Politechnika Warszawska
Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
---|---|---|---|---|
Lekcja festiwalowa | Aerozole wokół nas |
Termin aerozol w potocznym rozumieniu tego słowa oznacza urządzenie do rozpraszania substancji zapachowych w powietrzu. W nazwie tej kryje się sporo prawdy, gdyż z reguły urządzenia tego typu generują chmurę kropel, które odparowując rozprzestrzeniają substancje zapachowe. Chmura kropel zawieszonych w powietrzu tworzy układ zwany aerozolem, a więc stosowany skrót myślowy nie pozbawiony jest podstaw fizycznych. Aerozole są to układy koloidalne (gazozole), w których fazę ciągłą stanowi powietrze, a fazę rozproszoną cząstki ciała stałego lub krople cieczy. Podczas wdechu do organizmu wprowadzamy więc cząstki aerozolowe zawieszone w powietrzu, które mogą wywoływać niepożądane efekty zdrowotne. Jednocześnie zauważono, że aerozole mogą być wykorzystywane, jako środek leczniczy. Wdychanie dymów powstałych ze spalania ziół i okadzanie, praktykowane już 4000 lat temu, można potraktować, jako pierwotne formy aeroloterapii – gdzie lek wprowadzany jest do układu oddechowego w formie aerozolu. W trakcie wykładu poruszone zostaną zagadnienie związane z transportem i depozycją cząstek aerozolowych w układzie oddechowym człowieka. Omówione zostaną mechanizmy obronne układu oddechowego przed cząstkami oraz sposoby oczyszczania powietrza chroniące bezpośrednio nasz układ oddechowy. Poruszone zostaną również zagadnienia związane z projektowaniem urządzeń dozujących leki do układu oddechowego (inhalatorów). |
|
|
Lekcja festiwalowa | EKO-szkoła |
Na warsztatach EKO-szkoła uczniowie znajdą odpowiedzi na pytania: co oznacza być EKO?, jak postępuje EKO-uczeń?, jak postępuje EKO-klasa? czy moja szkoła jest EKO?, co zrobić by moja szkoła była bardziej EKO? Warsztaty będą się odbywać zgodnie z zasadami metody aktywizacyjnej Jigsaw, która podzielona jest na dwa etapy: zdobywania wiedzy w jednym zespole i dzielenia się wiedzą w roli eksperta w innym zespole. Etap zdobywania wiedzy będzie oparty na metodzie projektowej (Project Based Learning), w której uczniowie wykonując projekt będą poznawać realizowane zagadnienie korzystając z przygotowanych materiałów oraz informacji dostępnych w źródłach internetowych. Pierwszy etap będzie również wykorzystywał metodę burzy mózgów (brainstorm). Uczniowie w grupach projektowych, maksymalnie czterosobowych będą tworzyć mapy myśli na zadany temat wykorzystując proste w obsłudze interaktywne narzędzia internetowe – platformę Padlet. W drugim etapie – etapie dzielenia się wiedzą zostaną uformowane nowe zespoły maksymalnie czteroosobowe, w których każdy będzie miał za zadanie przedstawić najważniejsze informacje i wnioski z pracy wykonanej w etapie pierwszym. Uczniowie będą aktywnie uczestniczyć zarówno w procesie zdobywania wiedzy jak i jej przekazywania. Głównym założeniem warsztatów jest zachęcenie uczniów do samodzielnego szukania informacji i zdobywania wiedzy w temacie ekologicznego stylu życia oraz dzielenia się nią w gronie rówieśników i następnie w gronie rodzinnym. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Zapory wodne – katastrofy, które wstrząsają światem |
