Instytut Nauk Prawnych PAN

Na poziomie prawa krajowego, prawa Unii Europejskiej i prawa międzynarodowego opracowano szeroki wachlarz nowoczesnych reakcji prawnych wspierających dyrektywę nieopłacalności popełniania przestępstw. Działanie tej dyrektywy zależy nie tylko od stosowania dostępnych narzędzi prawnych przez organy wymiaru sprawiedliwości, ale także od upowszechnienia wśród społeczeństwa wiedzy o majątkowych konsekwencjach zaangażowania w działalność przestępczą. Istotne jest także upowszechnienie wiedzy o tym, że pokrzywdzenie przestępstwem nie dotyczy tylko konkretnych jednostek, ale także całych grup społecznych. Ma to szczególne znaczenie w przypadku przestępstw bez konkretnej ofiary, negatywnie wpływających na życie społeczne. W nowoczesnych rozwiązaniach prawnych mających na celu pozbawienie nielegalnych aktywów, związek korzyści z przestępstwem jest rozluźniony, ustala się go za pomocą konstrukcji domniemań prawnych, które pozwalają uznać dane aktywa za powiązane z przestępstwem, mimo braku bezpośrednich dowodów potwierdzających taki związek. Może w ten sposób dochodzić do zajęcia lub pozbawienia korzyści z przestępstwa także osób trzecich, nie zaangażowanych bezpośrednio w działalność przestępczą, na które sprawca przeniósł dane aktywa. Celem lekcji jest omówienie możliwych konsekwencji majątkowych zaangażowania w działalność przestępczą.