dyskusja

Jednym z najważniejszych zagadnień w powieściach historycznych Sienkiewicza jest kreacja postaci powieściowej. „Twórcą bohaterów” nazywa pisarza Kazimierz Wyka, bohaterów których cechy oparte są zwykle na „kilku zasadniczych i powtarzających się rysach”. Odnoszą się one do tradycji literackiej i kulturowej. Są w dużym stopniu epopeiczne-homerckie, dramatyczne-Szekspirowskie i romantyczne. Odniesienia do prototypów, nie zaprzeczają oryginalności kreacji oraz ich osadzeniu w świecie historycznym. Przykładem może być postać Zagłoby. W Trylogii postaci są „wtopione” w tło historyczne XVII-wiecznych wojen. Nie tylko uczestniczą w wydarzeniach dziejowych, ale także współtworzą „wizję” świata przeszłości z jego strukturą społeczną, obyczajową i kulturową. Odtwarzają sposoby myślenia i postepowania ludzi sarmacko-barokowej epoki. Ponieważ Trylogia ma cechy tzw. „historycznej powieści przygody”, bohaterowie są w ciągłym ruchu oraz w stałych związkach z innymi postaciami. W świecie powieści obowiązuje hierarchia. Zarówno fabularna, jak i  ściśle historyczna. Podział na postaci fikcyjne i historyczne ulega „wymieszaniu”. Postaci fikcyjne, z reguły częścią swej powieściowej biografii wiażą się z udokumentowanym historycznie zdarzeniem (np. przedarcie się Skrzetuskiego z oblężonego Zbaraża). Bohaterowie fikcyjni z reguły uczestniczą w zdarzeniach realnych; niemniej dla pisarza ważniejsza niż wierność faktom jest prawdopodobna „wizja” przeszłości. Szczególną cechą bohatertów jest stylizacja ich wypowiedzi na różne odmiany języka epoki. Postaci charakteryzują się bowiem przez język oraz sposoby jego używania. Bohaterowie Trylogii to jeden z najważniejszych składników Sienkieewiczowskiej wizji przeszłości. 

Czy kultura to część gospodarki? Czy powinna się rządzić takimi samymi prawami ekonomicznymi ? Czy Państwo powinno dokładać do kultury – kogo finansować?

"Pruszkowska Lokomotywa” – Podczas zajęć przyjrzymy się bliżej dawnej kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, która przejeżdżała przez Pruszków. Poznamy jej rolę w rozwoju miasta: transportowanie towarów i ludzi. Przypomnimy sobie również wiersz Juliana Tuwima „Lokomotywa” i wykonamy teatralne ćwiczenia na jego podstawie.

W prawobrzeżnej Warszawie ciągle silne są tradycje rękodzielnicze, działa tu wiele warsztatów rzemieślniczych. To cenne dziedzictwo Pragi, które wiąże się z zawodami wykonywanymi od wieków, jak również inspiruje projektantów. W czasie zajęć uczniowie obejrzą przedmioty wykonane współcześnie przez praskich rzemieślników (rzeczy codziennego użytku, części garderoby, dekoracje), aby odpowiedzieć na pytanie czym różnią się od tych produkowanych masowo?  Na zajęciach uczniowie poznają także nazwy zawodów rzemieślniczych i specyficzne rzemieślnicze narzędzia oraz terminy takie jak: czeladnik, mistrz, majstersztyk, partacz, rzemiosło, rękodzieło.

Zajęcia poświęcone historii oraz roli tramwajów i autobusów w życiu mieszkańców Warszawy. Na starych fotografiach poznamy pierwsze historyczne tramwaje i autobusy, okoliczności powstawania pierwszych tras a także szczegóły podróżowania na przestrzeni lat. Skąd wywodzi się nazwa tramwaj i na ilu mostach w Warszawie możemy je spotkać? Dlaczego po Warszawie jeździł tramwaj zwany „ropuchą” oraz autobus zwany „ogórkiem”? Na te i inne pytania wspólnie poszukamy odpowiedzi. W drugiej części zajęć każdy zaprojektuje własny model trójwymiarowego tramwaju lub autobusu.