W trakcie zajęć uczestnicy dowiedzą się jak zbudowana jest zapora wodna, poznają największe i najstarsze tego typu obiekty w Polsce i na świecie. Zobaczą jak przebiegały różne katastrofy zapór. Poznają podstawowe techniki monitoringu geodezyjnego takich obiektów. W części praktycznej przy pomocy nowoczesnych geodezyjnych instrumentów: niwelatora i tachimetru będą mogli wyznaczyć położenie i przemieszczenia obiektów zbudowanych wcześniej z klocków lego duplo, w zespołach wykonają symulację przemieszczeń, przeprowadzą pomiary kontrolne i poczują jak podstawowe, znane z lekcji matematyki zależności geometryczne wykorzystuje się do badania konstrukcji. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Dlaczego żaglówka pływa pod wiatr? |
Na wykładzie będzie poruszony temat powstawania sił na żaglówce podczas poruszania się po wodzie gdy wieje na nią określony wiatr. Wyjaśnione zostanie powstawanie sił aerodynamicznych na żaglach oraz sił hydrodynamicznych na mieczu i opływany kadłubie żaglówki. Poruszone zostanie wpływ: prędkości wiatru pozornego, powierzchni ożaglowania, własności aerodynamicznych ożaglowania, kąta natarcia i wybrzuszenia żagla na powstającą siłę aerodynamiczną. Podczas pokazu zaprezentujemy mały tunel aerodynamiczny, w którym linie prądu płynącego powietrza są obrazowane poprzez smugi dymu. Do tunelu wkładane będą różne obiekty np. profile skrzydeł różnego typu, a także elementy o innych kształtach. Uczestnicy będą mogli obserwować, jak kształtują się linie prądu wokół profilu lotniczego, samochodu osobowego i innych kształtów. Zaprezentujemy też tunel hydrodynamiczny, w którym można zaobserwować zjawiska powstające podczas kontaktu statycznych i ruchomych obiektów z cieczą. Blok zajęć składa się z wykładu (60 min), zwiedzania laboratorium aerodynamiki (30 min) oraz pokazów (120 min). |
|
|
Lekcja festiwalowa | Kolorowy wodór – ile kolorów ma wodór? |
Oczywiście tytuł wykładu jest nieco przewrotny. Chyba wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że wodór jest bezbarwnym gazem. Dodatkowo jest on bezwonny, bezsmakowy, nietoksyczny, ale niestety również łatwopalny. Skroplony wodór także jest bezbarwny. Z drugiej strony coraz częściej słyszymy o wodorze zielonym, niebieskim i szarym. Niekiedy dowiadujemy się również, że wodór może być czarny albo brunatny, różowy, turkusowy, a nawet żółty i biały. Niewątpliwie przyszła moda na kolorowy wodór! W obliczu pogłębiającego się globalnego kryzysu klimatycznego istotna jest redukcja emisji gazów cieplarnianych do atmosfery. Ta redukcja jest możliwa m.in. w wyniku przejścia od wodoru szarego do wodoru zielonego. To przejście wymaga jednak etapu pośredniego, który dostarczy nam tzw. wodoru niebieskiego. Pora już uchylić rąbka tajemnicy. Otóż wspomniane w tytule wykładu kolory wodoru wiążą się z metodami jego otrzymywania. Produkcja wodoru w skali przemysłowej jest istotnym źródłem emisji CO2 i opiera się na gazie ziemnym, który jest nieodnawialnym źródłem energii. Obecnie ponad 95% światowej produkcji wodoru pochodzi z parowego reformingu metanu (SMR). Wodór otrzymany w procesie SMR jest określany kolorem szarym. Istnieją również inne metody otrzymywania wodoru, takie jak na przykład zgazowanie węgla kamiennego lub brunatnego - powstaje wodór czarny lub brunatny. Wytwarzanie wodoru niebieskiego prowadzi się również metodą SMR, ale generowany w trakcie procesu CO2 jest wychwytywany i składowany np. w różnych formacjach geologicznych. Zielony kolor wodoru jest zarezerwowany dla elektrolizy wody. Potrzebna do niej energia elektryczna pochodzi ze źródeł odnawialnych. Ciekawą alternatywą jest wodór turkusowy – m.in. o tym będzie wykład. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Jak i czym filtrować niewidzialne? – o tym jak działają filtry włókninowe |
