Kluby

O dwóch hipotezach z teorii liczb, które są na liście problemów milenijnych: hipotezie Riemanna oraz hipotezie Bircha i Swinnerton'a-Dyer'a.

Podstawy działania Enigmy oraz symulacja jej działania za pomocą oprogramowania. Przedstawimy wybrane metody złamania Enigmy i wnioski z tej historii aktualne dla współczesnych systemów ochrony informacji. Wykład z cyklu realizowanego przez Centrum Zastosowań Matematyki i Inżynierii Systemów Polskiej Akademii Nauk w Instytucie Matematycznym PAN, we współpracy z Wyższą Szkołą Informatyki Stosowanej i Zarządzania WIT.

Gdy David Hilbert przedstawiał na II Międzynarodowym Kongresie Matematyków w 1900 roku listę 23 problemów, którymi matematyka powinna się w nowym wieku zająć, na pierwszym miejscu wymienił hipotezę continuum. Hipoteza odnosi się do wielkości podzbiorów zbioru liczb rzeczywistych. Jak porównywać wielkości nieskończonych zbiorów? O czym mówi hipoteza continuum? Dlaczego mówimy wciąż o hipotezie, a nie o twierdzeniu? O tym i o paru innych interesujących aspektach problemu - na wykładzie.

Jak uniknąć przypadkowego rozpoczęcia trzeciej wojny światowej? Co to jest dzielenie sekretów? Czy istnieje związek między kryptografią a rakietami? Czy można podzielić sekret na 4 części tak, aby każde 3 dawały całość? Wyjaśnimy, dlaczego metody dzielenia sekretu są tak ważne w dzisiejszym świecie. O jakich sekretach mowa? Poznamy szyfry i ich zastosowania oraz przyjrzymy się zabezpieczeniom systemów nuklearnych... Jak sprytnie zakodować możliwość otwarcia sejfu? Wykład z cyklu realizowanego przez Centrum Zastosowań Matematyki i Inżynierii Systemów Polskiej Akademii Nauk w Instytucie Matematycznym PAN, we współpracy z Wyższą Szkołą Informatyki Stosowanej i Zarządzania WIT.

Przyjdź i dowiedz się jak używając taśmy klejącej można minerał wydobyty ze skały przekształcić w nanomateriał. Podczas warsztatów dowiesz się o unikatowych własnościach cienkich próbek półprzewodnikowych - dichalkogenków metali przejściowych, które z roku na rok zyskują coraz większe zainteresowanie naukowców. Każdy z uczestników warsztatów będzie miał okazję stworzenia swojej własnej nanostruktury o grubości kilku lub kilkunastu warstw atomowych.

Przyjdź i dowiedz się jak używając taśmy klejącej można minerał wydobyty ze skały przekształcić w nanomateriał. Podczas warsztatów dowiesz się o unikatowych własnościach cienkich próbek półprzewodnikowych - dichalkogenków metali przejściowych, które z roku na rok zyskują coraz większe zainteresowanie naukowców. Każdy z uczestników warsztatów będzie miał okazję stworzenia swojej własnej nanostruktury o grubości kilku lub kilkunastu warstw atomowych.

Czym się różni obserwatorium astronomiczne od planetarium? Jak powstają obrazy nieba, planet i gwiazdozbiorów pod kopułą planetarium Centrum Nauki Kopernik- Niebie Kopernika? W jaki sposób wyświetlamy film na półsferycznym ekranie, by stworzyć niezwykły świat, który otacza widza obrazem i dźwiękiem ze wszystkich stron? Odpowiedzi na te pytania poznacie oglądając pokaz „Nierówno pod kopułą”. Prezenterzy Nieba Kopernika pokażą Wam planetarium od środka i opowiedzą o kulisach swojej pracy.

Będzie można zobaczyć, jak 16 komputerów tworzy obraz o rozdzielczości ponad 4 tysięcy pikseli, dowiedzieć się, jak pokazywać płaski obraz na okrągłym ekranie i dlaczego prawdziwe gwiazdozbiory nie przypominają tego, co widzimy gołym okiem patrząc w niebo. Nasi prezenterzy rozpędzą Was do ogromnej prędkości (bez wstawania z foteli) i pokażą zakamarki Drogi Mlecznej.