Co to jest sushi i dlaczego jest tak popularne w Japonii? Dlaczego w Azji do każdego prawie dania je się ryż? Gdzie pije się kawę, a gdzie herbatę, i dlaczego? Na te i inne pytania odpowiemy za pomocą zdjęć i opowieści z różnych regionów świata, pokazujących, że to, co w danej kulturze się je i pije, zależy od warunków przyrodniczych panujących w danym miejscu. Zajęcia pokażą dzieciom, że uczyć można się nie tylko z książek, ale też z pełnych egzotyki sklepowych półek i talerzy w restauracjach.

Kilkuwiekową historię prawobrzeżnej Warszawy tworzyły zróżnicowane etnicznie i wyznaniowo społeczności. Wielokulturowość Pragi, choć w dużej części jest już przeszłością, dzięki zachowanym zabytkom ciągle jest widoczna w przestrzeni miejskiej. W trakcie lekcji uczestnicy poznają Pragę polską, żydowską i rosyjską. Szczególne miejsce zostanie poświęcone również Wietnamczykom, którzy na początku lat 90. stali się najlepiej zorganizowaną grupę na Pradze. Zajęcia są okazją do poznania terminologii oraz różnic w obrzędowości, obyczajach, modzie i kuchni.

Podczas pokazu w Pracowni Konserwacji Papieru Muzeum Warszawy będzie można zobaczyć, jak od kulis wygląda przygotowanie muzealiów do ekspozycji i praca konserwatora papieru. Uczestnicy zwiedzą pracownię suchą i mokrą, zapoznają się z używanymi w nich sprzętami i materiałami oraz różnymi zabiegami konserwatorskimi z zakresu konserwacji zachowawczej i pełnej, jakim najczęściej poddaje się trafiające tu obiekty. Podczas pokazu na znajdujących się w zbiorach Muzeum obiektach przeprowadzone zostaną wybrane zabiegi, np. kąpiel wodna papieru, odkwaszanie w technologii wodnej i bezwodnej, maszynowe i ręczne uzupełnianie ubytków. Podczas demonstracji będzie można ponadto uzyskać wszelkie informacje dotyczące pracy konserwatora, trafiających do pracowni muzealiów czy też uzyskać porady dotyczące właściwego obchodzenia się z obiektami na podłożu papierowym.  

Opowieść o obrazie Marcian Zaleskiego (1796-1877) „Obchody uroczystości Jordanu w Warszawie” z 1836 r. Nowy nabytek Muzeum Warszawy do niedawna uchodził za dzieło zaginione. Powstał w szczególnym momencie historycznym - w okresie rosyjskich represji po upadku powstania listopadowego. Przedstawia prawosławną ceremonię święta Jordanu celebrowaną u podnóża Zamku Królewskiego w Warszawie. Na czele carskich dygnitarzy postać namiestnika Królestwa Polskiego, Iwana Paskiewicza.

Wzloty i upadki - jak rozwijało się polsko-niemieckie sąsiedztwo w ciągu ostatniego ćwierćwiecza oraz jakie są wobec niego oczekiwania na przyszłość?

Zajęcia „Smartfonowe dobre maniery” będą dotyczyły przede wszystkim zasad savoir – vivre w korzystaniu ze smartfonów. Lekcja dedykowana jest zwłaszcza młodzieży, która według najnowszych badań statystycznych jest największą grupą użytkowników smartfonów, czyli inteligentnych telefonów. Niewątpliwą zaletą powszechności komunikacji elektronicznej jest jej mobilność i wszechobecność. W XXI wieku coraz rzadziej zdarza się przebywanie poza zasięgiem sieci telefonicznej czy Internetu. Nieustannie i szybko kontaktujemy się z całym światem – członkami rodziny czy znajomymi, a angielski zwrot „keep in touch” na stałe znalazł się w codziennym języku. Niestety, możliwość korzystania ze zdobyczy techniki w każdym miejscu i o każdej porze często bywa przyczyną wielu niezręcznych sytuacji. O nagminności łatwego zapominania o dobrych manierach podczas korzystania ze smartfonów świadczy fakt, iż stały się one przedmiotem analizy podręczników współczesnych dobrych manier. Podczas zajęć zostaną przedstawione i przedyskutowane z uczestnikami następujące bloki zasad savoir – vivre związane z korzystaniem ze smartfonów: zasady związane z podstawowymi funkcjami smartfonów (dzwonienie, SMSowanie), zasady związane z różnymi dodatkowymi aplikacjami w smartfonach, netykieta i mobikieta w smartfonie.

