Instytut Anglistyki UW

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe Wpływ różnic systemowych na język prawa i polityki z perspektywy tłumacza

Zapożyczenia – dobre czy złe rozwiązanie? Nazwy własne – tłumaczyć czy nie? Jak poradzić sobie z tłumaczeniem nazw zawodów związanych z prawem i polityką oraz zwrotów grzecznościowych? – to pytania, które często nurtują tłumacza stojącego w obliczu nie tylko tekstów specjalistycznych. Źródłem powstania tych dylematów, jest fakt, że systemy prawne i polityczne mają wpływ na język, a w szczególności na związaną z nimi terminologię. Podczas zajęć omówionych zostanie wiele ciekawych zagadnień z zakresu przekładoznawstwa (np. ekwiwalencja, nieprzetłumaczalność, teoria skoposu, egzotyzacja i udomowienie). Słuchacze będą mogli aktywnie włączyć się w poszukiwanie najlepszych rozwiązań językowych na podstawie wcześniej przedstawionych metod, technik i procedur tłumaczeniowych. Dwa terminy uznawane za ekwiwalentne mogą mieć w rzeczywistości odmienne cechy semantyczne, przez co będą wywoływać inne skojarzenia u odbiorcy.

Podczas kursu omówiony zostanie także temat systemów prawnych i politycznych na świecie w kontekście ich wpływu na język i percepcję rzeczywistości. Słuchacze dowiedzą się, czym jest prawo relatywizmu językowego i dlaczego tłumacz zawsze powinien poznać profil odbiorcy tekstu docelowego.

Prezentowane podczas kursu przykłady zostaną zaczerpnięte nie tylko z dokumentów formalnych, lecz także z szeroko pojętych źródeł medialnych i literackich, dzięki czemu słuchacze będą mogli przekonać się o aktualności omawianych zagadnień.

Kurs przeznaczony jest przede wszystkim dla osób zajmujących się tłumaczeniem tekstów o tematyce prawnej i politycznej, jak również osób zainteresowanych zagadnieniami z zakresu lingwistyki i translatoryki.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2018-09-22 12:00
Spotkanie festiwalowe O folklorze Wysp Brytyjskich słów kilka

Na kształtowanie się kulturowego dziedzictwa Wysp Brytyjskich miały wpływy celtyckie i germańskie, czego rezultatem są złożone i często zlokalizowane wierzenia, podania i legendy. Wierzenia ludowe cechowała też różnorodność przedstawień świata nadnaturalnego, choć były również i podobieństwa sprawiające, że rzeczywiście można mówić o ujednoliconym folklorze tego zakątka Europy. Z tego powodu wykład, na który zapraszam, ma charakter poglądowy – na podstawie przykładów z różnych regionów, w tym Szkocji, Anglii, Walii, Irlandii i Orkadów, przybliżymy genezę popularnych podań i legend. Nie przeoczymy też, rzecz jasna, barwnych bohaterów tych legend i dowiemy się, kim były selkie, jak rozpoznać (i unikać) kelpie, a także dlaczego nie chcemy usłyszeć płaczu banshee. Po wykładzie przewidziany jest czas na pytania i dyskusję. Zapraszam!

Nauki humanistyczne
  • sob., 2018-09-22 13:00
Spotkanie festiwalowe Jak wyśpiewać tłumaczenie? O problemach z przekładem tekstów utworów wokalnych

Podczas wykładu przedstawione zostaną kluczowe zagadnienia dotyczące tłumaczenia tekstów utworów wokalnych. Przekład dzieł operowych czy pieśniarskich uwikłany jest w szereg zależności związanych z materią muzyczną. Tłumacz, by stworzyć przekład spełniający wymogi tekstu przeznaczonego do śpiewania, musi jako tekst źródłowy traktować nie tylko tekst literacki, ale również warstwę muzyczną. Powinien także mieć on na względzie techniczne wymogi wykonania wokalnego. Do najważniejszych kwestii związanych z przekładem oper, pieśni i innych form wokalnych należą zgodność prozodii tekstu z przebiegiem frazy, dobór głosek oraz zagadnienia związane z odzwierciedleniem za pomocą środków muzycznych znaczenia śpiewanego tekstu. Podczas wykładu zaprezentowane zostaną przykłady z klasycznego repertuaru wokalnego, jak np. Dydony i Eneasza Henry’ego Purcella czy Czarodziejskiego fletu Wolfganga Amadeusza Mozarta. Ponadto w zarysie przedstawiony zostanie opis współpracy tłumacza i konsultanta muzycznego podczas pracy nad angielską wersją Czterech sonetów miłosnych Tadeusza Bairda skomponowanych do polskiego przekładu sonetów Williama Shakespeare’a autorstwa Macieja Słomczyńskiego.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2018-09-22 15:00
Spotkanie festiwalowe Metafory w polityce

