Szkoła podstawowa 4-6

Stół, nazywany jest najważniejszym meblem w domu. Mówi się też, że bez stołu nie ma domu. Król domowych mebli nie może być jednak nagi. Z racji swojej rangi przysługuje mu odpowiedni strój w postaci zastawy stołowej oraz szacunek zawarty w zasadach savoir vivre. Rozbudowana etykieta stołu dawnych wieków może zaskoczyć współczesnego człowieka. Nauka jedzenia nożem i widelcem była dopiero początkiem skomplikowanej edukacji "dobrego zachowania" przy stole.

Jak przez wieki zmieniała się zastawa stołowa, skąd pochodzą sztućce? Co takiego nazywane było "narzędziem diabla", a co dziś traktowane jest jako niezbędne choć zupełnie zwyczajne narzędzie stołowe? Czy współcześnie również używamy "muszli ślimaka", w jakim celu? Skąd wśród zastawy wziął się młotek oraz szczypce?

To tylko część pytań, na które odpowie spotkanie. Równie ważnym elementem ceremonii związanej ze stołem jest rozmieszczenie zastawy zgodnie z etykietą posiłku oraz znajomość niewerbalnych komunikatów, subtelnie przekazywanych za pomocą sztućcy.

Stół to nie tylko mebel, to obiekt kulturowy. Zbierają się wokół niego ludzie, świętując, goszcząc innych, bawiąc się zgodnie z aktualnymi konwenansami, trendami czy zwyczajami.

Podczas warsztatów uczniowie zostaną zapoznani z typową budową robotów mobilnych, a następnie własnoręcznie będą mogli zbudować robota. Po złożeniu robotów będzie możliwe przetestowanie swoich konstrukcji, a także obejrzenie bardziej zaawansowanych konstrukcji wykonanych przez członków Koła Naukowego Robotyków. 

Co to jest archiwum? Pudła, szuflady wypełnione skarbami czy może przykurzone stare księgi i nikomu niepotrzebne szpargały? Czy naprawdę nikomu niepotrzebne? Skąd się one tam wzięły? W jaki sposób trafiły na półki archiwalne? Po co zostały tam umieszczone? Kto się nimi zajmuje? W jaki sposób? Co można jeszcze znaleźć w archiwum? Na te i podobne pytania postaramy się znaleźć odpowiedzi w trakcie zajęć warsztatowych, podczas których wykorzystane zostaną m.in. oryginalne materiały archiwalne z zasobu Archiwum Państwowego w Warszawie. Uczestnicy zajęć będą mogli m.in. poznać różne rodzaje archiwaliów (czyli źródeł) i historie, które opowiadają o starej Warszawie i jej mieszkańcach. Spróbują też sami odpowiedzieć na pytanie, czy archiwum jest potrzebne i komu oraz zastanowią się, co sami mają wspólnego z archiwum.

Kamuflaż jest często stosowany przez zwierzęta w celu ukrycia się przed drapieżnikami lub potencjalnymi ofiarami.
 Zwierzęta opracowały wiele sposobów skutecznego kamuflażu:

• dostosowują barwę swojego ciała do otoczenia (np. żaba, skowronek),
• utrudniają drapieżnikom widoczność poprzez uwalnianie specjalnych substancji chemicznych do otoczenia lub wywołują zmętnianie wody,
• upodobniają kształt swojego ciała do elementów otaczającego je środowiska (np. patyczak).

Najpopularniejsze przystosowania ochronne, stosowane przez zwierzęta, a zwłaszcza występujące wśród owadów:

MIMIKRA – polega na upodabnianiu się zwierząt bezbronnych do zwierząt zdolnych do obrony. Przykładem mogą być tu bezbronne motyle: przeziernik osowiec upodabniający się do uzbrojonej w żądło osy oraz rusałka pawik odstraszająca wielkimi, przerażającymi „oczami” – plamami na skrzydłach.

MIMETYZM – sztuka naśladowania albo upodabniania się kształtem, barwą, deseniem na powierzchni ciała do otaczającego środowiska lub do innych organizmów. Jest to przystosowanie ochronne, które ma na celu nie tylko ukrycie się przed drapieżnikiem, ale również maskowanie (kamuflowanie) się drapieżników (np. modliszki zwyczajnej) czatujących na potencjalne ofiary. 

Podczas wykładu z pokazem uczniowie dowiedzą się, jakie są podstawowe składniki odżywcze w produktach spożywczych. Omówione zostaną ich wszystkie rodzaje oraz funkcje, jakie spełniają w ludzkim organizmie. Zainteresowani będą mogli zobaczyć doświadczenia chemiczne potwierdzające ich obecność w różnych produktach, np. wykrywanie białka w twarogu, glukozy w soku czy skrobi w ziemniaku.

