wiedza o kulturze

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Lekcja festiwalowa O czym rapowano w najntisach?

Jeśli nie wiesz, o czym rapowano w najntisach, to przyjdź na Festiwal Nauki i sprawdź to. Choć pierwszym raperem był oczywiście Franek Kimono, to jednak dopiero lata 90. przyniosły gwałtowny rozwój kultury i sceny hip-hopowej w Polsce. O tym, że hip-hop rewolucjonizował scenę muzyczną oraz język artystyczny, nie trzeba nikogo przekonywać. Czy jednak to koniec jego rewolucyjnego potencjału?

Zamiast nostalgii za końcem XX wieku, zaproponowane zostanie trzeźwe spojrzenie na tematy, które były ważne dla rapujących artystów. Podczas zajęć przeanalizujemy wybrane fragmenty tekstów hip-hopowych z lat 90. i stworzymy mapę postulatów, których realizacji domagali się polscy raperzy. Następnie podyskutujemy o tym, na ile dziś – ponad dwie dekady od wydania albumu Kinematografia Paktofoniki – te subiektywne marzenia raperów o lepszym świecie doczekały się realizacji, na ile angażujące ich problemy są dziś też naszymi problemami, wreszcie – czy światopogląd wyrażony w omawianych tekstach jest zgodny z systemem wartości młodych ludzi urodzonych już w XXI wieku.
  • wt., 2020-09-22 10:00
Lekcja festiwalowa Quiz wiedzy o Biblii

Biblia stanowi fundament kultury europejskiej, a jej ślady znaleźć można we wszelkich dziedzinach sztuki, np. w malarstwie i rzeźbie nie sposób bez niej zrozumieć większości eksponatów muzealnych (zobacz „Sąd Ostateczny” Hansa Memlinga w Muzeum Narodowym w Gdańsku; ołtarz „Zaśnięcia NMP” Wita Stwosza w bazylice Mariackiej w Krakowie); w architekturze, np. na cmentarzach, spotkamy piękne postacie aniołów (zobacz cmentarz Powązkowski); na witrażach i fasadach kościołów odnajdziemy sceny biblijne (zobacz witraż „Bóg Ojciec” Stanisława Wyspiańskiego w Bazylice św. Franciszka z Asyżu w Krakowie) . Towarzyszy nam ona także w życiu codziennym, jest obecna w języku, gdy mówimy o „ciemnościach egipskich”, albo kiedy mówiąc o niemożliwości porozumienia się między ludźmi, odnosimy się do „Wieży Babel”. Nieraz spotykamy jej ślady nawet w nazwach handlowych, bo wiele jest sklepów zoologicznych zwanych „Arka Noego”. Odnajdujemy ją też w polskiej kuchni, ukrytą pod nazwami takimi jak: kasza manna czy rajskie jabłko. Znajomość Biblii jest obowiązkowym bagażem kulturalnym każdej wykształconej osoby. Nie można sobie wyobrazić tożsamości Europejczyka bez elementów biblijnych. Quiz wiedzy o Biblii polegać będzie na tym, że uczniowie na podstawie prezentacji power point będą odpowiadać na pytania dotyczące Pisma Świętego, np. „Ile było plag w Egipcie?”. Uczeń będzie wybierał między odpowiedziami, z których jedna będzie poprawna. Quiz będzie sprawdzany wraz z uczniami. Troje najlepszych dostanie nagrody.
  • wt., 2020-09-22 12:00
Lekcja festiwalowa „Głosów użyczyli profesjonalni programiści” – polskie i rosyjskie nielegalne lokalizacje gier wideo