Skuteczny komunikat polityczny niemal z założenia buduje uproszczoną wizję świata, w której tylko nieliczne aspekty życia odgrywają istotną rolę. Aby zamknąć politycznego przeciwnika bądź wyborcę w tym uproszczonym świecie, twórca komunikatu często używa języka metaforycznego. Jeden polityk powie, że państwo to samochód, który potrzebuje sprawnego silnika i doświadczonego kierowcy, by wozić pasażerów-obywateli. Inny opisze państwo jako dom, w którym stereotypowa matka i ojciec reprezentują kolejno instytucje opieki społecznej i aparat przymusu. Siła obrazów zawartych w metaforach jest na tyle duża, że gdy dyskusja polityczna raz zostanie do nich sprowadzona, bardzo trudno jest ją przełamać. Nasz umysł naturalnie skłania się, by wykorzystać zawężoną logikę oddziałujących na nas metafor i w ten sposób uporządkować chaos politycznych realiów. Metafory są jednak zawsze otwarte na interpretacje, rządzą się więc własną dynamiką i mogą zostać wykorzystane przez wszystkich uczestników dyskusji, często na przekór ich pierwotnemu autorowi.

            Warsztaty poświęcone będą wykorzystaniu metafor w propagandzie i agitacji politycznej. Dowiemy się, jaki jest mechanizm działania metafory i jaka jest jej rola w budowaniu sensu wypowiedzi. Nauczymy się rozpoznawać metafory w kontekście politycznym i zobaczymy, z czego wynika ich manipulacyjny potencjał. W trakcie warsztatów posłużymy się konkretnymi przykładami z politycznych kampanii, konferencji i debat. Wspólnie analizując wypowiedzi polityków, spróbujemy rozpoznać ich metafory i ocenić ich skuteczność. Na koniec zastanowimy się nad sposobami obrony przed manipulacją polityczną.

Nauki humanistyczne
  • ndz., 2018-09-23 12:00
Lekcja festiwalowa Od ptaka do ptactwa, czyli kilka słów o zmianach semantycznych w angielszczyźnie średniowiecznej

Zmienność znaczeniowa jest jedną z podstawowych kwestii w procesie badań nad językiem. Istnieje wiele czynników, zarówno językowych jak i pozajęzykowych, które w istotny sposób kształtują znaczenie słów, sytuując je w różnorakich kontekstach. Z punktu widzenia językoznawstwa, do podstawowych zmian semantycznych należą: specjalizacja, generalizacja, amelioracja oraz pejoracja znaczenia. Każda z nich stanowi osobny mechanizm niezbędny do zaistnienia zmiany językowej. A jakie zmiany zaszły w angielskich wyrazach fowl ‘ptactwo’, courage, crucial, husband, meat, girl, nice, pretty, knave, silly ? Odpowiedź na nie otrzymasz wkrótce.

  • pon., 2018-09-24 11:00
Lekcja festiwalowa Dorian Gray spotyka hrabiego Draculę. O XIX wiecznych strachach i współczesnych horrorach

Ilustrowana slajdami opowieść o 5 głównych motywach w filmach grozy, które mają początek w słynnych tekstach brytyjskich z końca XIX wieku oraz dyskusja ze słuchaczami na temat ich własnych lektur /filmów, które widzieli /gier, które lubią.

  • pon., 2018-09-24 13:00
Spotkanie festiwalowe Sieć 2.0 a literatura. Hiperfikcja, literatura współdzielona oraz webkomiksy