CNBOP–PIB w ramach lekcji oferuje widowiskowe eksperymenty z dziedziny ochrony przeciwpożarowej. Lekcja zawiera omówienie podstaw teoretycznych oraz część praktyczną w formie pokazu lub eksperymentu z udziałem uczestników. Uczestnicy mają możliwość zapoznania sie z interdyscyplinarnością prowadzonych badań związanych z zagrożeniem i bezpieczeństwem pracy strażaka. Przedstawiony zostanie sprzęt i urządzenia wykorzystywane na co dzień podczas działań ratowniczych prowadzonych przez jednostki ratowniczo-gasnicze PSP i OSP. Zajęcia poruszają tematy zagrożeń pożarowych i wybuchowych, gaszenia pożarów z użyciem sprzętu gaśniczego, środków gaśniczych i pojazdu pożarniczego. Główne atrakcje tego wydarzenia to pokazy poligonowe i laboratoryjne:

• sposób posługiwania się gaśnicą i pokaz gaszenia pożaru w zarodku,
• wodne roztwory środków gaśniczych w szerokim spektrum pożarów i pokaz wytwarzania pianotwórczych środków gaśniczych i ich skuteczności,
• badanie statycznego kąta przechyłu bocznego pojazdu pożarniczego, pokaz zasięgu rzutu działka wodno-pianowego oraz prądownicy,
• pokaz reakcji na ogień materiałów włókienniczych i mebli tapicerowanych.

Na trasie wycieczki naukowej znajdą się laboratoria:

• Urządzeń i Środków Gaśniczych,
• Technicznego Wyposażenia Jednostek Ochrony Przeciwpożarowej,
• Procesów Spalania i Wybuchów.

Warsztaty dotyczyć będą początków cywilizacji europejskiej. W naszej pracy będziemy opierać się na źródłach archeologicznych pochodzących z terenów dzisiejszych ziem polskich. Chcemy również przypomnieć, kiedy i w jaki sposób Państwowe Muzeum Archeologiczne zapoczątkowało powszechną dziś  we wszystkich placówkach muzealnych w Polsce modę na działalności edukacyjną i popularyzatorską.

Podczas warsztatów uczniowie zostaną zapoznani z typową budową robotów mobilnych, a następnie własnoręcznie będą mogli zbudować robota. Po złożeniu robotów będzie możliwe przetestowanie swoich konstrukcji, a także obejrzenie bardziej zaawansowanych konstrukcji wykonanych przez członków Koła Naukowego Robotyków. 

W części mikrobiologicznej zaprezentujemy szeroki asortyment różnych produktów, głównie żywnościowych, wytworzonych z wykorzystaniem mikroorganizmów. Szczególną uwagę zwrócimy na dwie grupy produktów zawierających żywą mikroflorę, a obecnych w naszym codziennym życiu: produkty wytworzone przy udziale bakterii oraz grzybów (drożdży i pleśni). Uczniowie przekonają się, z jak dużą liczbą takich produktów stykają się na co dzień. W części praktycznej, po krótkim przeszkoleniu, każdy uczeń: (a) pozna podstawowe techniki laboratoryjne i sprzęt mikrobiologiczny; (b) wykona prawdziwy posiew mikrobiologiczny żywej kultury mikroorganizmu, który został wyizolowany z jednego z zaprezentowanych produktów żywnościowych; (c) zaobserwuje wzrost danego mikroorganizmu w postaci kolonii na płytce Petriego - wykona preparat mikroskopowy; (d) zaobserwuje pod mikroskopem komórki mikroorganizmów, z którymi pracował, i pozna różne kształty i ugrupowania bakterii oraz grzybów.

W części analitycznej zbadamy jabłka, czyli owoce bardzo popularne w naszym kraju. Odpowiemy na pytania: Czy warto jeść jabłka? Czy jabłka są bogatym źródłem składników ważnych dla naszego zdrowia, w tym np. witaminy C? Co jeszcze kryją w sobie te owoce? Czy jabłka ekologiczne różnią się od tych uprawianych konwencjonalnie? Uczniowie przekonają się o tym sami. Porównają 3 odmiany jabłek ekologicznych z konwencjonalnymi, ocenią ich smak, a także, pracując w zespołach 2-3 osobowych, oznaczą zawartość witaminy C, wykorzystując barwną reakcję chemiczną. Na koniec wspólnie przeanalizują uzyskane wyniki.

Osładza nam życie, czasem bywa chwilą zapomnienia, innym razem formą pocieszenia. Uwielbiana przez dzieci i dorosłych, przez niektórych nazywana najlepszym przyjacielem kobiet detronizującym diamenty - czekolada, bo o niej tu mowa, stała się smakołykiem, bez którego nie wyobrażamy sobie naszego życia. Ale czy wiemy, czemu zawdzięcza swój hipnotyczny, brązowy kolor oraz zapach, drażniący nasze zmysły od momentu otwarcia opakowania aż do ostatniej kostki. Jednak czy czekolada zawsze miała postać znanej nam tabliczki? Dlaczego nazywana jest pokarmem bogów i wojowników? Czy faktycznie była tak cenna, że pełniła rolę pieniądza?

