Międzypokoleniowy przekaz traumy na przykładzie zjawiska parentyfikacji

Wykład poświęcony problematyce międzypokoleniowego przekazu traumy. Dlaczego odczuwamy emocje w związku z wydarzeniami lub faktami, z którymi sami bezpośrednio nie mieliśmy do czynienia? Przedstawię definicję urazu psychicznego (traumy) oraz rozumienie zaburzenia po stresie traumatycznym (zgodnie z klasyfikacją psychiatryczną DSM-5). W oparciu o wyniki badań (między innymi Mai Lis-Turlejskiej oraz Krzysztofa Rutkowskiego) scharakteryzuję sposób funkcjonowania psychicznego osób, które w dzieciństwie doświadczyły zdarzeń traumatycznych związanych z II wojną światową. Zaprezentuję konsekwencje traumy wojennej matek i ojców dla pokolenia dzieci i wnuków. W analizie odwołam się do kilku perspektyw – przedstawię wybrane wyniki badań z obszaru epigenetyki, neuronauki oraz teorii przywiązania i teorii psychodynamicznych. Bardziej szczegółowo przedstawię zjawisko parentyfikacji czyli odwrócenia ról w rodzinie. Jest to taka sytuacja, gdy dziecko zajmuje się potrzebami rodzica, zarówno realnymi, instrumentalnymi, jak też emocjonalnymi, dystansując się od swoich własnych. W badaniach prowadzonych pod moim kierunkiem, opisanych w książce Dorosłe dzieci. Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie, wykazano związek pomiędzy emocjonalnym odwróceniem ról ze strony matki w dzieciństwie i depresją w dorosłości. Uzyskaliśmy także wyniki wskazujące na połączenie parentyfikacji z zaburzeniami wegetatywnymi i z odczuwaniem bólu. Ujawniliśmy też związek pomiędzy odwróceniem ról w relacji z rodzicami w dzieciństwie i zaburzeniami obrazu własnego ciała w dorosłości. Dla ilustracji przedstawianych tez posłużę się przykładem klinicznym. Wystąpienie zakończą refleksje nad tym, jak pomóc osobom, których funkcjonowanie wiąże się z dziedzictwem traumy przodków.