Klub

Znajomość struktury przestrzennej białek pozwala zrozumieć procesy biologiczne na, najbardziej podstawowym, atomowym poziomie: sposób, w jaki przebiegają reakcje katalizowane przez enzymy; sposób, w jaki białka oddziałują z innymi białkami i małymi cząsteczkami itp. Znajomość struktury, miejsc aktywnych lub wiążących w białkach, pozwala na zrozumienie ich specyficzności substratowej i zaprojektowanie cząsteczek lepiej z nimi oddziałujących, np. potencjalnych leków.

W krystalografii rentgenowskiej białek największym wyzwaniem jest pierwszy etap na drodze do uzyskania struktury, czyli otrzymanie dobrze rozpraszającego kryształu białka, co będzie tematem poniższych ćwiczeń.

Promieniowanie mikrofalowe jest fragmentem widma elektromagnetycznego zajmującego zakres częstotliwości między falami radiowymi a podczerwienią. Chociaż dokładny zakres mikrofalowy nie jest zdefiniowany, to najczęściej przyjmuje się, że zawiera się on w granicach od 300 MHz do 300 GHz. Temu zakresowi częstotliwości odpowiadają fale o długościach odpowiednio od 1 m do 1 mm.

Mikrofale kojarzą się głównie z zastosowaniami w telekomunikacji (telefonia komórkowa, Wi-Fi, telewizja satelitarna), radiolokacji i radionawigacji (radary, GPS) oraz radioastronomii (radioteleskopy). Ta grupa zastosowań korzysta z możliwości propagacji mikrofal w przestrzeni.

Druga ważna grupa zastosowań wynika z bezpośredniego oddziaływania mikrofal z materią. Efektem tego oddziaływania jest ogrzewanie się materiałów, które zachodzi na skutek polaryzacji dipolowej oraz mechanizmu jonowego. Dobrą ilustracją takiego rodzaju odziaływania jest podgrzewanie posiłków w kuchence mikrofalowej.

Polaryzacja dipolowa dotyczy związków polarnych, a więc tych, które posiadają niezerowy elektryczny moment dipolowy (np. woda, metanol, etanol). Dipole, pomimo niesymetrycznego rozłożenia ładunków elektrycznych, są elektrycznie obojętne. Jony mają natomiast swój dodatni bądź ujemny sumaryczny ładunek elektryczny. Obecność zmiennego pola elektrycznego w zakresie mikrofalowym powoduje ruch dipoli i jonów, co w rezultacie prowadzi do ogrzewania medium.

Taka bezpośrednia możliwość dostarczania energii daje potencjalną możliwość intensyfikacji wielu procesów, które są przedmiotem zainteresowań inżynierii chemicznej. W trakcie wykładu zostaną przedstawione wybrane przykłady tych zastosowań.

Masz pomysł na siebie i swój biznes, ale brakuje ci impulsu do działania? Wierzysz w to, że możesz stworzyć wyjątkową kulturę organizacyjną oraz zaoferować niespotykane dotąd rozwiązanie? Chcesz być człowiekiem niezależnym, samodzielnie kreującym swoją przyszłość i podejmującym decyzje? Przyjdź i posłuchaj.  

Podczas wykładu opowiem historie zarówno spektakularnych sukcesów, jak i porażek na drodze tworzenia innowacyjnych biznesów. Na podstawie przeprowadzonych przeze mnie badań w najbardziej przyjaznych startupom miejscach: Singapurze, Düsseldorfie i Bostonie postaram się odpowiedzieć na pytanie, jakie są kluczowe czynniki sukcesu startupów w naszych czasach. 