Gdy myślimy o czekoladzie, a w zasadzie o kakao, jego pochodzeniu i znaczeniu dla tradycji i kultury, automatycznie nasuwają się skojarzenia z cywilizacjami prekolumbijskimi, ceniącymi ziarno kakaowca do tego stopnia, ze uznawano je za dar boga kakao. Podczas wykładu dowiemy się, jaka była "czekolada" jej pierwszych smakoszy, jak ją przygotowywano i czy była smaczna. Zagłębimy też się w mit El dorado, który rozpalał wyobraźnię odkrywców Nowego Świata, a doprowadził między innymi do tego, że ładownie statków konkwistadorów, zamiast złota, wypełniały worki czarnego złota. Zapoczątkowana w ten sposób kariera czekolady na europejskich stołach rozpoczyna długi proces rozwoju produkcji i popularyzacji tego smakołyku.

Podczas zajęć uczniowie zapoznają się z przestrzenią miasta przed i po poszerzeniu granic w 1916 roku. Uczestnicy porównają dzisiejszy plan Warszawy z ówczesnym układem ulic, mostów oraz terenów zielonych. Odszukają miejsca związane z postaciami i wydarzeniami historycznymi na ekspozycji czasowej. Dowiedzą się, w jaki sposób działania wojenne wpłynęły na strukturę miasta i ważne punkty komunikacyjne. Będziemy szukać powiązań między wydarzeniami historycznymi, a funkcjonowaniem miasta i życiem codziennym mieszkańców Warszawy. 

Warsztaty dotyczyć będą początków cywilizacji europejskiej. W naszej pracy będziemy opierać się na źródłach archeologicznych pochodzących z terenów dzisiejszych ziem polskich. Chcemy również przypomnieć, kiedy i w jaki sposób Państwowe Muzeum Archeologiczne zapoczątkowało powszechną dziś  we wszystkich placówkach muzealnych w Polsce modę na działalności edukacyjną i popularyzatorską.

Omówienie cyklu życia produktu oraz metody projektowania produktów w oparciu o Design Thinking. Praca w grupach dotycząca zaprojektowania produktu lub rozwoju określonego produktu. Zaprezentowanie kilku przykładów "nowych", "niestandardowych" produktów żywnościowych.

Podczas zajęć uczniowie zapoznają się z przestrzenią miasta przed i po poszerzeniu granic w 1916 roku. Uczestnicy porównają dzisiejszy plan Warszawy z ówczesnym układem ulic, mostów oraz terenów zielonych. Odszukają miejsca związane z postaciami i wydarzeniami historycznymi na ekspozycji czasowej. Dowiedzą się, w jaki sposób działania wojenne wpłynęły na strukturę miasta i ważne punkty komunikacyjne. Będziemy szukać powiązań między wydarzeniami historycznymi, a funkcjonowaniem miasta i życiem codziennym mieszkańców Warszawy. 

Zapraszamy na warsztaty edukacyjne w przestrzeni ekspozycji „Bejt Tfila - Dom modlitwy”, które będą okazją do zobaczenia, jak wygląda przestrzeń synagogi i zapoznania się ze znaczeniem i lokalizacją tradycyjnych elementów jej wyposażenia. Wystawa jest wyjątkowym połączeniem aranżowanej z zabytkowych przedmiotów przestrzeni synagogi z nowoczesną formą minimalistycznego wystroju oraz interaktywnych możliwości działania odbiorców. Na wystawie prezentujemy podstawowe wyposażenie tradycyjnej synagogi. Pokazujemy ponad trzydzieści ocalonych z Zagłady zabytków pochodzących z polskich i niemieckich synagog. Wśród nich są zarówno obiekty rytualne (np. aron ha-kodesz, parochet, zwój Tory), jak i przedmioty codziennego użytku (np. klucze do bóżnicy). Najstarsze eksponaty pochodzą z XVIII i pierwszej połowy XIX wieku.

Woda stanowi najważniejszy składnik materii zawierający rozpuszczalne sole, substancje organiczne i gazy. Przy określonych parametrach stanu woda wyróżnia się spośród innych substancji odmiennością właściwości fizyczno-chemicznych, co wpływa w decydujący sposób na naturę świata fizycznego i biologicznego. W każdej dziedzinie życia znajomość właściwości wody jest niezmiernie istotna. Podczas wykładu omówione zostaną fizyczne i chemiczne właściwości wody. Uczniowie uzyskają informację nt. zasobów wody na świecie i dowiedzą się, czym różni się woda słona od słodkiej. Spróbujemy uświadomić dzieciom, jakie jest znaczenie wody dla życia i zdrowia roślin, zwierząt oraz ludzi, a także przypomnimy o konieczności jej oszczędzania.