Technologia wpływała na literaturę od początku dziejów. Przykładem jest rewolucyjny wynalazek Johannesa Gutenberga - druk. Natomiast bardziej współczesnym przykładem technologii wpływającej na literaturę są komputery, Internet, a także współczesne strony internetowe należące do tzw. Sieci 2.0. Ukształtowanie się Sieci 2.0, czyli serwisów internetowych kładących nacisk na treść tworzoną przez użytkowników internetowych, otworzyło nowe możliwości przed autorami. Zaczęła powstawać literatura cyfrowa, która głównie się rozwinęła w anglojęzycznych krajach. Była ona błyskawicznie publikowana, interaktywna, niezależna i elastyczna; autor mógł korzystać z jakichkolwiek cech danej strony internetowej lub programu, aby stworzyć nietuzinkowy literacki eksperyment - czasem bardziej udany, a czasem mniej. Mimo wyzwań, autorzy nadal chętnie korzystają z nowych mediów i Sieci 2.0, aby stworzyć różne typy literatury cyfrowej. Niniejszy wykład przedstawi zarys trzech konkretnych typów literatury cyfrowej, a mianowicie: hiperfikcji, literatury współdzielonej oraz webkomiksów. Hiperfikcja opiera się na wykorzystaniu hiperłączy w celu stworzenia nielinearnej fabuły, a także umożliwienia czytelnikowi bezpośredniej interakcji z dziełem. Natomiast literatura współdzielona wykorzystuje natychmiastowość portali społecznościowych i systemów komentowania w Internecie, aby tworzyć dzieła wieloautorskie. Z kolei webkomiksy to komiksy tworzone i publikowane na stronach internetowych, wykorzystujące dźwięk, animację, elementy interaktywne i unikalne formaty, a także odnoszące się do niecodziennych tematów. Poza odniesieniem się do konkretnych przykładów, podczas wykładu zostanie również poruszona kwestia tego, co może oznaczać taka literacka twórczość dla przyszłości literatury w XXI wieku.

Nauki humanistyczne
  • pon., 2018-09-24 15:00
Spotkanie festiwalowe Metafory w polityce

Skuteczny komunikat polityczny niemal z założenia buduje uproszczoną wizję świata, w której tylko nieliczne aspekty życia odgrywają istotną rolę. Aby zamknąć politycznego przeciwnika bądź wyborcę w tym uproszczonym świecie, twórca komunikatu często używa języka metaforycznego. Jeden polityk powie, że państwo to samochód, który potrzebuje sprawnego silnika i doświadczonego kierowcy, by wozić pasażerów - obywateli. Inny opisze państwo jako dom, w którym stereotypowa matka i ojciec reprezentują kolejno instytucje opieki społecznej i aparat przymusu. Siła obrazów zawartych w metaforach jest na tyle duża, że gdy dyskusja polityczna raz zostanie do nich sprowadzona, bardzo trudno jest ją przełamać. Nasz umysł naturalnie skłania się, by wykorzystać zawężoną logikę oddziałujących na nas metafor i w ten sposób uporządkować chaos politycznych realiów. Metafory są jednak zawsze otwarte na interpretacje, rządzą się więc własną dynamiką i mogą zostać wykorzystane przez wszystkich uczestników dyskusji, często na przekór ich pierwotnemu autorowi.

            Warsztaty poświęcone będą wykorzystaniu metafor w propagandzie i agitacji politycznej. Dowiemy się, jaki jest mechanizm działania metafory i jaka jest jej rola w budowaniu sensu wypowiedzi. Nauczymy się rozpoznawać metafory w kontekście politycznym i zobaczymy z czego wynika ich manipulacyjny potencjał. W trakcie warsztatów posłużymy się konkretnymi przykładami z politycznych kampanii, konferencji i debat. Wspólnie analizując wypowiedzi polityków, spróbujemy rozpoznać ich metafory i ocenić ich skuteczność. Na koniec zastanowimy się nad sposobami obrony przed manipulacją polityczną.

Nauki humanistyczne
  • pon., 2018-09-24 17:00
Lekcja festiwalowa English through language jokes

Ucząc się języka angielskiego, nabywamy sprawności językowej w różnych dziedzinach języka: w zakresie bogactwa słownictwa oraz w zakresie różnorodności struktur gramatycznych, w zakresie wymowy, ale i w zakresie pragmatyki.

W niniejszym warsztacie spojrzymy na te cztery obszary poprzez pryzmat dowcipów językowych, to znaczy każdy z tych obszarów będzie zilustrowany przykładami pochodzącymi z zabawnych użyć języka. Uczestnicy będą zachęcani do wspólnego rozwiązywaniu zagadek językowych; na przykład do wyjaśnienia reguły, która rządzi danym dowcipem. Taka wspólna analiza zabawnych form językowych pomoże nam uświadomić sobie bogactwo języka (którego się uczymy) oraz wskazać obszary, o których mogliśmy wcześniej nie myśleć (w czasie uczenia się języka).