Rozwój bezzałogowych statków powietrznych (BSP), powszechnie nazywanych dronami, przyczynił się do skrócenia czasu pozyskiwania danych przy zachowaniu wysokiej jakości oraz do obniżenia kosztów. Dostępność do różnych rozwiązań BSP jest bardzo szeroka. W ostatniej dekadzie BSP powszechnie stosuje się do zadań cywilnych, m.in. do monitoringu środowiska, w rolnictwie, przemyśle, do ochrony przeciwpożarowej w lasach i in. W porównaniu z samolotami załogowymi BSP wymaga mniejszego zaangażowania wykwalifikowanego personelu oraz zaawansowanej infrastruktury naziemnej, a jego wykorzystanie jest bezpieczne przy spełnieniu warunków wykorzystania przestrzeni powietrznej. Dodatkowo, powszechne w przypadku BSP użycie napędu elektrycznego eliminuje negatywne konsekwencje środowiskowe związane ze spalaniem paliw kopalnianych i hałasem. Zasady wykorzystania BSP do celów monitoringowych są praktycznie takie same jak w przypadku samolotów załogowych, a różnice operacyjne wynikają z zastąpienia pilota autopilotem realizującym wcześniej zaprogramowaną misję. W zastosowaniach cywilnych bezzałogowe obiekty latające można podzielić na klasy wg masy, np. Mini BSP o masie w locie poniżej 25 kg (jest to klasa najbardziej popularna wśród użytkowników), i rodzaju zastosowanego napędu (elektryczne, spalinowe) oraz wg rodzaju statku powietrznego (np. wiropłaty, stałopłaty czy hybrydy – łączące cechy wiropłatów i stałopłatów, zdolne do pionowego startu i lądowania jak helikoptery lub wielowirnikowce, a jednocześnie mogące wykonywać długie przeloty ze sprawnością energetyczną samolotu). Wraz z rozwojem technologii BSP wprowadzono restrykcje dotyczące możliwości ich operowania w przestrzeni powietrznej związanej z ruchem lotniczym, co ma zapewnić bezpieczeństwo wykonywania takich lotów.

Co mówi nasze imię? Historyczne, psychologiczne, społeczne aspekty imion.

Zapoznamy się z zaganieniami takimi jak:  zachowania eksploracyjne, ciekawość, ewolucja ciekawości, mechanizmy motywacyjne, porównania pomiędzy ludźmi oraz zwierzętami. Poszukamy odpowiedzi na pytanie zadane w tytule spotkania.

Spotkanie będzie miało następującą strukturę:

• Wykład wprowadzający, ok 30 min (W. Pisula). Tematyka: zachowania eksploracyjne, ciekawość, ewolucja ciekawości, mechanizmy motywacyjne, porównania pomiędzy ludźmi oraz zwierzętami. Porównania zwierząt znajdujących się na odległych pozycjach drzewa filogenetycznego.  W trakcie tej części poszukamy odpowiedzi na pytanie zadane w tytule spotkania.
• Prezentacja najciekawszych nagrań zachowań motywowanych ciekawością z naszej pracowni, połączona z prezentacją wybranych urządzeń pomiarowych oraz sposobów analizy - zajęcia quasi warsztatowe, ok, 1h
• Dyskusja swobodna, ok 30 min

Wykład dotyczy zagadnień związanych z psychologią postrzegania obrazów. Czy komputer może rozpoznać obiekty na zdjęciu tak samo jak człowiek? A może dostrzega więcej niż ludzkie oko...? Wykład będzie stanowił dyskusję na temat wpływu psychologii postrzegania obrazu na przetwarzanie obrazów w teledetekcji – lotniczych i satelitarnych. 

Teoria ewolucji stanowi fundament nauk biologicznych. Na ile jednak szczególny przedstawiciel świata natury, jakim jest człowiek, podlega jej prawom i przewidywaniom? Co teoria ewolucji może zaoferować badaczom prehistorii, psychologom, czy humanistom? Na to pytanie postarają się odpowiedzieć trzej naukowcy reprezentujący biologię, psychologię oraz filozofię.

Spotkanie ma na celu pokazanie uczestnikom, jak zorganizowane jest nowoczesne laboratorium badawcze, oraz uświadomienie, jak dokładnie wygląda ścieżka od sekwencji DNA na komputerze (genu) do badań na białkach. Grupa Biologii Strukturalnej zainteresowana jest tym, w jaki sposób aminokwasy budujące białka ułożone są w przestrzeni (struktura), co bezpośrednio przekłada się na pełnione przez nie funkcje. Poznanie struktury, a co za tym idzie funkcji biomolekuły, jest zazwyczaj pierwszym krokiem w opracowywaniu nowych leków.

