Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej

Aby zostać pilotem najnowocześniejszego samolotu bojowego czy śmigłowca, trzeba odznaczać się wyjątkowymi predyspozycjami fizycznymi, intelektualnymi i psychicznymi. Do latania myśliwcami F16 czy Mig-29 w Siłach Powietrznych RP wybiera się bowiem tylko najlepszych. Jednym z elementów systemu oceny przyszłych pilotów jest diagnoza psychologiczna. Tym, między innymi, zajmuje się Zakład Psychologii WIML, który rok rocznie prowadzi badania kandydatów do Ogólnokształcącego Liceum Lotniczego i Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie. Dzięki odpowiednio dobranym testom przeznaczonym do pomiaru osobowości, zdolności poznawczych oraz koordynacji psychomotorycznej sprawdza się, czy dana osoba spełnia warunki zostania pilotem wojskowym.

Bazując na naszych doświadczeniach, podczas lekcji Festiwalowej opowiemy o psychologicznych aspektach pracy pilota, wymaganiach stawianych kandydatom do lotnictwa, oraz o wyzwaniach, z jakimi muszą zmierzyć się osoby przechodzące badania w Zakładzie Psychologii WIML. Lekcja będzie składała się z dwóch części - wykładowej, podczas której przybliżymy ścieżkę badań, którą przechodzą przyszli piloci, oraz pokazowej, podczas której uczestnicy zobaczą konkretne zadania stawiane kandydatom i będą mogli samodzielnie spróbować swych sił w wybranych testach.

W wypadkowości lotniczej  czynnik ludzki (Human Factor) często determinuje powstanie katastrofy. Czynnik ten nie musi wcale występować podczas czynności związanych z samym działaniem pilotów w kokpicie ale równie często znajduje się poza nimi i często dużo wcześniej. Analiza każdego zdarzenia lotniczego rozpoczyna się od przeanalizowania czynników ukrytych mogących mieć istotne znaczenie w wyjaśnieniu przyczyn powstania wypadku lotniczego. Idealną teorią wykorzystywaną w tym procesie wnioskowania jest teoria Jamesa REASONA (Swiss cheese). Każda misja lotnicza jaką załoga statku powietrznego ma do wykonania obarczona jest ryzykiem. Szacowanie tego ryzyka odbywa się na każdym poziomie podejmowanej decyzji. Mimo tak sformalizowanych procedur dochodzi jednak do wypadków lotniczych. Niektóre czynniki zewnętrze i wewnętrzne takie jak: pośpiech, rutyna, aprobowanie nadmiernego ryzyka, brak właściwych nawyków i odpowiedniego przeszkolenia, warunki pogodowe, naciski oraz chęć zaimponowania mogą doprowadzić do tragedii. Każde działanie załogi lotniczej obarczone jest ryzykiem popełnienia błędów gdyż każdy statek powietrzny przemieszcza się
w przestrzeni trójwymiarowej. Najważniejszą cechą każdego pilota powinno być monitorowanie lotu i umiejętne korygowanie niedociągnięć oraz błędów. Każda misja lotnicza to nie jest tylko praca pilota ale całego zespołu ludzkiego zabezpieczającego ten lot. Dlatego tak ważne jest prowadzenie właściwej profilaktyki, odpowiedniego szkolenia oraz dbanie
o komfort psychiczny poszczególnych członków personelu lotniczego w „rodzinie lotniczej”