Czy uchodźca musi być „obcym”? O teoriach konstruowania obcości i swojskości w naukach społecznych

Kim jest obcy? Z czego wynika jego obcość? Co różni „nas” od „nich”? Od początku tzw. kryzysu uchodźczego w 2015 roku pytania te mają fundamentalne znaczenie i wymagają szczególnego namysłu. Wykład będzie stanowił wprowadzenie w tę tematykę, prezentując różne podejścia do kwestii obcości i swojskości obecne w naukach społecznych. Pierwsza część spotkania dotyczyć będzie konstruowania obcości na poziomie jednostkowym. Opierając się na wybranych teoriach psychologii społecznej i poznawczej, omówię zjawiska takie jak stereotypy, heurystyki, atrybucje oraz dynamikę relacji międzygrupowych. W drugiej części wykładu przedstawię konstruowanie obcości na poziomie zbiorowym, przede wszystkim za sprawą działań dyskursywnych, a także zaprezentuję metody, których socjologowie używają do badania poczucia swojskości i obcości. Wreszcie w trzeciej części opowiem o tym, jak powyższe mechanizmy działają wspólnie w przypadku konstruowania uchodźcy jako „obcego”.