Otaczający nas świat możemy postrzegać jako otaczające nas dane czy informacje. Ktoś kiedyś obliczył, że ponad 80% tych informacji ma ścisłe odniesienie do przestrzeni i możemy je nazywać geoinformacjami. Dziedzinę wiedzy, która się nimi zajmuje, nazywamy geoinformatyką. Czerpie ona pełnymi garściami z technik GIS (Geographic Information Systems). Podczas warsztatów każdy z nas osobiście użyje technik GIS, by wykonać model 3D wybranego fragmentu terenu. Obejrzymy go następnie z każdej strony na ekranie komputera i spróbujemy go przeanalizować.

Spotkanie ma na celu zapoznać młodzież z najbliższym sąsiadem Polski – Ukrainą. Dzieci będą mogły dowiedzieć się więcej przede wszystkim o  języku, kulturze, współpracy polsko-ukraińskiej. Dodatkowym celem spotkania jest uwrażliwić na obecność osób z Ukrainy w naszym społeczeństwie, a także nauczenie tolerancji i szacunku dla inności.

W czasie spotkania pokazane będą mapy i zdjęcia – zabytków, ciekawostek, tego, co kojarzy się z Ukrainą oraz tego, o czym ludzie nie wiedzą. Zaprezentowana zostanie też współczesna kultura (głównie muzyka). 

Poza tym uczestnicy będą mieli możliwość nauczyć się kilku słów po ukraińsku, zagrać w grę, której celem będzie pokazane podobieństw z językiem polskim oraz „oswoić” się z alfabetem.

W czasie dyskusji prowadzący będą starali się odpowiedzieć z uczniami na pytanie o przyczyny przyjazdów ludzi z Ukrainy do Polski, o to, jakie problemy mogą napotkać ich rówieśnicy, a także jak można im pomóc poczuć się w Polsce jak w domu.

W XVII i XVIII w. włoskie słowo pasticcio (pasztet, przekładaniec) odnosiło się do kuchni, a dokładnie do arystokratycznej haute cuisine. Pasticcio oznaczało danie przygotowane z najlepszych składników, z których powstawała potrawa o spektakularnym kształcie, np. serca, orła czy gwiazdy. Taki kulinarny popis szefa kuchni, serwowano potem podczas arystokratycznych uczt. Z kuchni termin pasticcio przewędrował do muzyki operowej. Miało to miejsce ok. 1725 we Florencji, kiedy to niemiecki muzyk Johann Joachim Quantz, użył go po raz pierwszy dla określenia opery, złożonej z arii i recytatywów różnych kompozytorów (tak jak kulinarne pasticcio tworzone z wybornych składników). Taka praktyka znana była we Włoszech wcześniej, ale rozpowszechniła się w latach 30. i z powodzeniem trwała przez cały wiek XVIII.

Z punktu widzenia późniejszego rozumienia dzieła muzycznego pasticcio postrzegane jest jako gorsze od tego, które stworzył jeden kompozytor. Jednak w XVIII w. publiczność traktowała pasticcia na równi z nowymi operami będącymi wytworem jednego muzyka, a nierzadko uważała je za lepsze, bo składały się z najbardziej lubianych i cenionych numerów muzycznych. Pasticcio to zatem opera poważna (opera seria) lub komiczna (opera buffa) powstała z różnych utworów wielu kompozytorów lub w oparciu o różne źródła, zaadaptowana do nowego lub już istniejącego libretta. W XVIII w. najczęściej wykorzystywano w tym celu libretta Pietra Metastasia lub Carla Goldoniego. Wielu wybitnych kompozytorów jak Händel, Vivaldi, Hasse, Gluck czy Haydn bez żadnych uprzedzeń tworzyło znakomite dzieła w tym gatunku. Podczas spotkania muzykolodzy z Instytutu Muzykologii UW, członkowie polsko-niemieckiego grantu przedstawią w jaki sposób w XVIII w.. przygotowywano atrakcyjną operę czyli pasticcio!

