język łaciński i kultura antyczna

Pismo klinowe (od łac. cuneus) składa się ze znaków, które przypominają wyglądem „gwoździe” lub „kliny”. Wyciskane najczęściej w mokrej glinie tabliczek, tworzą zapis wyrazów lub sylab, które należy odpowiednio połączyć dla odczytania, zrozumienia i przetłumaczenia. Pismo to, wywodzące się z pisma obrazkowego (piktograficznego), było używane od końca 4 tysiąclecia p.n.e. do początków naszej ery na Wschodzie Starożytnym. Zostało przejęte przez różne ludy dla zapisu ich odrębnych języków.

Język akadyjski, dziś już martwy, używany był od 3 tysiąclecia w krainie leżącej między rzekami Eufratem i Tygrysem – Mezopotamii. Należy on do rodziny języków semickich, grupy wschodnio-semickiej. W obrębie tego języka wyróżniamy dwa główne dialekty: babiloński i asyryjski, które powstały w 2 tysiącleciu p.n.e. Wyrazy mają rdzeń złożony zasadniczo z trzech spółgłosek, który może być przekształcany wewnętrznie przez podwojenie spółgłosek, wprowadzenie samogłosek lub – zewnętrznie – przez dodanie przedrostków lub przyrostków. Najczęściej brzmienie słowa oddawano fonetycznie, ale używano również znaków sumeryjskich (sumerogramów). Całkowita liczba używanych znaków klinowych dla zapisu języka akadyjskiego wynosi ok. 600, natomiast liczba zawartych w nich znaczeń wyrazowych i sylabowych jest wielokrotnie większa. Jednak w każdym z okresów i dla każdej kategorii tekstów używano pewnego ograniczonego zestawu znaków.

O wadze języka akadyjskiego dla całego obszaru Wschodu Starożytnego świadczą dokumenty z okresu ok. 1400-1300 p.n.e., gdy był traktowany jako język międzynarodowy (w korespondencji między władcami Egiptu, Babilonii, królestwa Hetytów, państw Mitanni i Asyrii, a także innych).