze smartfonów. Lekcja dedykowana jest zwłaszcza młodzieży, która według najnowszych badań statystycznych jest największą grupą użytkowników smartfonów, czyli inteligentnych telefonów. Niewątpliwą zaletą powszechności komunikacji elektronicznej jest jej mobilność i wszechobecność. W XXI wieku coraz rzadziej zdarza się przebywanie poza zasięgiem sieci telefonicznej czy Internetu. Nieustannie i szybko kontaktujemy się z całym światem – członkami rodziny czy znajomymi, a angielski zwrot „keep in touch” na stałe znalazł się w codziennym języku. Niestety, możliwość korzystania ze zdobyczy techniki w każdym miejscu i o każdej porze często bywa przyczyną wielu niezręcznych sytuacji. O nagminności łatwego zapominania o dobrych manierach podczas korzystania ze smartfonów świadczy fakt, iż stały się one przedmiotem analizy podręczników współczesnych dobrych manier. Podczas zajęć zostaną przedstawione i przedyskutowane z uczestnikami następujące bloki zasad savoir – vivre związane z korzystaniem ze smartfonów: zasady związane z podstawowymi funkcjami smartfonów (dzwonienie, SMSowanie), zasady związane z różnymi dodatkowymi aplikacjami w smartfonach, netykieta i mobikieta w smartfonie.

Kiedy wypada a kiedy nie wypada rozmawiać przez smartfona? Dlaczego uczniowie powinni wyłączać wszystkie urządzenia mobilne w szkole? Czy rozmawiając z kolegą „face to face” wypada pisać SMSa? – na te i wiele innych pytań udzielą odpowiedzi niniejsze zajęcia.

Zajęcia adresowane są do szkół gimnazjalnych. Celem zajęć jest uwrażliwienie uczniów na problem cyberprzemocy i przedstawienie im metod radzenia sobie w sytuacji zetknięcia się z agresją internetową. Liczba nastoletnich użytkowników Internetu rośnie z roku na rok, jest on miejscem ich codziennej komunikacji. Dzieci często nie mają świadomości, jakie konsekwencje mają ich zachowania w Sieci i mogą nieświadomie przyczynić się do czyjegoś cierpienia. Podczas zajęć zdefiniowane zostaną sytuacje, które są przemocą internetową i mogą być krzywdzące dla innych. Omówiona zostanie specyfika komunikacji zapośredniczonej przez media elektroniczne. Wspólnie zastanowimy się, czym różni się ona od komunikacji twarzą w twarz, dlaczego łatwiej o nieporozumienia w Internecie. Uczniowie dowiedzą się, jak zachować się w przypadku bycia świadkiem lub osobą doświadczającą przemocy internetowej, w jaki sposób szukać pomocy. Modelowane będą pozytywne zachowania świadków cyberbullyingu, które ograniczają różne przejawy przemocy internetowej takie jak: zamieszczanie i powielanie obraźliwego materiału (zdjęć,filmów), Internetowe kłótnie, hejtowanie. Zajęcia będą miały interaktywną formę warsztatową. Uczniowie będą ćwiczyć umiejętności miękkie, które ograniczają występowanie zachowań cyberprzemocowych. Uczestnicy będą mieli możliwość przedstawienia swojego punktu widzenia i praktycznego wykorzystania nabytej wiedzy w ćwiczeniach ucząc się odpowiedzialności za podejmowane w Internecie działania.

Czy zdarza Ci się odrabiać lekcje całe popołudnie, choć wcale nie jest tak dużo zadane, bo „ciągle coś się dzieje”? Pytająca siostra, przychodzący SMS, grająca muzyka to „przeszkadzacze” (tzw. dystraktory), z którymi nasz mózg musi sobie poradzić, aby skupić się na wykonywanym zadaniu. Umiejętność koncentracji uwagi jest bardzo ważna w dzisiejszym wymagającym świecie, ponieważ pozwala działać szybciej, a przez to efektywniej. Podczas naszego spotkania dowiesz się czym jest uwaga i jak można ją trenować.