Zgodnie z wykładnią PRL-u powojenna Polska była krajem jednolitym narodowościowo i językowo. Jednakże, mimo przesiedleń, język niemiecki pozostał wciąż żywy na przyłączonych do państwa polskiego Śląsku, Pomorzu i Mazurach. W naszym wystąpieniu opowiemy o doświadczeniach świadków historii i o losach języka niemieckiego w Polsce po 1945 roku. 

Spotkanie dotyczyć będzie wybranych zagadnień z zakresu fonetyki języka angielskiego oraz socjolingwistyki ze szczególnym uwzględnieniem zjawiska amerykanizowania wymowy w śpiewie przez wykonawców brytyjskich. Zaprezentowane zostaną także inne tendencje stylistyczne zauważalne w anglojęzycznej muzyce popularnej, takie jak stosowanie gwary londyńskiej, czyli cockneya, zwłaszcza w nurcie punkrockowym, czy też akcentu amerykańskiego Południa, zarówno przez wykonawców brytyjskich, jak i amerykańskich. Wszystkie te zjawiska rodzić mogą pewne pytania i wątpliwości wśród uczących się języka angielskiego, wynikające z odmienności wariantu stosowanego w śpiewie w porównaniu z wymową „podręcznikową”. W trakcie spotkania przyjrzymy się omawianemu problemowi z perspektywy historii anglojęzycznej muzyki popularnej. Posłuchamy wybranych przykładów wyżej wymienionych zjawisk obecnych w śpiewie wokalistów –  od The Beatles i Davida Bowiego po Adele i Dizzeego Rascala. Następnie dokonamy analizy fonetycznej fragmentów piosenek w porównaniu z mową danego wokalisty lub wokalistki. Wreszcie spróbujemy wyjaśnić omawiane zjawisko poprzez przyjęcie perspektywy socjolingwistycznej

Na co dzień jesteśmy przyzwyczajeni do ciągłości czasu i przestrzeni. Wiemy dobrze, że pomiędzy dwoma wybranymi chwilami czasu – choćby oddalonymi od siebie o ułamek sekundy - znajduje się nieskończenie wiele chwil pośrednich. Podobnie pomiędzy dwoma wybranymi punktami w przestrzeni – choćby nawet odległymi od siebie o ułamek grubości włosa - leży nieskończenie wiele innych punktów. Jednak możemy wyobrazić sobie zupełnie inny świat, świat dyskretny. W tym świecie każdy punkt ma ściśle określonych sąsiadów – i nie oddzielają go od nich żadne inne punkty. A zjawiska toczą się leniwie w rytm uderzeń metronomu, który wyznacza jedyne możliwe chwile czasowe. Automaty komórkowe wraz z ciągle ogromnie popularną, mimo upływu prawie pięćdziesięciu lat, grą w życie są chyba najbardziej znanym przykładem układów dyskretnych. Obserwacja ewolucji tych modeli, generowanych przez nie wzorków, może dostarczyć nam wielu wrażeń estetycznych. Czy jednak stanowią one jedynie tylko „zabawkę”, nieco kojarzącą się z grami komputerowymi?

Wcale nie! Zjawiska, które pojawiają się w tak uproszczonych, dyskretnych układach, mają swoje odpowiedniki w świecie rzeczywistym. Dlatego też układy dyskretne, o bardzo prostych regułach działania, od dawna służą nam do tłumaczenia całkiem skomplikowanych zjawisk, których jesteśmy często świadkami. Jak szybko następuje mieszanie wody w zbiorniku? Jak zmienia się kształt rozwiewanych wiatrem pustynnych wydm? W którą stronę i kiedy będzie rozbudowywać się miasto? Dlaczego wybory wygrała ta partia, a nie inna? Skąd się biorą epidemie, dlaczego wygasają i w jaki sposób trzeba przeprowadzić akcję szczepień ochronnych, aby im zapobiec? To tylko niektóre z pytań, na które odpowiedzi możemy znaleźć, przyglądając się układom dyskretnym.