Liczba miejsc ograniczona. Obowiązuje wcześniejsza rezerwacja drogą mailową pod adresem: festiwalnauki@kopernik.org.pl

Dolny Śląsk obfituje w wodospady, rzeki ze zbiornikami retencyjnymi, jeziora, mokradła i stawy. Nie będą miały przed nami tajemnic Bóbr, Kwisa i Stawy Milickie, torfowiska Hali Izerskiej i Równi pod Śnieżką ani wodospady Kamieńczyka lub Łaby.

Muzeum Geologiczne PIG-PIB jest jednym z największych muzeów historii naturalnej w Polsce. W swoich zbiorach przechowuje i eksponuje pełny zakres materiałów naukowych dotyczących budowy geologicznej naszego kraju. Kolekcja minerałów, skał oraz skamieniałości liczy sobie ponad 500 000 okazów i wciąż jest powiększana. Część z nich prezentowana jest na sali ekspozycyjnej, jednakże te najcenniejsze lub będące w trakcie opracowywania przechowywane są w Magazynie Zbiorów, który znajduje się w podziemiach Muzeum - tuż pod stopami zwiedzających.

Zwiedzanie będzie obejmować: krótki wykład o zadaniach Muzeum Geologicznego PIG-PIB w zakresie archiwizacji zbiorów i rodzajach przechowywanych materiałów oraz wejście do Magazynu Zbiorów. Odbywać się będzie w dwóch grupach (maksymalnie po 10 osób) o 17:00 i 18:00. Czas trwania zwiedzania: ok. 45 minut. 

Złoto jest najbardziej pożądanym (choć nie najużyteczniejszym) metalem w dziejach. Powędrujemy szlakiem jego poszukiwań i wydobycia wokół kuli ziemskiej: od obu Ameryk przez Afrykę, Europę, Azję, Australię po wyspy Indonezji, Nową Gwineę i Oceanię.

Zapraszam do odwiedzin kamiennych budowli – najstarszych, starych i trochę młodszych, które ludzie wznosili dla potrzeb materialnych i duchowych. Poznamy zwłaszcza te mało dość znane obiekty z różnych kontynentów i niektórych wysp

Jest to opowieść o dinozaurach i ich świecie zapisana skamieniałymi śladami stóp znalezionymi w skałach triasowych, jurajskich i kredowych na obszarze od słowackich Tatr po środek morza Bałtyckiego. Obszar ten to w większości obszar Polski która jest krajem ubogim w szczątki kostne dinozaurów, ale bogata w pozostawione przez nie tropy. Na podstawie tego typu skamieniałości, zwanych skamieniałościami śladowymi, można bardzo dużo się dowiedzieć o zwierzętach które je pozostawiły. O zagadkowym świecie dinozaurów opowiadają nam również towarzyszące tropom skamieniałości innych organizmów, a także sama skała w której tropy znajdujemy.

Wiele gatunków roślin odegrało niebagatelną rolę w historii cywilizacji. Nierzadko pośrednio, o czym nie zdajemy sobie sprawy, zmieniały historię, wpływały na losy państw i narodów, budowały fortuny, ale też niosły śmierć. Wbrew pozorom nadal bardzo wiele od nich zależy i dzięki nim wiele się zmienia.

Poznamy historię wytwarzania mydła i innych związków powierzchniowo czynnych. Otrzymamy mydło z tłuszczu naturalnego, a także laurylosiarczan sodu. Zbadamy i porównamy ich własności fizykochemiczne i użytkowe.

