Instytut Romanistyki UW
| Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
|---|---|---|---|---|
| Spotkanie festiwalowe | Wydobyci z zapomnienia. Czarni Polacy na Haiti |
Wykład chce przywrócić pamięć o losie polskich legionistów, których Napoleon Bonaparte wysłał w latach 1802-1803 na Santo Domingo, by stłumić powstanie tamtejszej ludności − dawnych niewolników, którym Rewolucja francuska przywróciła wolność w 1794 roku. Po porażce wojsk francuskich, pierwsza Konstytucja Republiki Haiti z 1805 roku nadała legionistom pozostałym na wyspie obywatelstwo. Ich potomkowie cieszą się do dziś ogromnym szacunkiem. Polskości „czarnych Polaków” (Polone-Aysiens w języku kreolskim) nie można sprowadzać do rysów twarzy, zielonych czy niebieskich oczu. Decyduje o niej przede wszystkim poczucie przynależności do Polski, która stała się dla nich wartością niezbywalną, wewnętrzną i duchową. Nie należy tego lekceważyć tylko dlatego, że owi Haitańczycy nie mówią po polsku, zaś kontakty kulturowe z „macierzą” zostały zerwane już ponad dwieście lat temu, co sprawia, że nie zajmują się dziś nimi badania polonijne. Przeciwnie, warto wreszcie spojrzeć na polskość jako element tożsamości międzykulturowej, ponadterytorialnej, uwikłanej w rozmaite zaszłości historyczne, sieci zależności i filiacji. Tak pojęta tożsamość (polsko-kreolska, karaibska i afrykańska) może nie tylko wzbogacić naszą kulturę, ale od innej jeszcze strony naświetlić fundamentalną dla polskiej świadomości sytuację „bycia-u siebie i bycia poza granicami”, której przejawem w dziewiętnastym i dwudziestym stuleciu była emigracja.
Wykład wzbogaci prezentacja ilustracji dzisiejszych śladów polskich na Haiti, obecnych w języku kreolskim, w religii wudu, w malarstwie i literaturze, i odwrotnie − o wpływie kultury haitańskiej na poszukiwania teatralne Jerzego Grotowskiego i na rozwój badań w Polsce nad literaturą frankofońską na Karaibach. |
Nauki humanistyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Francja w kolorach |
Czy zastanawialiście się, dlaczego Post-it jest żółty, a sportowy samochód powinien być czerwony? Dlaczego we Włoszech trudno kupić fioletowy odkurzacz, a jaskrawozielone owoce kojarzą się ze sztucznymi? „Francja w kolorach” to zajęcia łączące francuską wielokolorowość i podstawowe zwroty przydatne w codziennym życiu nas wszystkich.
Najlepiej znany gatunek ryżu czerwonego, ryż Camargue, rdzawo-czerwone miasto Roussillon, niebieski granit Lanhelin, niebieskie godło Ludwika Świętego usiane złotymi liliami, reprezentacja Francji w piłce nożnej mężczyzn z przydomkiem ‘niebiescy’, paryska moda na kolacje w bieli, Czarne Stopy, żółta magdalenka Prousta, żółty śmiech czy zielony diabeł to zaledwie kilka kolorystycznych odcieni Francji. Zajęcia mają na celu zapoznać słuchaczy z prostym codziennym słownictwem. Poprzez językową zabawę w obrębie kilku podstawowych kolorów (biały, czarny, czerwony, niebieski, żółty i zielony) uczestnicy będą mieli okazję poznać takie zagadnienia języka francuskiego jak przywitanie, przedstawianie się czy pożegnanie. Kolorystyczne umocowanie zajęć pozwoli przybliżyć słuchaczom wielopłaszczyznowość społeczeństwa francuskiego i zapoznać ich z jego charakterystycznymi elementami. |
Nauki humanistyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Archeolog? Detektyw? Odkrywca? O zmaganiach historyka literatury z tekstami |
