Ośrodek Studiów Amerykańskich

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe Zrozumieć science fiction

KLUB "KULTURA POPULARNA"

Apokaliptyczne powodzie, galaktyczne imperia i podejrzani obcy: rzecz o tym, jak science fiction nie mówi nic o przyszłości, a wszystko o teraźniejszości,

Pod koniec drugiej dekady XXI wieku science fiction to już nie tyle gatunek, co kultura sama w sobie. Jej szerokie spektrum obejmuje liczne konwencje, media i formy, zaś we współczesnej kulturze nie ma innego dyskursu, który tak konsekwentnie i dogłębnie skupia się na praktycznie wszystkich problemach, lękach i nadziejach naszego świata. Mimo to przez wiele osób science fiction jest wciąż postrzegana jako literatura lekka, łatwa i przyjemna, której głównym atutem jest ucieczka od codzienności. A tymczasem sf od zawsze traktuje o tu i teraz - tyle, że używa do tego repertuaru fantastycznych metafor. Galaktyczne imperia, cudowne wynalazki, postacie cyborgów i obcych nie przepowiadają, nie przewidują i nie planują - są stylistycznymi figurami, eksperymentami myślowymi, filozoficznymi narzędziami pozwalającymi na myślenie nieobarczone obowiązkiem prawdopodobieństwa. W czasie wykładu skupimy się na tym, co i jak science fiction mówi o szeroko rozumianej polityce: konfliktach społecznych, późnym kapitalizmie i zmianie klimatycznej. Omówimy, jak działają jej fantastyczne metafory oraz przyjrzymy się wybranym filmom, powieściom i komiksom. Czy faktycznie patrzą one śmiało w przyszłość? A może pod płaszczykiem futuryzmu przemycają anachroniczne myślenie o świecie i naszym w nim miejscu? Wykład wskaże, jak szukać odpowiedzi na te i inne pytania.

Nauki humanistyczne
  • pon., 2018-09-24 16:00
Spotkanie festiwalowe Zrozumieć powieść kryminalną

KLUB "KULTURA POPULARNA"

Nieodzowna towarzyszka podróży, kąpieli w wannie, letnich wypoczynków, do niedawna wstydliwa przyjemnostka, a teraz jedna z najlepiej sprzedających się na rynku – powieść kryminalna to potęga komercyjna, ale też literacka, a nawet – jak twierdzą niektórzy – fabuła par excellence. Tylko czy prócz rozrywki czytelnikom, a zarobków twórcom i twórczyniom oraz całemu literackiemu przemysłowi, wnosi ona coś do naszego rozumienia świata?

W perspektywie literaturoznawczej proza gatunkowa weszła w obszar zainteresowań badaczy i badaczek dopiero niedawno, głównie dzięki rozwojowi podejść narratologicznych, czyli takich, które zajmują się mechanizmami działania struktur fabularnych. Wcześniej powieść kryminalna czy szerzej, gatunkowa, była widziana jako niegodna naukowego zastanowienia, bo była wszak tylko rozrywką. Dopiero zwrot kulturoznawczy i jego wpływ na literaturoznawstwo sprawił, że to co rozrywkowe zostało uznane za równie poznawczo wartościowe, co kanon światowej literatury. Co więcej, wraz z rozwojem namysłu nad powieścią kryminalną okazało się, że wiele ugruntowanych w kulturze jako wielkie dzieła pozycji literackich można odczytać na nowo, gdy patrzy się na nie jak na przykład powieści gatunkowej, a szczególnie kryminalnej.

Podczas wykładu, posiłkując się przykładami anglosaskiej powieści kryminalnej, zastanowimy się nad tym, jak i dlaczego badać powieści kryminalne i co takie badania dają. Zapoznamy się również z zarysem typologii tego gatunku, jak również zakwestionujemy pewne utarte schematy myślenia o kryminale i sprawdzimy, na ile fabuła kryminalna może być odzwierciedleniem bardziej uniwersalnych mechanizmów działania i myślenia.

Nauki humanistyczne
  • wt., 2018-09-25 16:00
Spotkanie festiwalowe Zrozumieć (folk) horror

KLUB "KULTURA POPULARNA"

Chociaż horror nie cieszy się zbyt dobrą opinią krytyczek kultury wysokiej, to właśnie opowieści o tym, czego się boimy, mówią bardzo dużo o tym, kim jesteśmy i kim (nie) chcielibyśmy być. Jednym z ciekawszych gatunkow kina grozy jest folk horror, w którym mieszkańcy wsi bezlitośnie rozprawiają się z nadętymi mieszczuchami, a wszechmocna natura wyśmiewa ludzką wiarę w postęp. Folk horror to przede wszystkim zemsta. Zemsta przedchrześcijańskiej Europy i przedkolonialnej Ameryki Północnej na swoich kolonizatorach, zemsta świata naturalnego na toksycznej cywilizacji, zemsta zwartej społeczności na niedopasowanej jednostce. Podczas wykładu przyjrzymy się zarówno współczesnym folk horrorom, takim jak „Rytuał” („The Ritual”, 2017), „We are still here” (2015) i „Czarownica: Baśń ludowa z Nowej Anglii” („The Witch: A New England Folktale”, 2015), jak i klasykom z lat 60. i 70.: „Kult” („The Wicker Man”, 1973) i „Pogromca czarownic” („Witchfinder General”, 1968). Zastanowimy się nad tym, jak przedchrześcijańska przeszłość nawiedza teraźniejszość i podważa racjonalne „ja”. Przyjrzymy się narracjom, w których natura buntuje się przeciw ludzkim fantazjom o absolutnej kontroli nad światem. Wreszcie przyjrzymy się temu, jak zamknięte społeczności ustanawiają swoje granice poprzez wykluczanie osób uznawanych za obce, niechciane, inne.

Nauki humanistyczne
  • śr., 2018-09-26 16:00