Kiedy wypada a kiedy nie wypada rozmawiać przez smartfona? Dlaczego uczniowie powinni wyłączać wszystkie urządzenia mobilne w szkole? Czy rozmawiając z kolegą „face to face” wypada pisać SMSa? – na te i wiele innych pytań udzielą odpowiedzi niniejsze zajęcia.

Nieodłącznym elementem epoki średniowiecza jest powstawanie miast. Uczestnicy na podstawie dokumentu lokacyjnego, poznają zasady zakładania i funkcjonowania ówczesnych miast oraz podstawowe pojęcia związane z zakładaniem tychże ośrodków, takie jak: lokacja, wójt, wolnizna, ratusz, cech, rada miejska, targowisko. Zajęcia będą uzupełnione o działania przybliżające wiedzę o tym co archeolodzy odkrywają podczas badań wykopaliskowych na stanowiskach miejskich.
 

Zajęcia poświęcone historii oraz roli tramwajów i autobusów w życiu mieszkańców Warszawy. Na starych fotografiach poznamy pierwsze historyczne tramwaje i autobusy, okoliczności powstawania pierwszych tras a także szczegóły podróżowania na przestrzeni lat. Skąd wywodzi się nazwa tramwaj i na ilu mostach w Warszawie możemy je spotkać? Dlaczego po Warszawie jeździł tramwaj zwany „ropuchą” oraz autobus zwany „ogórkiem”? Na te i inne pytania wspólnie poszukamy odpowiedzi. W drugiej części zajęć każdy zaprojektuje własny model trójwymiarowego tramwaju lub autobusu.

Tym co najbardziej odróżnia smartfony (inteligentne telefony) od ich poprzedników, czyli telefonów komórkowych jest przede wszystkim stały dostęp do Internetu i niekończący się wachlarz możliwości z nim związanych. Celem zajęć „Komu grozi i co to jest uzależnienie od smartfona?” jest przedstawienie różnych rodzajów uzależnień związanych z nadużywaniem smartfonów przez młodzież takich jak: smartfonoholizm, fonoholizm i obselitofobia. Podczas zajęć zostaną przedstawione grupy najbardziej narażone na ten rodzaj uzależnienia, zagrożenia i skutki tych uzależnień oraz statystyki związane z tematem. Mobilny i z każdym rokiem szybszy Internet w smartfonach daje coraz większe możliwości, ale staje się również coraz bardziej niezbędnym narzędziem. Biorąc pod uwagę fakt, iż obecnie ponad połowa Polaków posiada smartfony, a statystyki te rosną z roku na rok w zastraszającym tempie, zjawisko smartfonoholizmu to poważne zagrożenie dla społeczeństwa, a zwłaszcza dla młodzieży, która według badań jest najliczniejszą grupą użytkowników tych urządzeń. Z jakich stron internetowych/aplikacji mobilnych za pośrednictwem smartfonów korzystamy najczęściej? Ile czasu poświęcamy na „zabawę” smartfonem? Czym jest obselitofobia? Na te i wiele innych pytań postaram się udzielić odpowiedzi podczas dyskusji z młodzieżą.

Nieodłącznym elementem epoki średniowiecza jest powstawanie miast. Uczestnicy na podstawie dokumentu lokacyjnego, poznają zasady zakładania i funkcjonowania ówczesnych miast oraz podstawowe pojęcia związane z zakładaniem tychże ośrodków, takie jak: lokacja, wójt, wolnizna, ratusz, cech, rada miejska, targowisko. Zajęcia będą uzupełnione o działania przybliżające wiedzę o tym co archeolodzy odkrywają podczas badań wykopaliskowych na stanowiskach miejskich.
 

