Medycyna na żółto

W trakcie pokazów zobaczymy, że za efekt leczniczy niektórych substancji odpowiadają ich struktury chemiczne, które jednocześnie nadają tym związkom różnorakie własności barwne. Biologiczna aktywność tych substancji zależy bowiem od tych samych struktur, co ich własności optyczne. Natomiast konkretny skutek przejawiający się tym, czy dana biologicznie aktywna substancja jest lekiem, czy trucizną, nie jest a priori łatwy do przewidzenia.

Jako „motyw przewodni” zostanie wykorzystany kolor żółty.  Jak zobaczymy,  nawet  pozornie „takie same” wizualnie substancje mogą mieć  inną strukturę chemiczną, mogą inaczej świecić i wywoływać inne skutki medyczne. Wykorzystamy do pokazu nie tylko leki, ale również przyprawy i powszechnie dostępne kwiaty i zioła. Dzięki temu zobaczymy,  że substancje lecznicze występują nie tylko w lekach.  Do wyjaśnienie procesów świecenia zastosujemy poglądowe modele opracowane przez polskiego fizyko-chemika  prof. Jabłońskiego. Natomiast budowę cząsteczek przedstawimy  na schematach, na podstawie których uczestnicy zajęć będą mogli samodzielnie  zbudować „z kulek i patyczków” modele badanych cząsteczek. W dalszej części wykładu uczestnicy samodzielnie będą sporządzać roztwory wybranych „żółtych substancji leczniczych” (np. rivanol, kurkumina) oraz ekstraktów roślinnych zawierających takie substancje (np. żonkile). Sporządzone roztwory będą następnie oświetlane przez uczestników lampką do kontroli banknotów (niewidzialne promieniowanie ultrafioletowe UV) lub niebieską diodą z ładowarki do telefonów.  Jak się okaże, takie oświetlanie powoduje, że  roztwory zaczynają świecić na żółto, a więc zupełnie w innym  kolorze niż kolor światła pobudzającego.