Instytut Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Nenckiego

Myszy są często stosowane jako modele zaburzeń interakcji społecznych, które mają odzwierciedlać problemy w tym zakresie obserwowane u ludzi, np. w autyzmie. Jednak ocena zachowań społecznych tych gryzoni nie jest łatwa. Myszy są bardzo wrażliwe na obecność człowieka czy izolację od znanego środowiska i innych osobników. Reagują silnym stresem, który zaburza ich normalne zachowanie. Dlatego zbudowaliśmy zautomatyzowany system Eco-HAB, który pozwala na obserwację zachowania zwierząt w warunkach zbliżonych do naturalnych i bez obecności eksperymentatora. System ten pozwala nam obserwować zachowanie zwierząt w sposób dla nich przyjazny i zbierać informacje na przykład o tym, jak często i z kim najchętniej myszy wchodzą w interakcję, kto jest liderem w grupie i jakie to ma znaczenie dla niego jak i pozostałych zwierząt, jak myszy zarażają się emocjami innych osobników, itp. W czasie wykładu opowiem, jak i dlaczego obserwujemy zachowania społeczne myszy, a także jak możemy wykorzystywać opracowany przez nas system do testowania nowych terapii zaburzeń zachowań społecznych.

W czasie wykładu zostaną przedstawione badania dotyczące białek obecnych w mitochondriach: kanałów potasowych. Zmiany transportu jonów potasowych przez błony mitochondrialne pozwalają zmienić poziom reaktywnych form tlenu w komórkach. Rezultaty prowadzonych doświadczeń pozwoliły na stworzenie razem z firmą Dr Irena Eris kilku nowych dermokosmetyków, m.in. z serii Pharmaceris V oraz H.

Żyjemy coraz dłużej. Jednakże wraz z wiekiem zmniejsza się sprawność organizmu i zwiększa zachorowalność na choroby związane z wiekiem, takie jak cukrzyca typu II, nowotwory, zwyrodnienia stawów, choroby neurodegeneracyjne i układu krążenia. U podłoża starzenia się organizmu leżą procesy metaboliczne, zmiany epigenetyczne, zaburzenia homeostazy białkowej, zmniejszona zdolność regeneracyjna komórek macierzystych, przewlekły sterylny stan zapalny, ograniczona odpowiedź na stres oraz uszkodzenia makrocząsteczek. Bardzo wiele już wiadomo na temat molekularnych i komórkowych mechanizmów starzenia, jednakże trudno jest ten proces „zmierzyć”. Z doświadczenia wiemy, że niektórzy nie wyglądają na swój wiek. Jedni młodziej, inni starzej. Wiek biologiczny często nie odpowiada wiekowi chronologicznemu. Wiedza na temat wieku biologicznego każdego człowieka jest niezwykle przydatna w celu określenia ryzyka zachorowania na choroby związane z wiekiem i może stanowić dogodny punkt wyjścia dla prewencyjnej medycyny wieku podeszłego. Patent Europejski, który powstał jako wynik badań prowadzonych przez międzynarodowe konsorcjum w ramach grantu europejskiego(Mark-Age),  dotyczy określenia wieku biologicznego na podstawie pomiaru konkretnych parametrów krwi, będących znacznikami starzenia.

Naukowcy metodami genetycznymi i farmakologicznymi potrafią już  cofnąć niekorzystne objawy starzenia się i  znacząco wydłużyć życie modelowych zwierząt. W jaki sposób to robią?  Jak blisko są wskazania bezpiecznego  „eliksiru młodości”, który wydłuży zdrowe życie każdego człowieka? Co to takiego senoterapia i czy jako metoda leczenia starzenia proponowana przez naukowców ma szanse powodzenia? Jak na razie możemy sobie sami pomóc w utrzymaniu dobrej kondycji.

Wykład koncentruje się na zagadnieniu działania zegara mózgowego, który kontroluje sprawne działanie naszych umysłów.

Poszukiwać będziemy odpowiedzi na następujące pytania: Czy nasz mózg potrzebuje „zegara”? Czy zegar mózgowy tyka u wszystkich w jednakowym rytmie? Jakie są tu różnice indywidualne? A jeśli tak, to z czego wynikają?

Przedstawione zostaną dane osób zdrowych na przestrzeni od wczesnej młodości aż po późną starość. Dane te zilustrowane zostaną przykładami pacjentów z uszkodzonym mózgiem oraz osób z zaburzeniami neurorozwojowymi i neurodegeneracyjnymi. Zaprezentowane zostaną także możliwości  usprawniania umysłu człowieka w świetle najnowszych badań nad mózgiem, które koncentrują się na usprawnianiu zegara mózgowego.

W poszukiwaniu odpowiedzi na te pytania przedstawione zostaną wyniki badań prowadzonych w Pracowni Neuropsychologii Instytutu Biologii Doświadczalnej PAN z zastosowaniem autorskiego, innowacyjnego programu komputerowego „Dr Neuronowski”. Program obejmuje zestaw atrakcyjnych gier komputerowych służących usprawnianiu działania umysłu, w tym pamięci, uwagi, mowy. Jest adresowany zarówno do dzieci, jak i dorosłych wykazujących różnego typu deficyty poznawcze (m.in. zmiany związane z procesem zdrowego starzenia się).