Oddziaływanie zapachów na nasz zmysł węchu jest procesem niezwykle złożonym, skomplikowanym, i nie do końca jeszcze poznanym. Wiemy wprawdzie, że nieprzyjemne dla naszego nosa zapachy pochodzą od substancji których cząsteczki są małe - jest to niezwykle ważne ewolucyjne przystosowanie się naszego gatunku, gdyż małe cząsteczki z reguły powstają podczas procesów psucia się pożywienia; dzięki temu nasi praprzodkowie wiedzieli które znalezione pożywienie jest nieświeże i lepiej go nie jeść. Z kolei za piękne zapachy odpowiadają substancje wielkocząsteczkowe. Na pojedynczy zapach, np. kwiatów jaśminu, składa się ponad 100 różnych związków chemicznych. Niektóre z nich nie pachną, lub wręcz mają nieprzyjemną woń, mimo to, chemiczne odtworzona kompozycja jaśminowa, pozbawiona choćby kilku związków, obecnych nawet w minimalnych ilościach, powoduje, że uzyskany zapach jest niepełny. Nasz nos jest niezwykle wrażliwy na pewne substancje, które czasem trudno wykryć i zidentyfikować, a są kluczowe w odbiorze danej kompozycji zapachowej. Dodatkowo, zapach nie jest addytywny, to znaczy, że mieszając dwa pięknie pachnące związki możemy otrzymać mieszankę o niezbyt ciekawej woni. Zdarza się też czasem, że dwa związki nie mające zapachu, połączone razem dają wrażenie zapachowe. Perfumiarz, komponując perfumy, musi więc mieć na uwadze wiele czynników. Samo tworzenie perfum możemy porównać do komponowania muzyki. Każda kompozycja zapachowa składa się z 3 akordów: głowy, serca i bazy. Akord głowy to zapachy najbardziej ulotne, wyczuwalne po otwarciu flakonu. Akord serca składa się z zapachów nieco cięższych i trwalszych. Niezwykle ważny jest akord bazy - znajdują się w nim substancje utrwalające perfumy i pozwalające im harmonijnie rozwijać się w czasie.

Wykład obejmie krótki wstęp do nanotechnologii (historia, przykłady zastosowań nanomateriałów), zaś jego zasadniczą treść stanowi historia odkrycia, otrzymywanie, charakterystyka fizykochemiczna oraz aktualne i perspektywiczne zastosowania technologiczne nowych odmian alotropowych - nanostruktur węglowych. Pierwszymi z nich były odkryte w 1985, zaś otrzymane w 1990 fulereny. W 1991 roku odkryto wielościenne, zaś rok później jednościenne nanorurki węglowe – które dziś znajdują coraz szersze zastosowania na większa skalę, przykładowo w ogniwach litowych i smartfonach. W 2006 roku wyizolowano zaś grafen – pojedynczą warstwę grafitową, której przypisuje się jeszcze bardziej przełomową przyszłość, niż nanorurkom węglowym.

Spotkania z Inżynierią Chemiczną

Zakres wykładu obejmuje analizę przykładów zastosowań  układów emulsyjnych w nowoczesnej medycynie - do modyfikowanego uwalniania substancji aktywnych i enkapsulacji komórek macierzystych, kosmetologii oraz jako alternatywnych paliw w aspekcie ochrony środowiska. Omówione będą typy i przykłady emulsji, metody ich otrzymywania, a także ich podstawowe cechy oraz przykłady zastosowań w wymienionych wcześniej obszarach. Pokazane będą zdjęcia emulsji wielokrotnych na tle wyników  badań naszego zespołu, pracującego na Wydziale Inżynierii Chemicznej i Procesowej PW, dotyczących układów rozproszonych o złożonych strukturach. Przedstawiona zostanie również opracowana przez nas szybka i wydajna metoda wytwarzania emulsji wielokrotnych o różnym stopniu złożoności ich struktury, co będzie połączone z prezentacją w laboratorium naszego zespołu (pokaz poprowadzi mgr inż. Agata Metera).

Poznamy historię wytwarzania mydła i innych związków powierzchniowo czynnych. Otrzymamy mydło z tłuszczu naturalnego, a także laurylosiarczan sodu. Zbadamy i porównamy ich własności fizykochemiczne i użytkowe.

Podział komórki jest podstawowym procesem niezbędnym do powstania i prawidłowego funkcjonowania organizmu. Inaczej dzielą się komórki, z których powstaną gamety, a inaczej komórki budujące organizm. Niektóre dzielą się tylko w okresie zarodkowym, inne przez całe życie. Efektem podziału jest powstanie dwóch identycznych lub dwóch bardzo różniących się od siebie komórek. Komórka może również nieodwracalnie stracić zdolność do podziału.  Kiedy, w jaki sposób i dlaczego tak się dzieje będzie właśnie przedmiotem wykładu.