Ośrodek Badania Układów Złożonych ISS UW od ponad 20 lat zajmuje się analizowaniem i modelowaniem procesów społecznych.  Poza układami złożonymi czyli complex systems podstawę stanowią także: dynamiczna psychologia społeczna, biologia ewolucyjna, memetyka, ekonomia... Nasza działalność jest bardzo interdyscyplinarna - tzn. że inspirację czerpiemy z wielu źródeł, a także publikacje mamy w różnych dziedzinach: od psychologii i kulturoznawstwa, aż po fizykę i infomatykę.
Choć tematyka, a zwłaszcza metodologia naszych badań bywają trudne dla laików, postanowiliśmy w tym roku spróbować przybliżyć ją szerszej publiczności.
Pomoże nam gościnnie najlepsza w Polsce specjalistka od memetyki - prof. Uniwersytetu Śląskiego, pani Dobrosława Wężowicz-Ziółkowska.

Będą bogato ilustrowane wykłady, pokazy symulacji komputerowych a także prezentacje "jeszcze ciepłych" wyników badań, a na koniec dyskusja panelowa.
Więcej infomacji na facebooku: https://www.facebook.com/ModelowanieProcesowSpolecznych/

Kim jest Henryk Sienkiewicz i jakie jest jego miejsce w kulturze polskiej dawniej i dziś? Co właściwie wiemy o Sienkiewiczu  i kto ukształtował nasze wyobrażenia na jego temat Dlaczego jego nazwisko ciągle przewija się w sporach na temat polskości? Czy można go odpolitycznić? Zobaczyć w nim artystę, podróżnika, Europejczyka?  

Podczas pokazu w Pracowni Konserwacji Papieru Muzeum Warszawy będzie można zobaczyć, jak od kulis wygląda przygotowanie muzealiów do ekspozycji i praca konserwatora papieru. Uczestnicy zwiedzą pracownię suchą i mokrą, zapoznają się z używanymi w nich sprzętami i materiałami oraz różnymi zabiegami konserwatorskimi z zakresu konserwacji zachowawczej i pełnej, jakim najczęściej poddaje się trafiające tu obiekty. Podczas pokazu na znajdujących się w zbiorach Muzeum obiektach przeprowadzone zostaną wybrane zabiegi, np. kąpiel wodna papieru, odkwaszanie w technologii wodnej i bezwodnej, maszynowe i ręczne uzupełnianie ubytków. Podczas demonstracji będzie można ponadto uzyskać wszelkie informacje dotyczące pracy konserwatora, trafiających do pracowni muzealiów czy też uzyskać porady dotyczące właściwego obchodzenia się z obiektami na podłożu papierowym.  

Czy świat istnieje? A może jest tylko snem?

Co to jest prawda?

Czy mogę coś wiedzieć na pewno?

Czym się różnię od mojego kota?

Czy broda jest potrzebna, by być filozofem?

Wszystkich, którzy chcą zadać filozofom z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN także i inne nurtujące pytania filozoficzne oraz przedstawić im własne przemyślenia, serdecznie zapraszamy na pobłądzenie po korytarzach Pałacu Staszica.

W rolę: Heraklita, Platona, św. Tomasza, Kartezjusza, Husserla, Kierkegaarda, Freuda, św. Augustyna, Schopenhauera, Nietzschego, Heraklita, Arystotelesa i innych filozofów wcielą się pracownicy naszego Instytutu.

Nie przegap okazji, przyjdź do Pałacu Staszica i pokonuj ścieżki Labiryntu filozoficznego.

Spotkanie przybliży słuchaczom problematykę chrematonimów obcojęzycznych we współczesnym języku chińskim. Czy nazwa to tylko pusty dźwięk? Pod jakimi nazwami funkcjonują w chińszczyźnie zagraniczne firmy i marki? Jaki wyrób odniesie sukces na rynku azjatyckim? Czy Chińczycy jeżdżą mercedesami, kupują meble w Ikei i piją coca-colę? Wykład odpowie na te i wiele innych pytań dotyczących chińskiej chrematonimii. Uczestnicy spotkania zostaną zaproszeni do swoistej gry skojarzeń: spróbujemy wspólnie odkodować ukryte znaczenia chińskich nazw powszechnie znanych produktów. 