: Filtry włókninowe to materiały, które mają szerokie zastosowanie zarówno w życiu codziennym (m.in. filtry w odkurzaczach, maski, filtry w samochodach), jak i w różnych gałęziach przemysłu, zaawansowanych technologiach. Służą do oczyszczania powietrza z bardzo małych, niewidzialnych cząstek aerozolowych (rozmiary od nanometrycznych do mikronowych), które zostaną scharakteryzowane podczas wykładu. Uczestnicy poznają rodzaje, budowę i wielkości cząstek, zarówno tych abiotycznych, jak i tych pochodzenia biologicznego, które są zawieszone w powietrzu. Dowiedzą się o ich zgubnym działaniu na zdrowie człowieka i środowisko. Większość z nas widziała lub używała włókninowych materiałów filtracyjnych, chociażby jako środki ochrony układu oddechowego podczas pandemii SARS-CoV-2, ale nie każdy wie jaka jest zasada ich działania. Nie jest ona tak prosta jak efekt sitowy, tzn. zatrzymywanie tylko cząstek większych od porów w strukturze, ale bazuje na kilku podstawowych mechanizmach, które w ramach wykładu zostaną przybliżone, tj. mechanizm grawitacyjny, bezpośredniego zaczepienia, bezwładności, dyfuzyjny oraz elektrostatyczny. Uczestnicy będą mieli możliwość zobaczyć filtry włókninowe, ich strukturę, metody produkcji, zastosowania, poznać główne parametry, które decydują o ich jakości. Ponadto, będą mogli wcielić się w konstruktorów i zaprojektować skuteczną włókninową strukturę filtracyjną. Dowiedzą się także co jest istotne z puntu widzenia użytkowników filtrów włókninowych, kiedy należy wymienić filtr na nowy i jaki wskaźnik nas o tym informuje. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Zapory wodne – katastrofy, które wstrząsają światem |
W trakcie zajęć uczestnicy dowiedzą się jak zbudowana jest zapora wodna, poznają największe i najstarsze tego typu obiekty w Polsce i na świecie. Zobaczą jak przebiegały różne katastrofy zapór. Poznają podstawowe techniki monitoringu geodezyjnego takich obiektów. W części praktycznej przy pomocy nowoczesnych geodezyjnych instrumentów: niwelatora i tachimetru będą mogli wyznaczyć położenie i przemieszczenia obiektów zbudowanych wcześniej z klocków lego duplo, w zespołach wykonają symulację przemieszczeń, przeprowadzą pomiary kontrolne i poczują jak podstawowe, znane z lekcji matematyki zależności geometryczne wykorzystuje się do badania konstrukcji. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Zmierzyć góry |
Wyznaczanie różnic wysokości oraz wkreślanie form krajobrazowych na mapy to jedno z zadań geodezyjnych pomiarów sytuacyjno-wysokościowych. Najczęściej wykorzystywaną techniką są pomiary niwelacyjne – w prosty sposób pozwalające na wyznaczenie wysokości punktów charakterystycznych form krajobrazu – brzegów rzek, szczytów gór, dna wąwozów oraz obiektów inżynierskich – mostów, domów, chodników, jezdni … Jak zinterpretować wyniki pomiarów ? Jak rzędy liczb określających wysokości punktów zamienić w mapę ? Co to jest warstwica ? Czy kod paskowy (taki jak na towarach w sklepie :)) może być użyteczny przy określaniu różnic wysokości ? Na te i inne pytania związane z określaniem różnic wysokości odpowiemy w czasie zajęć. Uczestnicy dowiedzą się jakie pomiary wykonuje się w celu wyznaczenia różnic wysokości, jak opracowuje się mapy sytuacyjno-wysokościowe. Pokażemy co to niwelator, łaty i jak wysoko skaczą ciężkie żabki ? Razem sprawdzimy co wspólnego mają niwelator, kasa w supermarkecie i praca urzędnika ? |