Wprowadzeniem do prezentacji są wyniki badań podstawowych zespołu GAMESlab nad wpływem doświadczenia z grami komputerowymi na zdolności umysłowe. Efekty tych prac dały początek projektowi badawczo-rozwojowemu ESPORTSlab, któremu poświęcona będzie druga część wystąpienia. Omówione zostaną podstawowe problemy badawcze, skala realizacji oraz koncepcja planu badań.

Druga połowa XIX wieku była dla ziem litewskich, pozostających pod władzą carską jako gubernie imperium rosyjskiego, czasem  szczególnie dramatycznym i zarazem przełomowym. W 1864 roku, po upadku powstania styczniowego, władze carskie wprowadziły na tych terenach zakaz druku w języku litewskim czcionką łacińską. Taka forma represji, obowiązująca jako prawo przez 40 lat, miała być dotkliwą karą dla mieszkańców Litwy za udział w insurekcji, a równocześnie narzędziem ich ostatecznej rusyfikacji. Plan rosyjskich administratorów Litwy zawiódł jednak całkowicie, stał się bowiem przyczyną narodzin litewskiego ruchu społeczno-kulturalnego, który należał do najskuteczniejszych i najbardziej oryginalnych form oporu przeciw zaborcom. Był to ruch przemytników książek (lit.   knygniešiai”), skupiający i aktywizujący tę część społeczeństwa litewskiego, która deklarowała przywiązanie do rodzimego języka i odczuwała potrzebę podkreślania odrębności narodowej, również przez posiadanie własnego piśmiennictwa. Zjawisko to, ze względu na swoją skalę, charakter i konsekwencje, było unikalne w Europie przełomu XIX i XX stulecia i jako takie zostało wyróżnione w 2004 roku przez UNESCO Przedmiotem wykładu są geneza, dzieje i struktura tego ruchu,  jego znaczenie w procesie kształtowania się nowoczesnej litewskiej tożsamości narodowej i formowania się koncepcji przyszłego suwerennego państwa litewskiego, a także jego wpływ na relacje polsko-litewskie w tym okresie.

Prezentacja najważniejszych osiągnięć techniki kryminalistycznej, przedstawienie nowych technik śledczych, w szczególności badanie autentyczności dokumentów i pieniędzy, obszary oraz metody antropometrii dla celów identyfikacji; profilaktyka samobójstw.

W układzie pokarmowym dochodzi do kontaktu z ogromną liczbą antygenów pokarmowych, a drobnoustroje chorobotwórcze muszą być natychmiast odróżniane od bakterii
symbiotycznych i białek pokarmowych. Układ odpornościowy przewodu pokarmowego musi więc pozostawać w stanie równowagi umożliwiającym rozpoznawanie i eliminację zagrożeń
oraz aktywne utrzymanie tolerancji. Czym jest tolerancja w układzie pokarmowym? Jakie mechanizmy są za nią odpowiedzialne i jakie jest jej znaczenie dla organizmu? Dlaczego
bakterie naturalnie zasiedlające przewód pokarmowy nie wywołują reakcji immunologicznej?

Biologia molekularna to dziedzina, która fascynuje wiele osób, ale często jest odbierana jako hermetyczna i trudna do zrozumienia. Problem ten jest szczególnie istotny, gdy weźmie się pod uwagę aparaturę stosowaną w badaniach białek i kwasów nukleinowych, która jest niedostępna w szkołach. Proponowany wykład jest zaproszeniem do świata biologii molekularnej – przewodnikami będą nauczyciel akademicki Wydziału Biologii UW i student Wydziału Fizyki UW realizujący badania dotyczące struktury białek w Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych. Poprowadzą oni krok po kroku po niezwykłym świecie cząsteczek, które oddziałując ze sobą, czynią komórkę żywą. Podróż rozpocznie się od odczytania informacji genetycznej, a skończy na skomplikowanej sieci oddziaływań między białkami. Na wykładzie zostaną poruszone tematy opisywane w podręcznikach licealnych, ale zostaną one uzupełnione o wyniki najnowszych badań.