  • wt., 2018-09-25 12:00
Spotkanie festiwalowe Pisarz i zabójca: Arthur Conan Doyle i Kuba Rozpruwacz

Seria 60 tekstów o przygodach Sherlocka Holmesa i Johna Watsona powstawała na przestrzeni 40 lat (1887-1927), jednak Arthur Conan Doyle nie pokusił się o opowieść nawiązującą do wydarzeń z jesieni 1888, kiedy to w londyńskim Whitechapel grasował nieznany dotąd morderca. Wiemy, że pisarz interesował się tą sprawą, widział list podpisany „Jack the Ripper”, odwiedził miejsca zbrodni i miał swoją teorię odnośnie zabójcy. Wiemy też, że interesował się innymi prawdziwymi przestępstwami nie tylko jako czytelnik relacji prasowych, ale też angażował się w rozwiązanie kilku z nich – najbardziej znaną jest sprawa George’a Edalji.

W kilku opowiadaniach o najsłynniejszym detektywie można znaleźć echa sprawy Kuby Rozpruwacza, ale najwyraźniej dla fanów Sherlocka Holmesa to za mało. Kultura popularna świetnie sobie radzi z uzupełnianiem tego „braku” w holmesowskim kanonie; co więcej, jej twórcy idą o krok dalej i oferują nam samego Doyle’a jako detektywa na tropie Rozpruwacza, a czasem nawet przedstawiają go w dość nieoczekiwanej roli… Jakiej? O(d)powiem na spotkaniu.

Nauki humanistyczne
  • wt., 2018-09-25 16:00
Spotkanie festiwalowe Współczesny western europejski

Western jako gatunek filmowy ma w Europie historię niemal tak samo długą jak western amerykański, aczkolwiek – z wyjątkiem spektakularnego epizodu westernów spaghetti – objawił się jako zjawisko w ograniczonej skali. Obecnie westerny europejskie raczej sytuują się w niszy, ale jak na gatunek niszowy zaskakują rozmaitością form. Owe zróżnicowane formy oraz ich uzależnione od kontekstu znaczenia będą przedmiotem naszej dyskusji. Uczestnicy spotkania proszeni są o wcześniejsze obejrzenie następujących filmów: Wendeta (2016, reż. Martin Koolhoven), Mroczna dolina (2014, reż Andreas Prochaska), Aferim! (2015, reż. Radu Jude) i Pokot (2017, reż. Agnieszka Holland).

Nauki humanistyczne
  • wt., 2018-09-25 16:00
Spotkanie festiwalowe Czy drag jest feministyczny?

Na spotkaniu będziemy rozmawiać o drag queens, czyli mężczyznach przebierających się za kobiety w celach rozrywkowych. Spojrzymy na to zjawisko z perspektywy feministycznej i spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, czy te przedstawienia mają charakter mizoginistyczny, pokazując mocno przerysowany i oparty na stereotypach obraz kobiecości, czy może ich nastawienie na przełamywanie konwencji płciowych świadczy o ich rewolucyjnym, feministycznym charakterze. Będziemy rozmawiać przede wszystkim o dragu w kulturze amerykańskiej, ale porównania z naszą rodzimą sceną będą również mile widziane

Nauki humanistyczne
  • wt., 2018-09-25 18:00
Spotkanie festiwalowe ABC abecadła – skąd wzięły się alfabety?

W świecie pełnym nagłówków, SMS-ów i sloganów zaczynamy powoli doceniać na nowo komunikację, która nie wiąże się z używaniem liter. Dlatego sięgamy po emoji i pismo obrazkowe, które lepiej niż słowo pisane wyrażają nasze emocje. Historia zatacza krąg, warto zatem zastanowić się, co skłoniło ludzkość do używania pisma. W ramach wykładu odpowiemy na to pytanie, a także: Jakie są rodzaje alfabetów? Skąd wiadomo, że A jest pierwsze, a Z ostatnie? I od kiedy używamy alfabetu?

Nauki humanistyczne
  • sob., 2018-09-29 13:00
Spotkanie festiwalowe As easy as ABC? A tale of alphabet(s)

In the world full of headlines, text messages and slogans we’re slowly ditching letters altogether in favour of emojis and pictograms. They tend to express our emotions better than the written word. History comes full circle, which is the moment to think about why we started writing in the first place. During the lecture we will consider following issues: What kinds of alphabets are there? How do we know A comes first? Since when has the alphabet been around?

Nauki humanistyczne
  • sob., 2018-09-29 14:30