|
|
Lekcja festiwalowa | Wykorzystanie zjawiska burzliwości w procesach inżynierii chemicznej |
Przepływ burzliwy jest nieuporządkowanym ruchem płynu, w którym wszystkie charakteryzujące ten ruch wielkości fizyczne wykazują losową zmienność w czasie i przestrzeni. Jego trójwymiarowy i dyfuzyjny charakter pozwala na intensyfikacje zachodzących w przepływie procesów transportu pędu, masy i ciepła. Z tego względu znacząca większość procesów inżynierii chemicznej prowadzona jest w reżimie burzliwym z czego wynikają dobre, ale również złe skutki. Tematem wykładu jest przedstawienie przykładów wykorzystania zjawiska przepływu burzliwego w celu intensyfikacji rzeczywistych procesów inżynierii chemicznej zarówno historycznych, aktualnych jak i przyszłościowych. Zaprezentowane zostaną również problemy z jakimi spotykają się inżynierowie odpowiedzialni za projektowanie i prowadzenie procesów przemysłowych w reżimie burzliwym z branży chemicznej, biotechnologicznej, farmaceutycznej i energetycznej. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Wdychane cząstki aerozolowe i ich wpływ na zdrowie |
Co łączy inhalator z substancją zamkniętą pod ciśnieniem w puszce, elektrociepłownię, e-papieros oraz osobę, która za moment kichnie? Wszyscy wymienieni stanowią źródła aerozolu. Aerozol powstaje gdy cząstki materiału w postaci kropel czy rozdrobnionej fazy stałej przechodzą do powietrza i zawieszone są w nim w miarę trwale, pozostając w nim rozproszone. Wpływ cząstek aerozolowych może być negatywny, stąd wyrafinowane metody odpylania gazów odlotowych, czy działania w kierunku poprawy skuteczności maseczek w ograniczaniu transmisji COVID-19. Krople powstające w e-papierosach powinny być tak małe, aby opuszczały układ oddechowy wraz z wydechem (jednak tak się nie dzieje). Cząstki aerozolowe mogą być dogodnym nośnikiem leków podawanych drogą wziewną. Problematyka aerozoloterapii obejmuje techniczne możliwości wytworzenia i podania takiego aerozolu w odpowiedniej dawce. Niezależnie od podejścia, przy redukcji stężenia zanieczyszczeń stałych w powietrzu, ograniczeniu transmisji zainfekowanych wirusem aerozoli, optymalizacji budowy inhalatorów, czy przy badaniu oddziaływania mgły z e-papierosów na zdrowie – potrzebne jest zrozumienie podstawowych praw fizyki, jakie rządzą mechaniką aerozoli. Informacje o cząstkach aerozoli zdobywamy przy użyciu urządzeń pomiarowych. Najważniejszymi cechami cząstek są: rozmiar, morfologia, stężenie w danym obszarze oraz skład chemiczny. Stężenie i skład chemiczny cząstek mają wpływ na ich oddziaływanie z komórkami organizmu, a wielkość i morfologia (kształt) – na ich transport i osadzanie w układzie oddechowym. Celem lekcji jest zapoznanie z technikami pomiaru aerozoli z inhalatorów lub obecnych w zanieczyszczonym powietrzu (PM10, PM2.5) - demonstracja urządzeń pomiarowych stosowanych w laboratorium mechaniki aerozoli. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Środowisko przyrodnicze w planowaniu przestrzennym |
W części pierwszej przedstawiona zostanie rola gleby w środowisku i kształtowaniu środowiska przyrodniczego. Uczestnicy lekcji poznają definicję gleby, pojęcie skały macierzystej gleb, podstawowe typy gleb oraz wykonają doświadczenia laboratoryjne pozwalające określić podstawowe właściwości fizyczne i chemiczne gleb takie jak: ustalanie grup mechanicznych metodą polową, oznaczanie pH i zawartości węglanu wapnia. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Zmierzyć góry |