Wystąpienie ma na celu skupienie się na wypadkach związanych z lotnictwem, szczególnie zaś z udziałem człowieka – jego funkcjonowania psychologicznego, które w dużym stopniu determinowało to zdarzenie lotnicze. Wykład będzie się skupiać nie na skutkach lecz na przyczynowości.
W wypadkowości lotniczej jest to związane z tzw. czynnikiem ludzkim determinującym powstanie katastrofy. Czynnik ten nie musi wcale występować podczas czynności związanych z samym działaniem pilotów w kokpicie ale równie często znajduje się poza nimi i często dużo wcześniej. Analiza każdego zdarzenia lotniczego rozpoczyna się od przeanalizowania czynników ukrytych mogących mieć istotne znaczenie w wyjaśnieniu przyczyn powstania wypadku lotniczego. Idealną teorią wykorzystywaną w tym procesie wnioskowania jest teoria Jamesa REASONA (Swiss cheese). Każda misja lotnicza jaką załoga statku powietrznego ma do wykonania obarczona jest ryzykiem. Szacowanie tego ryzyka odbywa się na każdym poziomie podejmowanej decyzji. Mimo tak sformalizowanych procedur dochodzi jednak do wypadków lotniczych.

Niektóre czynniki zewnętrze i wewnętrzne takie jak: pośpiech, rutyna, aprobowanie nadmiernego ryzyka, brak właściwych nawyków i odpowiedniego przeszkolenia, warunki pogodowe, naciski oraz chęć zaimponowania mogą doprowadzić do tragedii. Każde działanie załogi lotniczej obarczone jest ryzykiem popełnienia błędów gdyż każdy statek powietrzny przemieszcza się w przestrzeni trójwymiarowej. Najważniejszą cechą każdego pilota powinno być monitorowanie lotu i umiejętne korygowanie niedociągnięć oraz błędów. Dlatego tak ważne jest prowadzenie właściwej profilaktyki, odpowiedniego szkolenia oraz dbanie o komfort psychiczny poszczególnych członków personelu lotniczego w „rodzinie lotniczej”.

Daw podejścia, które są fundamentem wprowadzenia zmian w organizacjach. Czym się różnią i jak mogą wpłynąć na organizację? Zarządzanie projektami czy zarządzanie procesami? Co jest odpowiednie dla danej isntytucji i organizacji?

Jak funkcjonują ubezpieczenia komercyjne? Skąd przyszedł pomysł by się ubezpieczać? Każdego dnia spotykamy się z sytuacjami, które podlegają ubezpieczniom. Jak wybór ubezpiecznia może wpłynąć na nasze zachowanie poprzez minimalizację codzinnego ryzyka?

Celem zajęć jest doskonalenie wśród młodzieży kreatywności, jako punktu wyjścia do innowacyjności i przedsiębiorczości. Uczniowie zdobędą wiedzę z zakresu innowacji, jednocześnie rozwijając umiejętności kreatywnego i przedsiębiorczego myślenia.

W trakcie spotkania zostaną zaprezentowane umowy, jakie można zawierać z uczniami i studentami. W drugiej części planowane jest omówienie sposobów zatrudniania w charakterze pracownika albo na podstawie kodeksu pracy. Szczególny nacisk zostanie położony na to, jakich działań pracodawcy nie mogą podejmować i jak należy się przed nimi bronić.

Prawo konstytucyjne należy do podstawowych dziedzin prawa, którego znajomość stanowi niezbędny warunek świadomego uczestnictwa w życiu społecznym i politycznym. Takie uczestnictwo jest jednak przywilejem, który niesie za sobą ogromną odpowiedzialność – odpowiedzialność za dobro wspólne, jakim jest Polska. O tym, że odpowiedzialność ta dotyczy nas wszystkich niezależnie od wieku mówi już sama Konstytucja, w której preambule znajdują się słowa „[...] my, Naród Polski – wszyscy obywatele Rzeczypospolitej, […] równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego – Polski, […] ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako prawa podstawowe dla państwa [...]”.

Celem zajęć jest zapoznanie młodszych obywateli Rzeczypospolitej Polskiej z podstawowymi założeniami i zadaniami prawa konstytucyjnego. Podczas spotkania omówione zostaną takie pojęcia jak konstytucja, wolność, prawo czy obowiązek. Uczestnicy zajęć zastanowią się nad tym, czym jest godność, sprawiedliwość, solidarność, równość oraz dyskryminacja. Warsztatowy charakter spotkania ma na celu zmotywowanie do aktywnego udziału w zajęciach oraz do podjęcia przez uczestników pierwszych prób czytania tekstów prawnych.