Zamykanie komórek lub fragmentów roślin w żelowych kapsułkach, to technika, która umożliwia długotrwałe przechowywanie materiału roślinnego oraz tworzenie np. sztucznych nasion. Na zajęciach uczestnicy przygotują, w sterylnych warunkach, kapsułki alginianowe z fragmentami roślin. Efekty wzrostu każdy będzie mógł obserwować w zaciszu domowym…

Kampinoski Park Narodowy będący Światowym Rezerwatem Biosfery jest wyjątkowo cennym miejscem na Mazowszu. Ten niepowtarzalny teren w około 73% pokryty jest lasami. Drzewa pełnią istotną funkcję we właściwym funkcjonowaniu przyrody. Mimo swoich rozmiarów są niedostrzegalnymi organizmami towarzyszącymi człowiekowi każdego dnia. Czy wystarczająco dużo wiemy na ich temat?

Zajęcia pozwolą odpowiedzieć na pytania:

- co to jest las,

- co to jest wiek drzewostanu i pierśnica,

- dlaczego liście są płaskie,

- czy drzewa mogą walczyć i odpierać ataki innych - czyli o ekologii lasu,

- czy drzewa mogą opowiedzieć o przeszłości.

Podczas spotkania będzie można nauczyć się jak rozpoznawać pospolite gatunki drzew, zobaczyć jaki zmierzyć wysokość i pierśnicę drzewa.

Przodkowie człowieka wyewoluowali w Afryce, a nieco ponad 100 tysięcy lat temu rozpoczęli wędrówki, które doprowadziły ich do zasiedlenia wszystkich kontynentów naszej planety. Inne pokrewne gatunki, takie jak neandertalczyk, musiały ustąpić im miejsca, i obecnie jesteśmy jednym  pozostającym przy życiu gatunkiem z rodzaju Homo. Tę opowieść znamy już od dawna. Jednak wyniki najnowszych analiz DNA współczesnego i izolowanego ze szczątków liczących dziesiątki tysięcy lat pokazują, że historia ta nie była aż tak prosta, jak się zdawało, a kontakty naszych praprzodków z pokrewnymi gatunkami były bliższe, niż sądziliśmy. Ślady wydarzeń sprzed dziesiątków tysięcy lat nosimy w naszym genomie do dziś. Z genomu możemy wyczytać też ślady zdarzeń znacznie bliższych współczesności, by odpowiedzieć na pytania takie, jak to o pochodzenie mieszkańców Europy. Badania zmienności genetycznej każą też inaczej spojrzeć na zakorzenione od dawna poglądy dotyczące podziału ludzkości na rasy i grupy etniczne.

W ciągu ostatnich dziesięcioleci otyłość stała się jedną z najszybciej postępujących chorób cywilizacyjnych. Główną przyczyną jest zwiększona konsumpcja przetworzonej wysokokalorycznej żywności oraz siedzący tryb życia. Otyłość i nadwaga są czynnikami ryzyka  wielu chorób, w tym insulinooporności, cukrzycy typu 2, zaburzeń pracy serca, nadciśnienia tętniczego, stłuszczenia wątroby. Według Światowej Organizacji Zdrowia następstwa tych chorób, określanych często jako zespół metaboliczny, są jedną z głównych przyczyn śmierci w krajach wysoko rozwiniętych, a otyłość zyskała miano choroby XXI wieku. Podczas wykładu zostaną zaprezentowane najnowsze badania przedstawiające molekularny mechanizm związany z patogenezą cukrzycy typu 2. 

Truizmem jest stwierdzenie, że wraz z rozwojem cywilizacji ludzkiej postępuje degradacja naturalnych ekosystemów. Od dawien dawna niepohamowanej ekspansji naszego gatunku towarzyszy jednak, obok bezrozumnego często niszczenia przyrodniczego dziedzictwa, także różnie wyrażana i uwarunkowana różnymi motywami chęć ochrony niektórych elementów dzikiej przyrody. Co było, jest i może w przyszłości być motywem takich działań? Czy rzeczywiście powinniśmy dla własnego dobra chronić przyrodę i zdecydować się na trudne i kosztowne samoograniczanie? Co tak naprawdę powinniśmy chronić chroniąc przyrodę? Czy mamy jeszcze szansę na to, by nasze działania w tym zakresie były skuteczne? Co jest największym naszym zagrożeniem i wyzwaniem? Podczas dyskusji spróbujemy wspólnie zastanowić się nad tymi problemami.