Historyk literatury jest po części archeologiem, bo jego praca polega na wyszukiwaniu w tekstach głęboko ukrytych znaczeń pogrzebanych pod gruzami cywilizacji, która je wydała lub nadbudowanych nowymi znaczeniami wzniesionymi przez kolejne pokolenia. Jest z pewnością też pracą detektywa, którego mozolnie odkrywane poszlaki i tropy prowadzą do ujawnienia nieznanych wcześniej faktów, treści i połączeń między tekstami i autorami. W ten sposób rozwiązuje nierozwikłane dotychczas zagadki, unika pułapek i dochodzi do ustaleń, które przesuwają granice wiedzy. I jest odkrywcą, który poznaje obce, egzotyczne kultury i w czasie swych wędrówek trafia do niezbadanych wcześniej zakątków, które pozwalają inaczej spojrzeć na teksty. A jeżeli w dodatku zajmuje się literaturami epok dawnych, wówczas jest też chrononautą – podróżnikiem w czasie, który dociera do dawno zaginionego świata kultury, myśli i idei przyświecających powstawaniu pasjonujących go tekstów. Jednym słowem to, co fascynujące w pracy historyka literatury, to zetknięcie z tym, co obce, nieznane, nowe chociaż stare, a czasami zwodniczo aktualne. Dlatego musi być i archeologiem, i detektywem, i odkrywcą. Celem wykładu będzie przedstawienie zmagań historyka literatury z tekstami, w tym wypadku z tekstami francuskiego renesansu (w przekładzie na język polski). Będzie próbą przedstawienia trudności i wyzwań, jakie piętrzą się na drodze do lepszego zrozumienia tekstów i wyjaśnienia tajemnic, jakie skrywają. |
Nauki humanistyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Czy Mickiewicz był dwujęzyczny, czyli czym zajmują się badacze bilingwizmu |
Napoleon Bonaparte, Maria Skłodowska-Curie, Samuel Beckett, Katie Melua, Natalie Portman… i Adama Mickiewicz. Co poza talentem i wybitnymi osiągnięciami w swojej dziedzinie łączy te osoby? Wspólnym mianownikiem ich losów jest… dwujęzyczność. Co jednak kryje się pod tą nazwą? Czy dwujęzyczność to po prostu znajomość dwóch języków? Czy dwujęzycznym trzeba się urodzić, czy można nim zostać? Czy osoby dwujęzyczne znają swoje języki w tym samym stopniu? Czy dwujęzyczność pomaga w życiu? Jakie trudności mogą się z nią wiązać? Czy osoby dwujęzyczne mają podwójną tożsamość? Wykład będzie okazją do udzielenia odpowiedzi na te pytania, a także do obalenia pewnych mitów dotyczących dwujęzyczności. Omówione zostaną także szczególne przypadki dwujęzyczności – dwujęzyczność pisarzy, a także dwujęzyczność osób niesłyszących. Na samym końcu słuchacze będą mogli zapoznać się z publikacjami pracowników Instytutu Romanistyki dotyczącymi dwu- i wielojęzyczności, a także dowiedzieć się, czego o dwu- i wielojęzyczności na romanistyce uczą się studenci. |
Nauki humanistyczne |
|
| Spotkanie festiwalowe | Czy można wierzyć literatom-podróżnikom? |
Pisanie o podróżach nie ma wprawdzie tak długiej historii jak samo podróżowanie, ale szczyci się też całkiem długą tradycją. Podczas wykładu na kilku przykładach pokazane zostaną strategie, które przyjmują literaci, żeby opisać świat swoich podróży. Czy wszystkie opisane przygody naprawdę miały miejsce? Czy niektórym podróżnikom naprawdę udało się spotkać w trakcie swoich wojaży dziwne potwory? W jaki sposób ambitni literaci radzili sobie z wcześniejszymi relacjami z podróży do miejsc, które zwiedzali? Czy w relacji z podróży zawsze liczyła się oryginalność? Czy ktoś, poza autorem, mógł wpływać na sposób opisywania nieznanego świata? Czy przytaczane w opisach podróży słowa mieszkańców zwiedzanych krajów naprawdę zostały przez nich kiedykolwiek wypowiedziane? Oto pytania, które pojawią się podczas wykładu i które pozwolą odtworzyć historię gatunku i jego cechy charakterystyczne. |
Nauki humanistyczne |
|