Lekcja pokazowa języka hiszpańskiego dla uczniów nie znających tego języka. 

Spotkanie poświęcone będzie roli jaką odgrywają filmy fabularne w nauczaniu języka obcego (rosyjskiego), szczególnie w odniesieniu do filmów, odzwierciedlających życie codzienne, poświęconych problemom młodzieży, które szeroko przedstawiają zainteresowania Rosjan i ich stosunek do otaczającego świata. Pokaz filmu w celach dydaktycznych sprzyja rozwijaniu umiejętności rozumienia tekstu ze słuchu, a dodatkowo pozwala urozmaicić lekcję, zwiększając zainteresowanie słuchaczy, a tym samym i ich motywację do nauki języka.

Wszyscy, którzy uczyli się kiedykolwiek języka obcego przyznają, że bardzo ważną – jeśli nie najważniejszą – umiejętnością jest znajomość słówek. To one pozwalają przekazać to, co chcemy powiedzieć, i choć nie można pominąć znaczenia innych elementów wiedzy językowej (gramatyki czy wymowy), to bez wyrazów nie ma komunikacji. To dlatego naukę języka obcego zaczynamy najczęściej od zakupu słownika.

Jednak większość z nas nie zdaje sobie sprawy z ilościowych aspektów znajomości słownictwa języka obcego. A przecież mierząc się z nowym zadaniem warto zdawać sobie sprawę z jego rozmiaru. Celem tego spotkania jest przedstawienie faktów, które zdemistyfikują wyzwanie, przed którym staje każdy z nas rozpoczynając naukę. Podczas wykładu uczestnicy poznają odpowiedzi na następujące pytania:

1. Ile wyrazów jest w języku polskim i angielskim?
2. Ile wyrazów w języku polskim znają uczestnicy wykładu?
3. Ile wyrazów zna przeciętny użytkownik języka angielskiego?
4. Ile wyrazów trzeba znać w języku angielskim, aby swobodnie rozmawiać, czytać i pisać w tym języku?.

W jaki sposób mierzy się te wartości?

Spotkanie ma formę pokazowej lekcji języka rosyjskiego. Ma na celu zobrazowanie jej uczestnikom pewnych trudności, z jakimi mogą spotkać się osoby rozpoczynające naukę tego języka. Mowa o tzw. „fałszywych przyjaciołach” – czyli o słowach, które mimo podobieństwa w brzmieniu posiadają odmienne znaczenia w różnych językach. Użycie tych pozornie podobnych semantycznie wyrazów często powoduje u uczniów, a nieraz i tłumaczy, zakłócenie w komunikacji i doprowadza do komicznych sytuacji pomiędzy rozmówcami. 

Podczas zajęć zostaną przedstawione sytuacje komunikacyjne miedzy Polakiem i Rosjaninen  obrazujące nieprawidłowe użycie „podstępnych wyrazów”. Na ich podstawie uczestnicy warsztatów w przystępnej i zabawnej formie poznają) prawidłowe znaczenie podobnie brzmiących słów w języku rosyjskim, a następnie utrwalą ich znajomość dzięki grom językowym, takim jak quiz, memory, układanie własnych dialogów. W trakcie lekcji będzie zastosowana metoda eklektyczna, rozwijająca cztery sprawności językowe: rozumienie ze słuchu, mówienie, czytanie i pisanie.

Druga część wykładu (z prezentacją medialną) rzuca światło na miejsce i rolę w europejskim kanonie literackim dzieł pisarzy rosyjskich (w powiązaniu z periodyzacją historycznoliteracką i ze szczególnym uwzględnieniem klasyki XIX wieku, od Aleksandra Puszkina do Antoniego Czechowa). Główne miejsce zajmie odpowiedź na pytania o kryteria tworzenia kanonu literackiego oraz wynikające z nich szanse („kapitał intelektualny”) i zagrożenia („przeludnienie”/”nadreperezentacja”, przymus a przyjemność czytania itp.), a także specyfikę literatury rosyjskiej na tle europejskim. Obie części wykładu – pierwsza jako teoretyczna (z odwołaniem do prac czołowych znawców tematu, m.in. Harolda Blooma, Ryszarda Nycza, Tomasza Wroczyńskiego) i druga jako zawierające propozycje rozwiązań (z przywołaniem również literatury polskiej)  – dopełniają się wzajemnie: istnieje możliwość wysłuchania obu lub każdej z osobna.