Pewien poziom perfekcjonizmu uważa się za warunek niezbędny do osiągnięcia sukcesu w sporcie, muzyce i wielu innych sferach życia. Z drugiej strony, perfekcjonizm kojarzy się nie tylko z pozytywną siłą napędzającą do działania - może również utrudniać funkcjonowanie i, paradoksalnie, obniżać wyniki.

Podczas warsztatów, zainspirowani przykładami ze świata filmu, muzyki i sportu, będziemy dyskutować o możliwych sposobach na optymalnie wykorzystanie perfekcjonistycznych dążeń do osiągania swoich celów. Wspólnie poszukamy też rozwiązań ograniczających perfekcjonistyczne obawy i wątpliwości. A wypełniając odpowiednie kwestionariusze, będziemy mogli zobaczyć, która z form perfekcjonizmu dominuje obecnie w naszym życiu. 

Od kiedy Polacy noszą nazwiska? Jak się one zmieniały przez wieki? Czy i co mówią o noszących je osobach?

Spotkanie będzie poświęcone historii powstania evidence-based medicine (EBM), czyli koncepcji, która zrewolucjonizowała współczesną medycynę. Podczas spotkania zostaną przedstawione podstawowe zasady EBM. Zaprezentujemy piramidę dowodów naukowych oraz znacznie wytycznych w praktyce klinicznej.

Jako protoplastę EBM wskazuje się wiedeńskiego lekarza Ignaza Semmelweisa, który w 1840 roku na podstawie badań statystycznych skorelował śmiertelność kobiet na wydziale położniczym z wcześniejszą pracą lekarzy w prosektorium i na tej podstawie wysnuł wniosek, że zakażenia poporodowe muszą być powodowane przez jakiś czynnik zakaźny przenoszony przez lekarzy. Współczesna epoka badań naukowych w opiece zdrowotnej rozpo­częła się po drugiej wojnie światowej, kiedy to w British Medical Journal opublikowano pierwsze badanie kliniczne z randomizacją, czyli z loso­wym doborem pacjentów. Początkowo w nowej epoce badań dominowały nauki podstawowe, a miejscem prowadzenia badań były głównie laborato­ria. Pionierami rozwoju metodologii medycznych nauk stosowanych, pozwalającej badać nowe odkrycia w populacjach ludzi, byli twór­cy epidemiologii klinicznej: Archie Cochrane z Wielkiej Brytaniii, David Sackett z Kanady. W 1981 roku grupa epidemiologów klinicznych z Uniwersytetu McMastera z Sackettem na czele opublikowała pierwszy z serii artykułów doradzających klinicystom „Jak czytać czasopisma kliniczne". Po latach nauczania przedmiotu, nazywanego wówczas „krytyczną oceną", grupa ta coraz lepiej zdawała sobie sprawę zarówno z potrzeby, jak i ze stopnia trudności wyjścia poza tradycyjne przeglądanie piśmiennictwa i wykorzystania badań naukowych do codziennego rozwiązywania problemów pacjentów.

W wykładzie, w sposób syntetyczny, chcę zwrócić uwagę, w jaki sposób zmiany cywilizacyjne na świecie – w tym, głównie, rozwój środków komunikacji – wpływają na kontakty między językami. Jednym z głównych, chociaż nie jedynym, skutkiem tych kontaktów jest przenikanie zapożyczeń obcojęzycznych do systemów terminologicznych języków narodowych. Wykład oparty jest na wnioskach z przeprowadzonych przeze mnie badań nad anglojęzycznymi zapożyczeniami terminologicznymi w języku rosyjskim. Na ich podstawie ustaliłam m.in., że zmiany w języku i terminologii mają głęboki i zróżnicowany charakter. Zobrazowaniu tego służy m.in. podział na kontakty inter- i intralingwalne, co pokazuje, że proces zapożyczeń może zachodzić nie tylko między językami narodowymi, ale i w obrębie jednego języka, np. z jednego języka specjalistycznego do drugiego, z języka specjalistycznego do języka ogólnoliterackiego i vice versa. Wykład jest prowadzony w formie prezentacji, zawierającej materiał przykładowy.