Pod wpływem wydarzeń związanych z "kryzysem migracyjnym" w Europie zaczęła się toczyć w Polsce od połowy 2015 r. debata publiczna o udziale naszego kraju w pomocy dla uchodźców i sposobach rozwiązania tego kryzysu. Wydarzenia te spowodowały głębokie i bardzo szybkie zmiany w opinii publicznej, dotyczące gotowości przyjmowania i udzielania pomocy uchodźcom.

Leki roślinne to najstarsze medykamenty ludzkości. Zioła znano zarówno w małych wioskach, jak i na dworach władców. Od tysięcy lat służyły do przygotowania różnego rodzaju leków, a osoby znające ich właściwości i umiejące się nimi posługiwać były szczególnie cenione i szanowane w społeczeństwie. Nierzadko właściwości roślin były wykorzystywane w celach innych niż lecznicze, nie zawsze zgodnych z normami społecznymi i moralnymi. W niektórych przypadkach wiązano je z magią i nadprzyrodzonymi mocami, co miało swoje konsekwencje społeczne i prawne. Sytuacja zmieniła się, gdy zioła i leczenie nimi stało się domeną mnichów i mniszek, którzy także mieli ogromny wpływ na rozwój ich uprawy w przyklasztornych ogrodach i rozwój botaniki.

W Ogrodzie Botanicznym rośnie wiele znanych i cenionych ziół. Tymczasem wiele gatunków przedstawia swoją wartość magiczną również od strony botanicznej, i właśnie ze względu na swą ciekawą anatomię i morfologię stanowiły zagadkę dla człowieka w przeszłości i budziły jego zainteresowanie. Zainteresowanie było na tyle silne, że próbował leczyć nimi swoje niedomagania. Wśród nich np., miłorząb chiński o dichotomicznie rozgałęzionych nerwach liści, przypominający człowieka korzeń mandragory, aromatyczny arcydzięgiel litwor o ogromnych baldachokształtnych kwiatostanach, majestatyczne magnolie o spiralnie zbudowanych kwiatach, wytrzymująca ekstremalne warunki wysokich gór kosodrzewiny, zakwitający zimą i na przedwiośniu oczar wirginijski, i wiele, wiele innych. Dziś wiele tych niezwykłych roślin spotykamy w herbatkach, suplementach diety, kosmetykach i preparatach ziołowych.

Wykład prezentuje wizerunek brytyjskich sufrażystek i chłopczyc (Flappers) w satyrze politycznej w latach 1907-1927. Na przykładzie satyry politycznej publikowanej w Daily Mail, oraz w oparciu o teorię metafory konceptualnej Charlesa Forceville'a, wykład omawia wykorzystanie ubioru  w celu zdyskredytowania kobiet domagających się równouprawnienia i walczących o prawa wyborcze. Punkt wyjścia stanowi teza, że ubiór stanowił istotny wizualny element kampanii The Women's Social and Political Union (WSPU), jak również stał się wyznacznikiem kobiety wyzwolonej w okresie przed tzw. Flapper Election w 1929 roku. 

Nuda jest rzadko otwarcie poruszanym tematem w wielu środowiskach. Często uznawana jest za emocję wstydliwą, której pojawienie się w negatywnym świetle przedstawia doświadczającą jej osobę. Czym jest nuda, czy jest groźna, co o nudzie może powiedzieć nauka? Na te i inne pytania odpowie prezentowany w trakcie spotkania dokumentalny film o nudzie w reżyserii Alberta Nerenberga. Film kanadyjskiego twórcy jest jak dotąd jedynym tego typu przedsięwzięciem na świecie.

Projekcja zostanie poprzedzona krótkim wprowadzeniem przybliżającym postać reżysera oraz tematykę samego filmu. Po projekcji odbędzie się dyskusja dotycząca zagadnień poruszonych w filmie.