Ze względu na uwarunkowania polityczne i gospodarcze przełomu XX i XXI wieku gry wideo często nie ukazywały się w państwach byłego bloku komunistycznego w rodzimych wersjach językowych lub nie były dystrybuowane w ogóle. W wielu z tych państw tę niszę rynkową zajęły tzw. „pirackie wydawnictwa” tworzące nielegalne i półamatorskie lokalizacje językowe gier wideo. Masową skalę taka działalność osiągnęła najpierw w ZSRR, a później w Federacji Rosyjskiej. Gry dostępne na czarnym rynku charakteryzowały się licznymi błędami językowymi, np. błędami gramatycznymi, leksykalnymi czy ortograficznymi. Wiele było w nich również błędów tłumaczeniowych, takich jak kalkowanie angielskich struktur gramatycznych czy leksykalnych lub korzystanie z tłumaczenia maszynowego bez późniejszej korekty. Na wątpliwą jakość takich lokalizacji językowych wpływały także kwestie techniczne, np. błędne kodowanie znaków, wybór nieprofesjonalnych aktorów głosowych czy wykorzystywanie niewłaściwie zmontowanych nagrań dialogowych. Twórcy takich tłumaczeń niejednokrotnie nawiązywali jedynie do oryginalnych tytułów gier i nazw własnych, pokazując specyficzne poczucie humoru. Podobne tłumaczenia pojawiały się także w Polsce, jednak na dużo mniejszą skalę.
  • czw., 2020-09-24 11:00
Lekcja festiwalowa Współczesny teatr rosyjski

Wykład będzie poświęcony najważniejszym zjawiskom w teatrze rosyjskim. Zaprezentowane zostaną fragmenty spektakli, najważniejsze dzieła i tendencje rozwojowe. W czasie wykładu omówiony zostanie również proces rozwojowy teatru rosyjskiego.
  • czw., 2020-09-24 12:00
Lekcja festiwalowa O „Peregrynacji Maćkowej”, czyli o staropolskim utworze żartobliwym i śmiesznym

„Peregrynacja Maćkowa”, żartobliwy utwór z pocz. XVII wieku, daje się odczytać jako kpina z ambicji edukacyjnych chłopskich synów, ukazywanych poprzez peregrynację do Krainy Obfitości (Schlaraffenland, Kukania, Kraj Jęczmienny etc), jako potwierdzenie konieczności utrzymania granic systemu stanowego. Autor Peregrynacji Maćkowej „udaje” monolog niepiśmiennego chłopa z wyznaczającym jego status posługiwaniem się gwarą (m.in. z prawie stałym, choć z wieloma niekonsekwencjami, tzw. „mazurzeniem”).

Fantazje dotyczące Krainy Obfitości ukazują stale główne obsesje ludzi cywilizacji agrarnej: lęk przed głodem. Większość z obrazów obecnych w utworze dotyczy doświadczenia głodu, okazuje się, że wszystko, co potrzebne człowiekowi (w szczególności pokarm) zostaje mu dane bez jakiejkolwiek jego zasługi. Praca i własność są zbyteczne w Krainie Obfitości, natomiast konsumpcja i dobra stają się częścią naturalnej cyrkulacji niewyczerpanych zasobów.

Utwór potwierdza, także poprzez przekręcanie słów – jedno z ważniejszych źródeł komizmu – niezdolność chłopskiego syna do uczestnictwa w kulturze wyższej i w edukacji.

Autor Peregrynacji Maćkowej sięga (z intencją parodystyczną) po dobrze znane konwencje średniowiecznego romansu rycerskiego, w którym poszczególne epizody (najczęściej wymienne) pozwalają bohaterowi dowodzić stale swej chwały i rycerskości. Ważnym elementem, z którego korzystał autor Peregrynacji Maćkowej, jest pielgrzymka, a nawet sama idea pielgrzymki duchowej.

Narracja Peregrynacji Maćkowej budowana jest prawie wyłącznie za pomocą tzw.  adynatów, tworząc ciąg następujących po sobie sprzeczności (tkwiący już w samym fakcie peregrynacji pańszczyźnianego chłopa).
  • pt., 2020-09-25 12:00