Język i pismo tybetańskie: od KA do HA

Po polsku zwykliśmy mówić, że ucząc się od podstaw do końca, poznajemy zagadnienie od A do Z. Analogicznie, studiując tybetański, język i pismo, należałoby powiedzieć, że zgłębimy temat od KA do HA Czemu tak właśnie można to ująć?

Język tybetański zaczął być zapisywany w VII w n.e. i wtedy uformowane zostało pismo tybetańskie. Wzorem było indyjskie pismo guptyjskie, południowych sąsiadów Tybetańczyków. Militarna rywalizacja z Chinami w Azji Środkowej wykluczała przyjęcie pisma chińskiego, które niosłoby groźbę sinizacji. Indie zaś czczone były jako ojczyzna światłego nauczyciela buddyzmu upowszechnianego w Tybecie.

Sylabariusz podstawowych znaków pisma przyjętego z Indii zaczyna się od sylaby KA, a kończy na HA, stąd tytuł wykładu. Jest to pismo alfabetyczno-sylabiczne typu abugida. Wzór indyjski dyktował także opis języka tybetańskiego. Według legendy Thonmi Sambhota stworzyć miał zarówno sposób zapisu, jak i gramatykę tybetańską w trzydziestu zwrotkach, których mieszkańcy Tybetu uczyli się tradycyjnie na pamięć.

Rodzime (emiczne) podejście Tybetańczyków do własnego języka zestawione będzie podczas wykładu z naukowym opisem języka tybetańskiego w ramach grupy języków sino-tybetańskich, a w niej podgrupy języków tybeto-birmańskich.