Wyznaczanie różnic wysokości oraz wkreślanie form krajobrazowych na mapy to jedno z zadań geodezyjnych pomiarów sytuacyjno-wysokościowych. Najczęściej wykorzystywaną techniką są pomiary niwelacyjne – w prosty sposób pozwalające na wyznaczenie wysokości punktów charakterystycznych form krajobrazu – brzegów rzek, szczytów gór, dna wąwozów oraz obiektów inżynierskich – mostów, domów, chodników, jezdni … Jak zinterpretować wyniki pomiarów ? Jak rzędy liczb określających wysokości punktów zamienić w mapę ? Co to jest warstwica ? Czy kod paskowy (taki jak na towarach w sklepie :)) może być użyteczny przy określaniu różnic wysokości ? Na te i inne pytania związane z określaniem różnic wysokości odpowiemy w czasie zajęć. Uczestnicy dowiedzą się jakie pomiary wykonuje się w celu wyznaczenia różnic wysokości, jak opracowuje się mapy sytuacyjno-wysokościowe. Pokażemy co to niwelator, łaty i jak wysoko skaczą ciężkie żabki ? Razem sprawdzimy co wspólnego mają niwelator, kasa w supermarkecie i praca urzędnika ? |
|
|
Lekcja festiwalowa | Dlaczego żaglówka pływa pod wiatr? |
Na wykładzie będzie poruszony temat powstawania sił na żaglówce podczas poruszania się po wodzie gdy wieje na nią określony wiatr. Wyjaśnione zostanie powstawanie sił aerodynamicznych na żaglach oraz sił hydrodynamicznych na mieczu i opływany kadłubie żaglówki. Poruszone zostanie wpływ: prędkości wiatru pozornego, powierzchni ożaglowania, własności aerodynamicznych ożaglowania, kąta natarcia i wybrzuszenia żagla na powstającą siłę aerodynamiczną. Podczas pokazu zaprezentujemy mały tunel aerodynamiczny, w którym linie prądu płynącego powietrza są obrazowane poprzez smugi dymu. Do tunelu wkładane będą różne obiekty np. profile skrzydeł różnego typu, a także elementy o innych kształtach. Uczestnicy będą mogli obserwować, jak kształtują się linie prądu wokół profilu lotniczego, samochodu osobowego i innych kształtów. Zaprezentujemy też tunel hydrodynamiczny, w którym można zaobserwować zjawiska powstające podczas kontaktu statycznych i ruchomych obiektów z cieczą. Blok zajęć składa się z wykładu (60 min), zwiedzania laboratorium aerodynamiki (30 min) oraz pokazów (120 min). |
|
|
Lekcja festiwalowa | Kolorowy wodór – ile kolorów ma wodór? |
Oczywiście tytuł wykładu jest nieco przewrotny. Chyba wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że wodór jest bezbarwnym gazem. Dodatkowo jest on bezwonny, bezsmakowy, nietoksyczny, ale niestety również łatwopalny. Skroplony wodór także jest bezbarwny. Z drugiej strony coraz częściej słyszymy o wodorze zielonym, niebieskim i szarym. Niekiedy dowiadujemy się również, że wodór może być czarny albo brunatny, różowy, turkusowy, a nawet żółty i biały. Niewątpliwie przyszła moda na kolorowy wodór! W obliczu pogłębiającego się globalnego kryzysu klimatycznego istotna jest redukcja emisji gazów cieplarnianych do atmosfery. Ta redukcja jest możliwa m.in. w wyniku przejścia od wodoru szarego do wodoru zielonego. To przejście wymaga jednak etapu pośredniego, który dostarczy nam tzw. wodoru niebieskiego. Pora już uchylić rąbka tajemnicy. Otóż wspomniane w tytule wykładu kolory wodoru wiążą się z metodami jego otrzymywania. Produkcja wodoru w skali przemysłowej jest istotnym źródłem emisji CO2 i opiera się na gazie ziemnym, który jest nieodnawialnym źródłem