W 100-lecie śmierci Henryka Sienkiewicza proponujemy spojrzeć na jego osobę i twórczość oczyma współczesnych. Popatrzmy na poczytnego dziennikarza, twórcę reportaży z podróży, korespondencji z Ameryki i Afryki, felietonistę zainteresowanego bieżącymi problemami społecznymi i politycznymi (np. emigracja zarobkowa, różnice kulturowe), autora popularnych opowieści historycznych, przygodowych i obyczajowych, czytanych z wypiekami na twarzy w odcinkach w prasie oraz w licznych, często tanich wydaniach książkowych. Zaobserwujmy przejawy bieżącego zainteresowania jego pracami, sukcesami (z największym – nagrodą Nobla), a także życiem osobistym, krytyczne oceny jego postawy i twórczości oraz uwielbienie fanów. Pozwolą nam na to oryginalne obiekty ze zbiorów specjalnych Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie: stuletnie książki, czasopisma i dokumenty życia społecznego.

Lekcja w terenie w czasie której uczniowie wcielą się w role dziennikarzy poszukujących materiałów do artykułu o powrocie Józefa Piłsudskiego do stolicy. Uczestnicy poznają ciąg wydarzeń, który umożliwił przejęcie władzy przyszłemu Naczelnikowi Państwa.

Artysta – zawód podwyższonego ryzyka?  

10.30 / zbiórka w holu głównym / wstęp wolny / obowiązują zapisy* / ok. 75 minut

Artysta malarz – zawód polegający na pokrywaniu, malowaniu płaszczyzn kolorem, farbami … Czy malując czyjś portret nasze zdrowie jest zagrożone? Gdzie jest granica między geniuszem a chorobą? Podczas spotkania spojrzymy na obrazy inaczej niż zwykle, nie tylko jako wynik geniuszu artysty, ale również jego słabości.

* Zapisy od 19 września w Dziale Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie od poniedziałku do piątku, godz. 8.30–15.00, nr tel +48 22 621 10 31 wew. 246 lub +48 22 629 50 60

Nanowłókna polimerowe doskonale naśladują strukturę podstawowych elementów budowy ludzkiego organizmu. Dzięki temu mogą być z powodzeniem używane do tworzenia implantów, graftów i rusztowań w medycynie regeneracyjnej i chirurgii. W dwuczęściowym spotkaniu przedstawię wprowadzenie teoretyczne w fascynujący świat nanotechnologii, ze szczególną uwagą poświęconą zastosowaniom medycznym. Część praktyczna lekcji będzie obejmowała pokaz otrzymywania nanowłókien w laboratorium oraz prezentację materiałów wykonanych dla medycyny. Czynny udział uczestników spotkania festiwalowego będzie mile widziany.

Jakiej najmniejszej wielkości obiekty jest w stanie rozróżnić ludzkie oko? Co jest mniejsze od tej granicy i czego nie jesteśmy w stanie dostrzec nieuzbrojonym okiem? Czy poznanie, niewidzialnego świata może pomóc zrozumieć nam zjawiska, które obserwujemy na co dzień? Urządzenie takie jak, skaningowy mikroskop elektronowy (SEM), dzięki wiązce elektronów o bardzo małej długości fali (nawet 0,05 nm) możliwia nam obserwację fascynującego świata w skali nano. W czasie zajęć zostanie wyjaśnione jakie przedmioty możemy obrazować przy pomocy SEM. Wędrówkę od makro do nano świata zaczniemy od przyjrzenia się małym organizmom, a skończymy na rozwijającej się hodowli komórek na  nanowłóknach.

Lekcję rozpoczniemy od przeglądu podstawowych metod konwersji, czyli przemiany energii. W ramach warsztatów zrobimy najprostszy silnik elektryczny z baterii i magnesu. Pokażemy wydrukowane techniką druku 3D silniki Stirlinga i zaprezentujemy, jak działają.