energii. Obecnie ponad 95% światowej produkcji wodoru pochodzi z parowego reformingu metanu (SMR). Wodór otrzymany w procesie SMR jest określany kolorem szarym. Istnieją również inne metody otrzymywania wodoru, takie jak na przykład zgazowanie węgla kamiennego lub brunatnego - powstaje wodór czarny lub brunatny. Wytwarzanie wodoru niebieskiego prowadzi się również metodą SMR, ale generowany w trakcie procesu CO2 jest wychwytywany i składowany np. w różnych formacjach geologicznych. Zielony kolor wodoru jest zarezerwowany dla elektrolizy wody. Potrzebna do niej energia elektryczna pochodzi ze źródeł odnawialnych. Ciekawą alternatywą jest wodór turkusowy – m.in. o tym będzie wykład. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Jak i czym filtrować niewidzialne? – o tym jak działają filtry włókninowe |
: Filtry włókninowe to materiały, które mają szerokie zastosowanie zarówno w życiu codziennym (m.in. filtry w odkurzaczach, maski, filtry w samochodach), jak i w różnych gałęziach przemysłu, zaawansowanych technologiach. Służą do oczyszczania powietrza z bardzo małych, niewidzialnych cząstek aerozolowych (rozmiary od nanometrycznych do mikronowych), które zostaną scharakteryzowane podczas wykładu. Uczestnicy poznają rodzaje, budowę i wielkości cząstek, zarówno tych abiotycznych, jak i tych pochodzenia biologicznego, które są zawieszone w powietrzu. Dowiedzą się o ich zgubnym działaniu na zdrowie człowieka i środowisko. Większość z nas widziała lub używała włókninowych materiałów filtracyjnych, chociażby jako środki ochrony układu oddechowego podczas pandemii SARS-CoV-2, ale nie każdy wie jaka jest zasada ich działania. Nie jest ona tak prosta jak efekt sitowy, tzn. zatrzymywanie tylko cząstek większych od porów w strukturze, ale bazuje na kilku podstawowych mechanizmach, które w ramach wykładu zostaną przybliżone, tj. mechanizm grawitacyjny, bezpośredniego zaczepienia, bezwładności, dyfuzyjny oraz elektrostatyczny. Uczestnicy będą mieli możliwość zobaczyć filtry włókninowe, ich strukturę, metody produkcji, zastosowania, poznać główne parametry, które decydują o ich jakości. Ponadto, będą mogli wcielić się w konstruktorów i zaprojektować skuteczną włókninową strukturę filtracyjną. Dowiedzą się także co jest istotne z puntu widzenia użytkowników filtrów włókninowych, kiedy należy wymienić filtr na nowy i jaki wskaźnik nas o tym informuje. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Miasto przyjazne i piękne |
Co decyduje o jakości życia w mieście i o jego pięknie? Jak zmieniać nasze otoczenie urbanistyczne, aby było piękne i przyjazne? W ramach wycieczki odbędzie się m.in. zwiedzanie najciekawszych historycznie obiektów Politechniki Warszawskiej – Gmachu Głównego, Gmachu Fizyki oraz głównej przestrzeni publicznej Kampusu. Uczestnicy poznają historię powstania projektu architektonicznego oraz związane z tym ciekawostki. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Autorskie Monopoly |
Kultowa gra planszowa Monopoly w wersji autorskiej. Plansza dwustronna. Pierwszy wariant gry skupia się na życiu akademickim na wydziałach Politechniki Warszawskiej. Druga opcja przewiduje urbanistyczne założenia, obiekty architektury, nurty planowania przestrzennego, style, wraz z wyjaśnieniem definicji i przedstawieniem krótkiej historii. Zakres obejmuje polskie miasta. Gra dostarcza zarówno rozrywki jak i wiedzy z dziedziny gospodarki przestrzennej. Ponadto posiada ciekawostki. |
|